فطرت، حکمت و عدل الهی؛ ۳ دلیل برای اثبات معاد/نقش نماز و صدقه در آرامش روح

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، اعتقاد به قیامت مسئله‌ای است که در همه ادیان الهی وجود دارد.در دین اسلام انسان‌ها نسبت به اعتقاد به قیامت به سه دسته تقسیم می‌شوند، دسته اول منکران قیامت هستند، یعنی افرادی‌که دنیا را برگزیده و بر آخرت ترجیح دادند و اعتقادی به قیامت ندارند، دسته دوم معتقدان به قیامت هستند یعنی افرادی‌که آخرت را بر دنیا ترجیح داده و دنیا را مزرعه‌ای برای آخرت دانستند و از آن برای آخرت استفاده کردند.
دسته سوم افرادی هستند که هم دنیا و هم آخرت را می‌خواهند و در این بین گاهی دنیا و گاهی آخرت را دارند، این افراد هم به آخرت اعتقاد دارند و هم دنیا را می‌خواهند.
باید توجه داشت که اعتقاد به قیامت امری فطری و ذاتی بوده و همه انسان‌ها به قیامت اعتقاد دارند، فطری بودن این اعتقاد به این معنا است که انسان‌ها دنیا را کافی ندانسته و در وجود خود یک خلاء احساس می‌کنند که باید پُر شود، به همین منظور بوده است که تمام پیامبران الهی مردم را به مبداء وجود خود و اعتقاد به معاد دعوت می‌‎کردند.
هدف از آفرینش این است که انسان از بدو تولد به‌تدریج کمال پیدا کند تا به کمال نهایی برسد، خداوند متعال برای این کمال در قرآن‌کریم مثال آورده و در آیه ۱۱۵ سوره مبارکه مؤمنون چنین می‌فرماید: «أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاکمْ عَبَثًا وَأَنَّکمْ إِلَیْنَا لَا تُرْجَعُونَ؛ آیا پنداشتید که شما را بیهوده آفریده‌‏ایم و این‌که شما به‌سوى ما بازگردانیده نمی‌‏شوید».
فطرت، حکمت الهی و عدل الهی سه دلیل برای اثبات معاد است: خداوند متعال در این رابطه در آیه ۲۸ سوره مبارکه «ص» می‌فرماید: «أَمْ نَجْعَلُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ کالْمُفْسِدِینَ فِی الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِینَ کالْفُجَّارِ؛ یا مگر کسانى را که گرویده و کارهاى شایسته کرده‏‌اند چون مفسدان در زمین می‌‏گردانیم یا پرهیزگاران را چون پلیدکاران قرار می‌‏دهیم».
عدالت خداوند اقتضا می‌کند که نیکوکاران پاداش ببینند و بدکاران مجازات شوند، آیا این دنیا ظرفیت پاداش و کیفر را دارد؟
اعمالی که باعث فشار و عذاب قبر می‎شود
یکی از حوادث مهم عالم قبر، «فشار قبر» است. آن‌گونه که از برخی روایات استفاده می‌شود، فشار قبر برای همه مگر افراد اندکی وجود دارد؛ برای برخی شدیدتر و برای برخی ملایم‌تر است. فشار قبر به منزله کفاره گناهان و جبران کوتاهی‌هاست.
رسول خدا(ص) در این رابطه فرموده است: «یکی از عوامل فشار قبر، ضایع کردن نعمت‌هاست» و نیز امام علی(ع) فرموده است: «عذاب قبر، یا به‌خاطر سخن‌چینی است، یا به‌خاطر اهمیت ندادن به بول و نجاست است و یا به‌خاطر بداخلاقی با خانواده‌ و یا بی‌اعتنایی به آن‌ها می‌‎باشد».
از امام صادق(ع) نقل است که فرمود: «مردی از خوبان، از دنیا رفت.شب اول دفن او، مامورین نزدش آمدند و گفتند: می‌خواهیم صد تازیانه بر تو بزنیم! گفت: طاقت ندارم! آن‌ها از او دست برنداشتند و او هم می‌گفت: تحمل تازیانه شما را ندارم! تا این‌که گفتند: حداقل باید به تو یک تازیانه بزنیم! گفت: برای چه؟ گفتند: روزی بی‌وضو نماز خواندی و به ضعیفی رسیدی و او را یاری ننمودی! سپس یک تازیانه ب راو زدند که از
آن، قبرش پُر از آتش شد».
رسول خدا(ص) فرمود: هرکه نماز جماعت را ترک کند، به دوازده بلا گرفتار شود: بی‎برکتی رزق، ظلمت قبر، دشمنی مردم با او، سختی مردن، گرسنه و تشنه جان کندن، بسته بودن زبان در جواب نکیر و منکر، سختی قبر، عدم استجابت دعا، سختی حساب در قیامت، عقوبت شدید قیامت، جان کندن سخت، داشتن عذاب کافران!.
