حاج قاسم به کمک‌مان آمد تا شعر مقاومت را دوباره پالایش کنیم

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار مهر، نشست رسانه‌ای نخستین کنگره ملی شعر سردار سربداران، سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی پیش از ظهر امروز دوشنبه ۱۵ آذر با حضور مرتضی امیری اسفندقه دبیر علمی این رویداد و محمد زرویی نصرآباد مدیر اجرایی آن در تالار رودکی برگزار شد.

امیری اسفندقه در این‌نشست گفت: درباره سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی شب شعر کم برگزار نشده است. حتی پیش از شهادت ایشان هم شب شعر «سلام سردار» با درایت شاعر و ذاکر نام آور عرصه هنر آیینی حاج سعید حدادیان و فاطمه نانی‌زاد و با تلاش دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه هران برگزار شد. آن زمان جاودان یاد حاج قاسم در قید حیات بودند، هرچند که در مراسم شرکت نکردند و هم‌رزمانش جای خالی ایشان را پر کردند.

وی افزود: پس از ماجرای شهادت سردار هم شب شعرهای بسیاری اعم از محلی و منطقه‌ای برگزار شد و بسیاری از نهادها وظیفه خود دیدند که سروده‌های شاعران درباره سردار را جمع آوری کنند و در قالب کتاب به دست مخاطبان بدهند. اما این نخستین کنگره درباره سردار است و با شب شعر تفاوت‌های بسیاری دارد. کنگره حتماً بزرگتر است شب شعر است و میدان وسیع‌تری دارد و دقت علمی بیشتری را می‌طلبد. حتماً باید در مجامع فرهنگی کشور تعریف شود که کنگره چه معنایی دارد. به هر حال کنگره به دلیل ذاتی که دارد، حتماً نکات علمی مدنظرش است.

امیری اسفندقه ادامه داد: این بود که به همت بنیاد شهید سلیمانی و مجاهدت فرزند شهید یعنی بانو زینب سلیمانی این کنگره به مرحله برگزاری رسید. ما خشت اول را گذاشته‌ایم. به همین دلیل نیز ابتدا خواهش کردیم تا نخست تمام شعرهایی که درباب شهادت سردار سروده شده گردآوری شود و دوم شعرهایی که از این به بعد قرار است سروده شود نیز با بخش فرهنگی کنگره مرتبط شوند.

اضافه شدن شاخه‌های دیگر در دوره‌های آتی

دبیر علمی نخستین کنگره ملی شعر سردار سربداران بخش دیگری از سخنان خود را به ضرورت اضافه کردن هنرهای دیگر به کنگره اختصاص داد و گفت: قطعاً گروه‌های علمی و پژوهشگران در حوزه‌های ادبیات و هنر نیز هستند که آثاری درباره سردار دارند و باید به این آثار نیز در کنگره توجه کرد. منتها نخستین دوره این کنگره به دلیل محدودیت‌ها صرفاً به شعر اختصاص پیدا کرده است.

امیری اسفندقه اضافه کرد: شعر در طول تاریخ تفکر و فرهنگ ایران اسلامی همیشه آیینه‌داری کرده است. اگر از قرن چهارم هجری تا به امروز اشعار شاعران را بررسی کنید، در اصل تاریخ تحولات ایران را نیز پژوهیده‌اید. تاریخ عصر حافظ در شعر حافظ تبلور یافته است و بطن تاریخ در شعر اوست. به همین دلیل ما ضمن احترام برای تمامی شاعرانی که درباره سردار سروده‌اند، همه شعرهای دریافتی را نپذیرفتیم. شعر ضعیف برای حماسه بزرگ سردار پذیرفتنی نیست. همه می‌توانند شعر بخوانند اما همه نمی‌توانند شعر بسرایند.

برپایی کارگاه‌های علمی کنگره

این شاعر و منتقد ادبی سرشناس ایران در بخش دیگری از سخنان خود با اشار به این نکته که هیچ شعری از این کنگره برکنار نمی‌شود گفت: برخی از کسانی که به کنگره شعر فرستادند، استعدادند و ارادتمند سردار و فرهنگ شهادت، اما صرفاً استعدادند و بنابراین باید پرورده شوند. کنگره به دلیل ذات علمی خود بنا دارد به پرورش این استعدادها بپردازد.

شاعر مجموعه «سیاه مست سایه تاک» ادامه داد: همه شهدا رفتند تا قلم بماند و این قلم هم مانده تا فرهنگ شهادت را روایت کند. همانطور که قدم شهدا در راه شهادت محکم بوده قلم نیز باید در روایت از آنها محکم باشد. درست است که ما مقاله و پژوهش در این کنگره نداشتیم اما این کار علمی را انجام خواهیم داد. همه آثار شعر نیستند، برخی استعدادند و باید برای آنها کلاس گذاشته شود. نباید استعدادها را رها کرد. بنابراین کسی از این کنگره حذف نمی‌شود، بلکه با کنگره ارتباط گرفته و در کلاس‌ها حضور پیدا می‌کند.

کنگره اختتامیه ندارد

امیری اسفندقه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این نکته که نخستین کنگره شعر سردار سربداران در اصل اختتامیه نخواهد داشت، گفت: آیین اختتامیه در اصل شروعی دوباره است. به هر حال آثار برگزیده چاپ خواهند شد، اما اشعار چاپ نشده دور ریخته نخواهند شد.

