از سختی‌های گذر سنت به مدرنیته تا ضرورت بازتولید ارزش ها

تغییرات و تحولات جوامع اثرات شگرفی در مسائل فرهنگی و اجتماعی دارد، این تغییرات و تحولات گاه آثار مخرب و گاه آثار مثبتی بر جای می‌گذارند و جامعه را متاثر از خویش می کنند و به تبع این تاثیرات آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی یا پیشرفت های فرهنگی اجتماعی در جوامع رقم می خورد.

البته متاسفانه در سال‌های اخیر عمق تغییرات به نحوی بوده است که بروز آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی کم و کیف بیشتری پیدا کرده اند و زنگ خطر این مهم نیز توسط مقام معظم رهبری به صدا درآمده و سازوکار خاصی جهت مواجهه و کاهش آسیب های اجتماعی بویژه در خصوص پنج مورد از این آسیب ها توسط ایشان تعریف شد و در این راستا دولت نیز موظف به اجرای برنامه‌هایی در راستای کاهش این آسیب ها شد، گرچه علاقمندی جامعه به حرکت در مسیر توسعه اجتماعی و فرهنگی نیز ظرفیتی است که وجود دارد و نمی توان بر آن چشم پوشید و به نظر می رسد سعی دولت نیز زنده کردن و رشد دادن این ظرفیت هاست، هرچند موانع بسیاری در مسیر، این حرکت را کند کرده است.

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایسنا، منطقه مرکزی، با فرا رسیدن بهمن ماه و آغاز سالی دیگر از حیات پر فراز و نشیب انقلاب اسلامی و لزوم مرور دستاوردها و اقدامات دولت در حوزه های مختلف بویژه فرهنگی و اجتماعی از سویی و با توجه به اهمیت ذاتی این موضوعات از سوی دیگر خبرگزاری ایسنا اقدام به برگزاری نشستی پیرامون مباحث فرهنگی و اجتماعی و آسیب‌ها مبتلابه این حوزه و بررسی عملکرد دولت در این بخش ها کرده است.

این نشست با حضور مدیرکل دفتر اجتماعی استانداری مرکزی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، رییس حوزه هنری استان و معاون اجتماعی بهزیستی استان برگزار شد و در کنار بیان عملکردها، آسیب‌های موجود در این دو حوزه مهم و راهکارهای مقابله با آن مورد بررسی قرار گرفت.

ارزش‌های انقلاب اسلامی هنوز به نظام رفتاری تبدیل نشده

رییس حوزه هنری استان مرکزی در این نشست بیان کرد: در شرایط کنونی کشور عمده مسئله‌ای که همواره بر تحقق آن تاکید شده تبدیل ارزش‌های انقلاب اسلامی به نظام رفتاری بوده است ولی طی ارزیابی‌های صورت گرفته این امر تاکنون آنچنان که باید محقق نشده و بواسطه عدم تحقق این امر امروز شاهد ظهور آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی در کشور هستیم.

رضا میرزایی با اشاره به اینکه در این حوزه با توجه به اثرات مسائل داخلی و بین‌المللی، آمار و ارقام هشدارهایی را نشان می‌دهند که حاکی از ضرورت انجام فعالیت بیشتر در این زمینه است، گفت: از ابتدای انقلاب تاکنون میزان دستیابی به اهداف مورد نظر در بنیان نهادن کامل سبک زندگی ایرانی‌اسلامی قابل توجه نبوده است، البته وضعیت اسف‌بار نیست، اما دستگاه‌های اجرایی و بویژه شورای عالی انقلاب فرهنگی باید نسبت به موضوع حساس‌تر باشند. بر همین اساس به دستگاه‌های مختلف ذیربط نیز تکالیفی اعلام شده است تا نکاتی را پیرامون مسائل خانواده ببینند و مباحث مرتبط با تشکیل، تکریم و تعالی خانواده را مورد نظر قرار دهند.

خانواده رکن اصلی کاهش آسیب‌های فرهنگی

وی با اشاره به بحث ازدواج سفید یا تجرد قطعی که در جامعه ظهور کرده است، افزود: رکن توسعه جامعه توجه به تعالی خانواده است چراکه نسل آینده در خانواده شکل می‌گیرند بر همین اساس اصلی‌ترین نهاد یک جامعه خانواده است.

میرزایی با بیان اینکه فساد اخلاقی به مرور به آسیب بدل می‌شود، گفت: امروزه ارزش‌های جامعه در حال تغییر است و اگر در حوزه آسیب‌ها اقدامات بموقع انجام نشود به فرهنگ خودی بدل می شوند و حتی به مانند برخی انواع پوشش در جامعه ترویج خواهند شد.

از آرمان‌های فرهنگی انقلاب عقب‌ هستیم

وی با تاکید بر اینکه خانواده مولدی است که فرهنگ را بازتولید می‌کند و رکن اصلی کاهش آسیب‌های فرهنگی در جامعه خانواده است، بیان کرد: در بحث مدیریت، باور برخی از مسئولان بر غیرقابل مدیریت بودن حوزه فرهنگ است و بر این تصورند که در این حوزه امکان برنامه‌ریزی و حرکت هدفمندانه وجود ندارد و در مقابل، برخی بر قابل مدیریت بودن این حوزه تاکید دارند، البته شاید مدیریت ۱۰۰ درصدی میسر نباشد، اما برای سنجش پذیر بودن فرهنگ باید به سبک زندگی توجه داشت و براساس آن برنامه‌ریزی کرد.

مدیرکل حوزه هنری استان مرکزی اظهار کرد: برخی مدیران فرهنگی با بهانه سیال بودن این حوزه تن به ارزیابی و برنامه‌ریزی بلندمدت نمی‌دهند و امروز پس از ۴۰ سال ارزیابی‌ها حاکی از آن است که در حوزه فرهنگ نسبت به آرمان‌های انقلاب دچار کوتاهی و عقب‌افتادگی بوده و در حال حاضر به مرحله هشدار رسیده‌ایم و باید توجه جدی در این حوزه اعمال شود.

