روند الاکلنگی طلاق در استان فارس؛ آموزش و مشاوره سنتی جوابگو نیست

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرگزاری تسنیم از شیراز، « وظایف مردانه‌اش را نمی‌داند. هنوز در دوران مجردی زندگی می‌کند. معتاد نیست، مشکلاتمان قابل حل است اما حاضر نیست که خود را عوض کند». « مدام سرش در گوشی و اینترنت است، انگار با اینترنت ازدواج کرده، همه زندگی ما از دکوراسیون تا طبخ غذا باید از اینترنت و مطابق روز باشد. مدام در حال چک کردن من است، کجا می‌روم، کی می‌آیم و غیره». اینها عبارتی است که زوجی برای طلاق به دادگاه مراجعه کردند، می‌گویند در حالی که هنوز عمر ازدواجشان به ۵ سال نرسیده است.

سال‌های نخست زندگی = بیشترین طلاق 

به گفته علیرضا انصاری، مدیرکل ثبت احوال استان فارس  بیشترین طلاق ثبت‌شده در استان فارس مربوط به زوج‌هایی است که یک تا دو سال از زندگی مشترکشان می‌گذرد و بیش از نیمی از طلاق‌ها در پنج سال اول زندگی اتفاق افتاده است. 

انصاری در تیرماه امسال از ثبت 42 هزار و۷۷۷ ازدواج و ثبت تعداد ۹ هزار و ۳۴۰ مورد طلاق در سال ۹۵ در استان فارس خبر داده است درواقع نسبت ازدواج به طلاق ۴.۵ بوده است. نسبت ازدواج به طلاق براساس تعریف ثبت احوال به معنای تعداد ازدواج ثبت شده در برابر یک طلاق است. 

این وضعیت براساس آمار ثبت احوال کشور در استان فارس در ۵ سال گذشته روند الاکلنگی داشته است که در ۲ نمودار زیر نشان داده شده است، اما در سال ۹۴ نسبت ازدواج به طلاق 5.4، در سال ۹۳ این میزان  5.3، این موضوع در سال ۹۲، 5 و در سال ۹۱ نسبت ازدواج به طلاق نیز ۶.۶ ثبت شده که بیشترین میزان این نسبت را در سال‌های ۹۱ تا ۹۵ داشته است. 

افزایش ۱۱ درصدی دعاوی خانوادگی در سال ۹۶

احمد رحمانیان، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان فارس در گفت‌وگو با تسنیم درباره وضعیت طلاق در ۶ ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه در سال گذشته می‌گوید: در این مدت ۱۱ درصد دعاوی خانوادگی که شامل دعوی الزام به تمکین، حضانت، صدور امکان عدم سازش به درخواست زوج، طلاق به درخواست زوجه، طلاق توافقی، مطالبه اجرت المثل، مطالبه مهریه و مطالبه نفقه افزایش داشته است. 

به گفته وی در مدت ذکر شده دادنامه‌های طلاق در استان فارس با کاهش مواجه بوده به گونه‌ای که در حوزه طلاق‌های توافقی ۸.۱ درصد دادنامه‌های صادر شده و در زمینه گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج ۱۴.۷ درصد با کاهش مواجه بوده که این حکایت از این دارد که از زمان ثبت دعوی طلاق تا زمان رسیدگی اتفاقاتی افتاده که منتهی به کاهش صدور گواهی عدم امکان سازش شده که این امر می‌تواند مصالحه و سازش زوجین به طرق مختلف باشد. 

«این امر منجر به این شده که در مجموع طلاق در سه عنوان طلاق به درخواست زوج، طلاق به درخواست زوجه و طلاق توافقی در استان فارس ۶.۴ درصد کاهش پیدا کند» این را رحمانیان ذکرمی‌کند. 

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان فارس در حالی به برشمردن علل طلاق در استان فارس می‌پردازد که نداشتن مهارت‌های زندگی و ارتباطی را مهم‌ترین و نخستین عامل طلاق ذکر می‌کند امری که سبب شده بیشتر طلاق‌های استان فارس در ۵ سال نخست زندگی رخ دهد. 

