پیشتازی مردم تبریز از نهضت مشروطه تا قیام ۲۹ بهمن

تبریز، مهد دلاورمردی و ایثار است و تجلای دیروز، همان جوان باغیرتی که در ۲۹ بهمن سال ۵۶ سینه سپر کرد تا کمر طاغوت را بشکند، امروز در قامت حامد جوانی‌ها و صادق عدالت‌ اکبری‌ها متجلی می‌شود تا برای مقابله با ظلم و دفاع از مظلومان جهان، حماسه ‌آفریند.

تبریز خط شکن، همواره در بیانات رهبر معظم انقلاب به گوش رسیده و حتی امام خمینی(ره)، آن متفکر بصیر، به این خطه و مردمانش دیدگاه خاصی داشته است؛ تبریزی که از مشروطه گرفته تا انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، جبهه مقاومت و در محکومیت فتنه ۸۸ و حتی در قیام بعد از شهادت سردار سلیمانی، عرق دینی، غیرت ملی و روحیه انقلابی خود را در حد اعلا به نمایش گذاشته است.

بر این اساس، در دهه فجر چهل‌ودومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و در آستانه سالروز قیام ۲۹ بهمن مردم تبریز در سال ۱۳۵۶ میزگرد تخصصی «نقش قیام ۲۹ بهمن مردم تبریز در پیروزی انقلاب اسلامی» به ‌همت خبرگزاری ایسنا در آذربایجان‌شرقی برگزار شد که مشروح مطالب ارائه شده در این میزگرد را در ادامه می‌خوانید.

«محور اول: انقلاب اسلامی؛ بالنده و مقتدر چون کوه»

حجت‌الاسلام رسول برگی، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی آذربایجان شرقی در این میزگرد با اشاره به شعار محوری امسال دهه فجر مبنی بر «انقلاب اسلامی، بالنده و مقتدر، چون کوه استوار»، اظهار کرد: انقلاب اسلامی جریانی است که حتی پیش از وقوع، خبر آن در تاریخ آمده است؛ شیخ عباس قمی در کتاب سفینه البحار که ۱۶ سال برای تدوین آن تلاش کرده است، در روایتی از حضرت موسی بن جعفر(ع)در مورد آخرالزمان می‌نویسد: «مردی از اهل قم مردم را به سوی حق دعوت می‌کند و قومی گرداگرد او جمع می‌شوند به صلابت پاره‌های فولاد، تند بادها آنان را به‌ لرزه درنمی‌آورد و از جنگ خسته نمی‌شوند و ترس به خود راه نمی‌دهند و بر خدا توکل می کنند و سرانجام، پیروزی ازآن متقین است».

وی با بیان اینکه شعار «انقلاب اسلامی؛ بالنده و مقتدر، چون کوه استوار» در این روایت متجلی شده است، اضافه کرد: انقلاب اسلامی ایران، طی ۴۲ سال با هرنوع تحریم، تهدید و… مقابله کرده و استوار و مقتدر به راه خود ادامه می‌دهد؛ علت اصلی این استقامت و پایداری نیز چنانچه در روایت اشاره شده، توکل بر خداوند و پشتوانه بودن خداوند است.

وی افزود: تقوای قیام سال ۴۱ و ۴۲ امام راحل هنوز هم در میان امت باقی است و شاید برخی خواص بلغزند، اما امت در کنار امام خود مانده‌اند و این امر مهم‌ترین مسئله در بالندگی انقلاب است.

حجت‌الاسلام برگی با بیان اینکه «جامعه مبتنی بر امام و امت» موضوعی است که در مورد انقلاب اسلامی ایران مظلوم مانده و آنچنان که باید شناخت و تبیین لازم در مورد آن ارائه نشده است، گفت: امام خمینی(ره)، «جامعه‌ای مبتنی بر امام و امت» را پایه‌ریزی کرد و در حقیقت مسئله «امام و امت»، مهم‌ترین و اصلی‌ترین مسئله‌ای است که انقلاب اسلامی ایران مطرح کرد؛ بالندگی ۴۲ ساله انقلاب اسلامی نیز درنتیجه همین اصل بوده است.

وی اضافه کرد: هرچند تحریم‌ها، بی‌کفایتی برخی مسئولان و عدم مدیریت برخی‌ها، مشکلاتی را برای مردم ایجاد کرده است، اما مردم ایران اسلامی در تمامی صحنه‌ها از جنگ گرفته تا جبهه مقاومت، کرونا و… به پشتیبانی از انقلاب می‌ایستند، چرا که این جامعه مبتنی بر مردم و مسئول نیست که با لغزش مسئول، مردم هم لغزش کنند، بلکه جامعه مبتنی بر امام و امت است. چنانچه در فتنه ۸۸، خواص به لغزش افتادند، اما مردم هوشیار بوده و به پشتیبانی و تبعیت از امام و رهبر خود، حماسه ۸ و ۹ دی را خلق کردند.

