روایت فارس از سرزمین بادگیرها/ «لافت» روستایی ایرانی از دل تاریخ در قلب خلیج فارس+عکس

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرگزاری فارس از بندرعباس، روستای تاریخی «لافت» از روستاهای برتر گردشگری ایران است. این روستا در شمال‌غربی جزیره قشم و شرق جنگل دریایی حرا واقع شده است. معماری چشم‌گیر روستا، سواحل زیبای خلیج فارس، آثار تاریخی و جذابیت‌های طبیعی، لافت را به یکی مقاصد ارزشمند در جنوب کشور تبدیل کرده است که به‌عنوان یکی از دیدنی‌های استان هرمزگان، گردشگران بسیاری را به خود می‌کشاند.

روستای «لافت» در استان هرمزگان و شمال غربی قشم قرار دارد. طبق تقسیمات کشوری، این روستا یکی از مراکز جمعیتی دهستان سلخ در شهرستان قشم محسوب می‌شود. «لافت» به سرزمین بادگیرها نیز مشهور است و نزدیک‌ترین فاصله را با سرزمین اصلی (بندر پهل) دارد.

معماری لافت

خانه‌های روستای لافت همگی حیاط مرکزی هستند و بادگیر دارند. این بادگیرها در اندازه‌های مختلف ساخته شده‌اند و روستای لافت را به بندر بادگیرها تبدیل کرده‌اند. هر چند سال یک‌بار خانه‌های روستا به روش‌های سنتی مرمت می‌شود؛ به‌همین دلیل این روستا شکل اولیه‌ خود را حفظ کرده است.

به‌دلیل آب‌و‌هوای بسیار گرم و رطوبت بالای این منطقه، معماری خانه‌ها به‌‌گونه‌ای است که علاوه بر حفظ زیبایی و ارزش معماری، متناسب با شرایط سخت اقلیمی باشد. معماری روستای لافت، با ترکیب اتاق‌ها و راهرو‌ها و اتصال آن‌ها به حیاط، شبیه معماری نواحی مرکزی و کویری ایران است. 

پوشش مردم

اغلب اهالی روستای لافت لباس‌های معمولی و برخی از آن‌ها لباس‌های سنتی می‌پوشند. مردان دشداشه می‌پوشند و عمامه‌ سفید بر سر می‌گذارند و زنان نیز روسری‌های لیو یا عربی به سر می‌کنند و برقع روی چهره می‌گذارند.

همین موضوع نشان می‌دهد این پوشش از ایران به مناطق عرب‌نشین رفته است. برقع نیز به‌علت گرمای زیاد منطقه و به‌منظور جلوگیری از آفتاب شدید روی پلک‌ها و صورت توسط زنان استفاده می‌شود.

تاریخ لافت

«لافت» در گذشته به‌مدت طولانی مرکزیت جزیره قشم بود و ایامی هم نام تمام جزیره لافت بوده است. مردان لافت از گذشته تا روزگاران نه چندان دور با لنج‌های بادبانی اقیانوس‌پیمایی و با کشورهای آفریقایی و کشور هند تجارت می‌کردند به گونه‌ای که هنوز هستند پیرمردان که بر زبان‌های هندی، سواحلی، عربی، انگلیسی و… تسلط کامل دارند و این مردان نقش به‌سزایی در گسترش اسلام در شبه قاره هند داشتند.

همچنین افراد زیادی در بندرلافت هستند که در کشور هند به‌دلیل ازدواج پدرانشان در آنجا خواهر و برادر دارند.

زیبایی‌های لافت

چهره طبیعی روستای لافت در میان درختان سبز گرمسیری و نخلستان‌های بلند، همراه با زیبایی خیره‌کننده دریا و جنگل شناور حرا برای هر تازه‌واردی جذاب و قابل توجه‌است.

سبک معماری خانه‌های روستا نیز بسیار جالب و دیدنی است. بارزترین خصیصه معماری این روستا، بادگیرهای فراوان آن در اندازه‌های مختلف است. بناهای روستا خیلی نزدیک به هم ساخته شده و کوچه‌های آن نیز بسیار تنگ و باریک هستند. بادگیرهای کوچک و بزرگ خانه‌های روستایی که در میان باغ‌ها و نخلستان‌ها قرار گرفته‌اند، شکوه و زیبایی خاصی به این روستای ساحلی بخشیده‌اند.

شغل مردم لافت

اکثر مردم روستای لافت در زمان‌ قدیم به کار لنج‌سازی مشغول بودند؛ اما متاسفانه در سال‌های اخیر این صنعت از رونق افتاده است. برخی نیز صاحب لنج هستند و لنج‌های خود را به ملوانان می‌سپارند. صیادی نیز دیگر رونق سابق را ندارد و مردم برای مصارف خود صید می‌کنند.

مساجد لافت

مساجد از شاخص‌ترین بناهایی هستند که در این روستا مشاهده می‌شوند. در لافت حدود ۱۰ مسجد وجود دارد و بافت‌های مسکونی، گرد این مساجد جمع شده‌اند. مسجد جامع لافت مرکز اصلی روستا است. به هنگام برخاستن بانگ اذان، مردم برای اقامه‌ نماز دست از کار می‌کشند و به مسجد می‌روند. زنان فقط شب‌های جمعه و اعیاد به مسجد می‌روند. مساجد روستا تک‌مناره‌ با بنایی سفید رنگ هستند؛ این امر حاکی از این است که اهالی روستا اهل تسنن هستند. مسجد علاوه بر محل عبادت اهالی، پایگاه فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی اهلی است.