آموزش‌ها و مشاوره‌های ناکافی و ناکارآمد

حلیمه عنایت، رئیس مرکز مطالعات زنان دانشگاه شیراز در گفت‌وگو با تسنیم افزایش آمار طلاق در سال‌های ابتدایی زندگی را نشانگر این مسئله می‌داند که آموزش‌ها و مشاوره‌های پیش از ازدواج کافی نبوده و خانواده‌ها نیز نتوانسته‌اند مطابق با روز آموزش‌های لازم را به فرزندان خود بدهند. 

وی با تاکید بر اینکه امروزه جایگاه خانواده برای نسل جوان مانند دهه‌های قبل نیست که فرد مهارت‌های لازم را از خانواده کسب کند معتقد است آموزش‌ها و مشاوره‌های قبل از ازدواج و طلاق نیز باید متناسب با تغییرات جامعه باشد نه اینکه صرفا محتواهای سنتی و مربوط به گذشته باشد. 

رحمانیان از فعالیت ۶۵ مرکز مشاوره در سطح استان فارس زیر نظر دادگستری سخن می‌گوید که ۱۸ مرکز در شیراز فعال است که امسال تا پایان مهرماه ۵ هزار و ۵۰۰ نفر از کسانی که متقاضی طلاق بودند به این مراکز ارجاع داده شدند و ۱۵ درصد از موارد ارجاع داده شده به صلح وسازش منجر شده است. 

به گفته وی انتظار از مراکز مشاوره بیشتر است اما برخی از زوجین و وکلا در برابر دریافت مشاوره برای طلاق مقاومت می‌کنند در صورتی که تجربه نشان داده مراجعه و به کار بستن توصیه‌های روانشناسان در بسیاری از موارد منجر به صلح وسازش شده است. 

رحمانیان حداقل جلسات مشاوره برای زوجین را ۳ جلسه ۴۵ دقیقه‌ای می‌داند که شامل مشاوره حقوقی، مشاوره روان‌شناسی و مشاوره مذهبی می‌شود که البته درصورت تقاضای زوجین این جلسات افزایش می‌یابد. 

به گفته عنایت آموزش مهارت‌های زندگی با یک یا دو جلسه ۴۵ دقیقه‌ای مشاوره به دست نمی‌آید و نباید انتظار داشت با چنین جلساتی پیش از ازدواج و طلاق که زندگی بادوامی رخ دهد. وی آموزش مهارت‌های زندگی را یک پروسه طولانی مدت می‌داند که باید از آموزش و پرورش آغاز شود و رفته رفته با نزدیک شدن سن فرد به ازدواج این مهارت‌ها در وی نهادینه شود. 

« هدفم از تماس با وی چک کردنش نبود، نگرانش بودم اما هر بار که زنگ می‌زدم با بداخلاقی جواب داد. وقتی دختری در سال‌های اول ازدواج توجه و محبت کافی از همسرش نبیند به اینترنت و دیگر سرگرمی‌ها پناه می‌برد». « دوست داشتم در زندگی خودش باشد، خودمان باشیم نه اینکه کپی برابر اصل دستورالعمل‌های اینترنتی». 

این صحبت‌ها که زوج جوان در آستانه طلاق در جواب قاضی گفتند، نشانگر این است که زوج‌های جوان هنوز شناخت کافی از نقش همسری ندارند در حالی که اگر این آموزش‌ها در کنار مهارت ارتباطی انجام می‌شد، درصد طلاق در سال‌های نخست زندگی کاهش می‌یافت. موضوعی که رئیس مرکز مطالعات زنان دانشگاه شیراز نیز به آن اذعان دارد. 

بیکاری، اعتیاد، خیانت، استفاده نامناسب از فضای مجازی و دخالت اطرافیان دیگر عوامل طلاق در استان فارس است که معاون اجتماعی دادگستری استان فارس مطرح کرده است که هر یک چرایی و راهکار ویژه خود را دارد. 

گزارش از حلیمه زارع