امام علی(ع) فرموده است: «وقتی نکیر و منکر از کافر و دشمنان خدا سؤال می‌کنند و آن‌ها جواب نمی‌دهند، به او ضربه‌ای می‎زنند و می‌گویند: بخواب به بدترین حال! در این موقع قبرش تنگ می‎شود و او را فشار می‎دهد، به‌طوری‌که مغز سرش از ناخن پایش بیرون آید و مارها و عقرب‌ها و حشرات زمین، بر او مسلط می‏‌شوند که او را نیش می‎زنند و او از شدت عذاب آرزوی فرا رسیدن قیامت را می‎کند!».
امام رضا(ع) بعد از مردن ابن ابی‌حمزه که امامت حضرت را قبول نداشت فرمود: او را در قبر نشاندند و از امامان سؤال کردند و او هم نام آن‌ها را تا امام موسی‌کاظم(ع) گفت و نام مرا ذکر نکرد! پس ضربه‌ای بر سرش زدند که قبرش پُر از آتش شد!.
از امام صادق(ع) سؤال شد: شخصی که به دار می‌کشند، آیا عذاب قبر دارد؟ فرمود: آری! به هوا امر می‌شود که او را بفشارد. روایت شده: کسی‌که با زنی یهودی یا نصرانی یا مجوس یا مسلمانی یا از مذهب دیگری، زنا کند خداوند سبحان در قبرش، سیصد هزار در از جهنم و آتش بر او باز می‌کند!.
امام صادق(ع) فرمود: مؤمنی که ما بین ظهر روز پنج‌شنبه تا ظهر روز جمعه بمیرد، خداوند سبحان او را از فشار قبر، نجات می‌‎دهد و در حدیث دیگری فرمود: مؤمنی که روز جمعه رحلت کند بر او نوشته می‌شود که از عذاب قبر، آزاد است.
امام پنجم فرمود: کسی‌که رکوعش را کامل به‌جا آورد دچار وحشت قبر نمی‎شود و رسول خدا(ص) نیز فرمود: هرکه مؤمن بدون لباسی را بپوشاند، او را از لباس‌های سندس و استبرق بهشت، بپوشانند و تا تاری از آن لباس باقی است در حفظ و ضمان الهی است و بر خداوند سبحان لازم است که سختی مرگ را ب راو اسان کند و قبرش را توسعه دهد و هنگامی‌که مبعوث شود، ملائکه با بشارت از او استقبال کنند.
رسول خدا(ص) فرمود: هرکه می‌‎خواهد در زیر زمین، نپوسد و تازه بماند، مسجد را فرش کند! و هرکه چراغ مسجد را روشن نماید، خداوند سبحان قبر او را روشن کند و تا آن چراغ روشن است، ملائکه برای او استغفار کنند.
رسول خدا(ص) فرمود: طالب علم تا از حوض کوثر ننوشد از دنیا نرود و قبض روح نشود! و در قبر جسد طالب علم را کرم نمی‌خورد! خوشا به‌حال طالب علم! و نیز فرمود: هرکه برای نمازجماعت، به‌سوی مسجد برود، برای هر قدم، هفتاد هزار حسنه دارد و اگر بر نماز جماعت مداومت کند، خداوند، هفتاد هزار فرشته می‌فرستد تا در قبر از او عیادت کنند و در تنهایی قبر، مونس او باشند و تا روز قیامت، برایش استغفار کنند.
امام صادق(ع) فرمود: هرکه چهار حج به‌جا آورد هرگز فشار قبر نبیند! و چون بمیرد، خداوند سبحان حج‌های او را در قبر مجسم کند که تا روز قیامت، نماز می‎خوانند و ثواب آن نمازها برای او باشد. امام صادق(ع) فرمود: وقتی رقیه دختر پیامبر(ص) از دنیا رفت پیامبر بر سر قبر او رفت و دست‌ها را به‌سوی آسمان بلند کرد و اشک از چشمانش سرازیر شد! بعدها اصحاب گفتند: ای رسول خدا ما می‎دیدیم که شما دست‌ها را به Hسمان بلند کرده و می‎گریستید! فرمود: از خداوند سبحان خواستم تا عذاب قبر را از رقیه بردارد.
به‌طور کلى کارهاى نیک، نقش بسزایى در آرامش روح در عالم برزخ و رهایى از فشار قبر دارد، ولى مطابق روایات، بعضى از اعمال در این راستا، نقش بیشتر دارند که از جمله آن‌ها می‌توان از نماز شب و کامل نمودن رکوع‏، صدقه و نماز مخصوص، ‏نماز وحشت نام برد.