وی با بیان اینکه همواره تاکید بر این بوده است که دستگاه های اجرایی و سازمان‌ها با ماموریت‌های مشخص شکل بگیرند، گفت: در تعریف نهادهای عمومی و غیردولتی توجه بر این است که با توجه به گستره وسیع دولت، این نهادها به کمک بخش دولتی بیایند؛ به طور مثال حوزه هنری نباید موازی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی حرکت کند بلکه باید در مسیر ماموریت‌های مشخص شده در قالب بازوی کمکی فعالیت کند.
 
ضرورت بازتولید ارزش ها

میرزایی بیان کرد: حوزه هنری یک دستگاه نظارتی نیست بلکه دستگاه حاکمیتی به منظور تولید آثار هنری مبتنی بر ارزش‌های اسلامی، توسعه این آثار و ایجاد فرهنگ است و چابکی حوزه هنری کمک می‌کند که امور را به راحتی به انجام برساند. اگر هر نهاد و سازمانی ماموریت‌های خود را به دور از موازی‌کاری به درستی به انجام برساند، هم‌افزایی در حوزه فرهنگ شکل می‌گیرد، اما در امر برنامه‌ریزی دچار مشکل هستیم و سلیقه‌ای عمل می‌شود.

وی با بیان اینکه فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی‌ها در دستگاه‌های اجرایی و نهادها قائل به فرد است و با تغییر مدیریت برنامه‌ها نیز دچار تغییر می‌شوند، گفت: با جمع‌بندی فعالیت‌ها و حرکت در یک مسیر درست اتفاقات مثبتی رقم می‌خورد، اما این فعالیت و حرکت درست نیازمند سرمایه‌گذاری است. علیرغم شعارهای بسیاری که در زمینه استفاده از ابزار هنر در زمینه فرهنگ‌سازی سر داده می‌شود، در عمل چنین نیست در صورتی که باید ارزش‌ها به صورت مداوم و به اقتضای زمانه بازتولید شوند، اما کمبود امکانات فرصت پاسخگویی کامل به این مهم را میسر نمی‌کند.

تبدیل مدیریت فرهنگی به مدیریت چانه‌زنی

رییس حوزه هنری استان مرکزی با اشاره به تبدیل شدن مدیریت فرهنگی به مدیریت چانه‌زنی جهت جذب حداکثری اعتبارات بیان کرد: در ارتقای سرمایه‌های فرهنگی مصرف کالای فرهنگی یک شاخصه است، اما در نظام آموزشی مصرف کالای فرهنگی آموزش داده نمی‌شود. رغبت مطالعه کتاب، دیدن فیلم، تئاتر، موسیقی و در کل به هنر در جامعه ایجاد نمی‌شود و آموزش و پرورش نیز اهتمامی جهت ایجاد رغبت و تمایل ندارد.

وی با اشاره به جایگاه ۲۵ استان مرکزی در پذیرش رشته هنر در دانشگاه که جایگاه مطلوبی در این بخش محسوب نمی شود، عنوان کرد: در حوزه تولید محصولات فرهنگی فرآیند تولید و زیرساخت‌های لازم در کشور ایجاد نشده است و استان مرکزی نیز از این قاعده مستثنی نیست، نمایش آثار تجسمی نیازمند گالری است، اما امروز تنها فرهنگسرای آیینه اراک برای نمایش این آثار فضا دارد که استاندارد هم نیست، در حالی که عرصه رقابت در این بخش باید با تولید و افزایش عرضه همراه باشد.

میرزایی افزود: در حوزه هنرهای نمایشی و فیلم‌سازی نیز مشکلاتی وجود دارد که البته بسیاری از آنها به منابع مالی نیز ختم نمی‌شود بلکه به رویکرد تفکری بازمی‌گردد، استان مرکزی فاقد امکان ساخت و سرمایه‌گذاری در حوزه فیلم بلند است و همین نبود امکانات و زیرساخت های لازم و عدم تامین مالی از دلایلی است که باعث می شود اکثر هنرمندان به تهران کوچ ‌کنند یا هنر را کنار بگذارند.

فرهنگ مطالبه کالای فرهنگی در جامعه احیا شود

وی با بیان اینکه شرایط کنونی برای جمعیت ۵۰۰ هزار نفری اراک و حتی آمار جمعیتی در شهرستان‌ها مطلوب نیست و باید زیرساخت‌ها در حوزه تولید محصولات فرهنگی ایجاد شود، بر لزوم ایجاد فرهنگ مصرف اینگونه اقلام در جامعه تاکید کرد و گفت: در حال حاضر از سمت جامعه جهت مصرف و تولید کالای فرهنگی مطالبه‌گری وجود ندارد و باید فرهنگ این مطالبه ایجاد یا احیا شود.

مدیرکل حوزه هنری استان مرکزی تصریح کرد: امروز بواسطه توسعه تکنولوژی‌ نوع عرضه محصولات فرهنگی تفاوت کرده است، تا سال‌های اخیر فضایی برای نمایش فیلم‌های کوتاه وجود نداشت، اما امروز بواسطه توسعه و فراگیر شدن فضای مجازی فیلم‌های ۱۰۰ ثانیه‌ای به راحتی نمایش داده می‌شوند.

وی با بیان اینکه دانش جهان هر ۷۰ روز دو برابر می‌شود، اما ما به تناسب این پیشرفت، پیش نرفته‌ و طی ۲۰ سال اخیر خود را با سرعت پیشرفت جهان و زمانه هماهنگ نکرده‌ایم، تاکید کرد: موضوع فرهنگ و اجتماع بسیار گسترده است، همبستگی فرهنگی از آنجاکه به توسعه می‌انجامد برای دولت مهم است و طی این سال‌ها تمام تلاش دولت برای تحقق این اتفاق بکار گرفته شده اما باید بضاعت موجود را نیز در نظر داشت.

همزمان با نهی منکرها الگودهی صورت نگرفته است

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی نیز در این نشست با بیان اینکه کمتر از ۲۰ درصد بودجه فرهنگی کشور در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و باقی به نهادهای دیگر اختصاص دارد، گفت: با وجود این نوع تقسیم‌بندی اعتبارات، اما در زمان پاسخگویی به مباحث و آسیب‌های حوزه فرهنگی نگاه‌ها عموما به سمت وزارت ارشاد است.

