اعتیاد، طلاق و خشونت، آسیب‌های مهم روانی و اجتماعی در قزوین

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایرنا، فرارسیدن روز جهانی روانشانس و مشاور فرصت خوبی است تا به یکی از آسیب‌های جدی و زیرپوستی جامعه، یعنی آسیب‌های روانی و اجتماعی بپردازیم.

آسیب‌های روانی و اجتماعی به صورت روزانه تعدادی زیادی از مردم جامعه را درگیر خود می‌کند که در این رابطه و برای بهبود وضعیت موجود، در خط مقدم پیشگیری از آسیب‌های یاد شده برخی مراکز از وجود مشاوران و روانشناسان جهت ارایه خدمات لازم بهره مندند.

یکی از مهمترین مراکزی که در زمینه بهبود آسیب‌های روانی و اجتماعی فعالیت مستمر و مداوم دارد، سازمان بهزیستی است که با راه اندازی تشکیلات، مراکز و برگزاری طرح و برنامه های مختلف همواره سعی در خدمات رسانی هر چه بهتر در این حوزه داشته است. 

خبرگزاری جهموری اسلامی (ایرنا) برای آشنایی با مهمترین آسیب‌های روانی و اجتماعی در سطح استان و چگونگی ارایه خدمات توسط سازمان بهزیستی گفت و گویی را با زهرا غلامرضا، معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی استان قزوین ترتیب داده است.

ایرنا. آسیب‌های روانی – اجتماعی رایج در استان قزوین شامل چه نوع آسیب‌هایی می‌شود؟

اعتیاد، طلاق و خشونت به عنوان سه آسیب روانی – اجتماعی رایج و شناخته شده در استان قزوین بوده که برای کاهش آن اداره کل بهزیستی اقدامات زیادی را انجام داده است.

عواملی مانند، اعتقادات و باورهای مذهبی، اجرای برنامه پیشگیری از اعتیاد اجتماع محور در محلات شهری و روستایی، خانواده سالم، روابط مناسب خانوادگی و فعال بودن سیستم حمایتی، علاقه به تحصیل و محیط مناسب زندگی تا حد زیادی از ورود افراد به این آسیب‌ها محفاظت می‌کند اما موضوعاتی مانند مهاجرت، بیکاری و ورشکستگی شرکت‌های صنعتی، بلوغ زودرس، گرایش به اعتیاد، روابط زود هنگام، پرخاشگری، فرار از مدرسه، ترک تحصیل، خانواده آشفته و برخی موارد دیگر هم این آسیب‌ها را تشدید می‌کند.

بهزیستی قزوین آسیب‌های روانی و اجتماعی را در رده‌های سنی مختلف تقسیم بندی کرده تا بدین وسیله بتواند با برنامه‌ریزی جامع و مدونی نسبت به کاهش و یا برطرف کردن آنها اقدام کند.

به طور مثال، آسیب‌های شناسایی شده گروه کودکان رده سنی ۷ تا ۱۲ سال استان قزوین شامل ترس و نگرانی، هویت پیش رس، ترک تحصیل و کودک همسری و آسیب‌های شناسایی شده گروه بزرگسال ۲۶ سال به بالا نیز شامل بحران کناره گیری و انزوا، رکود و بی‌حاصلی و سرخوردگی بوده است.

ایرنا. در زمینه مشاوره، چه نوع خدماتی به جامعه هدف ارایه می‌شود؟

برنامه‌های این اداره کل در چند طرح و برنامه دسته بندی شده که شامل مراکز مشاوره تحت نظارت، مرکز جامع مراقبت از خانواده، مشاوره تلفنی، طرح محب، غربالگری اضطراب بوده است.

بهزیستی قزوین همچنین در مراکز مشاوره تحت نظارت به ارایه خدمات مشاوره، روانشناختی و روانپزشکی حضوری در زمینه‌های مختلف از جمله خانواده، زوج درمانی، گروه درمانی، کودک و نوجوان نیز می‌پردازد.

در مراکز یاد شده اجرای آزمون‌های روانشناختی به مراجعان در مراکز دولتی و غیردولتی جهت پیشگیری از آسیب‌های فردی، اجتماعی و خانوادگی صورت می‌پذیرد.

همچنین ۵۰ مرکز مشاوره غیردولتی و یک مرکز دولتی در سطح استان در این زمینه‌ها فعالیت داشته تا جایی که سال گذشته ۲۰ هزار و ۴۷۲ نفر به این مراکز مراجعه داشته‌اند.

بهزیستی قزوین در مرکز جامع مراقبت از خانواده به بررسی اختلالات و مشکلات متقاضیان طلاق در ابعاد گوناگون پرداخته و پس از آن کار ارزیابی و تشخیص را به انجام رسانده و زمینه‌های ایجاد سازش و حفظ انسجام خانواده را از طریق ارجاع به کارشناسان واجد شرایط فراهم می‌کند.

