شب قدر، شب غافلگیری نوجوانان با هدیه/والدین و کمی خوش سلیقگی

گروه خانواده؛ نعیمه جاویدی: ماجرای این گزارش از حساسیت یک مادر برای خرید هدیه شروع می شود. هدیه ماه رمضانی مادری به پسر نوجوانش، می گوید: «دوست داشتم پسر نوجوانم را با قرآن، نماز و دعا کردن مأنوس کنم. دنبال یک مناسبت خوب بودم. یادم افتاد اولین چادر نمازم را شب قدر از مادرم هدیه گرفتم.» «رقیه حسینی» یکی از مادران این کشور است با دغدغه تربیت اسلامی فرزندش. مادری که خلاقیت به خرج داده و پیشنهادهایی هم به والدینی دارد که فرزند نوجوان، مکلّف و کنجکاو در امور دینی دارند.

حسینی می گوید: «زرق و برق باطل زیاد شده و نشرش آسان. ما برای نشر حق چه کرده ایم؟ تلفن همراه ما، خانواده مان و تربیت فرزندانمان چقدر منطبق بر دستورات دین است؟ انقدر خلّاق، توانا و قوی بوده ایم که بتوانیم مِهر اسلام را در دل فرزندانمان بنشانیم قبل از آنکه دشمنانِ دین بذر باطل را در سینه شان بکارند؟» او وظیفه اصلی والدین را پرورش روح فرزند می داند: «شب قدر فرصت توبه و تضرع است اما فرصت دوست کردن فرزندانمان با خدا بیشتر. به پسرم گفته ام باید پایه ترین دوستت خدا باشد.»

سلیقه ات را برای خدا خرج کن

با حسینی در یک مرکز فروش اقلام مذهبی آشنا شده ایم. مادری دغدغه مند که مدیریت خوانده، مطالعاتی در زمینه مشاوره و تبلیغات مذهبی داشته. دنبال خرید یک جلد قرآن با صفحات شاد، رنگین، خط خوب، جلد زیبا و چشمگیر است. فروشنده ها چند نمونه برایش آورده اند اما راضی نشده و دست آخر در یک مغازه آن را پیدا کرده. می پرسیم، واقعاً انقدر سختگیری لازم بود؟ می گوید: «برای مهمترین اتفاق زندگی، هر فردی باید سختگیر و خوش سلیقه بود. ما برای ازدواج کردن و خرید لوازم زندگی مشترک، مو را از ماست بیرون می کشیم و سعی می کنیم بهترین ها را انتخاب کنیم حالا برای رفاقت با خدا کم بگذاریم؟» منظورش را کامل می رساند: «قرار نیست به «تکلّف»، «تبرّج» و«تجمّل» دچار شویم اما برای دوستی فرزندانمان با خدایی که از ما به آن ها مهربان تر است باید خوش سلیقگی به خرج داد. دنیای امروز، متاسفانه دنیای زرق و برق شده است. بچه ها از سن کم به تلفن همراه و فضای مجازی دسترسی دارند. در این فضا مدام انواع مدل لباس، مو، آرایش و چیدمان خانه و… تبلیغ می شود.حالا ما با این اوصاف برویم سراغ کمد و یک پارچه قدیمی با رنگ های مناسب سنِ بالا و طرح نه چندان جذاب پیدا کنیم و با آن برای دخترمان که تازه مکلّف شده و می خواهد اولین نمازهای عمرش را بخواند پیدا کنیم و چادرنماز بدوزیم؟! بعد هم متعجبانه بپرسیم: نمی دانم چرا دخترم دوست ندارد نماز بخواند؟ یا چرا همه اش با چادرنماز مخصوص مهمانمان نماز می خواند نه چادر خودش؟»

دانه های قشنگ و رنگارنگ ذکر 

سراغ تجربه چند مادر دیگر هم می رویم. نظر و پیشنهادات جالبی دارند. اگر از گپ و گفت هایی که بینمان ردّ و بدل می شود فاکتور بگیریم، می توان پیشنهادهای خوبشان را فهرست وار نوشت. این روزها رنگ های شاد با زمینه پاستلی یا پارچه های گلدار با رنگ های شاد صورتی، سرخ، آبی، سبز و زرد در بازار زیاد است؛ بهترین گزینه برای تهیه سجاده و جانماز. از طرفی سبک مینیمال؛ اکتفا به کمترین و ساده ترین اما به شکلی جذاب هم رواج دارد. پارچه های سفید و تک رنگ با زمینه پاستلی و روشن می تواند زمینه اصلی سجاده، چادرنماز یا زیراندازی که برای عبادت فرزندتان تهیه می کنید، باشد. حاشیه ای ظریف گلدوزی شده و یراق های ساده اما شیک هم وجدآور است. از مهرهای ساده استفاده کنید که طرح و نوشته برجسته نداشته باشند اما در شکل و قالب های مختلفی مثل قلب، گل، بیضی یا لوزی تهیه شده اند. برای علاقمندی بچه ها به ذکر، صلوات فرستادن و دعا کردن هم از تسبیح های خوشرنگ سنگی یا چوبی استفاده کنید. بهترین و جذاب ترین نوع تسبیح ها معروف به «تسبیح امّ البنین(س)» است. یک رشته سنگی یا شیشه ای با انواع مهره و دانه های رنگارنگ که نشاط بیشتری برای ذکر گفتن ایجاد می کند.