محسن شریفی با تاکید بر اینکه جامعه ایران خانواده‌محور است و اگر به حوزه فرهنگی با پایه‌های ایرانی و اسلامی نگاه شود قطعا اقبال عمومی حاصل خواهد شد، تصریح کرد: برخی المان‌ها و فاکتورهای فرهنگی کشور کنار گذاشته شده در صورتی که با توجه به آنها از فرهنگ غنی کشور استقبال می‌شود.

وی افزود: متاسفانه در مقطعی، از الگودهی دور شده‌ایم و تنها به نهی کردن پرداخته شده است. به عنوان مثال در حوزه مد و لباس علیرغم ظرفیت‌های الگودهی قابل قبول در کشور، اما رویکرد نفی و نهی به کار گرفته شد در حالی که باید به سمت توسعه فرهنگ ایرانی و اسلامی و الگودهی حرکت کرد.

وی به جشنواره فیلم فجر ۹۶ و رویکرد اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی این جشنواره اشاره کرد و افزود: نمایش همزمان فیلم های جشنواره فجر در اراک که با استقبال قابل توجه مردم روبرو شد از جمله اقداماتی است که در مسیر توسعه فرهنگی و افزایش اقبال مردم به سینما صورت گرفت. سینما ابزار قدرتمندی در حوزه بیان مفاهیم و هدایت جامعه به سمت رشد و توسعه است.

تولید بیش از ۷۰ درصد تئاترهای استان مرکزی با نگاه به آسیب‌های اجتماعی

وی افزود: در کنار این رویکرد سراسری در سال جاری، بیش از ۷۰ درصد تئاترهای تولیدی استان مرکزی با نگاه به آسیب‌های اجتماعی به روی صحنه رفته است که این مهم نشان از نگاه ویژه به شرایط روز جامعه و توجه به آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی دارد.

شریفی با اشاره به اینکه مسائل و آسیب‌های اجتماعی تنها مبتلابه ایران نیست بلکه در تمام دنیا دیده می‌شود، بیان کرد: هر کشوری نظام ارزشی خاص خود را دارد که طی یک فرآیند شکل گرفته است و همه کشورها براساس این نظام در خصوص چگونگی برخورد با ورود فرهنگ‌های غیر به کشورشان برنامه‌ریزی و پیشگیری کرده اند و ایران نیز به مانند دیگر کشورها در این زمینه تلاش می کند.  

آواهای محلی در معرض تهدید/هم‌افزایی، راهکار خروج از چالش‌های فرهنگی

وی با تاکید بر توجه به ریشه‌های فرهنگی کشور گفت: طی چندسال اخیر موسیقی سنتی کشور از چرخه پژوهش خارج شده و با رشد تکنولوژی، موسیقی سنتی تحت‌الشعاع قرار گرفت و حتی آواهای محلی به سمت موسیقی پاپ یا موسیقی رپ گرایش یافت که این خود تهدید جدی برای نواهای بومی و محلی کشور به شمار می‌رود و در شرایط کنونی باید به سمت الگودهی مناسب در این زمینه حرکت کرد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی با اذعان به این مهم که جامعه همواره جلوتر از دولت است، راه برون‌رفت از شرایط کنونی و چالش‌های اجتماعی و فرهنگی را هم‌افزایی نهادهای فرهنگی و خروج از فعالیت‌های جزیره‌ای دانست و افزود: نهادهای هم‌عرض، پتانسیل های مثبت و نقاط قوت هستند که با تعامل و همکاری و تجمیع این جزیره‌ها می‌توان به نقطه مناسب رسید و در این مسیر باید از نقش رسانه‌ها استفاده کرد.

وی با انتقاد از اینکه مصرف‌کننده تولیدات دیگران شده‌ایم، تصریح کرد: مردم نباید منتظر ورود متولیان امر و دولت باشند بلکه باید خود در قالب کانون‌های مردمی و تشکل‌ها وارد عرصه شوند و به جای مصرف‌کننده تکنولوژی دیگران بودن، دست به تولید و باز تولید بزنند. امروز فضای مجازی می‌تواند بستر عظیمی برای نشر فرهنگ و ادب غنی ایران باشد و می توان به جای مصرف‌کننده بودن صرف در این فضا فرهنگ خود را حتی به زبان‌های غیرفارسی تولید و باز تولید کرده و در این فضا بازنشر کرد.

سینمای پاک فرصتی که باید جدی گرفته شود

شریفی بیان کرد: فرهنگ غنی ایران پتانسیل بسیار بالایی مانند شاهنامه و حتی ادبیات طنز و فکاهی دارد، اما متاسفانه از ظرفیت‌های ادبی، فرهنگی و هنری کشور کمتر استفاده می‌شود. سینمای ایران امروز بدون سوءاستفاده از عنصر زن و در نهایت اخلاق‌مداری و پاکی جایگاه مناسبی در جهان کسب کرده و به عنوان سینمای پاک مطرح است.

وی تاکید کرد: مطرح شدن سینمای ایران به عنوان سینمای پاک مصداق تاکید جهانیان بر فرهنگ غنی این سرزمین است، پس باید این فرصت را غنیمت شمرده و با اتحاد، انسجام و به دور از حاشیه‌سازی و با استفاده از دیگر ظرفیت های فرهنگی و تمدنی که این کشور از آن برخوردار است و جامعه جهانی به آن اذغان دارد، توسعه حوزه‌های فرهنگی را با تجمیع پتانسیل‌ها رقم بزنیم.

حوزه فرهنگی کشور چشم‌انداز روشنی دارد

وی با بیان اینکه علیرغم همه مسائل موجود در حوزه فرهنگ، چشم‌انداز روشنی برای این حوزه در کشور قابل مشاهده است، گفت: با توجه به تغییرات و تحولات همیشگی باید از ظرفیت‌ها بهره‌مند شد، داشته‌ها را مورد توجه قرار داد و زمینه افزایش تولیدات فرهنگی را در بسترهای نوین امروز ایجاد و ضعف بازتولید را رفع کرد.

