مساوات مهمترین اصل تربیتی حضرت امام حسین(ع) نسبت به فرزندان است

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار مهر: حضرت امام حسین بن علی (ع) سومین اختر تابناک آسمان ولایت و امامت در سومین روز ماه شعبان‌المعظم چشم به جهان گشود. مولودی که در وصف او و برادرش امام حسن مجتبی (ع) این روایت مشهور از حضرت رسول (ص) نقل شده است که: «الحسن والحسین سیّدا شباب أهل الجنّه»؛ (حسن و حسین (ع) دو سرور جوانان اهل بهشت هستند).

در جایگاه رفیع آن حضرت همین بس که مردم در روز قیامت حسرت می‌خورند که چرا سیدالشهدا (ع) را در دنیا زیارت نکردند؛ در این رابطه در جلد ۱۴ کتاب شریف وسایل الشیعه آمده است: «مَا مِنْ أَحَدٍ یَوْمَ الْقِیَامَهِ إِلَّا وَ هُوَ یَتَمَنَّی أَنَّهُ زَارَ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ ع لَمَّا یَرَی لِمَا یُصْنَعُ بِزُوَّارِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ مِنْ کَرَامَتِهِمْ عَلَی اللَّهِ»؛ (هیچکس نیست در روز قیامت مگر اینکه آرزو می‌کند ای کاش امام حسین علیه‌السلام را زیارت کرده بودم آن هنگامی که می‌بیند که با زوّار امام حسین علیه السلام چه می‌کنند، چقدر نزد خداوند مورد کرامت واقع می‌شوند).

اما این تنها برگی از کرامت، رحمت و جایگاه آن حضرت است و شاید مردم تا آن اندازه که امام حسین (ع) را نسبت به واقعه کربلا می‌شناسند کمتر از فضائل آن حضرت، سیره زندگی و رویکردی که نسبت به مسائل مختلف از جمله تربیت فرزند اتخاذ می‌فرمود، مطلع باشند.

با توجه به اینکه یکی از مسائل و مشکلاتی که جامعه امروز به دلایل مختلف با آن دست به گریبان شده، موضوع تربیت فرزندان است بر آن شدیم این موضوع و روش و منش امام حسین (ع) در این عرصه را در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام ابراهیم بهاری محقق و سیره‌پژوه به بحث و بررسی بگذاریم که در ادامه حاصل آن را می‌خوانید:

حجت‌الاسلام بهاری با بیان اینکه خط فکری همه ائمه اطهار (ع) منبعث از شرع مقدس به عنوان قانون اصلی و در فرعیات و مصادیق منبعث از سیره حضرت رسول (ص)، فاطمه زهرا (س) و حضرت امیر (ع) بود، اظهار کرد: امام عصر (عج) فرمود: «اِنَّ لی فی ابنه رسولِ الله اُسوهٌ حَسَنَهٌ» «الگو و اسوه نیکوی من دختر فرستاده خدا (فاطمه زهرا (س) است». این الگو بودن برای اهل بیت (ع) در همه امور جاری و سازی بوده است. در واقع حضرات معصومین در همه امور از حضرت فاطمه (س) خط گرفتند.

این استاد اخلاق ادامه داد: وجود مبارک حضرت ابا عبدالله (ع) نیز به تأسی از مادرش حضرت فاطمه (س) روش تربیتی ویژه‌ای داشت. برای مثال حضرت علی اکبر (ع) از سیدالشهداء سوالی را مطرح کرده و می‌فرماید: «یا ابه لا اراک الله السوء و السنا علی الحقّ» (پدر جان! خداوند حادثه‌ای ناگوار پدید نیاورد. آیا ما بر حق نیستیم؟)، امام در جوابش فرمود: «بلی والّذی الیه مرجع العباد» (آری، به خداوندی که بازگشت بندگان به سوی اوست، ما بر حقّیم). این پاسخ حضرت به فرزندش قابل تأمل است. نَه با او به خشم پاسخ می‌دهد و نه او را رها می‌کندو پاسخی حق و شایسته در کمال متانت بیان می‌کند. به بیان دیگر برای پاسخ به فرزندش وقت می‌گذارد.

وی گفت: اقوال در مورد اولاد امام حسین (ع) متفاوت است و در برخی منابع نقل شده که آن حضرت ۱۰ فرزند شامل شش پسر و چهار دختر داشت و برخی تعداد کمتری نوشتند اما آنچه که مشخص است وجود امام حسین (ع) دخترانی به نام فاطمه، سکینه، حتی دختری به نام زینب صغری دارد که در برخی روایت به وجود این دختر اشاره شده است. رقیه دختر دیگر امام حسین (ع) نیز مشهور است و امروز حرم مطهرش در دمشق قرار دارد. بنابر برخی تعابیر، رقیه همان فاطمه است.

