فرصتی به نام «دیم‌زارها»/ معادله دو سر بُرد «آب کمتر،تولید بیشتر»

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: به گفته مسئولان و کارشناسان اقتصادی، یکی از ظرفیت‌های مهم لرستان برای توسعه، بخش کشاورزی آن است، همواره متولیان امر بر این نکته تاکید دارند که بخش کشاورزی می‌تواند در رونق اقتصادی لرستان، ایجاد اشتغال و همچنین ارتقای معیشت کشاورزان این استان مؤثر باشد.

۶۰۰ هزار هکتار دیم‌زار، شاه بیت توسعه نیافتگی لرستان

بر اساس سند آمایش، محور و مدار توسعه استان کشاورزی، دامپروری و سپس گردشگری است، در این میان اما به گفته برخی متولیان شاه بیت توسعه نیافتگی این استان در وجود ۶۰۰ هزار هکتار دیم‌زار در مقابل ۱۸۵ هزار هکتار زمین آبی است.

لرستان ۷۸۵ هزار هکتار زمین کشاورزی دارد و با این اوصاف، باید به این امر اعتراف کرد که حوزه‌ای که به گفته مسئولان می‌توانست توسعه لرستان را رقم بزند، تا کنون چندان هم حرفی برای رونق اقتصادی و اشتغال استان نداشته، چرا که با این روند عدم تخصیص آب به استان و همچنین اجرای سدهای لرستان، ۷۷ درصد اراضی کشاورزی آن دیم و تنها ۲۳ درصد آبی هستند.

این عدم تعادل میان اراضی کشاورزی دیم و آبی لرستان متولیان و نهادهای اقتصادی لرستان از جمله ستاد اجرایی فرمان امام (ره) را پای کار آورده تا شاید با برنامه ریزی لازم، این ترازوی نا میزان توسعه حوزه کشاورزی استان را میزان کند و موجب توسعه، رونق اقتصادی، ایجاد اشتغال و از همه مهم‌تر ارتقای معیشت کشاورزان لرستان به خصوص کشاورزان دیم کار که همیشه چشمشان به آسمان و بارش باران، است، شود.

طرح «جهش تولید در دیم زارهای» لرستان طرحی برای نجات حوزه کشاورزی استان است که با حمایت مالی ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در استان و همچنین همکاری سازمان جهاد کشاورزی قرار است که اجرا شود، طرحی که شاید بتواند امیدها را به توسعه بخش کشاورزی این استان برگرداند.

تخصیص آب مطالبه کشاورزان لرستانی

اسفندیار حسنی مقدم رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در لرستان قریب به ۶۰۰ هزار هکتار سطح زیرکشت اراضی دیم و حدود ۱۸۵ هزار هکتار سطح زیر کشت اراضی آبی است اظهار داشت: متوسط اراضی دیم استان قریب به ۷۶ درصد است.

وی با تاکید بر اینکه مطالبه اصلی و به حق بخش کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جهاد کشاورزی و همه کشاورزان از وزارت نیرو، بحث تأمین و تخصیص آب لازم برای تبدیل اراضی دیم به آبی است افزود: تقریباً پنج درصد اراضی کشاورزی کشور در لرستان قرار دارد و نیم درصد سدهای کشور نیز در این استان قرار دارد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان با بیان اینکه ما این مطالبه را داریم گفت: یک برنامه بلند مدت در رابطه با تخصیص آب و اعتبار برای استان لرستان نیاز داریم.

حسنی مقدم با تاکید بر احداث سدهای لرستان و همچنین طرح‌های آبخیزداری در استان گفت: در این صورت آب قابل برنامه ریزی شده برای توسعه خواهیم داشت، تا هم بتوانیم سیلاب را مدیریت و هم خشکسالی را مدیریت کنیم.

فرصتی به نام اراضی دیم!