وی افزود: برای اینکه روند کنگره از نظر علمی و صیانت از شخص سردار سلیمانی که رهبری فرموده‌اند سردار سلیمانی یک مکتب جامع است، تصمیم گرفتیم تا سروده‌ها در همه قالب‌ها پذیرفته شوند. بنابراین تعصبی در قالب نبود و همچون سردار که هیچ مرزبندی‌ای در داخل کشور نداشت و پل ارتباطی محکمی میان همه نیروها بود، همه شاعران متخصص در هر قالبی می‌توانستند آثار خود را به این کنگره بفرستند.

دبیر علمی نخستین کنگره ملی شعر سردار سربداران در ادامه گفت: از نخستین قالب یعنی قصیده گرفته تا شعر سپید شعر می‌پذیرفتیم و از همه استان‌ها هم با شور و اشتیاق اثر خواستیم. همچنین داوران نیز به صورت تخصصی انتخاب شدند. ما به خود اجازه ندادیم که یک شاعر متبحر قصیده سرا شعر سپید را داوری کند. داوران کلاسیک و نیمایی جدا بودند و حتی داوران نیمایی از داوران بخش سپید هم جدا بودند. آقای مصطفی علی پور که استاد و متخصص شعر سپید است و هم مجموعه شعرهای قوی در این قالب دارد و هم کار تئوریک در این زمینه کرده داوری بخش سپید را به ایشان واگذار کردیم. از دیگر داوران بخش سپید حمیدرضا شکارسری است که در تخصص او در این حوزه کسی شکی ندارد.

سرود ناب درباره سردار انتقام فرهنگی از قاتلانش است

امیری اسفندقه بخش دیگری از سخنان خود را به ضرورت سرودن شعر قوی درباره حماسه سردار اختصاص داد و گفت: یک بخش از فریادهای ما درباره انتقام سخت است. در حوزه فرهنگ هم این انتقام باید از نظر علمی درست باشد. یک سروده ناب برای سردار سلیمانی درست همان انتقامی است که ما می‌خواهیم بگیریم. شعر ضعیف این حماسه را تخریب می‌کند.

نویسنده کتاب «چله شعر» ادامه داد: هر کنگره‌ای که به نام هر شهید در همه جای ایران برگزار می‌شود، باید هیات علمی سختگیری داشته باشد و این هیات علمی نباید اجازه دهد که شعر ضعیف چاپ شود. کنگره‌ها باید جلوی این ضایعات را بگیرند. در واقع این روند باعث شد تا شهید به کمک ما بیاید تا یکبار دیگر شعر پارسی در حوزه مقاومت را پالایش کنیم. ما سعی کردیم در نخستین کنگره این بنا را بگذاریم. خشت اول اگر خوب گذاشته شود در کنگره‌های بعدی هم همه چیز خوب پیش می‌رود.

وی در ادامه با اشاره به این نکته که در ایران به مقوله «پرداخت» در حوزه شعر توجه چندانی نمی‌شود، گفت: در شعر هم حوزه ساخت قابل ملاحظه است و هم حوزه پرداخت. ما به پرداخت توجه چندانی نداشته‌ایم. انجمن‌های ادبی هم در اصل باید انجمن‌های پرداخت باشند. کنگره سعی داشت پرداخت شعر را در دستور کار قرار دهد تا شعرها پالوده شوند.

شرحی از روند برگزاری کنگره

محمد زرویی نصرآباد دیگر سخنران این نشست بود. وی گزارشی از روند اجرایی کنگره را در این نشست بیان کرد. زرویی نصرآباد گفت: آیین افتتاحیه نخستین کنگره ملی شعر سردار سربداران یکم مهرماه در تالار وحدت برگزار شد و همزمان دبیرخانه این کنگره نیز آغاز به کار کرد. در این روز فراخوان کنگره نیز منتشر شد. یکی دیگر از قسمت‌های آن برنامه آیین تقدیر از هنرمندانی بود که درباره سردار آثاری را خلق کرده بودند.

وی افزود: در آن مراسم از تابلوهای استادان حسن روح الامین و بدر السما درباره سردار شهید رونمایی شد و تقدیر به عمل آمد. همچنین از میلاد عرفان‌پور به خاطر انتشار کتاب «مرد میدان» و استاد غلامرضا سنعتگر به خاطر ساخت قطعه موسیقی درباره سردار شهید تقدیر شد. همچنین آیین تقدیری نیز از خانواده شهیدان ابومهدی المهندس و پورجعفری داشتیم.

زرویی نصرآباد ادامه داد: پس از انتشار فراخوان این کنگره ۳۲۲ اثر به دبیرخانه رسید که پس از داوری‌ها ۷۰ اثر به مرحله نهایی راه پیدا کردند. در روز اختتامیه که پنجشنبه همین هفته است نفرات اول تا سوم در قالب‌های مختلف معرفی می‌شوند. جوایز نفرات اول یک سکه بهار آزادی، نفرات دوم یک نیم سکه و نفرات سوم یک ربع سکه است. همچنین در روز اختتامیه از دو شاعر عزیز کشور یعنی حاج سعید حدادیان و افشین علا نیز تقدیر خواهد شد.

دبیر اجرایی نخستین کنگره شعر سردار سربداران گفت: همانطور که استاد امیری اسفندقه فرمودند کنگره ادامه خواهد داشت و ما نیز در بخش اجرایی سعی می‌کنیم تا کنگره در دوره بعدی بین‌المللی شود. زیرساخت‌های این امر فراهم شده و با کنگره‌های شعر مقاومت در سراسر منطقه هم رایزنی شده است. از آثار برگزیده کنگره نیز کتاب نفیسی منتشر خواهد شد.