عاشورا آغاز تصرف تاریخی قیامی که به‌تدریج جریان دارد

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، امر به معروف و نهی از منکر لایه‌های متعددی دارد که از پایین‌ترین سطح تا بالاترین سطح را در بر می‌گیرد. امام حسین(ع) برای احیای دین جد بزرگوارشان قیام کردند تا بالاترین لایه امر به معروف و نهی از منکر که همانا ظهور امام عصر(عج) و پیروزی نظام حق بر نظام سلطه است، محقق شود. در این خصوص با علی عباس‌آبادی، پژوهشگر حوزه کلام اسلامی و مدرس حوزه و دانشگاه به گفت‌وگو نشستیم.

عباس آبادی با بیان اینکه بارها درباره قیام امام حسین(ع) شنیده‌ایم که ایشان برای امر به معروف و نهی به منکر قیام کردند و قطعا جز اهداف قیام عاشورا، امر به معروف و نهی از منکر هم بود، بیان کرد: قیام امام حسین(ع) یک قیام چند بُعدی است و اهداف متعددی عرضی و طولی دارد که از سخنان خود حضرت و عملکردشان و نوع حرکت و قیامشان می‌توان استنباط کرد.

وی با بیان اینکه بزرگانی مانند مرحوم شهید مطهری و بعضی دیگر از محققین معاصر در آثار خود آورده‌اند که امام حسین(ع) به صراحت در وصیت‌نامه‌ای که به محمد بن حنفیه نوشتند این مطلب را بیان کردند، افزود: حضرت وقتی می‌خواستند از مدینه بیرون بیایند وصیت‌نامه‌ای نوشتند و به برادرشان محمد بن حنفیه سپردند که بعدها قیام آن حضرت تحریف نشود؛ در آن وصیت‌نامه آمده است: «انی لم اخرج اشرا و لا بطرا و لا مفسدا و لا ظالما؛ قیام و خروج من، نه برای شرارت و ماجراجویی نه برای تفریح و طرب و خوش‌گذرانی نه برای فساد کردن در روی زمین و نه برای ظلم و حق کشی بود، بلکه «و انما خرجت لطلب الاصلاح فی امه جدی»؛ من فقط برای اصلاح در امت جدم بیرون آمدم! «ارید ان آمروا بالمعروف و انهی عن المنکر و اسیر به سیره جدی و علی ابن ابی طالب(ع)»؛ من می خواهم که امر به معروف کنم و نهی از منکر انجام دهم و به روش و سیره جدم رسول خدا و پدرم علی بن ابی طالب عمل بکنم.

این مدرس اظهار کرد: اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد آن است که معروف و منکر سه لایه و سه حقیقت مختلف دارد. اول ارتکاب بعد اشاعه و سپس اقامه. معروف‌ها و منکرها در یک لایه اتفاق نمی‌افتند و ممکن است سه لایه مختلف رخ دهند؛ برای مثال شرابخواری یک منکر بزرگ، حرام و گناه کبیره است و خداوند برای شرابخواری وعده عذاب داده است، اما یک وقت یک نفر در کنج خانه‌اش خودش شراب می‌خورد، او مرتکب شراب‌خواری شده است، یک وقت می‌رود میخانه و شراب‌فروشی تاسیس می‌کند، او شراب‌خواری را اشاعه می‌دهد، اما یک وقت نظام یا قانونی بنا می‌کند تا شراب‌خواری را همه‌گیر کند. اینها سه لایه مختلف هستند.

وی در بیان مثالی دیگر، در تبیین مراتب رباخواری، اظهار کرد: گاهی یک فرد، پول قرض می‌دهد تا بعد بیشتر از او بگیرد، چنین فردی مرتکب رباخواری شده است. اما گاهی او مغازه‌ای راه می‌اندازد و آنجا رباخواری را در جامعه ترویج می‌دهد تا همه ببینند او دارد رباخواری می‌کند و بدین‌سان او رباخواری را اشاعه می‌دهد، اما گاهی یک نظام اقتصادی مانند بانکداری غیر اسلامی بنا می‌کند که در این نظام اقتصادی اصلا به‌طور طبیعی همه رباخوار شوند و همه در دام ربا بیفتند و این چنین او رباخواری را اقامه کرده است.

