فرصت‌های کرونا؛ وقتی با ضایعات میوه هم الکل ساختیم/ از وابستگی به خط تولید ماسک تا صدور تکنولوژی

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرگزاری فارس از اصفهان، ویروس کرونا که ۱۴ ماه پیش سیر سریع انتقال خود را از استان یوهان چین شروع و به فاصله چند هفته به تمامی کشورهای ۵ قاره جهان راه پیدا کرد و امروز بزرگترین مشکل زندگی را برای مردم همه کشورهای به‌وجود آورده، فعالیت‌های اجتماعی مردم را با آشفتگی و ترس و ناامیدی دگرگون ساخته و برنامه اصلی دولتمردان را بر پیشگیری از شیوع بیماری کرونا در افراد جامعه متمرکز کرده است.

از ورود این ویروس به کشورمان هم یکسال گذشت و حالا مدل انگلیسی آن مهمان ناخوانده کشورمان شده است، وجود کرونا برای جامعه و کشور سختی‌هایی را به همراه آورد و کادر پزشکی، درمانی و ایثارگر متحمل زحمات زیادی شدند و برخی نیز در این راه به شهادت رسیدند.

کرونا برای کشورها از جمله کشور ما زحمت، رنج، کسادی بازار و برای برخی از دست دادن عزیزان را به دنبال داشت و بحران ایجاد کرد اما از جهاتی نیز این تهدید فرصت‌های بسیاری را پدید آورد، از اعتماد به نفس ملی گرفته تا روزآمدی پروتکل‌های پزشکی، از توجه به زیرساخت‌های کشور گرفته تا کشف استعدادهای خارق‌العاده در بیوتکنولوژی و هوش مصنوعی.

مزایای کرونا برای شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌ها

 نباید غافل از این شد که کرونا مزایایی هم برای کشور خصوصاً شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌ها داشت و اینکه این شرکت‌ها توان خود را باور داشتند، اعتماد به نفس‌ و خودباوری داشتند و توانستند با دلگرمی مردم و مسؤولان به دستاوردهای شایسته‌ای دست یابند.

نباید فراموش کرد که در دوران همه‌گیری کرونا شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌های بزرگ توانمندی‌های خود را بروز دادند و دستاوردهای بسیار خوبی برای مردم و کشور به ارمغان آوردند؛ به طوری که موضوع دانش‌بنیان‌ها و توانمندی‌های آن‌ها زبانزد بود.

با تلاش‌های همه جانبه کشورمان درحوزه‌های مختلف علمی و پژوهشی؛ جایگاه کشورمان را می‌توان در میان برترین‌های دنیا به لحاظ علمی و پژوهشی در حوزه‌های مختلف شاهد بود تا جایی که این پیشرفت‌ها مورد تحسین برخی مجامع بین‌المللی هم قرار گرفته است.

استان اصفهان نیز در یکسال شیوع کرونا دستاوردهای علمی و پزشکی بسیاری را به ثبت رساند، شرکت‌های دانش بنیان و مجموعه‌های علمی فناوری و دانشگاه‌ها در زمینه دستاوردها و تولیدات طی این چند ماه اخیر به اندازه چندین سال فعالیت کرده‌اند.

دستاوردهای اصفهان در دوران شیوع کرونا

دانشگاه صنعتی اصفهان با طراحی و تولید ۹ محصول از جمله ۲ محصول ضدعفونی کننده اشیا، ماسک بهداشتی و گان بیمارستانی در جهت مقابله با بیماری کرونا و تأمین تجهیزات و اقلام مورد نیاز نظام بهداشت و درمان کشور گام برداشته است.

مهدی ابطحی، رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان در این باره می‌گوید: «دانشگاه در مدت کوتاهی امکانات و شرایط لازم برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان را فراهم کرد تا امروز که توانسته است محصولاتی از جمله ماسک‌های سه لایه و  N۹۵، کابین‌های ضدعفونی UVC و کیت تشخیص کرونا را به کشور عرضه کند.

در خرداد ماه امسال بود که ۱۲ دستاورد فناورانه پیشگیری و مقابله با کرونا که توسط دانشگاهیان و شرکت‌های دانش بنیان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تولید شده بود، رونمایی شد.

این محصولات شامل محلول‌های ضدعفونی‌کننده برای دست و سطوح مختلف، تجهیزات پزشکی، ماسک، گان(لباس پزشکی)، تجهیزات استریل، دستگاه درمان زخم، سامانه‌های مدیریت یکپارچه مراکز درمانی، تجهیزات ضدعفونی کننده با اشعه فرابنفش، دستگاه‌های ضدعفونی کننده کلینیک‌ها و دستگاه‌های کمک تنفسی بود.

شرکت‌های دانش‌بنیان در کرونا خود را نشان دادند

جعفر قیصری، رئیس شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با بیان اینکه با شیوع ویروس کرونا شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان و تعدادی از شرکت‌های فناوری و دانش‌بنیان از قبل محصولاتی را داشتند که برای شرایط شیوع ویروس کرونا فایده داشت، اظهار داشت: تولید محصولاتی مانند ماسک یا ضدعفونی‌کننده‌ها بسیار محدود بود و ماسک برای برخی از صنایع تولید می‌شد و یا الکل‌های طبی برای اتاق‌های طبی یا بیمارستان‌ها در حجم خیلی محدود تولید می‌شد.