شریفی با بیان اینکه در این مسیر با هدفگذاری و برنامه‌ریزی حرکت می‌شود، افزود: قطعا شرایط بررسی و آسیب‌شناسی می‌شود، اگر امسال ۸۰ درصد فیلم‌های جشنواره فجر با مضامین روز تولید شده و توجه آنها به آسیب‌های اجتماعی است به دلیل توجه، برنامه‌ریزی، خط‌دهی و الگودهی بوده که در این حوزه انجام شده است و در استان مرکزی نیز طی نشست‌های مختلف با اشراف بر آسیب‌ها خط‌دهی و محور برنامه‌ها به این سمت سوق می‌یابد.

برگزاری جشنواره منطقه ای آسیب های اجتماعی/ضرورت حضور بخش خصوصی در اقتصاد فرهنگ

وی با اشاره به انعقاد تفاهم‌نامه با دفتر اجتماعی استانداری مرکزی و برگزاری جشنواره منطقه ای تجسمی آسیب‌های اجتماعی در قالب کاریکاتور و طراحی پوستر گفت: این تعاملات مصداق واقعی خط‌دهی است به طوری که با اشراف به چالش‌های موجود، خط دهی و الگودهی انجام می‌گیرد و در کنار بخش دولتی بخش خصوصی و انجمن‌ها نیز وارد می‌شوند که این هم‌افزایی نقش موثری در بروز عملکرد مثبت دارد.
 
شریفی با تاکید بر مغفول ماندن ضرورت توجه به اقتصاد فرهنگ و هنر و اینکه باید ضرورت مصرف کالای فرهنگی به جامعه تلنگر زده شود، بیان کرد: ضرورت حضور بخش خصوصی در اقتصاد فرهنگ غیرقابل انکار است، اما بخش خصوصی به بازگشت سرمایه خود نگاه می‌کند، که تحقق این مهم نیز نیازمند تلنگر زدن به جامعه در خصوص ضرورت ورود مردم به صحنه و توسعه مصرف اقلام فرهنگی تولید داخل در راستای اعتلای فرهنگی کشور است.

رشد ۳۰۰ درصدی خرید کتاب در استان مرکزی

وی به اقدامات صورت گرفته در راستای رشد کمی و کیفی در حوزه فرهنگ و هنر استان مرکزی اشاره کرد و گفت: در سال جاری در مقایسه با سال ۹۲ رشد ۵۰۰ درصدی در تولید فیلم کوتاه ایجاد شده است و برای حفظ این رشد تفاهم‌نامه‌ ۱۸ ماده‌ای با معاونت سینمایی جهت حمایت از دوره‌های آموزش فیلم‌سازی به امضا رسید و در خصوص این دوره‌ها از ۳۰۰ ساعت در سال ۹۲ به ۶۳۰ ساعت در سال جاری رشد حاصل شده است که رشد ۱۱۰ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین از معدود استان‌هایی هستیم که در حوزه تولید فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای فعال هستیم.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان مرکزی ایجاد پاتوق فیلم در فرهنگسرای آفتاب که توسط فعالان سینمایی انجام می‌شود، راه‌اندازی گروه سینما و تجربه، برگزاری هفته فیلم و عکس، رشد ۳۰۰ درصدی خرید کتاب در سال جاری نسبت به سال ۹۲ و فروش ۱۰۰ میلیون تومانی کتاب در سال ۹۶ را بخشی از موفقیت های حوزه فرهنگی استان دانست.

وی با تاکید بر اینکه البته همچنان با شرایط ایده‌آل در حوزه فرهنگ، فاصله باقیست، افزود: طی چهار سال اخیر رشد ۵۴ درصدی صدور مجوز کانون های تبلیغاتی و تسهیلگری در این راستا، رشد ۵۸ درصدی فعالیت حوزه دین و عترت، رشد ۱۷ درصدی فعالیت کانون های فرهنگی مساجد، رشد ۱۳۴ درصدی اجرای نمایش در مرکز استان محقق شده است که شرایط امیدوارکننده‌ای را نوید می‌دهد، اما در حوزه زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری نشده و لازم است که در این حوزه از مشارکت بخش خصوصی استفاده شود.

به برون‌سپاری ورود کرده‌ایم/کار تیمی راهکار خروج از چالش‌ها

شریفی ادامه داد: به بخش برون‌سپاری ورود کرده‌ایم، در همه شهرهای استان مجتمع‌های فرهنگی و هنری توسط راه و شهرسازی در حال احداث است که پیشرفتی حدود ۷۰ درصدی داشته‌اند، با تامین اعتبارات لازم امید است تالار مرکزی اراک نیز تا پایان سال به اتمام برسد البته برای این پروژه ۱۸ میلیارد تومان اعتبار نیاز است که بخشی در قالب اوراق محقق شده و باقی نیز در حال تحقق است، اما بضاعت استان به قدری است که اگر به هر میزان زیرساخت افزایش یابد، همچنان کم است.

وی با اشاره به ظرفیت‌های عجیب استان مرکزی در حوزه های مختلف خاصه مد و لباس افزود: در حوزه مد و لباس پتانسیل استان بالاست، ۲ نفر از طراحان استان مرکزی در برندهای بزرگ مد و لباس ترکیه طراحی می‌کنند، اما به دلیل نبود امکانات و زیرساخت‌ها موفق به جذب آنها نشده‌ایم و با توجه به وجود این ظرفیت ها می‌طلبد که با هم‌افزایی و مشارکت بخش خصوصی و حتی تولیدکنندگان و صنایع، زیرساخت‌ها و امکانات موجود در استان تقویت شود.