وی عنوان کرد: با این وجود نباید از اراضی دیم در استان به عنوان یک تهدید نام برد، بلکه باید به عنوان یک فرصت به این اراضی نگاه کنیم.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان با تاکید بر اینکه قریب به ۶۰ درصد اراضی کشاورزی جهان به شکل دیم مورد کشت قرار می‌گیرند که ۸۰ درصد تولیدات نیز از این اراضی حاصل می‌شود گفت: در کشور ایران، ۵۰ درصد اراضی دیم زار و ۱۰ درصد محصول تولیدی نیز از این اراضی برداشت می‌شود.

حسنی مقدم ادامه داد: در لرستان ۲۴ درصد از اراضی آبی و ۷۷ درصد دیم هستند، ۲۰ درصد از محصولات تولیدی در استان نیز از اراضی دیم برداشت می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه این امر نشان می‌دهد که ما در استان یک خلأ نسبت به جهان داریم و نسبت به کشور مقداری شرایط بهتر است گفت: در این راستا باید به اراضی دیم بپردازیم و این امر هم با تغییر الگوی کشتی است که داریم، تحقق پیدا می‌کند.

کاهش تولید کشاورزان دیم کار در سال زراعی گذشته

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان با اشاره به اینکه تقریباً در شرایط عادی کشور، از دیم زارها حدود ۵۶ درصد غلات مورد کشت و کار قرار می‌گیرند بیان داشت: قریب به ۳۴ درصد اراضی به شکل «آیش» یا «نکاشت» هستند، همچنین در یک درصد اراضی علوفه مورد کشت و کار قرار می‌گیرد، سه درصد اراضی به دانه‌های روغنی و شش درصد نیز به حبوبات اختصاص دارند.

حسنی مقدم با تاکید بر اینکه باید ۳۴ درصد اراضی «آیش» یا «نکاشت» به ۱۰ درصد تقلیل پیدا کند ادامه داد: با این اقدام می‌توانیم ۲۵ درصد افزایش برنامه کشت را داشته باشیم.

وی تاکید کرد: همچنین باید تناوب کشت رعایت شود، مرتب غلات، گندم و جو هر ساله کشت می‌شود و این امر باعث شیوع آفت و بیماری‌ها می‌شود، عملکرد کاهش پیدا می‌کند و در واقع کشاورزان دیم کار ما که جز شکننده‌ترین کشاورزان هستند هر ساله با عدم تولید و یا کاهش تولید می‌شوند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان با بیان اینکه سال زراعی گذشته، طی ۱۰۰ سال گذشته جز کم بارش ترین و نامناسب‌ترین پراکنش بارندگی بود بیان داشت: این امر موجب کاهش تولید و عملکرد شد و به تبع آن درآمد کشاورزان کاهش پیدا کرد و محروم‌تر شدند.

گامی برای جهش تولید در دیم زارهای لرستان

حسنی مقدم با تاکید بر اینکه در این راستا ما دنبال این هستیم که با اجرای طرح «جهش تولید و پرداختن به دیم زارها»، حداقل ۲۵ درصد به عملکرد دیم زارها افزوده شود بیان داشت: کشاورز در سال زراعی گذشته داشته‌ایم که با الگوی کشاورزی حفاظتی کشت و کار انجام داده در یک اقلیم و یک خاک اما با دو مدیریت جداگانه کشت کرده، ۲.۵ تن در هر هکتار عملکرد داشته و کشاورز همسایه او با عدم اجرای کشاورزی حفاظتی، تنها حدود ۵۰۰ کیلو گرم برداشت داشته است.

