واکاوی فلسفه حدود با تکیه بر دیدگاه علامه طباطبائی

چکیده

حدود از اساسی‌ترین احکام دین اسلام است که اجرای آن در جامعه مورد اهتمام و تأکید شارع مقدس قرار گرفته‌است. لیکن امروزه این سؤال مطرح است که آیا احکام حدود، همچنان که دشمان اسلام اذعان می‌کنند، احکامی ضدّ حقوق بشری است یا خیر؟ نگارنده در پاسخ به این سؤال ضمن تبیین فلسفه و حکمت احکام حدود از دیدگاه علامه طباطبائی، معتقد است این احکام نه‌تنها ضد حقوق بشری نیست، بلکه همچنان که علامه با استعانت از کلام وحی و روایات ائمه(ع) فرموده‌اند، اجرای هر یک از حدود الهی در راستای مصلحت و سعادت نوع بشر است، مثال آنکه فلسفه حد زنا و قذف برای حفظ بقای نسل و نظام جامعه خانوادگی است؛ چراکه بدون شک با باز شدن راه زنا و شیوع فحشاء در جامعه، روز‌به‌روز میل و رغبت افراد به ازدواج کمتر می‌شود و در نتیجه، بقای نسل و نظام جامعه خانوادگی از بین می‌رود و اینکه فلسفه حد شراب، بر اساس مصلحت جامعه و در راستای محافظت از عقل بشری و جلوگیری از مضرات طبیعی و اخلاقی است و همچنین است فلسفه و حکمت اجرای حدّ سرقت و محاربه؛ چراکه از منظر علامه، هیچ جرم و گناهی به قدر تعدی به حقوق مردم، جامعه را فاسد نمی‌سازد، چون مهم‌ترین چیزی که جامعه انسانی را بر اساس خود پایدار می‌دارد، نظام اقتصادی جامعه است که خدا آن را مایه قوام نظام اجتماعی قرار داده‌است و اجرای حدّ محاربه نیز در راستای تأمین امنیت و آسایش افراد جامعه، امری ضروری محسوب می‌شود.

کلیدواژه ها: حدّ زنا؛ قذف؛ سرقت؛ شرب خمر؛ محاربه

نویسندگان:

حسین نمازی فر: استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

سعید عباس‌زاده مهنه: دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

 امیر عزیزی: دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

دو فصلنامه اندیشه علامه طباطبایی – دوره ۳، شماره ۴، بهار و تابستان ۱۳۹۵.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.