این مراکز با هدف تحکیم و تعالی بنیان خانواده و از طریق افزایش سطح رضایتمندی و پایداری روابط خانوادگی، پیشگیری و کاهش طلاق و عوارض ناشی از آن، افزایش عوامل محافظتی و کاهش عوامل خطر در خانواده فعالیت دارند.

طی سال گذشته سه هزار و ۱۵۶ پرونده به این مراکز ارجاع داده شده که از این تعداد مشکل ۴۷۶ نفر  برطرف شده است.

ایرنا. برنامه بهزیستی برای ارایه مشاوره تلفنی با توجه به شیوع ویروس کرونا به چه شکل بوده است؟

بهزیستی چندین سال است که در زمینه ارایه مشاوره تلفنی تمرکز ویژه ای داشته ولی این اقدام با توجه به شیوع ویروس کرونا اهمیت بیشتری پیدا کرده و متقاضیان برای دریافت مشاوره‌های مختلف از طریق سامانه ۱۴۸۰ اقدام می‌کنند.

مشاوره تلفنی به این معنی است که  تعاملی بین تماس گیرنده و مشاور از طریق تلفن صورت می‌گیرد که در راستای برطرف کردن نیازهای فوری تماس گیرندگان و باعث تثبیت یا بهبود احساس سلامت روانی افراد می‌شود و مشاور کمک می‌کند تا تماس گیرنده نیازهای خود را مشخص کرده، راه حلی برای مسایل خود پیدا کند و در نهایت نیز توانایی تصمیم گیری در وی تسهیل شود.

هشت مشاور حاضر در این سامانه با تحصیلات فوق لیسانس و دکتری از ساعت ۸ تا ۲۴ خدمات مشاوره‌ای به تماس گیرندگان در حوزه‌های مختلف خانواده، تربیت کودک،‌ پیش از ازدواج و تحصیل ارایه می‌دهند.

هدف این طرح ارتقای سطح سلامت روان افراد جامعه از طریق ارایه مداخله‌های در بردارنده، تخصصی متنوع و کم هزینه و رایگان است.

سال گذشته ۳۲ هزار و ۶۹۰ نفر با سامانه ۱۴۸۰ در استان قزوین تماس داشته‌اند.

ایرنا. در خصوص برگزاری برخی طرح‌ها از جمله غربالگری اضطراب، محب و پیشگیری از طلاق توضیحاتی ارایه فرمایید.

طرح غربالگری اضطراب از سال ۹۳ به منظور سنجش و شناسایی اضطراب در کودکان پنج تا ۶ ساله در پایگاه‌های سیار و ثابت آغاز شده و  موارد مشکوک نیز در این رابطه به روانشناسان ارجاع داده می‌شود.

هدف از این طرح آشنایی والدین  با نشانه‌های اضطراب، تشخیص زود هنگام و ارجاع به مراکز مشاوره بوده که متاسفانه با توجه به شیوع ویروس کرونا این مساله  با چالش‌های جدی روبرو شده است.

در طرح پیش از ازدواج، دختران و پسران مجرد در سطح دبیرستان‌ و دانشگاه به صورت غیرحضوری مشاوره‌های لازم را در زمینه ازدواج دریافت می‌کنند.

با  توجه به بالا رفتن دانش جوانان، بسیاری از آشنایی‌ها منجر به ازدواج نشده و گاهی اوقات نیز منجر به انتخاب درست و تشکیل خانواده موفق هم شده است.

هدف این طرح، آشنایی با مشکلات سال اول ازدواج برای کمک به انطباق بهتر همسران، پیشگیری از طلاق، افزایش سطح آگاهی، انتخاب شریک مناسب برای زندگی و کاربردی بودن مطالب آموزشی جهت جوانان در آستانه ازدواج است.

سال گذشته چهار هزار و ۷۱۷ نفر از این طرح استفاده کرده و برای آنها ۱۵۲ کارگاه آموزشی نیز برگزار شده است.

طرح آموزش زندگی خانواده در راستای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در خانواده و نیز ارتقای سطح سلامت روان اجتماعی خانواده شکل گرفته است.

این آموزش پیشگیرانه، شامل بهبود و افزایش سطح آگاهی، اطلاعات و مهارت‌هایی است که با توجه به نقشِ محوری خانواده و با هدف افزایش رضایتمندی و افزایش پایداری خانواده‌ها شکل می‌گیرد.

اهداف این طرح شامل ارتقای سطح زندگی خانواده‌ها در مناطق شهری و روستایی و حاشیه نشین، کاهش اختلافات زناشویی، افزایش درک متقابل زوج‌ها، شناخت بیشتر خواسته‌های یکدیگر و شناخت تعارض و آموزش بهترین راه حل تعارضات به وجود آمده در خانواده می شود.

افراد آموزش دیده در سال گذشته چهار هزار و ۱۵۷ نفر در طرح پیش از ازدواج بودند که به صورت غیرحضوری در کلاس‌ها شرکت کرده‌اند.