رئیس شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان با اشاره به اینکه در محصولات بهداشتی واردات بسیاری داشتیم، افزود: با پیش آمدن کرونا واردات متوقف شد و کشوری فروش نداشت و حجم درخواست بسیار بالا رفته بود، اینجا بود که شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوری خودشان را نشان دادند.

وی گفت: برای مثال یکی از شرکت‌های تولید الکل طبی از ضایعات میوه و چغندر روزانه ۲ هزار لیتر در تولید داشت و در کمتر از ۵ روز ظرفیت تولید را به ۲۰ هزار لیتر در روز رساند و موفق شد نیاز ۵ الی ۶ استان کشور را تأمین کند و از کیفیت بسیار بالایی برخوردار بود و از شرکت‌های عضو شبکه تحقیقاتی اصفهان است.

از وابستگی به خط تولید ماسک به صادرات خط تولید ماسک رسیدیم

قیصری ادامه داد: در بخش تولید ماسک، یکی از شرکت‌های بزرگ به خط تولید ماسک ورود پیدا کرد و در واقع به جای تولید ماسک خط تولید ماسک را به دلیل نیاز کشور ایجاد کرد و کمتر از ۶ هفته این خط شروع به کار کرد و در حال حاضر که یک سال از آن می‌گذرد بیش از صد مورد از خط‌های تولیدی ماسک در کشور فروش رفته و صادر هم شده است و از وابستگی به خط تولید ماسک به صادرات خط تولید ماسک رسیدیم.

رئیس شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان با اشاره به اینکه پارچه منسوج ملت‌بلون که یک منسجم بی‌بافت است، عنوان کرد: این پارچه از ماده اولیه پلیمری تولید می‌شود و برای لایه وسط ماسک‌های سه لایه استفاده می‌شود و این محصول شدیداً در دوران شیوع کرونا مورد نیاز بود و دنیا با کمبود این پارچه مواجه است به ویژه در چند ماه اول برخی از ماسک‌های سه لایه این لایه را که مهم‌ترین لایه پیشگیری‌کننده است را نداشتند.

وی با بیان اینکه هیچ کشوری نه پارچه و نه خط تولید این پارچه در اختیار کشورمان قرار نمی‌داد، گفت: دو شرکت خط تولید پارچه ملت بلون را طراحی کردند و در حال حاضر تعداد مناسبی از این خط در مناطق مختلف کشور فروش رفته است و در حال تولید است این قضیه نشان می‌دهد که ما از ظرفیت و فناوری بالایی برخوردار هستیم که طی مدت‌زمان کم می‌توانیم خط تولیدی را طراحی و نصب کنیم تا این نیاز را تأمین کنیم.

قیصری با تأکید بر اینکه در جایی که اعتماد و فرصت داده‌ شده، موفقیت هم حاصل شده است، افزود: تحقیقاتی برای داروهای پیشگیری‌کننده هم انجام شده که البته این مسأله به زمان بیشتری نیاز دارد و برخی از شرکت‌ها به آن ورود پیدا کردند و از آن‌ها حمایت ‌شده و نتایج خوبی هم حاصل شده اما در حال بررسی توسط متولیان امور پزشکی و دارویی است.

۳۲ شرکت در اصفهان محصولات مقابله با کرونا را تولید می‌کنند

رئیس شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان با اشاره به اینکه در زمینه ساخت مخازن اکسیژن که برای بیمارستان‌ها بسیار ضروری است، برخی شرکت‌ها ورود پیدا کرده‌اند، اضافه کرد: در اصفهان در حوزه کرونا ۳۲ شرکت محصولات مقابله با کرونا را تولید می‌کنند و در مجموع ۵۸۰ شرکت و موسسه فناور و دانش‌بنیان در شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان فعالیت می‌کنند.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه یکی دیگر از دستاوردهای دوران کرونا توسعه IT و ارائه خدمات دورکاری به کارکنان و دستگاه‌ها و شرکت‌ها بود، بیان کرد:  در این زمینه شرکت‌هایی در اصفهان خدمات ICT و فضای مجازی را ارائه می‌دهند برای اینکه بتوانند شرایط دورکاری کارمندان فراهم کنند.

قیصری ادامه داد: شرکت‌هایی نیز در استان در زمینه دستگاه‌های آموزشی آنلاین خدماتی را به مدارس و آموزشگاه‌ها ارائه می‌دهند و در طراحی سؤالات و برگزاری آزمون‌های مجازی به شکل مطمئن به آموزش پرورش و مدارس کمک می‌کنند و از این باب هم فرصتی شد که حوزه ICT هم تقویت شود.

رئیس شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان با اشاره به توسعه خدمات و فروش‌های آنلاین در دوران کرونا بیان کرد: در زمینه دوربین‌های غیر تماسی برای تب‌سنج‌های غیرتماسی شرکت‌هایی را داریم که محصول را تولید می‌کنند و نیاز داخل را برطرف کرده‌اند.

