بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ سرآغاز کتاب الهی است

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار گروه فرهنگی خبرگزاری میزان، در میان اقوام و ملل مختلف، رسم است که کارهای مهم و با ارزش را به نام بزرگی از بزرگان خویش که مورد احترام و علاقه آنهاست، شروع می کنند تا آن کار میمون و مبارک گردد و به انجام رسد. البته آنان بر اساس اعتقادات صحیح یا فاسد خویش عمل می کنند.

گاهی به نام بت‌ها و طاغوت‌ها و گاهی با نام خدا و به دست اولیای خدا، کار را شروع می کنند. چنانکه در جنگ خندق، اولین کلنگ را رسول خدا(ص) بر زمین زد.

“بسم الله الرحمن الرحیم” سرآغاز کتاب الهی است. “بسم الله” نه تنها در ابتدای قرآن، بلکه در آغاز تمام کتاب‌های آسمانی بوده است.

در سرلوحه ی کار وعمل همه ی انبیا “بسم الله” قرار داشت. وقتی کشتی حضرت نوح درمیان امواج طوفان به راه افتاد، نوح (ع) به یاران خود گفت: سوار شوید که “بسم الله مجراها و مرساها” حرکت و توقف این کشتی با نام خداست. حضرت سلیمان (ع) نیز وقتی ملکه سبا را به ایمان فراخواند، دعوتنامه خود را به جمله ی “بسم الله الرحمن الرحیم” آغاز نمود.

حضرت علی (ع) فرمود: “بسم الله” مایه برکت کارها و ترک آن موجب نافرجامی است. همچنین آن حضرت به شخصی که جمله ی “بسم الله” را می نوشت فرمود:” “جَوِدّها” آن را نیکو بنویس.

بر زبان آوردن “بسم الله” در شروع هر کاری سفارش شده است؛ هنگام خوردن و خوابیدن و نوشتن، سوار شدن، مسافرت و بسیاری کارهای دیگر؛ حتی اگر حیوانی بدون نام خدا سربریده شود؛ مصرف گوشت آن حرام است؛ شاید رمزش آن باشد که خوراک انسان‌های هدف دار و موحد نیز باید جهت الهی داشته باشد.

در حدیث می خوانیم :” “بسم الله” را فراموش نکن؛ حتی در نوشتن یک بیت شعر. روایاتی نیز در پاداش کسی که اولین بار “بسم الله” را به کودک یاد بدهد، وارد شده است.

سوال” چرا در شروع هر کاری “بسم الله” و بردن نام خدا سفارش شده است؟

پاسخ: “بسم الله” آرم و نشانه ی مسلمانی است و باید تمام کارهای هر مسلمان رنگ الهی داشته باشد. همان گونه که محصولات و کالاهای ساخت یک کارخانه، آرم و علامت آن کارخانه را دارد؛ خواه به صورت جزیی باشد یا کلی. مثلا یک کارخانه چینی سازی، علامت خود را روی تمام ظروف می زند، خواه ظرف‌های بزرگ باشد یا ظرف‌های کوچک. یا اینکه پرچم هر کشوری هم بر فراز ادارات و مدارس و پادگان‌های آن کشورا ست و هم بر فراز کشتی‌های آن کشور در دریاها و هم بر روی میز اداری کارمندان.

سوال: آیا “بسم الله الرحمین الرّحیم” آیه ای مستقل است؟

پاسخ: به اعتقاد اهل بیت رسول الله (ص) که صد سال سابقه بر سایر رهبران فقهی مذاهب دارند و در قرآن نیز عصمت وپاکی آنها به صراحت بیان شده است، آیه “بسم الله الرّحمان الرّحیم) آیه ای مستقل و جزو قرآن است؛ اما فخر رازی از بزرگان اهل سنت در تفسیر خویش شانزده دلیل آورده که “بسم الله” جزو سوره است. آلوسی نیز همین اعتقاد را دارد. در مسند احمد نیز “بسم الله” جزو سوره شمرده شده است. در طول تاریخ اسلامی برخی که “بسم الله” را جزو سوره ندانسته و یا درنماز آن را ترک کرده اند، مورد اعتراض واقع شده اند.

در مستدرک حاکم آمده است: روزی معاویه در نماز “بسم الله” را حذف کرد و نگفت، مردم به او اعتراض کردند که “اُسرقتَ ام نَسیتَ” آیه را دزدیدی یا فراموش کردی؟!

امامان معصوم (ع) اصرار داشتند که در نماز ، “بسم الله” را بلند بگویند. امام باقر (ع) در مورد کسانی که “بسم الله” را در نماز نمی خواندند و یا جزو سوره نمی شمردند، می فرمود:” سرقوا اکرم آیه” بهترین آیه قرآن را به سرقت بردند. در سنن بیهقی در ضمن حدیثی آمده است: چرا بعضی “بسم الله” را جزء سوره قرار نداده اند!.

شهید مطهری درتفسیر سوره حمد، ابن عباس، عاصم، کسایی، ابن عمر، ابن زبیر، عطاء، ابن طاووس، فخر رازی و سیوطی را از جمله کسانی معرفی می کند که “بسم الله” را جزو سوره می دانستند.

در تفسیر قرطبی ازامام صادق(ع) نقل شده است :” بسم الله” تاج سوره هاست. در قرآن تنها در آغاز سوره ی برائت ( سوره ی توبه) “بسم الله” نیامده و این به فرموده ی حضرت علی (ع) به خاطر آن است که “بسم الله” کلمه ی امان و رحمت است، واعلام برائت از کفار و مشرکین، با اظهار محبت و رحمت سازگار نیست.