شریفی با اشاره به امکان ادغام برخی از نهادهای همسو  و هم‌عرض به عنوان یک راهکار در حوزه هم افزایی عنوان کرد: شاید ادغام واکنش هایی را در پی داشته باشد، اما در حوزه فرهنگ باید کار تیمی دنبال شود، روحیه کار جمعی باید در کشور تقویت شود و نهادها و رسانه‌ها می‌توانند در بسترسازی فرهنگی کمک کنند چراکه ایجاد فضای همدلی و انسجام و تعامل، راهکار مهم برون‌رفت از مشکلات است
.
فضای مجازی ظرفیت خوبی که بد بکار گرفته می شود

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایسنا، در ادامه این نشست به صورت ویژه تری به مسائل اجتماعی پرداخته شد و معاون اجتماعی بهزیستی استان مرکزی در سخنانی، معضل امروز کشور در بحث آسیب‌های اجتماعی را استفاده نامطلوب از فضای مجازی دانست و گفت: تکنولوژی به خودی خود بد نیست، اما استفاده مطلوبی از این ظرفیت صورت نگرفته است. متاسفانه همراه با ورود تکنولوژی، چگونگی مصرف آن به کشور وارد نشده است و حتی همتی برای توسعه استفاده درست ار آن صورت نگرفته است.

عبدالکریم یادگاری بیان کرد: طبق مطالعات کارشناسان، برای تضعیف ایران تزلزل خانواده هدف قرار گرفته شده است و در واقع دشمن با استحکام‌زدایی در حوزه خانواده به دنبال اجرای اهداف تخریبی خود است.

وی با بیان اینکه نسل جدید مابین زندگی مدرن و سنتی مانده‌اند و از این گرفتاری می توان به عنوان آسیب فرهنگی و اجتماعی نام برد، افزود: متاسفانه خوراک فرهنگی مناسبی به نسل جدید داده نشده است، در حالی که برای نهی‌هایی که صورت می‌گیرد باید جایگزین مناسب ارائه شود که این مهم انجام نگرفته و زمینه ظهور آسیب‌های فرهنگی نوپدید را ایجاد کرده است.

تفکر سیستمی و مدیریت فرآیندی لازمه مدیریت و مقابله با آسیب‌های اجتماعی

یادگاری تفکر سیستمی و مدیریت فرآیندی را لازمه مدیریت و مقابله با آسیب‌های اجتماعی دانست و با اشاره به طلاق به عنوان یکی از آسیب‌های اجتماعی مهم کشور بیان کرد: استان مرکزی دارای سند طلاق است که به جهت تلاش انجام شده در راستای بهبود شاخص‌های مد نظر این سند و دستیابی به اهداف گنجانده شده در آن، جایگاه این استان از رتبه پنجم آمار وقوع طلاق در سال گذشته، امسال به جایگاه دوازدهم رسیده است.

وی با اشاره به راه‌اندازی سامانه تصمیم و ارجاع متقاضیان طلاق به بهزیستی جهت دریافت مشاوره و هدایت به سمت سازش بیان کرد: امروز حدود ۹۰ درصد طلاق‌ها در کشور عاطفی است، متاسفانه افراد خانواده در طول ۲۴ ساعت به صورت میانگین تنها ۳۲ دقیقه با هم ارتباط دارند که ۱۵ دقیقه آن دستورمآبانه بوده و ۱۷ دقیقه به مسائل و ارتباطات عاطفی و زناشویی اختصاص می یابد. در واقع یکی از تهدیدات جنگ نرم هدف قرار دادن خانواده‌ها و ایجاد خلاءهای فرهنگی در خانواده است. این خلاءها باید جبران شده و با یکپارچه‌سازی و مدیریت واحد در مسیر درست حرکت کنیم.

معاون اجتماعی بهزیستی استان مرکزی معضل موجود در مواجهه با آسیبهای اجتماعی را موازی‌کاری و نبود مدیریت واحد دانست و با بیان اینکه در حوزه آسیب‌های اجتماعی هر دستگاهی تحت لوایی مشغول فعالیت است و مدیریت واحدی وجود ندارد، گفت: خروجی شرایط کنونی و نبود مدیریت واحد این است که هیچ دستگاهی پاسخگو نیست و با وجود آنکه همگان بر تلاش در جهت کاهش آسیب‌ها اذعان دارند، اما در واقع تغییری در شرایط ایجاد نمی‌شود و همچنان درگیر مشکلات و آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی هستیم.

سند حاشیه نشینی در استان مرکزی تدوین شده/موفقیت در برون‌سپاری‌ها

وی یکی از آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی را حاشیه‌نشینی دانست و گفت: سند حاشیه‌نشینی در استان مرکزی با ۲۳ شاخص تدوین شده است و براساس آن در ۱۲ نقطه اراک و ۲۲ نقطه ساوه ایجاد پایگاه خدمات اجتماعی مد نظر است که به دلیل عدم تحقق اعتبارات این پایگاه ها تنها در سه نقطه اراک ایجاد شده است.

یادگاری اضافه کرد: سال گذشته در بحث سکونتگاه‌های غیررسمی اعتبارات قابل قبولی وارد استان شد، اما به دلیل موازی‌کاری ها به اقدامی اثربخش منجر نشد، در صورتی که اگر عملکردی یکپارچه اعمال می‌شد اقدامات مناسبی به انجام می‌رسید.

وی در بحث کودکان کار با بیان اینکه اتفاقات مثبتی که در این بخش شاهد هستیم حاصل برون‌سپاری‌ها در این حوزه بوده است، گفت: در حال حاضر ۹۰ درصد خدمات بهزیستی برون‌سپاری شده و رویکرد سازمان استفاده از ظرفیت بیرونی است. تنها شعبه فعال در این حوزه بحث شناسایی و رسیدگی به کودکان کار را دنبال می‌کند. تاکنون در اراک ۱۵۰ کودک کار شناسایی شده است و در تلاش هستیم شعبه دوم نیز در این راستا راه‌اندازی شود.

کاهش آمار خودکشی ها با فعالیت اورژانس اجتماعی

معاون اجتماعی بهزیستی استان مرکزی با اشاره به فعالیت‌های کمپ‌ها و شلترها در حوزه پیشگیری از اعتیاد اضافه کرد: در بحث مقابله با فحشا مراکز مختلفی همچون خانه امن ویژه زنان در معرض خشونت، خانه سلامت ویژه دختران در معرض آسیب و فراری و مرکز بازپروری زنان به صورت غیر دولتی و با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی خدمات ارائه می‌دهند.

