جشن تکلیف،آغازی شیرین برای عبادت وبندگی

جشن تکلیف خاطره ای شیرین معنوی – تربیتی است که در آن دانش آموزان دختر و پسرکه به این سن رسیده اند در آیین های گروهی با خدایشان عهد می بندند و دستورات دین مبین اسلام را برای رسیدن به تعالی و اوج بندگی تمرین می کنند.
سن تکلیف در واقع آغاز بلوغ دختران و پسران است که با جشن تکلیف احکام روحبخش دین مبین اسلام برای این قشرها ساری و جاری می شود.
در نظام تربیتی آموزشی ایران اسلامی یکی از اقدامات برای آشنایی نوجوانان با راه ورسم زندگی معنوی برگزاری جشن تکلیف است ، برنامه ای که آغازگر یک حرکت منسجم برای گام برداشتن در مسیر ارزش های دینی و معنوی محسوب می شود.
در این برنامه تربیتی برای نسل آینده ساز آموخته های دینی تبیین و دستورات الهی تشریح می شود براین اساس آنچه را خداوند بر انسان واجب ساخته و از ما خواسته است باید عمل کرد.
هر ساله در مدارس دخترانه و پسرانه برای دانش آموزانی که به سن تکلیف می رسند، جشن های آموزنده ای به نام جشن تکلیف برگزار می شود.
در فرهنگ کهن ایرانی برای هر عید یا هر مناسبت خوب که از طرف پروردگار، نعمتی به ما رسیده باشد، جشن می گیریم تا بدین وسیله سپاسگزاری و شکر و شادی خودمان را نشان دهیم.
به تکلیف رسیدن، یک عید است، زیرا از نظر عقلی و جسمی دختران و پسران به حدی رسیده اند که خداوند به آنان دستور می دهد و آنها نیز خوشحالندکه خواسته ها و دستورهای او را اطاعت کنند و بنده شایسته او به حساب آیند.
دانش آموزان با برگزاری جشن های گروهی به نام جشن تکلیف، نعمت های خدا را گرامی می دارند و این روز بزرگ را که در آن به سن تکلیف رسیده اند را به عنوان یک روز پرشکوه و خاطره ای به یادماندنی به یاد می سپارند.
خاطره جشن تکلیف، یک خاطره شیرین تربیتی و معنوی است که در این روزها شاهد برگزاری آن در سطح مدارس استان البرز و چهار گوشه ایران اسلامی هستیم.
کارشناسان علوم تربیتی و حوزوی می گویند: در این جشن بزرگ عبادی دانش آموزان به سن تکلیف رسیده سجده شکر برای سلامتی و نعمت تکلیف به جای می آورند.
** شرایط تکلیف
حجت الاسلام حسین میرزایی از کارشناسان حوزوی می گوید: کمک به نیازمندان و دادنِ صدقه، سلام دادن به فرشتگان، پناه بردن به خدا از شر شیطان، کمک خواهی از خدا و دعا برای موفقیت در انجام وظیفه از جمله دعاهایی است که دانش آموزان در جشن تکلیف زمزمه می کنند.
وی گفت: برای آشنایی بیشتر دانش آموزان نسبت به سن تکلیف پدران ، مادران ، اولیا و مربیان مهمترین نقش را بر عهده دارند.
وی با بیان اینکه باید خاطره تربیتی و دینی این جشن عبادی به قدری با شکوه و همراه با هدایایی متناسب با سن آنان باشد که به عنوان یک خاطره ماندگار در ذهنشان نقش ببندد.
وی تصریح کرد: در دین اسلام، در صورتی انسان موظف است دستورهای دینی و واجبات را انجام دهد و حرام ها را ترک کند که دارای شرایطی تکلیف چون بلوغ ، عقل ، علم و قدرت باشد.
وی افزود: بلوغ یعنی رسیدن به حدی از شرایط جسمی که بتواند تکلیف های الهی را انجام دهد و این نشانه هایی داردکه از آن جمله می توان به تمام شدن ۹ سال و وارد شدن به دهسالگی که شرط سنی در دختران است اشاره کرد.
وی اضافه کرد: دختران از نظر سن زودتر از پسران به تکلیف می رسند و این یک امتیاز محسوب می شود که نشان از آمادگی بیشترشان آنان دارد.
میرزایی از عقل به عنوان پایه همه تکلیف های دینی یاد کرد و گفت: عقل یعنی نیروی شناخت خوب و بد که در انسان است. کسی که دیوانه و سفیه باشد، تکلیف هم ندارد.
وی اظهار کرد: علم نیز به معنای دانستن احکام خداست به این معنا کسی که حکم خدا را نداند، تکلیفی هم ندارد. البته انسان وظیفه دارد که احکام را یاد بگیرد و به بهانه ندانستن، نمی تواند از انجام وظایف دینی کوتاهی کند.
وی ادامه داد: قدرت یعنی توانایی برای انجام تکلیف چه توانایی جسمی باشد یا مالی یا فکری. تکلیف هر کس هم به اندازه قدرت اوست و اگر انجام وظیفه ای برای کسی ممکن نباشد، برای او واجب نیست زیرا خداوند بیش از توانایی اش از هیچ بنده ای انتظار ندارد.
وی تاکید کرد: دین اسلام، دینی آسان و مطابق با عقل و منطق و فطرتِ انسان است.
** پاداش
زهرا اسلامی از کارشناسان مذهبی البرز نیز گفت: خداوند هم در مقابل انجام تکالیف و ترک حرام هابه انسان پاداش می دهد، پاداشی بیشتر از عمل انسان که این مهم نشان از لطف و مهربانی خداوند نسبت به بندگانش دارد.
