سبک منابر عزاداری کربلا به سمت شبهه‌زدایی پیش رود/ پاسخ به دو شبهه معروف

حجت‌الاسلام و المسلمین محمدجواد یاوری، عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی و محقق تاریخ در گفت و گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با اشاره به شبهات ایجاد شده پیرامون قیام و واقعه عاشورا گفت: این شبهات در چندین محور توسط شبهه‌افکنان اعم از محققان و یا مخالفان فکری و عقیدتی شیعه بیان می‌شود.این مدرس و محقق حوزه علمیه بیان کرد: این شبهات حول محور شخصیت امام حسین(ع)، قیام عاشورا، اهداف قیام و عزاداری برای امام مطرح شده است که البته شبهات مرتبط با بحث عزاداری بسیار بیشتر از شبهاتی است که در مورد سایر موضوعات عنوان می‌شود.عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تصریح کرد: عمده این شبهات نیز از سوی روشنفکرانی که به اصطلاح لباس روشنفکری بر تن کرده‌اند مطرح می‌شود و محور عمده آن در فلسفه عزاداری است و گفته می‌شود که قیامی در هزار و ۴۰۰ سال قبل انجام شده و چه لزومی دارد امروز ما به آن بپردازیم و این همه عزاداری و گریه کنیم.این محقق و مدرس حوزه با بیان اینکه علاوه بر پاسخ‌هایی که در روایات به چنین شبهات و ادعاهایی داده شده است باید به نقش و کارکردهای مثبت عزاداری و پاسداشت قیام عاشورا در طول تاریخ اشاره کرد ادامه داد: در طول تاریخ اسلام بسیاری از مبارزات و قیام‌هایی که علیه جور و ظلم حکومت‌ها و افراد فاسد و فاسق انجام شده با الگوگیری از حضرت اباعبدالله الحسین(ع) بوده است و حتی برخی نهضت‌های غیردینی نیز متاثر از این قیام بوده‌اند.یاوری تصریح کرد: در منابع روایی، کم احادیث و روایاتی نداریم که به ثواب عزاداری و گریه بر امام حسین(ع) و خاندان ایشان تاکید فرموده‌اند و از طرفی به لحاظ عرفی و اجتماعی نیز این سنت کاملا ریشه‌دار و تاریخی و دارای جایگاه ویژه است.این محقق و مدرس حوزه عنوان کرد: آنقدر در لسان بزرگان دینی برای گریه و عزاداری در این زمینه اهمیت قرار داده شده است که حتی تباکی و خود را به گریه زدن نیز مورد توجه و دارای ثواب برشمرده شده است و این طور نیست که برخی بتوانند و بخواهند یک مسئله ریشه‌داری که به فرهنگ عمومی مردم و شیعیان تبدیل شده را زیر سؤال ببرند ولی برای کاستن جایگاه آن رو به ایجاد شبهه آورده‌اند.یاوری با بیان اینکه گریه برای امام حسین(ع) از سنخ یک گریه معمولی نیست بلکه دارای کارکردهای سیاسی متعددی است تصریح کرد: این گریه راهی برای انتقال پیام بزرگ عاشورا در طول تاریخ بوده است به همین دلیل می‌بینیم ائمه(ع) مانند امام سجاد(ع) هر وقت به یاد واقعه کربلا می‌افتادند اشک می‌ریختند زیرا این گریه در دوره خفقانی که برای ائمه(ع) ایجاد شده بود، بهترین راه برای نشان دادن مظلومیت و حقانیت قیام امام حسین(ع) بود.عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به شبهه دیگری در این زمینه اشاره و بیان کرد: گاهی در شبهات مطرح می‌شود که امام حسین(ع) برای امر به معروف و نهی از منکر قیام کرد همان طور که در سخنان خود نیز به مسئله «خروج» اشاره کرده است بنابراین ایشان قصد تشکیل حکومت نداشت که پاسخ به این شبهه نیز آسان است.وی در توضیح این پاسخ با بیان اینکه کلمه خروج بار سیاسی دارد و به امر به معروف خلاصه نمی‌شود ادامه داد: امام حسین(ع) به دعوت مردم کوفه و بیعتی که با ایشان شد قیام را آغاز کردند؛ مردم کوفه هم نماز می‌خواندند و هم حج می‌رفتند و هم روزه می‌گرفتند و آداب ظاهری دینی را مورد توجه قرار می‌دادند بنابراین طبیعتا دعوتشان از امام برای این مسایل نبود بلکه برای تغییر حاکمیت خلفای جور به خصوص در کوفه بود.یاوری با اشاره به تعبیر امام مبنی بر اینکه وقتی اسلام گرفتار حاکمی مانند یزید شود باید فاتحه اسلام را بخوانیم افزود: امام در بین راه وقتی خبر شهادت مسلم را فهمیدند طبیعتا اگر قصدشان تنها امر به معروف و نهی از منکر بود باید تکلیف را خاتمه یافته تلقی می‌کردند اما امام به مسیر خود ادامه داد.وی با اشاره به سخنان امام و رجزخوانی یاران و به خصوص فرزند ایشان؛ حضرت علی اکبر(ص) مبنی بر حقانیت خاندان اهل بیت(ع) برای تشکیل حکومت بیان کرد: حتی اگر امر به معروف و نهی از منکر هم ملاک حرکت امام باشد بسیاری از مقولات این مسئله مرتبط با تشکیل حکومت است به خصوص اینکه امام با حاکمان جور مشکل داشت که نه تنها خود، بلکه مسلمین را به انحراف کشانده بودند و اسلام را وارونه معرفی کردند و با وجود فردی مانند یزید برگرداندن اسلام به مسیر درست ممکن نبود.عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) بیان کرد: علمای اسلامی در طول تاریخ به شبهات پیرامون این قیام شکوهمند پاسخ داده اند و گروه تاریخ موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) نیز با نوشتن مقتل جامع سیدالشهداء در این مسیر حرکت کرده است و جلد اول این متقل نیز مختص به پاسخ به پرسش‌ها و شبهات در این زمینه است.   یاوری ادامه داد: یکی از مشکلاتی که سبب شده تا شبهات همچنان به قوت باقی بماند این است که رسانه های ما به خصوص صدا و سیما باید بیشتر به این مسئله بپردازند همچنین چه اشکالی دارد که سبک سخنرانی سخنرانان و مداحان ما به سمت پاسخ دادن به این مسایل به پیش برود؛ مداحان روایات صحیح را برای مردم بخوانند و سخنرانان نیز سبک منبر را به بحث پرسش و پاسخ تبدیل و گره‌های ذهنی مردم را باز کنند.