مسجدی با بیش از پنج قرن قدمت در بنگلادش

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرگزاری مهر، اسلام از همان ابتدای ظهور توسط بازرگانان و مبلّغان مذهبی وارد بنگلادش شد، اما صوفیان و عرفای اسلامی نیز در قرن‌های بعد به طور گسترده در این سرزمین برای تبلیغ اسلام نقش به سزایی ایفا نمودند و بسیاری از مردم ستمدیده بودایی مذهب و طبقات پایین هندو مذهب در آن دوران، به اسلام گرایش پیدا کردند. پیش از ورود اسلام، مردم بنگلادش پیرو آئین‌های هندو و بودا بودند که در ادامه از طریق بازرگانان و مبلغان عرب اسلام وارد این کشور شد، اما در قرون بعد، صوفیان و عرفای اسلامی که بسیاری از آن‌ها فارسی زبان و محب اهل بیت (علیه السلام) بودند، در گسترش اسلام در این سرزمین، نقش به سزایی ایفا کردند.

مسلمانان طی دهه‌های متوالی موفق به فتح بخش‌ها و فرمانداری‌های مختلف بنگال شدند و این منطقه تحت سیطره و نفوذ مسلمانان در آمد. طی ۱۳۵ سال پس از فتح بنگال، این سرزمین توسط حکام ترک که از دهلی منصوب می‌گردیدند اداره می‌شد. در طول حکومت مسلمانان ترک، بنگال در ناآرامی سیاسی و جنگ قدرت قرار داشت. اکثر حکام مدت کوتاهی زمام امور را در دست داشتند و از ۲۴ حاکمی که در طول ۱۳۵ سال فرمانروایی می‌کردند، تنها می‌توان از باقر خان به عنوان حاکم قدرتمند یاد کرد.

نفوذ مسیحیان در بنگلادش به وسیله اروپاییان صورت گرفت. پرتغالی‌ها اولین اروپاییانی بودند که به بنگال آمدند. آنها در سال ۱۵۱۷ اولین مؤسسه را در چیتاگنگ تأسیس کردند و همراه با آنها مبلغان و هیأتهای مذهبی وارد این منطقه شدند و کلیسایی را در منطقه‌ای در داکا که هنوز باقی مانده، ساختند. پس از آنها هلندی‌ها، بریتانیایی‌ها، دانمارکی‌ها و فرانسوی‌ها به این منطقه نفوذ کردند تا اینکه بریتانیایی‌های حکومت مسلمانان را در ۱۷۵۷ میلادی شکست دادند و کل منطقه را در اختیار خود گرفتند. ولی اسلام به عنوان دین اکثریت مردم بنگلادش در دوران حکومت بریتانیا باقی ماند و پس از استقلال هند و پاکستان، این منطقه به دلیل دارا بودن اکثریت مسلمان از دیگر مناطق هند جدا شد

مساجد از صدر اسلام به عنوان عبادتگاه مسلمانان وجود داشته‌اند.آنچه جالب توجه است این است که تا امروز، زیبایی و تاریخچه‌ی غنی این اماکن مقدس الهام بخش بازدیدکنندگان بی‌شماری در سراسر جهان بوده است.

مسجد عطیه که منطقه «تنگیل» روستای عطیه بنگلادش قرار دارد در دوران امپراطوری «سعید خان پانی» فرزند «بایزید خان پانی» ساخته شد. ابعاد بیرونی این مسجد کوچک ۱۸.۲۹ در ۱۲.۱۹ متر و عرض دیوارهای آن ۲.۲۳ متر است. مسجد مستطیل شکل شامل یک نمازخانه بزرگ گنبدی و مربعی شکل است که در ضلع شرقی آن به ایوانی متصل است که سه گنبد کوچک‌تر در بالای آن قرار دارد. سه ورودی طاقدار به سمت شرق، وسط کمی بالاتر از ورودی‌های دو طرفه. طاق‌های مسجد عطیه به سبک چهار گوش است. ورود به نمازخانه اصلی از سه ورودی از ایوان امکان پذیر است. علاوه بر این، هر کدام دو ورودی فرعی به نمازخانه و ایوان وجود دارد. چهار گوشه مسجد دارای برج‌های هشت ضلعی است که به طرح‌های قالب گیری موازی تقسیم شده اند. برج‌های جانبی که با چندین سطح طراحی برجسته تزئین شده اند، تا بالای قرنیز سقف بالا می‌روند. در انتهای همه برج‌ها گنبدهای کوچکی با تزئینات وجود دارد که با گنبدهای مسطح با گلدان‌های نیلوفر آبی تزئین شده اند.

سه در ورودی طاقی شکل برای ورود به مسجد از سمت دیوار شرقی وجود دارد و این ورودی‌ها به طور مستقیم به اتاق نماز مرتبط هستند. پس از ورود قدیس معروف «شاه بابا کشمیری» که اسلام را در این منطقه بنگالی گسترش داد مسجد عطیه ساخته شده و بسیار معروف شد. بر اساس یکی از کتیبه‌های کشف شده در مسجد که اکنون در موزه ملی بنگلادش نگهداری می‌شود این مسجد بین سال‌های ۱۶۱۰ و ۱۶۱۱ پس از میلاد ساخته شده است.