شهادت امام حسین (ع) عامل اصلی بقاء دین اسلام/ ظواهر زمانی ارزشمند است که ما را به باطنِ حرکتِ امام نزدیک کند

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از  نافع جریان واقعه کربلا بصورت گسترده بر بعد از خود، بخصوص در بین مسلمانان تاثیر گذاشته است.

شرح ماجرای اتفاقات روی داده در این صحرای پربلا و روز منحصر به فرد عاشورا ۶۱ هجری  در منابع و مقاتل بسیار رفته است.

اما به واقع شرح تاثیر و بسط آنچه در این واقعه بر جریان اجتماعی و سیاسی اثر گذاری کرده نکته ای بسیار مهم است که معمولا از آن غفلت شده است.

در همین زمینه به گفت و گو با استاد حوزه و دانشگاه و پژوهشگر مسائل دینی نشسته ایم

حبیب الله شعبانی با اشاره به اینکه در بین مردم و کسانی که مطالعات اسلامی انجام می دهند، مشهور است که اسلام را پیغمبر (ص) به وجود آورد، افزود: می گویند علت محدثه اسلام و نقطه شروعش بعثت پیغمبر بزرگوار اسلام (ص) بوده است اما بقاء دین با ولایت و در واقع با شهادت امام حسین (ع) که صورت گرفته  است.

*امام حسین (ع) علت مبقیه اسلام به شمار می آید

وی ادامه داد: آن روایتی هم که می فرمایند حسین منی و انا من حسین، می تواند ناظر بر همین امر باشد که هم حسین بن علی (ع) در مکتب پیغمبر (ص) رشد کرد و هم دین پیغمبر (ص) توسط حسین بن علی (ع) حفظ شد؛ لذا امام حسین (ع) علت مبقیه ی اسلام به حساب می آید.

این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: به بیانات امام خمینی (ره) هم که مراجعه می کنیم، می بینیم امام (ره) فرمودند: «اگر محرم و صفر نبود از اسلام هم خبری نبود؛ این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است»؛ واقع امر، این است که مجالس عزای اباعبدالله، روضه های ابی عبدالله (ع)، تبیین اهداف امام حسین (ع) و… در این دهه توانسته آن واقعیت ها و تعالیم اسلامی را حفظ بکند.

حجت الاسلام شعبانی عنوان کرد: اگر امروز مسئله امامت و ولایت هست، اگر مسئله توحید هست، اگر مسئله عقلانیت و عدالت مطرح است؛ همه این ها منوط به جریان کرب و بلا است.

*خون اباعبدالله (ع) ریخته شد تا مردم از جهالت نجات یابند

وی در ادامه به فلسفه خون دادن اباعبدالله اشاره کرد و گفت: اینگونه که در زیارت اربعین در مورد امام حسین (ع) داریم: و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک عن الجهاله؛ یعنی حضرت خون خود را داد تا مردم را از جهالت نجات دهد و به عرصه علم و عقل برساند.

حجت الاسلام شعبانی افزود: بالاخره واقعیت های اجتماعی و تاریخی  ما هم همین مسئله را نشان می دهد که اسلام را عاشورا زنده نگه داشته است.

وی با تاکید بر اینکه در مکتب ما آنچه در آیات و روایات بسیار مهم تلقی شده احساس مسئولیت همگانی افراد نسبت به یکدیگر است، تشریح کرد: جملاتی نظیر فلان اتفاق در جامعه می افتد به من ربطی ندارد، دیگری می خواهد به جهنم برود به من ربطی ندارد، عملکرد دیگران چه مسئولین، چه مردم و چه خانواده به من ربطی ندارد، در اسلام هیچ جایگاهی ندارد و قابل قبول نیست؛ ما زمانی که آیات و روایات را بررسی می نماییم، مشاهده می کنیم که اسلام از ما مسئولیت همگانی را می خواهد: کلکم راع؛ همه شما باید احساس مسئولیت بکنید و کلکم مسئول عن الرعیه.

*امر به معروف و نهی از منکر یعنی ما نسبت به سعادت و شقاوت همدیگر حساس باشیم

حجت الاسلام شعبانی با اشاره به اینکه در قرآن کریم هم توصیه به امر به معروف و نهی از منکر شده است، گفت: امر به معروف و نهی از منکر یعنی چه؟ یعنی ما نسبت به سعادت و شقاوت همدیگر حساس باشیم، یعنی من احساس مسئولیت بکنم نسبت به سعادت دیگران؛ لذا امیرالمومنین (ع) هم در روایت دارد اگر این وظیفه امر به معروف ترک شد، آنوقت نماز هم از بین می رود، روزه هم از بین می رود.

وی با اشاره به اینکه در زیارتنامه امام حسین (ع) زمانی که می خواهیم حرکت امام (ع) را توصیف بکنیم، می گوییم: اقمت الصلاه؛ تو نماز را اقامه کردی، آتیت الزکاه؛ تو زکات را حفظ کردی،  و امرت بالمعروف؛ امر به معروف کردی، ادامه داد: یعنی این امر به معروف و نهی از منکر است که نماز را نگه می دارد، زکات را نگه می دارد، تعالیم و ارزشها و هنجارهای دینی را حفظ می کند. لذا ابی عبدالله (ع) هم وظیفه خود را (البته این هدف وسطی حضرت است نه هدف نهایی؛ امر به معروف یک وسیله است، یک مقدمه است، یک سبب هست برای اینکه انسان به آن مرز توحید برسد، به مرز اقامه شعاعرالله برسد) امر به معروف می دید.

