جابجایی اولویت‌ها در مساجد/ غفلت از مهندسی امور

محمد بنیادی، از پیشکسوتان عرصه تعلیم و تربیت در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه در صدر اسلام مکان تعلیم و تربیت در هم آمیخته و این مباحث در مسجد دنبال می‌شد، اظهار کرد: این روند ادامه داشت تا اینکه براساس تنوع کار و کثرت انسان‌ها در نگرش‌ها دگرگونی به وجود آمد و تعلیم و تعلم نسبت به مباحث تزکیه تفکیک و زاویه ایجاد شد و بجای اینکه مساجد گسترش داده شود و مدارس در جنب آنان ایجاد شود، مساجد کوچک‌تر و از محل آموزش و بازار جدا شدند.

وی عدم توجه به ارتباط با خداوند را بزرگترین لطمه‌ای دانست که به نظام تعلیم و تربیت در حوزه آموزش و ‌پرورش زده شد و گفت: لازمه بازسازی این جریان تغییر نگرش افراد است. در ابتدای انقلاب مساجد مملو از نوجوانان و جوانان بود و وسعت حضور افراد به قدری بود که از محیط خارجی مسجد نیز استفاده می‌کردند، اما به تدریج این ظرفیت‌ها نادیده گرفته شد.

ضرورت نزدیکی مساجد و مدارس از نظر مکانی

 بنیادی با تأکید بر اینکه از مسجد باید به مدرسه رسید، اظهار کرد: مهندسین و شهرداری‌ها باید به همراهی مسجد و مدرسه توجه داشته باشند و در مصوبات خود به این مهم نیز بپردازند چرا که آموزش و پرورش مسئول ساخت و ساز نیست. نزدیکی مکانی مساجد و مدارس در یک منطقه باید اولویت محسوب شود و در ساخت و سازهای شهری مورد توجه قرار گیرد.

وی به نقش روحانیون در مساجد اشاره کرد و گفت: متاسفانه برخی از ائمه جماعت نتوانستند نقش خود را به درستی در مساجد و مدارس ایفا کنند و صرفا به خواندن نماز اکتفا می‌کنند. روحانیت باید در ارتباط با مردم در مساجد باشد و نقطه ارتباط محله با مردم روحانی محسوب شود.

جابجایی اولویت‌ها در مساجد

این کارشناس حوزه تعلیم و تربیت با اشاره به اینکه امروز محوریت مساجد به روحانیون تعلق ندارد، اظهار کرد: در مراسم مختلفی که در مساجد برگزار می‌شود مداحی‌های غیراصولی سهم بیشتری از سخنرانی روحانیون دارند، در حالی که روحانی باید محوریت مسجد را در دست گیرد و برای اقشار و گروه‌های سنی متفاوت در برنامه‌های گوناگون حرفی برای گفتن داشته باشد و بخشی از شبهات و پرسش‌های آنان را پاسخ دهد.

وی در ادامه افزود: گاهی مراسم‌های مذهبی اصالت تربیتی خود را از دست می‌دهند. در سخنرانی‌های صورت گرفته در مساجد نیز بجای اینکه از مبانی دینی و قرآنی بهره گرفته شود صرفا به مسائل سیاسی با اعمال سلیقه شخصی پرداخته می‌شود، در صورتی که مساجد باید به محلی برای بیان جذاب تفسیر قرآن کریم تبدیل شود. چه بسا در مساجدی که تفسیر قرآن نیز صورت می‌گیرد دچار تکرار و یکنواختی در نحوه بیان شده‌ایم و مطالب بیان شده توان جذب جوانان را ندارد.

بنیادی هیئت امنای مسجد را از دیگر ارکان تأثیرگذار در جذب نوجوانان و جوانان به مسجد خواند و گفت: بسته بودن درب مساجد در طول روز مانع از حضور افراد در ساعت‌های مختلف در این محیط معنوی و بهره‌مندی از آن می‌شود. هر چند که در برخی موارد که درب مساجد نیز باز است به دلیل عدم مدیریت از آن مسجد به مکانی برای سایر امور غیرمرتبط تبدیل می‌شود.

این کارشناس حوزه تعلیم و تربیت ادامه داد: امروز به میزانی که برای بهره‌مندی از مساجد برای برگزاری مراسم‌های تجملاتی ختم و سوگواری استفاه می‌شود برای برگزاری نشست‌های هم‌اندیشی و متفکرانه بهره گرفته نمی‌شود.

وی از برنامه ریزی مدارس برای نحوه اقامه نماز نیز انتقاد کرد و گفت: در مواردی که مساجد در جوار مدارس هستند شایسته است که با پذیرایی و ارتباط صمیمی دانش‌آموزان را به مساجد ببرند و علاوه بر اقامه نماز در این مکان معنوی بخشی از مسئولیت‌های مسجد را نیز به آنان بسپارند. باید دریافت که نماز یک درس تربیتی است و باید برای آن زمان در نظر گرفت. کلاس قرآن، تعلیمات دینی و فعالیت‌های پرورشی و تربیت باید در مساجد اجرایی شود چرا که خواستگاه دین مسجد است.

بنیادی با اشاره به اینکه نماز را باید اقامه کرد نه اینکه خواند، گفت: اقامه نماز نظر به همراهی و همگانی بودن دارد. اگر این فرهنگ در میان کسبه، مردم محله و خانواده وجود داشته باشد که هنگام اذان سایر امور خود را رها کرده و در مسجد حضور داشته باشند به تبع آن نوجوانان و جوانان نیز از این روال تبعیت می‌کنند چرا که مسجد را مکانی برای دور هم آمدن و حل مشکلات خود با هم اندیشی و همیاری می‌بینند.

عزمی برای رسیدگی به امور مساجد وجود ندارد

وی نظافت و پاکیزگی در مساجد را نیز در جذب نوجوانان و جوانان به مساجد مؤثر خواند و عنوان کرد: در نظام اسلامی چه مکانی مقدس‌تر از مساجد وجود دارد که ما در آراسته کردن ان تمام تلاش خود را به کار نمی‌گیریم؟ مهندسی صحیحی برای این امر صورت نگرفته ست تا ظاهر مساجد نیز جذب کننده باشد. کتاب‌های موجود در مساجد تا چه اندازه رفع کننده نیازهای قشر جوان هستند. متاسفانه عزمی برای پرداختن به این موضوعات وجود ندارد و دچار نوعی روزمرگی در برنامه‌های مساجد شده‌ایم.

وی بر ضرورت نیازمندی به مدیریت کلان در عرصه مساجد تأکید و تصریح کرد: بخش‌های مختلفی باید دست به دست هم بدهند تا برنامه‌های مساجد جذابیت بیشتری داشته باشند، البته در این میان نباید نقش مردم را نادیده گرفت. حرکت‌های مردمی نباید متوقف شود بلکه مطالبه گری آنان باید به بهترین نحو پاسخ داده شود.

انتهای پیام