وی اورژانس اجتماعی(۱۲۳) را دیگر خدمت بهزیستی در حوزه آسیب‌های اجتماعی عنوان کرد و گفت: ارتقا و  توسعه کمی و کیفی اورژانس اجتماعی که نقش مهمی در کاهش و کنترل آسیب‌ها دارد مد نظر دولت است و حتی در برنامه ششم توسعه کشور نیز این توسعه لحاظ شده است، در حال حاضر ۵ مرکز اورژانس اجتماعی در اراک فعال است و برای شهرهای بیش از ۵۰ هزار نفر طبق برنامه ششم توسعه کشور راه‌اندازی اورژانس اجتماعی مدنظر قرار گرفته است. سهم استان مرکزی سه شهرستان محلات، خنداب و زرندیه بود که این مراکز در این مناطق تاسیس شده و در حال تجهیز هستند.

یادگاری یکی از خدمات مثبت اورژانس اجتماعی را اقدام به موقع در زمان خودکشی افراد دانست و افزود: سال گذشته ۹ هزار مورد اقدام به خودکشی در کشور به ثبت رسیده است که با اقدام به هنگام و مداخلات موثر اورژانس اجتماعی، این رقم به ۴ هزار مورد کاهش یافت.

حرکت فردی، از معضلات کشور در امر کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی است

معاون اجتماعی بهزیستی استان مرکزی افزود: در پدید آمدن آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی یک عامل دخیل نیست و برای رفع آن نیز باید رویکرد سیستمی بر کشور حاکم شود، از طرفی کار تیمی و شورایی در ایران جواب نداده است و یکی از معضلات کشور در امر کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی حرکت فردی است، باید کار به صورت تیمی و با محوریت اهل فن انجام شود.

وی افزود: در این راستا چابک‌سازی یک ضرورت است. از سویی با توجه به اینکه در این حوزه واگذاری‌ها به مردم و جلب مشارکت اجتماعی خدمات موثری را منجر شده است، بر این اساس جهت کاهش آسیب‌ها باید با محوریت مردم تلاش کرد.

گذر سخت از سنت به مدرنیته

مدیرکل دفتر اجتماعی استانداری مرکزی نیز در این نشست اظهار کرد: موضوعات اجتماعی و فرهنگی و مباحث انسانی پیوندی کلیدی دارند، اجتماع و فرهنگ دو مولفه انسانی به شمار می‌روند و سیاست‌های فرهنگی بنیان‌های اصلی کشور قلمداد می‌شوند.

غلامرضا فتح‌آبادی با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری و توجهات قانون به حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی بیان کرد: فرهنگ سه لایه اساسی؛ “جهان‌بینی و ایدئولوژی حاکم در تمام نقاط دنیا که همواره ثابت است و تمامی رفتارهای جامعه و هنجارها از این لایه نشات می‌گیرند”، “هنجارها که ثبات این لایه در جوامع متفاوت است” و “رفتارها که دائما در حال تغییر و تحول است”، را شامل می‌شود و در ایران نیز در کنار هنجارها، رفتارها تغییرات بسیاری کرده و این تغییرات ادامه نیز خواهد داشت. 

وی تصریح کرد: از دهه ۵۰ تاکنون مدرنیته وارد ایران شده ولی مرحله گذار را به سختی طی می کنیم. فرهنگ حوزه گسترده و در واقع گسترده‌ترین حوزه انسانی محسوب می‌شود به نحوی که ۷۰۰ نوع عنوان فرهنگی و ۶ هزار آیتم فرهنگی در کشور تعریف شده و در حوزه آسیب‌های اجتماعی نیز شورای عالی انقلاب فرهنگی ۱۰۰ عنوان آسیب را شناسایی کرد که با بررسی‌های چندگانه در حال حاضر هفت آسیب فرهنگی پایه در کشور تعریف شده است که مورد تایید مقام معظم رهبری، شورای عالی انقلاب فرهنگی و استان‌هاست.

فتح‌آبادی یکی از آسیب‌های فرهنگی موجود در کشور را در حوزه “نظم” دانست که باید کار ویژه‌ای در این حوزه جهت جامع‌پذیری و نهادینه شدن نظم از دوران کودکستان در کشور صورت گیرد و افزود: در حوزه های “قانون‌پذیری” به عنوان اصل توسعه کشور، “فرهنگ کار” که بهره‌وری و انگیزه را طلب می‌کند(در بهره‌وری عملکرد بسیار پایین است و مانع تحقق شاخص‌های توسعه فرهنگی می‌شود)، “فرهنگ مصرف”، “فرهنگ اداری” و “اعتماد به نفس ملی” با آسیب‌های فرهنگی مواجه هستیم که مرتبط با آسیب‌های اجتماعی هستند.

مقاومت در مقابل مدرنیته عامل رسوب آسیب‌ها/امنیتی کردن فضای فرهنگ، زمینه ساز توسعه فعالیت های زیرزمینی
وی مقاومت در مقابل مدرنیته را عامل رسوب آسیب‌ها دانست که باید راهکاری برای خروج از آن تدوین شود و گفت: مقابله با فرهنگ‌های دیگر و دشمن تلقی کردن آنها درست نیست، نباید در مقابل استفاده از تجارب فرهنگی ایستاد بلکه باید با نقدپذیری ایده‌های مختلف را پذیرفت و بومی‌سازی کرد، مقابله با فرهنگ‌های مختلف، تکنولوژی جدید، فضای مجازی و ایجاد فضای امنیتی باعث توسعه فضای زیرزمینی در کشور می‌شود که قطعا آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود را به همراه دارد.

مدیرکل دفتر اجتماعی استانداری مرکزی بیان کرد: فقدان فضای صلح‌آمیز در عرصه مدیریت کشور و درگیری جناح‌ها در حوزه فرهنگی آسیب‌هایی را ایجاد می‌کند، شرایط را ناآرام و حرکت مدیران را کند می‌کند، از طرف دیگر ضعف در تبادلات فرهنگی با دنیا، وجود داوری سیاسی در بحث تولیدات فرهنگی و هنری حوزه فرهنگ را تحت فشار قرار می‌دهد.