این محقق گفت: عینا در مورد معروف هم همین طور است؛ یک وقت کسی در کنج و پستوی خانه‌اش نماز می‌خواند. او نماز خوانده اما یک وقت می‌رود مسجد و حسینیه تاسیس می‌کند که نماز خواندن را در جامعه اشاعه بدهد، یک وقت هم می رود یک نظامی برپا می‌کند که در آن نظام همه به طور طبیعی نمازخوان بشوند و به سمتی سوق پیدا کنند و بروند که همه نمازخوان‌تر شوند. این در واقع اقامه نماز است.

عباس‌آبادی تصریح کرد: قران کریم می‌فرماید «الَّذینَ إِن مَکَّنّاهُم فِی الأَرضِ أَقامُوا الصَّلاهَ» و در وصف مومنین می‌گوید کسانی هستند که وقتی در زمین قدرت پیدا کنند نماز را اقامه خواهند کرد. اقامه کردن و برپا داشتن نماز در سطح جهانی و کشوری، به قدرت نیازمند است به تعبیر قران «إِن مَکَّنّاهُم فِی الأَرضِ» باید تمکن و قدرت داشت تا بتوان نماز را اقامه کرد.

این محقق در مقام تبیین هدف امام حسین از قیام عاشورا اظهار کرد: امام حسین(ع) اگر می‌خواهند امر به معروف و نهی از منکر کنند، در لایه ارتکاب و اشاعه درگیر نشدند، بلکه در بالاترین لایه که همان اقامه امر به معروف و نهی از منکر است قیام کردند.

وی برای تبیین بیشتر این مطلب مثالی از تاریخ معاصر ایران را مطرح کرد و گفت: امام خمینی(ره) می‌توانستند خودشان آدم خوبی باشند خوب زندگی کنند این یک مرحله است اما می‌توانستند بگویند من می‌خواهم خوب بودن را ترویج بدهم، بروم از این منبر به آن منبر، از این مسجد به آن مسجد و مردم را به خوب بودن دعوت کنم، این هم یک مرحله است، اما ایشان گفتند که من می‌خواهم یک نظامی بسازم که در آن نظام به طور طبیعی همه خوبتر بشوند و بدی‌ها کمتر شود و برای همین طاغوت را نشانه گرفتند. ایشان وارد مرحله اقامه دین شدند گفتند می‌خواهند دین را در جامعه اقامه کنیم و به همین جهت انقلاب را راه انداختند.

وی افزود: امام حسین (ع) دنبال این هدف بودند که با اقامه کفر در عالم مبارزه کنند و در مقابلش ایمان را در عالم اقامه کنند و البته موفق هم شدند تا بزرگترین منکر که اقامه کفر و شرک در عالم است را بشکنند و بزرگترین معروف که ایمان و حق در عالم است را اقامه کنند.

عباس‌آبادی با بیان اینکه البته هنوز کار ایشان تمام نشده است و نباید نباید بگوییم که چرا اکنون نظام کفر در عالم همچنان باقی است و نظام ایمان هم هنوز حاکم نشده است، تصریح کرد: قیام امام حسین(ع) به‌صورت تدریجی اتفاق می‌افتد و ایشان یک تصرف تاریخی داشتند و عاشور همچنان زنده است و در باطن عالم جریان دارد و به‌تدریج به اهداف خودش نزدیک و نزدیکتر می‌شود و ان‌شاءالله با ظهور امام زمان(عج) اهداف عاشورا به طور کامل محقق خواهد شد.

وی افزود: ظهور امام زمان(عج) هم از کانال عاشورا می‌گذرد. عاشورای امام حسین(ع) به ظهور حضرت ختم خواهد شد. هدف امام حسین(ع) امر به معروف و نهی از منکر بود اما نه‌فقط در سطح حجاب، موسیقی و شراب‌خواری، بلکه در مقیاسی که با شیاطین بزرگ عالم درگیر شدند و ضربه‌ای به آنها زدند که آن ضربه در نهایت همه آنها را در هم خواهد شکست و جبهه ایمان و حق را در جهان به برکت حضرت امام عصر(عج) مسلط خواهد کرد.

وی اذعان داشت: اگر سطح امر به معروف و نهی از منکر امام حسین(ع) را از این پایین‌تر بیاوریم، نشانه کم معرفتی است و درست متوجه نشده‌ایم که منظور ایشان از «خرجت لطلب الاصلاح فی امه جدی ارید ان آمروا بالمعروف و انهی عن المنکر» چه بوده است.