وی با بیان اینکه همه دستورالعمل های دینی واجب، حرام ، مستحب یا مکروه هر کدام حکمت و دلیلی دارد، خاطر نشان کرد: هیچ یک از آنها بی جهت و بی علت نیست.
وی یاد آور شد: دانشمندان به کمک علم، راز برخی از احکام الهی را کشف کرده اند اما احکام بسیاری وجود دارد که چون فرمان خداوندِ حکیم و داناست، به آنها عمل می کنیم و آنها را قبول می کنیم، هر چند ممکن است فلسفه آن را ندانیم.
وی تصریح کرد: سود و زیانِ واجبات و محرمات، تنها مربوط به جسم ما نیست، بلکه برخی از آثار تکلیف ها به فکر ، روان و اخلاق ما مربوط می شود، چون انسان ترکیبی از جسم و جان است لذا نیازهای او هم در دو بخش جسمی و روحی است.
وی ادامه داد: قوانین اسلام به هر دو جنبه جسم و روح انسان توجه دارد.
این کارشناس مذهبی افزود: نتیجه نهایی انجام تکالیف دینی و پرهیز از آنچه ممنوع و حرام است، به کمالِ انسان مربوط می شود که باید قبل از شروع سن تکلیف به زبانی ساده همراه با استدلال آن را برای کودکان و نوجوانان بیان کرد.
** دانسته های تکلیف
معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش البرز گفت: یک مسلمان مکلف، از دین خود آگاهی های بسیاری باید داشته باشد که این معلومات مذهبی را می توان از راه مطالعه کتب دینی یا شرکت در کلاس ها و نشست های مذهبی آموخت.
مسعود مهران نیا افزود: هر انسانی نیاز دارد دانسته هایش را در بخش های اعتقادی، اخلاقی ، عملی و رفتاری افزایش دهد.
وی دین شناسی را پایه اساسی زندگی درست و خداپسندانه دانست و اظهار کرد: معلومات دینی بطور عمده درباره خدا، پیامبر اسلام، پیامبران، معاد، عدل، امامت، قرآن و وحی است.
وی بیان کرد: خداوند برای به سعادت رسیدن ما، هم در وجودمان عقل قرار داده و هم توسط پیامبران دین فرستاده است تا ما با راهنمایی های عقل و دین راه صحیح زندگی را بشناسیم و انسان کامل و سعادتمندی شویم.
وی تصریح کرد: دانش آموزان دختر در سن ۹ سالگی و پسر در ۱۵ سالگی به سنی می رسند که باید واجبات را انجام دهید و از محرمات دوری کنند.
وی گفت: در سال تحصیلی ۹۷ – ۹۶ برای همه دانش آموز دختر و پسر البرزی به سن تکلیف رسیده جشن تکلیف در سطح آموزشگاهی، منطقه ای و استانی برنامه ریزی شده است.
معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش البرز ادامه داد: برای ۲ هزار دانش آموز دختر پایه سوم ابتدایی این استان در سوم بهمن ماه که سالروز ولادت حضرت زینب (س) می باشد جشن تکلیف باشکوهی در مصلی امام خمینی کرج با حضور آیت الله حسینی همدانی نماینده ولی فقیه در استان البرز و امام جمعه کرج برگزار می شود.
همچنین معاون پرورشی آموزش و پرورش ناحیه یک کرج نیز گفت: دانش آموزان بزرگترین ظرفیت و سرمایه کشور هستند که امر تعلیم و تربیت آنان بر عهده آموزش و پرورش است.
فرزاد شعبانی بیان کرد: معلمان و والدین در آموزش مسائل دینی ، سبک زندگی اسلامی – ایرانی به ویژه نماز به دانش آموزان در مدرسه و خانه مسئولیت سنگینی را بر عهده دارند.
وی از جشن تکلیف دختران به عنوان جشن بندگی یاد کرد و خاطرنشان شد: هر فردی که نسبت به مسائل دینی از جمله نماز بی توجهی کند دچار خسران جبران ناپذیری می شود.
وی اضافه کرد: از سن تکلیف اقامه نماز، روزه گرفتن بر آنان بعنوان یک تکلیف برای دختران پایه سوم ابتدایی و پسران سال سوم متوسطه دوره اول واجب می شود.
وی از احترام به والدین ، معلمان و سایر افراد جامعه، تلاوت قرآن کریم ، داشتن اخلاق ، گفتار و رفتار خوب، کمک به هم نوع ،صرفه جویی و احساس مسئولیت در زندگی و … به عنوان دیگر وظایف فرد ی که به سن تکلیف می رسد نام برد.
وی ادامه داد: هر ساله در مدارس این جشن معنوی و با فضیلت با حضور روحانیون ، خانواده معظم شهدا و اولیای دانش آموزان به اجرا در می آید.
وی تاکید کرد: در این آئین معنوی کارشناسان برای دانش آموزان در زمینه نماز ، تلاوت قرآن ، روزه گرفتن ، دروغ گویی ، مهربان بودن و غیبت کردن و حجاب داشتن به زبان شعر ، دکلمه ، داستان و مسابقه مطالب مهم و آموزنده عنوان می کنند.
استان البرز بیش از ۴۵۹ هزار دانش آموز دارد.
۲۸۱۹/ ۶۱۵۵ خبرنگار: مهین مالمیر ** انتشار دهنده: محمد عزیزپور