ناهنجاری‌های اجتماعی حاصل تقابل سنت و مدرنیته در ایران

وی با اشاره به ماندگاری فرهنگ ایرانی در دوران گذر، در فضای سنتی گفت: ایران بیش از ۶۰ سال است که در این دوران باقی مانده است و این امر آسیب‌های خاص خود را به همراه دارد در صورتی که برخی از کشورها ظرف ۱۵ سال از این مرحله گذر کرده‌اند، تقابل سنت و مدرنیته در ایران ناهنجاری‌های اجتماعی را منجر شده است.

فتح‌آبادی فقدان روحیه گروهی و ترجیح منافع شخصی، نگاه منفی به تغییرات و تحولات و تاکید بر حفظ وضع موجود در حالی که همه بخش‌های جامعه باید تغییر کند که قطعا هم تغییر خواهد کرد و در واقع فشار اجتماعی و خواسته مردم فضا را دگرگون می‌کند، مهاجرت مغزها، پرداختن به ظواهر تمدن غرب، گره خوردن توسعه کشور با ملاحظات سیاسی و امنیتی و تعارضات جهان، اختلافات نسلی، روحیه تملق و چاپلوسی و نقش تصدی‌گری دولت از جمله مشکلات فرهنگی موجود در کشور است که باید برای رفع آنها بسته هایی برای فعالیت گروه های مردمی در این حوزه ایجاد شود.

نگرانی فروپاشی فرهنگی وجود ندارد/ نمره بالای ایران در سرمایه گذاری سخت افزاری فرهنگی
 
وی با تاکید براینکه با اینهمه نگرانی بالایی در حوزه فرهنگی وجود ندارد چراکه هنجارهای ما با آموزه‌های دینی گره خورده است، افزود: قطعا تغییرات اجتماعی و فرهنگی را در جامعه شاهد خواهیم بود، اما فروپاشی فرهنگی رخ نخواهد داد چراکه ایدئولوژی دینی ما مستحکم و بی‌تغییر باقی مانده است و امید است در این حوزه مدیریت درستی صورت گیرد تا شکاف اصلی ایجاد نشود.

فتح آبادی با بیان اینکه ایران جزو معدود کشورهایی است که در حوزه سخت‌افزاری بخش فرهنگ سرمایه‌های بسیاری را صرف کرده است، اما به دلیل نگرش ‌بخشی و نگاه سازمانی تحقق اهداف در این بخش و با استفاده از این امکانات میسر نشده است، گفت: در فرانسه آنچه ما در ایران به عنوان حوزه هنری داریم یا بخشی مشابه ارشاد وجود ندارد بلکه تنها یک حوزه فرهنگی وجود دارد و این مهم باعث شده است که موازی کاری رخ ندهد و هرکسی به دنبال ماموریت‌های خود حرکت کند.

وی افزود: کلیسا در غرب کارکردی چند وجهی دارد و در واقع مجتمعی فرهنگی است، اما مساجد ما تک کارکرد شده اند و همین مثال نشان می دهد که از داشته‌هایمان به خوبی استفاده نمی کنیم در حالی که باید ظرفیت دینی را در قالب امور فرهنگی مورد استفاده قرار داد.
وی با بیان اینکه نگاه بخشی و پراکنده‌کاری سرمایه‌های کشور را هدر داده است، افزود: اگر منابع تجمیع شوند، می توان ۱۰ ها اقدام اثرگذار را به انجام رساند.

بانک جامع اطلاعات هنرمندان استان مرکزی تهیه شده است

مدیرکل دفتر اجتماعی استانداری مرکزی تصریح کرد: در حوزه نرم‌افزاری نیز بانک جامع اطلاعاتی هنرمندان تهیه شده است و هزار کارشناس فرهنگی در استان شناسایی شده اند، اما نکته اینجاست که این افراد تحصیلات مرتبط با فرهنگ ندارند و این امر باعث می‌شود که انگیزه لازم جهت کار نداشته باشند، در کنار آن پست‌های سازمان‌های فرهنگی بلاتصدی است که این امر روی کارکرد آنها تاثیر می گذارد، علاوه بر این کارشناسان فرهنگی باید به ‌روز باشند و  شاخص‌مند و علمی کار کند.

وی با اشاره به مشکلات موجود در اقتصاد فرهنگ گفت: بخش خصوصی و مردم انگیزه لازم جهت سرمایه‌گذاری در حوزه فرهنگ را ندارند، از طرفی دولت بر همه زیرساخت‌ها و ساختارهای فرهنگی سیطره غالب دارد در حالی که باید خود را کنار بکشد و تنها نقش سیاست‌گذاری را ایفا کند و بسترسازی ها در حوزه مردمی انجام شود.

۵ درصد تولید ناخالص ملی صرف فرهنگ می‌شود

فتح‌آبادی با تاکید بر اینکه کالای فرهنگی در سبد خانواده جایی ندارد، همه چیز را از دولت می‌خواهیم و جامعه انتظار دارد که تنها دولت در این بخش اقدام و سرمایه گذاری کرده و بارها را به دوش بکشد، بیان کرد: دولت سرمایه بسیاری را در حوزه فرهنگ صرف می کند و در واقع ۵ درصد تولید ناخالص ملی صرف فرهنگ می‌شود، در حالی که این رقم در کشوری همچون ژاپن به کمتر از یک درصد می‌رسد. دلیل عدم موفقیت ها علیرغم صرف بودجه های بسیار، نگاه سلیقه ای، راندمان و بهره‌وری پایین و بهره وری پایین در بخش استفاده از امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری است.