یک ادکلن جادویی هدیه به فرزند

 تجربه مشترک و موفق چند مادر هم می گوید برای بچه ها عطر یا ادکلن بخرید. در کنار سجاده شان بگذارید. حتی می توانید ادکلنی که به آن علاقه دارند، تهیه کنید و به عنوان هدیه بهشان بدهید. این طور تصویر خوشایندی از شب های قدر و ماه مبارک در ذهنشان باقی ماند. این ایام با خاطره ای خوش در ذهنشان تداعی می شود. امروزه ثابت شده بوی خوش و معطر بودن در درمان افسردگی، ایجاد نشاط و حال خوب موثر است حتی در برخی موارد دیده شده از رایحه درمانی استفاده می شود. اتفاقاً استفاده از «بو» در صنعت تبلیغات و تولید کالاهای آرایشی و بهداشتی، حرف ها برای گفتن دارد. برای مثال شوینده های دست با رایحه خوش تهیه و برای فروش تبلیغ می شوند. از رایحه خوش یا گذاشتن شاخه گل تازه یا غنچه های زیبا و رنگین در سجاده فرزندانمان غفلت نکنیم.

والدین گوش به زنگ و دقیقی باشیم؛ فرصت ها را برای آموزش معنوی از دست ندهیم. قرار نیست فرزندمان دلبسته شیشه ادکلن و سجاده زیبا بماند. این ها وسیله است تا با معارف ناب آشنا شود. برای مثال وقتی عطر می زند مشتاقانه تماشایش کنیم و بگوییم: «چه بوی خوشی، کِیف کردم. حالا دوست داری یک ادکلن جادویی، رایگان اما ارزشمند به تو معرفی کنم؟» حتماً فرزندمان کنجکاو و مشتاق شنیدن می شود. حالا فرصت مغتنمی است برای آشنایی او با حدیث امام رضا(ع): «بگوییم امام رضاجان(ع) فرمودند: با آمرزش خواهی و استغفار خودتان را معطر کنید تا بوی بد گناهان شما را رسوا نکند. «استغفار» به عنوان همان عطر جادویی در ذهنش حک می شود و «گناه» به عنوان بوی بد و رسوا کننده. از آن به بعد هر وقت بخواهد مرتکب گناه شود، کلیدواژه بوی بد در ذهنش بیدار می شود. اگر هم مرتکب گناه و پشیمان شد، دچار یأس و ناامیدی نمی شود و استغفار می کند. با فرهنگ توبه هم آشنا می شود. شب قدر هم شبِ توبه و اِنابه است و چه شبی بهتر از این برای آموزش؟»

چه رنگی دوست داری؟ رنگ خدا

این روزها دفتر و کتاب های گروه سنی کودک  و نوجوان با جلد، طراحی و صفحه های رنگین چاپ و منتشر می شود. طراحی، گرافیک و تصویرسازی کتاب، نشریات و سایت های ویژه کودکان در کشورهای غربی رشته های بسیار جدی و حساس هستند و بهترین های هر حوزه در این زمینه فعالیت می کنند. حتی اگر کسی مدتی در زمینه کودکان فعال بوده و در رزومه یا کارنامه کاری اش ثبت شده باشد، شانس پذیرفته شدن او در مشاغل و پروژه های دیگر به مراتب بیش از بقیه می شود. این مسئله ای مهم و لازم است از خانه و خانواده آن را جدی بگیریم. امیرالمومنین(ع) فرموده اند: «دل نوجوان مانند زمین آماده است که هر بذری در آن افشانده شود، می پذیرد.» امام صادق(ع) هم فرموده اند: «به آموختن حدیث به نوجوانتان اقدام کنید پیش از آنکه منحرفین آنان را گمراه سازند.» زرق و برق های زندگی امروز و فرهنگ بیگانه بچه ها را زود جذب می کند. حالا چه کاری از ما ساخته است؟

نخست دادن اطلاعات درست و به موقع و دوم، آشنا کردنشان با منابعی که خودشان مطالعه کنند. سعی کنیم قرآن، کتاب حدیث و داستان های مذهبی، حکمت و حکایت هایی با صفحه بندی رنگین، جلد جذاب، ترجمه و معنی صحیح و ساده بخریم وهدیه کنیم. حالا می توانیم برایشان یک آیه هم بخوانیم؛ آیه ۱۳۸ سوره «بقره» را: «صِبغَهَ اللهُ وَ مَن اَحسَنُ مِنَ اللهِ صِبغَه و نَحنُ لَهُ عابِدوُن» به این معنا که: «رنگ خداست و چه رنگی بهتر از رنگ (ایمان) به خدا؟ و ما او را پرستش می کنیم.» بگوییم بهترین رنگ؛ رنگ ایمان به خداست. در دین ما نژادپرستی جایی ندارد. «رها خلیلی» نوجوانی است که با همین ادبیات با «رنگِ خدا» آشنا شده و شب قدر قرآن هدیه گرفته است: «اوایل وقتی کسی از من می پرسید چه رنگی را دوست داری می گفتم سبز خاص و ملایم، یاسی و صورتی چرک حالا هم همین رنگ ها را دوست دارم اما حالا رنگ خدا را بیشتر.»