کرونا فرصتی برای کاهش واردات و جایگزینی محصولات ایرانی

شیوع ویروس کرونا فرصتی را به اجبار فراهم کرد که به دلیل کاهش مراودات بین‌المللی و در نتیجه کاهش واردات، محصولات ایرانی را جایگزینی واردات کرد. اگر از این فرصت به‌ منظور جایگزینی تولیدات داخلی استفاده شود، می‌تواند فضای لازم را در راستای حمایت حداکثری از محصولات داخلی فراهم کرده و در رونق و جهش تولید داخلی نقش به سزایی ایفا کند.

دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان نیز در این دوران از دستگاه‌هایی شامل سیستم ضدعفونی‌کننده خودکار هوای محیط، ربات ضدعفونی‌کننده و ربات غذا بر ویژه بیمارستان‌ها، سنسور ضدعفونی‌کننده ویژه صفحه کلید آسانسور و  محفظه نوری گازی استریل و ضدعفونی خانگی مجهز به اشعه UV که در نوع خود کم مانند بوده و نمونه‌های خارجی آن صرفاً کاربرد بیمارستانی و رستورانی دارند، رونمایی کرد.

پیام نجفی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان اعتقاد دارد که تهدید شیوع کرونا فرصت تجربه و میدان ظهور و بروز بسیاری از توانایی‌ها در کشور شد که محققان و اعضای هیأت‌ علمی دانشگاه آزاد اسلامی از این قافله عقب نماندند.

وی می‌گوید: این واحد دانشگاهی به محض همه‌گیر شدن کرونا و درک لزوم حساسیت مقابله با این ویروس خطرناک و رسالت دانشگاه در این زمینه طرح‌های اولیه ساخت این محصولات را در معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی مطرح کرده و پس از موافقت این معاونت و کسب مجوزهای لازم فعالیت خود را در زمینه تولید و بهره‌برداری محصولات را آغاز کرد.

  ساخت نخستین محفظه خانگی استریل نوری-گازی در ایران

مرکز تحقیقات لیزر و بیوفوتونیک در فناوری‌های زیستی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) نیز نخستین محفظه خانگی استریل نوری-گازی در ایران را ساخته است که کاربرد آن استریل و ضدعفونی امن بوده و برای کمک به قطع زنجیره ابتلا به ویروس کرونا در محیط‌های عمومی و منازل می‌تواند استفاده شود.

فرهاد عظیمی‌فر، عضو هیأت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان ‌(خوراسگان) درباره این محصول می‌گوید: «ساخت محفظه خانگی استریل نوری–گازی» یک طرح کاربردی و یک نیاز ضروری جهت مبارزه با ویروس‌های مختلف نظیر ویروس کروناست. این محفظه در ورودی در منازل مسکونی همانند جاکفشی‌های آپارتمانی قرار می‌گیرد و افراد پس از خرید روزانه، تمام وسایل خود نظیر دسته‌کلید، کارت‌های بانکی، وسایل خریداری‌شده  را به مدت مشخصی درون این محفظه قرار می‌دهند.

به گفته او، درون این محفظه لامپ‌های مخصوصUV  از نوع UVC قرار گرفته‌اند و به ‌محض بسته شدن کامل در (که ازطریق سنسور مناسب کنترل می‌شود) لامپ شروع به ویروس‌کشی می‌کند.

او با بیان اینکه این محصول در مرحله اخذ مجوز اداره استاندارد و اداره تأسیسات پزشکی است، بیان کرد: دستورالعمل آمده بود که باید برای تمام محفظه‌ها مجوز اخذ شود؛ الان درخواست مجوز داده‌ایم و به‌ محض اخذ مجوز محصول تجاری شده و وارد بازار می‌شود.

این در حالی است که معاون هماهنگی و امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری اصفهان در خصوص درخواست صدور مجوز برای بعضی از صادرکنندگان ماسک هم گفته بود «بعضی از تولیدکنندگان که برای صدور مجوزها مشکل دارند باید در کار گروه تسهیل و رفع موانع تولید اقدام کنند تا مشکلات آن‌ها را حل کنیم، در اوایل شیوع ویروس کرونا ۵۰ هزار ماسک تولید می‌کردیم ولی در حال حاضر روزانه ۵ میلیون ماسک تولید می‌کنیم که دو شرکت مجوز صادرات ماسک را گرفته‌اند».

مرور پیشرفت‌ها و موفقیت کشورمان در حوزه‌های مختلف نشان می‌دهد که با وجود تحریم‌ها، ظرفیت‌های پیشرفت در هر حوزه‌ای برای ما همچنان وجود دارد. مرور دستاوردهای مقابله‌ای با کرونا در چند ماه اخیر نشان می‌دهد، می‌توان با همت و پشتکار جوانان نخبه، در حوزه‌های مختلف علمی و صنایع مربوط به آن پیشرو بوده و حرفی‌های مهمی برای گفتن داشت.