بازدید از لافت

آب‌و‌هوای روستای لافت در تابستان‌ها بسیار گرم و مرطوب است و در زمستان‌ها تنها کمی از گرمای هوا کاسته می‌شود. هوای این منطقه بسیار شرجی است و غیربومی‌های این منطقه تنها در ماه‌های سرد سال می‌توانند رطوبت بالای آن را تحمل کنند. بنابراین بهترین زمان بازدید از روستای لافت، فصول سرد سال است.

امکانات لافت

روستای لافت یک روستای مسکونی است و به‌همین دلیل امکانات مناسبی دارد. برخی از امکانات آن شامل رستوران، بانک و خودپرداز، فروشگاه‌های مواد غذایی، آلاچیق‌های ساحلی و… می‌شود. 

مکان‌های دیدنی لافت

این روستای نه‌چندان بزرگ، مکان‌های دیدنی بسیاری را در دل خود جای داده است. قلعه‌ نادری و قلعه‌ پرتغالی‌ها دو قلعه‌ تاریخی روستا هستند. دو آب‌انبار (برکه)، گنبد مدون، اکوموزه بندر لافت و گورستان لافت کهنه با قدمت به هزار سال پیش، دیگر آثار تاریخی لافت را تشکیل می‌دهند. در این روستا دو زیارتگاه به نام‌های سید حسن منصور و شیخ اندرآبی نیز واقع شده‌اند.

چاه‌های تلا

از دیگر جاذبه‌های گردشگری که در این روستا وجود دارد، چاه‌های تلا هستند. تلا شامل دو کلمه «تل + آب» می‌شود؛ یعنی آبی که از شیب تل گرفته شده است. کفه چاه‌ها دارای لایه‌ی گچی هستند که این امر سبب می‌شود آب برای مدت طولانی‌تری نسبتا سالم و خنک بماند. آب‌های سطحی روستا که در اثر بارش‌های ناگهانی و سیل آسا در مجراهای طبیعی و مصنوعی تپه‌ها سرایز می‌شود، به مجموعه‌ چاه‌های تلا و آب‌انبار اصلی روستا جاری می‌شود. گفته می‌شود تعداد این چاه‌ها که قدمت آن‌ها به پس از اسلام می‌رسد، به تعداد ایام کبیسه سال ۳۶۶ حلقه بوده‌ است و هر روز از سال فقط از یکی از چاه‌ها استفاده می‌کردند. این اثر تاریخی در ۲۷ام دی ماه سال ۱۳۷۷ با شماره‌ ثبت ۲۱۹۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

اقامت در لافت

قطعا اقامت در روستایی با چنین بافت جذاب و مردمان مهمان‌نوازی، برای هر گردشگری تجربه‌ای فراموش‌نشدنی خواهد بود. گزینه‌های متعددی برای اقامت وجود دارد که شامل اقامتگا‌ه‌های بوم‌گردی در قسمت‌های مختلف روستا می‌شود. از جمله اقامتگاه‌های لافت می‌توان به خانه ناخدا علی، اقامتگاه بوم‌گردی سفار و اقامتگاه لافت ۱۷ اشاره کرد.

بندر تاریخی لافت سند هویت و اصالت مردم جزیره قشم است

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار فارس از قشم، مهدی زارعی معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم اظهار کرد: لافت بندرگاهی بین‌المللی با تاریخچه‌ای غنی است که از سال‌های دور با برخی کشورهای دنیا در ارتباط بوده است و تاریخ دریانوردی این منطقه را می‌توان بخشی مهمی از دیپلماسی دریایی کشور در گذشته دانست.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم افزود: رونق صنعت گردشگری خون تازه‌ای در رگ‌های اقتصادی قشم بود که با شروع اپیدمی کرونا پیشرفت آن با وقفه مواجه شد؛ اما خوشبختانه با واکسیناسیون سراسری و شروع فصل گردشگری در چشم‌انداز جدیدی در انتظار اقتصاد گردشگری جزیره است.

به گفته زارعی، طی هفته‌های گذشته و با اجرای طرح روستای پاک، تلاش‌های شایان تقدیری توسط جامعه محلی و منطقه آزاد در نقاط مختلف جزیره در حال انجام است و بسیاری از روستاها به سطح ایده‌آلی در این زمینه رسیدند و آماده میزبانی از گردشگران هستند.

وی با بیان اینکه بندر تاریخی لافت دارای ظرفیت‌ها و سرمایه‌های متعددی است، تصریح کرد: لافت به یک بازتعریف در سطح ملی و بین‌المللی نیاز دارد که در صورت همکاری جوامع محلی، منطقه آزاد قشم آماده معرفی این ظرفیت‌هاست.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم افزود: بافت تاریخی لافت با توجه به شرایط آب و هوایی جزیره و فرسایش بالا نیاز به توجه ویژه دارد.

عکس: رضا فتحی‌مقدم