پیامبر را جوانان یاری کردند

این روزها این جمله را خیلی شنیده ایم که جوان هم جوان های قدیم!/نسل امروز خیلی با ما فرق دارد/ این نسل جدید همین قدر انقدر که سرشان توی گوشی و اینترنت است حواسشان به نماز و روزه شان هم بود، خوب می شد و… بدتر از همه، این جمله خودپسندانه را که ما کجا و این ها کجا؟ این جمله بدترین جمله ممکن است که از دهان برخی والدین خارج می شود. یعنی خودمان را شسته و رفته و کنار گذاشته ایم و فکر می کنیم اگر فرزندانمان در امور دینی شان کاهلی می کنند به خودشان بر می گردد. چون ما که وظیفه و تلاشمان را انجام داده ایم. خودمان اما خوب می دانیم ما آنقدر که باید همت می کردیم، وقت می گذاشتیم و حوصله به خرج می دادیم انجام وظیفه نکرده ایم و گرنه روایت های زیادی هست که تاکید می کند جوان ها در یاری دین خدا و اهل بیت(ع) پیشتازتر از بزرگان خود هستند اگر درست راهنمایی شوند. برای مثال درباره یاران حضرت مهدی(عج) گفته شده بیشترشان جوان هستند در بین آن ها سالمند دیده نمی شود مگر به قدر سرمه چشم؛ خیلی کم.

پیامبر اکرم(ص) هم جمله و سفارش جالبی دارند: «سفارش می کنم شما را که با جوانان به خوبی و نیکی رفتار کنید چراکه آنان نازک دل ترند. خداوند مرا به پیامبری برانگیخت، این جوانان بودند که به من گرویدند و یاری ام کردند اما بزرگسالان به مخالفت با من برخاستند.» امام صادق(ع) هم می فرمایند: «نوجوان را دریاب زیرا که آنان سریع تر به کار خیر روی می آورند.» امشب شب توبه است و راه برای برگشت، برگرداندن و آشتی دادن بین فرزندانمان با خدا باز. رسول اکرم(ص) فرمودند: «توبه زیباست ولی در جوانی زیباتر.»

محافل خوب با خادمان مهربان 

امشب فرصت شیرینی برای از خدا گفتن و به خدا خواندن فرزندان است. وقت بگذاریم کمی کنارشان قرآن بخوانیم. اصلاً ممکن است قرآن خواندن آن ها بهتر از ما باشد. چه از این بهتر؟ می توانند معلّم ما شوند. در انتخاب مجالس مذهبی دقیق باشیم. حواسمان باشد سال های نخست به سن تکلیف رسیدن و مجالس مهمی مانند لیالی قدر، ایام محرم و صفر که مجالس مذهبی رونق دارد، خیلی مهم است که فرزندمان را کجا می بریم؟ حتماً هیئت یا حسینیه ای را انتخاب کنیم که خادمان مهربان و خوشرو داشته باشد. فضای غالب آن محفل سالمندان نباشند حتماً نوجوان و جوان های همسن و سال خودش هم باشند. این، یک تیر و چند نشان هم است به جای اینکه مدام امر و نهی کنیم که با فلانی دوست شو و با بهمانی نه! در این محافل فرصت فراهم کنیم تا دوستان بهتر و صالح تری پیدا کنند. وقتی دوستان هم عقیده و هم سنخ داشته باشند کمتر در معرض افکار منفی، دوستان بد، تمسخر عقاید و کاهش اعتمادبنفس قرار می گیرند. «خدیجه خلیلی» مادری است که چند فرزند تربیت کرده و به گفته خودش همه اهل نماز و خدا: «بنابه شرایط زندگی ناچار بودم شانه به شانه همسرم سخت کار کنم. قبل از اینکه به فکر غذا و پوشاک بچه ها باشم به فکر نماز و طاعتشان از خدا بودم. اولاد صالح بزرگترین باقیات الصالحات است. آدم ها وقتی ازدنیا رفتند هم می توانند در کار خیر و شَر سهیم شوند و سهم داشته باشند با همین اولادهایشان؛ ثمره تربیت خودشان. اولاد ما به خودی خود بد و کاهل نمی شود ما موثریم یا مقصر.» جملاتش جالب تر می شود: «سعی می کردم شب قدر مهربان و با حوصله تر از بقیه شب ها باشم. خودم روی سرشان قرآن می گرفتم. انقدر این شب ها تحویلشان گرفتم که حالا عاشق شب های قدرند. دختر کوچکم اسم جالبی برای شب قدر انتخاب کرده؛ «شب قشنگ آشتی کنان» حالا بچه هایم اطلاعات مذهبی شان از من بیشتر شده و به من هم یاد می دهند شکرخدا. این بچه ها ثروت دنیا و آخرت من شده اند.»

/انتهای پیام