وی افزود: همچنین دختر دیگر امام حسین (ع) سکینه نام داشت که عمری طولانی کرد و از راویان حدیث بود. او بعدها بنا بر روایت به دمشق سفر کرد و در قبرستان باب الصغیر دفن شد. در روایت آمده است که زمانی که امام حسین (ع) قصد بر وداع با خانواده داشت این دختر مسأله‌ای را مطرح و به سیدالشهدا (ع) فرمود: پدرم ما را به مدینه جدمان برگردان که حضرت فرمود: چنین چیزی امکان ندارد؛ به هر ترتیب این دختر شهادت عمو، برادر و همه خانواده خود را دیده بود و می‌دانست که کسی سالم نمانده است و با این نوع وداعِ پدر، برگشتی در کار نیست. سکینه همچنین سوال کرد که ای پدر! ما در این بیابان به چه کسی می‌سپاری؟ توجه به این پاسخ سیدالشهدا (ع) بسیار اهمیت دارد. چرا که روحیه دختران لطیف‌تر است. امام حسین (ع) پاسخ می‌دهد که شما را به خدا می‌سپارم که تکیه گاهی بالاتر از او در عالم نیست.

حجت‌الاسلام بهاری ادامه داد: امام باقر (ع) در شب شام غریبان نگاهی به خیمه‌های سوخته کرد و فرزندان بالای سه سال امام حسین (ع) را دید که همه مشغول مناجات بودند و این تأثیر سخن امام حسین (ع) بود که فرمود شما را به خدا می‌سپارم؛ نکته قابل توجهی که در این مجال باید به آن توجه داشته باشیم آن است که اباعبدالله (ع) نسبت به فرزندانش محبت دارد اما برای هرکدام از آنها در حد و مقیاس آن فرزند، حق کسی را تضییع نمی‌کند و اگر فرزندی را در آغوش می‌گیرد با دیگری نیز چنین است.

وی گفت: همچنین امام حسین (ع) به مسائل آموزشی فرزندانش اهمیت می‌دهد تا جایی که در تاریخ به این موضوع اشاره شده و مرحوم بحرانی در «حلیه الابرار» از شیخ «فخرالدین نجفی» نقل کرده که شخصی به نام عبدالرحمان در مدینه معلم کودکان بود و یکی از فرزندان امام حسین (ع) به نام «جعفر» نزدش آموزش می‌دید. معلم جمله «الحمدلله رب العالمین» را به جعفر تعلیم داد و هنگامی که جعفر این جمله را برای پدر قرائت کرد، حضرت معلم فرزندش را فراخواند و هزار دینار و هزار حله… به او هدیه داد. وقتی حضرت به خاطر پاداش زیاد مورد پرسش قرار گرفت، در جواب فرمود «و انی تساوی عطیتی هذا بتعلیمه الحمدلله رب العالمین» (هدیه من برابر با تعلیم الحمدلله رب العالمین است).

این استاد اخلاق تصریح کرد: یکی از مشکلات امروز جوانان و خانواده‌ها امر ازدواج است؛ مروری بر نوع مواجهه سیدالشهدا (ع) نسبت به مساله ازدواج فرزندش می‌تواند چراغ راهی برای خانواده‌ها باشد. نقل شده است که حسن مثنی «فرزند امام حسن مجتبی (ع)» یکی از دختران امام حسین (ع) را خواستگاری کرد. امام حسین (ع) به او فرمود: «اختر یا بنی اجتهما الیک.» فرزندم! هر کدام را بیشتر دوست داری انتخاب کن. فرزند امام مجتبی (ع) شرم کرد و جوابی نداد. آنگاه امام حسین (ع) فرمود: من دخترم فاطمه را برائت انتخاب کرده‌ام، زیرا او به مادرم فاطمه دختر رسول خدا (ص) شبیه‌تر است»؛ نکته جالب آنکه اولاً فرزند امام حسن مجتبی (ع) به طور مشخص اشاره به دختر خاصی نکرد و امر را به عمویش وا نهاد و امام حسین (ع) نیز به انتخاب و علاقه برادرزاده خود احترام می‌گذارد و برای فرزند خود نیز احترام قائل است. این مواردی است که امروز می‌تواند در امر ازدواج جوانان راهگشا باشد.

وی در ادامه به مساله جذب فرزندان به امور دینی اشاره کرد و گفت: امروز به فرزندمان می‌گوئیم نماز بخوان اما خودمان یا نماز نمی‌خوانیم یا کاهل الصلاه هستیم، در تربیت اول باید عامل به عمل بود و فرزند وقتی عمل را در رفتار والدین اش ببیند به درستی در مسیر حق قرار می‌گیرد. امام حسین (ع) به راستی چنین بود؛ نماز ظهر عاشورا خود گواهی بر این مساله است.

حجت‌الاسلام بهاری تصریح کرد: امام حسین (ع) هرگز میان دختر و پسر تفاوتی قائل نمی‌شد، این سیره حضرت درسی مهم برای امروز ماست، در عین حال قائل به مساوی گری میان فرزندان نبود چراکه مساوی برخورد کردن ظلم است، عدل آن است که هر کدام از فرزندان در حد و جایگاهی که دارند به حق شأن برسند. امام حسین بین فرزندانش مساوات را رعایت می‌کرد.