وی با اشاره به تعدد نهادهای فرهنگی در ایران گفت: در استان مرکزی ۷۰ نهاد فرهنگی وجود دارد. توسعه نهادها به این دلیل است که کار انجام شود، اما از طرفی موازی‌کاری‌ها سرمایه‌ها را هدر می‌دهد. امروز اداره کل  کتابخانه‌ها، ستاد اقامه نماز، تبلیغات، حوزه هنری و … از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی جدا هستند، در صورتی که می‌توان با ادغام آنها مصرف درست منابع مالی را دنبال کرد. امسال پنج هزار میلیارد تومان در حوزه فرهنگی هزینه شده است در حالی که با تجمیع و ادغام این نهادها، با این مبلغ امکان انجام اقدامات بزرگی در بخش فرهنگ میسر می شد.

استان مرکزی پرتحول ترین استان در حوزه اجتماعی و فرهنگی

فتح‌آبادی بیان کرد: ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که حوزه اجتماعی و فرهنگی استان مرکزی پویاترین و پرتحول‌ترین حوزه در بین استان‌های کشور بوده است و طی ۱۰ سال اخیر در حوزه اجتماعی و فرهنگی رتبه نخست در اختیار این استان است. این رتبه شکل‌گیری حرکتی را نشان می‌دهد که خاصه در سه سال اخیر تحول آفرین بوده است.

وی اظهار کرد: در این تحول آفرینی ها ارتقای شاخص‌های اجتماعی، فرهنگی و کاهش آسیب دنبال می شود. در حوزه فرهنگی استان مرکزی اولین استانی است که سند توسعه فرهنگی تدوین کرده است و نقشه راه دارد و تمامی محورهای توسعه فرهنگی در این سند استخراج شده است.

مدیرکل دفتر اجتماعی استانداری مرکزی برگزاری هفته‌های فرهنگی برای اولین بار در کشور توسط استان مرکزی، اجرای ۲۰ هزار عنوان برنامه و انتقال فعالیت فرهنگی مرکز استان به شهرستان‌ها و توجه به ظرفیت همه مناطق استان، تلاش کشور جهت ملی شدن طرح هفته های فرهنگی و رفع نواقص آن جهت تبدیل شدن به یک مدل ملی را از جمله اقدامات و دستاوردهای فرهنگی دولت در استان مرکزی عنوان کرد.
وی تهیه بانک اطلاعاتی حوزه فرهنگی و به‌ هنگام سازی آن به تناسب نیازها، فعال بودن دبیرخانه مفاخر استان مرکزی و برگزاری ۱۰ آیین تجلیل از مفاخر در سال گذشته، تهیه و تدوین تقویم فرهنگی استان مرکزی، ۲۴ ساعته شدن صداوسیمای استان و راه‌اندازی دبیرخانه جشنواره اقوام و عشایر را از دیگر اقدامات فرهنگی انجام شده در استان مرکزی عنوان کرد.

آغاز بکار سه شنبه های هنر از سال آینده/رشد ۱۵۰ درصدی سمن ها در دولت تدبیر و امید

وی ایجاد مدرسه و خانه شهروند در حوزه قرآنی جهت تقویت گفتمان اجتماعی، اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به صورت پایلوت در اراک، راه اندازی مجتمع هم اندیشی و تلاش در جهت استفاده از ظرفیت های این حوزه و آغاز بکار سه شنبه های هنر از سال آینده را از برنامه های اجرا شده و  در دستور کار حوزه فرهنگی استان عنوان کرد .

مدیر کل اجتماعی استانداری مرکزی بیان کرد: در حوزه سمن ها استان مرکزی تنها استانی است که دارای  خانه سازمان های مردم نهاد است، استان در حال حاضر ۳۷۱ سمن دارد و در حوزه اجتماعی سازمان های مردم نهاد از دولت جلوتر هستند به نحوی که ۸۰ درصد از اقدامات مقابلهای و پیشگیری از اعتیاد توسط سازمان های مردم نهاد اجرایی می شود و روند رشد سازمان های مردم نهاد در دولت تدبیر و امید ۱۵۰ درصدی بوده است .

مشکل موجود سخت افزاری نیست، نرم افزاری است

وی با بیان اینکه سازمان های اجتماعی در کشور برای ایجاد سیاست گذاری واحد اجتماعی فعالند، افزود: در شورای اجتماعی با حضور رییس جمهور تقسیم بندی آسیب ها و اعتبارات انجام می شود. مجلس نیز ۴۰۰ میلیارد تومان به حوزه اجتماعی کمک کرده است که یک میلیارد تومان آن به استان اختصاص یافت و ۲ میلیارد تومان نیز  وزارتخانه ها در اختیار دارند، در واقع مشکل موجود در حوزه منابع نیست و حتی مازاد منابع نیز وجود دارد، در واقع در حوزه نرم افزاری و حرکتی با مشکل مواجه هستیم .

فتح آبادی با اشاره به فعالیت ستاد ساماندهی آسیب های اجتماعی بیان کرد: سند کاهش و کنترل آسیب های اجتماعی و سند طلاق به عنوان نقشه راه در اختیار استان است و ۴۵ دستگاه مرتبط این سند را اجرایی می کنند. دادگستری نیز به عنوان ناظر بر عملکرد عمل می کند و تیم فنی همه عملکرد را دقیقا بررسی می کنند.

کاهش ۹ درصدی آمار طلاق در سال اول زندگی

وی اظهار کرد: استانی هستیم که آموزش پیش از ازدواج را اجباری کرده ایم و  امسال ۱۷ هزار زوج در این خصوص آموزش دیده و کارنامه دریافت کرده اند. پیش از این ۱۴ درصد طلاق ها در سال اول زندگی رخ می داد، اما امروز این آمار به ۵ درصد رسیده است که نشان از اثربخشی آموزش ها دارد .

مدیر کل دفتر اجتماعی استانداری مرکزی فعالیت هیات اندیشه ورز استان با حضور ۱۰  جامعه شناس مجرب استان و تصمیم سازی در استان و راه اندازی مرکز دیده بان و رصد اجتماعی با همکاری جهاد دانشگاهی در سال آینده به منظور رصد و نسخه دادن تمامی تحولات اجتماعی و فرهنگی را از دیگر اقدامات انجام شده در حوزه توسعه اجتماعی استان عنوان کرد که با جدیت توسط مسئولان مربوطه دنبال می شود.

انتهای پیام