وی با بیان اینکه این برنامه مشترک با همکاری ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در دستور کار قرار گرفته که این امر از سوی این ستاد قابل تقدیر است افزود: امیدواریم بتوانیم این بخش از تولید کنندگان که تولید آنها شکننده بوده و درآمد آنها حداقل است کمک کنیم تا هم به تولید ملی کمک کنیم و هم به ارتقای درآمد و معیشت کشاورزان و روستاییان برسیم.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان با بیان اینکه سهمیه‌ای که برای استان در نظر گرفته شده ۲۳۵ هزار هکتار و معادل ۹ درصد برنامه کشوری است، گفت: برش‌های شهرستانی و دهستانی را در این رابطه انجام داده‌ایم و از نظر تأمین نیروی کارشناسی هیچ گونه مشکلی وجود ندارد و آموزش‌ها در سطح مدیران، کارشناسان، بهره برداران و کشاورزان در حال انجام است.‌

همه چیز در مورد طرح «جهش تولید در دیم زارها»

حسنی مقدم با تاکید بر اینکه در قالب این طرح باید تناوب کشت رعایت شود ادامه داد: به طور مثال گندم ابتدا کشت شود و بعد از آن دو دسته محصولات علوفه‌ای و دانه‌های روغنی کشت شود.

وی با تاکید بر اینکه کشور نیاز به واردات علوفه و دانه‌های روغنی دارد ادامه داد: حدود ۸۴ درصد روغن مورد نیاز کشور از خارج کشور تأمین می‌شود و اگر ما دو دسته محصولات علوفه‌ای و روغنی را در تناوب کشت قرار دهیم، تنوع بخشی به محصولات استان داده‌ایم.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان ادامه داد: تراکم کاشت نیز در این رابطه مهم است، در هکتار میزان بذر بیشتری نسبت به آنچه که باید استفاده کنیم، مورد استفاده قرار می‌گیرد، بذرها باید ضدعفونی شوند و همچنین از بذرهای اصلاح شده استفاده شود.

حسنی مقدم با تاکید بر ضرورت استفاده بهینه از کودهای شیمیایی گفت: خواهش ما از کشاورزان دیم کار این است که اگر می‌خواهند از این طرح جهش تولید استفاده کنند از کودهای پتاسه و فسفاته در کنار کود ازته استفاده کنند.

وی بیان داشت: استفاده از ماشین آلات کشاورزی باید مورد توجه قرار بگیرد، در دیم زارها توصیه ما این است که از گاو آهن استفاده نشود، چرا که همه منابع اعتباری مورد نیاز برای خرید ماشین آلات کشاورزی تأمین شده است.

جهش تولید در دیم‌زارهای لرستان

حامد ویسکرمی رئیس ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در لرستان در این رابطه در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: اراضی دیم در لرستان می‌تواند به یک فرصت بی بدیل برای اقتصاد و بهبود وضعیت اقتصاد کشاورزی در استان تبدیل شود.

وی با بیان اینکه در این راستا و با توجه به تأکیدات رهبر معظم انقلاب در ارتباط با تکیه بر توان بومی و همچنین تولید داخل و هم مسئله مهم جهش در تولید، امسال طرح جهش تولید در ۲۳۵ هزار هکتار از دیم زارهای استان طی پنج سال اجرا خواهد شد عنوان کرد: در قالب این طرح مجموعه‌ای از حمایت‌ها دیده شده و اگر با برنامه ریزی منسجم و به صورت دقیق اجرا شود، حداقل انتظار ما افزایش ۲۵ تا ۳۰ درصدی تولید در اراضی دیم است.

رئیس ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در لرستان با تاکید بر اینکه با اجرای این طرح هم معیشت کشاورز بهبود پیدا خواهد کرد و هم شاهد ارتقای ضریب امنیت غذایی کشور و استان خواهیم بود گفت: همچنین اقتصاد کشاورزی بهبود پیدا خواهد کرد.

حمایت‌های بیمه‌ای از کشاورزان

ویسکرمی با اشاره به حمایت‌هایی که در قالب این طرح صورت خواهد گرفت افزود: در این راستا سامانه «دیم زار» آماده شده تا کشاورزان متقاضی شرکت در این طرح در این سامانه ثبت نام کنند، بعد از ثبت نام، طرح توسط کارگروهی متشکل از کارشناسان جهاد کشاورزی استان و ستاد اجرایی فرمان امام مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد و حمایت‌های مورد درخواست و مورد تشخیص توسط این کارگروه اعمال خواهد شد.