*قیام امام حسین نسبت به گناهانی بود که جنبه عمومی داشت

شعبانی در خصوص نوع امر به معروف و نهی از منکر امام حسین (ع) افزود: نقطه حساس حرکت امام (ع)، امر به معروف نسبت به گناهانی بود که جنبه سیاسی تری دارد، جنبه عمومی تری دارد، جنبه حاکمیتی دارد؛ امام (ع) نسبت به این ها حساسیت بیشتری دارد.

وی با اشاره به اینکه یکی از مشکلاتی که ما در عرصه مسائل مربوط به کربلا و عزاداری ها داریم این است که ظواهری را طراحی می کنیم که خیلی قابل دفاع نیست و گاهی اصلا قابل دفاع نیست مثل قمه زنی.

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه برخی مواقع هم، ما در عزاداری ها گرفتار ظواهر می شویم، تاکید داشت: مثل اینکه حتما باید لباس مشکی بپوشیم، البته بنده این را قبول دارم اما مسئله اینجاست که ما نباید در ظواهر گیر بکنیم، اگر ظواهر را رعایت کردی و توانستی از آن گذر کنی، خوب است.

*ظواهر، زمانی ارزشمند است که ما را به باطنِ حرکتِ امام حسین (ع) نزدیک کند

وی ادامه داد: همه افرادی که دغدغه عزای ابی عبدالله (ع) را دارند باید بدانند که بنا است که این ظواهر ما را به آن باطنِ حرکت برساند، قرار است از ظواهری که داریم، از این عزاداری ها، مشکی پوشی ها، گریه ها و … با آن فکر اباعبدالله (ع) آشنا بشویم، به آن حقیقتی که ابی عبدالله (ع) پیگیری می کرد، برسیم؛ به آن اسلامی که حسین بن علی (ع) معرفی می کرد، برسیم؛ نه اینکه حالا با یک سری ظواهر خودمان را مشغول بکنیم و از اصل  غافل باشیم و هیچ وقت به آن عمق حرکت امام حسین (ع) نرسیم؛

*شرط رسیدن به فیض کامل، تبیین فکر امام حسین (ع) است

حجت الاسلام شعبانی افزود: لذا جامعه ما اگر بخواهد فیض ببرد –که البته همین ظواهر هم فیض است- اما اگر می خواهد فیض کامل ببرد، شرطش این است که بیاید فکر امام حسین (ع) را تبیین بکند، آن حقیقتی را که ابی عبدالله (ع) به دنبالش بود را تبیین بکند، به آن هنجارها و ارزشهایی که حضرت اهمیت می داد پی ببرد؛ اگر ما تنها به ظواهر چسبیدیم خوب محرم می آییم عزاداری می کنیم بعد هم می رویم و دیگر رمضان از ما خبری نیست؛ اما اگر محرم توانست ماه رمضان ما را رونق بدهد، نماز و روزه ما را رنگ و بوی خدایی ببخشد، مساجد ما را پر بکند، معضلات اجتماعی را کاهش بدهد، اگر توانست فساد را در جامعه کمرنگ بکند، اگر توانست ما را به عنوان مبارزین با فساد تربیت بکند و… آن زمان است که ما به باطن محرم رسیده ایم.

*حفظ شعائر جزو واجبات است

وی گفت: اصل اینکه این ظواهر و این شعائر باید حفظ شود، امری مسلم است. خدا رحمت کند مرحوم آقای خوانساری را؛ می گویند ایشان نماز که می خواندند قبل از اینکه تکبیر نماز را بگویند، می گفتند السلام علیک یا اباعبدالله، سوال کردند که چرا قبل از تکبیر نماز، به امام حسین (ع) سلام می دهید، ایشان فرموده بودند: نماز هم از همین امام حسین (ع) مانده است.

حجت الاسلام شعبانی گفت: حفظ این عزاداری ها و حفظ همین ظواهر، همین لباس مشکی، همین پرچم و علم و این سینه زنی ها و این دسته جات و نذری ها و تکیه ها و خیمه ها به نظرم می رسد که جزو واجبات است؛ اگر کسی می خواهد حفظ دین بکند، باید این ظواهر را حفظ بکند؛ لذا اینها واقعا ضرورت دارد و اینکه ما بگوییم نه ما چون می خواهیم به فکر امام حسین (ع) برسیم باید ظواهر را رها کنیم، باید بگویم که آنوقت دیگر به آن باطن هم نخواهیم رسید.

*کنار گذاشتن ظواهر با متوقف نشدن در ظواهر دو مقوله جدا از هم هستند

وی در پایان افزود: گذر از ظواهر لازم است اما نه به معنای کنار گذاشتن ظواهر؛ بلکه معنایش این است که در ظواهر متوقف نشویم. این ها دو جور حرف است؛ یک بار می گوییم ما ظواهر را کنار بگذاریم، یک بار می گوییم در ظواهر متوقف نشویم؛ ظواهر را داشته باشیم اما به باطن هم برسیم. روایات بسیاری در کامل الزیارات ابن بابویه داریم که ان شعائر باید حفظ شود. در سیره اهلبیت علیهم السلام نیز حفظ این شعائر بوده، علمای ما هم امروز روضه های هفتگی در منزل دارند، اینها باید باشد و باید حفظ شود.