وی افزود: یکی از حمایت‌هایی که در قالب این طرح پیش بینی شده، مسئله بیمه محصولات کشاورزی است، به هر حال چشم کشاورز دیم کار به آسمان است، گاهی میزان بارش‌ها بالا و گاهی پایین است، در کنار این امر حوادث طبیعی ممکن است رخ دهد، در این راستا بحث بیمه محصولات کشاورزی یک مسئله اساسی است.

رئیس ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در لرستان با تاکید بر اینکه در این راستا جدای از اینکه با شرکت‌های بیمه‌ای وارد مذاکراتی شده‌ایم و تخفیف قابل توجهی را برای کاهش رقم بیمه محصولات کشاورزی برای کشاورزان در نظر گرفته‌ایم، مبلغی را به عنوان یارانه به کشاورز اختصاص خواهیم داد افزود: در این راستا به ازای هر هکتار در قالب سه طرح مختلف، مبلغ ۲۵ هزار تومان از طرف ستاد اجرایی فرمان امام پرداخت می‌شود و ما بقی از طرف خود کشاورز به عنوان سهم بیمه پرداخت خواهد شد.

خرید ماشین آلات کشاورزی برای کشاورزان

ویسکرمی با اشاره به مکانیزه کردن کشاورزی و خرید ادوات و ماشین آلات برای کشاورزان گفت: در این راستا نیز برای سال اول طرح، حدود ۲۰ میلیارد تومان تسهیلات کاملاً قرض الحسنه در نظر گرفته شده تا ادوات و ماشین آلات مورد نیاز کشاورزان دیم کار در این حوزه تأمین شود.

وی بیان داشت: سقف تسهیلات قابل استفاده برای هر کشاورز ۱۰۰ میلیون تومان با بازپرداخت بین سه تا پنج سال با عاملیت بانک ملی است.

رئیس ستاد اجرایی فرمان امام (ره) با تاکید بر اینکه در این راستا حدود ۴۸۳ دستگاه کشاورزی مورد نیاز دیم کاران در نظر گرفته شده است ادامه داد: با تسهیلات یاد شده، اینها قابل تأمین و خرید است.

ویسکرمی با بیان اینکه در کنار اینها، مسئله آموزش، ترویج و نظارت‌ها مورد توجه قرار گرفته است افزود: به ازای هر هزار هکتار یک نفر از کارشناسان پهنه جهاد کشاورزی استان در کنار طرح‌ها قرار خواهد گرفت و عملاً تعداد ۲۳۵ نفر از این کارشناسان مسئله آموزش‌ها، نظارت بر مراحل کاشت، داشت و برداشت را به عهده خواهند گرفت.‌

وی گفت: برای این کارشناسان در حوزه نظارت، مبالغی در نظر گرفته شده که به صورت ماهیانه پرداخت می‌شود.

اختصاص ۴۰ میلیارد برای آبادانی دیم زارها

رئیس ستاد اجرای فرمان امام (ره) لرستان در ادامه سخنان خود با اشاره به مسئله تأمین کود «بذر مال» گفت: این امر موجب افزایش تقویت بذرهای مور نیاز کشاورزان می‌شود و در این حوزه نیز ۴۱ هزار و ۵۰۰ لیتر کود «بذر مال» کاملاً به صورت رایگان تهیه شده و در اختیار سازمان جهاد کشاورزی استان قرار گرفته است.

ویسکرمی با بیان اینکه با توجه به جلسات و گزارش‌ها، عمیات «بذر مال» کردن کودها انجام گرفته و در حال انجام است ادامه داد: این کود «بذر مال» به صورت رایگان در اختیار مجموعه جهاد قرار گرفته است.

وی افزود: همچنین هزینه‌های جاری طرح مانند تأمین خودرو و… پیش بینی شده است.

رئیس ستاد اجرایی فرمان امام (ره) لرستان گفت: در مجموع برای سال اول این طرح، بیش از ۴۰ میلیارد تومان منابع مالی در نظر گرفته شده که توسط ستاد اجرایی فرمان امام تأمین خواهد شد.