اصل انقلاب اسلامی ایران، الهی بودن آن است

مسلم اورنگی، رئیس سازمان بسیج فرهنگیان آذربایجان شرقی نیز در ارتباط مجازی با این میزگرد، در محور اول گفت: با گذشت ۴۲ سال از پیروزی انقلاب اسلامی، امروز این انقلاب تبدیل به مکتبی شده که فراتر از مرزهای ایران اسلامی، الهام‌بخش و هدایتگر زیست انسانی و فلسفه زندگی بوده‌است و توانسته منشأ حرکت عمومی به سمت تمدن اسلامی باشد.

وی اضافه کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی در تعریف بالندگی می‌فرمایند: «بالندگی به معنای پیشرفت و کشف افق‌های تازه و باز کردن افق‌های نو است.» همچنین ایشان معتقدند رشد و بالندگی نظام اسلامی وابسته به فعالیت جدی و اثرگذار است. اگر درصدد آن هستیم که به بالندگی مورد انتظار برسیم باید روحیه انقلابی و انقلابی‌گری را در خود تقویت کنیم، چراکه بدون انقلابی‌گری و نداشتن راهبرد نمی‌توان مقتدر و بالنده بود.

وی بیان کرد: اگر به دیده انصاف بنگریم خواهیم دید هیچ انقلابی مانند انقلاب اسلامی ایران تا این اندازه دارای ثبات در باورها و نام ‌آور در حفظ ارزش‌ها نبوده است؛ همه انقلاب‌ها به دلیل نداشتن ریشه‌های مردمی دچار تحریف و اضمحلال شدند و دلیل اینکه بالنده و مقتدر نبودند به دلیل ضعف در بن‌مایه‌ها و ریشه‌های اومانیستی آن‌ها بوده است.

وی ادامه داد: انقلاب اسلامی از این جهت با سایر انقلاب‌ها متفاوت است که اصل آن الهی است و به همین دلیل پویا و مانا است. با این حال اگر چنین انقلابی مورد غفلت واقع شود، اگر از بین نرود قطعا به انزوا کشیده خواهد شد. با حفظ اقتدار نظام اسلامی است که می‌توان بالندگی آن را ضریب داد و بالندگی در همه ارکان و شئون کشور باید اتفاق بیافتد تا از این طریق اقتدار نظام نیز تضمین شود.

وی گفت: بالندگی در حوزه فرهنگ، اقتصاد، سیاست، نظامی و دفاعی می‌تواند اقتدار در این زمینه‌ها را نیز به همراه داشته باشد.

«عنصر مقاومت»، مقدمه پیروزی است

میکائیل جمال‌پور، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور تبریز نیز در ارتباط مجازی با میزگرد، در محور اول با اشاره به بالندگی و پویایی انقلاب اسلامی ایران، اظهار کرد: یکی از علل و عوامل بقای هر انقلاب، وابسته به عناصر استقامت و مقاومت مردم انقلابی است.

وی اضافه کرد: بر اساس تجربه ۴۲ ساله انقلاب اسلامی ایران و برخلاف تصور واهی مخالفان و دشمنان داخلی، منطقه‌ای و جهانی که از هرگونه توطئه علیه انقلاب مضائقه نکرده‌اند، انقلاب اسلامی ایران همچنان بالنده، پوینده و مقتدرتر از گذشته به راه خود ادامه می‌دهد.

وی با اشاره به اینکه عنصر مقاومت یکی از عوامل اساسی در صدور انقلاب به اقصا نقاط عالم بوده است، خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران و انقلابیون توانسته‌اند با صدور مقاومت، انقلاب را به همه کشورهای منطقه و به ویژه در خاورمیانه و آسیا، صادر کنند و این همان چیزی است که حضرت امام راحل فرموده بودند: «باید انقلاب را به دنیا صادر کنیم».

جمال‌پور ادامه داد: اگر تا دیروز می‌توانستیم از طریق مسئله فلسطین، مسئله حج برائت، مسئله نفت، کنفرانس اسلامی و سایر موارد انقلاب و گفتمان آن را صادر کنیم، امروز بزرگترین کانال و روش صدور انقلاب، صدور اندیشه و گفتمان مقاومت در برابر استکبار، استعمار و مقاومت در برابر زیاده‌خواهی‌های دشمنان است.

وی خاطرنشان کرد: امروز مقاومت مردم ایران، به حدی است که حتی دشمنان آن مجبور شدند به آن اعتراف و اذعان کنند؛ امیدواریم این مقاومت در دهه فجر انقلاب اسلامی مورد تجدید بیعت و تجدید میثاق قرار بگیرد.

«محور دوم؛ انقلاب اسلامی و مکتب شهید سلیمانی»

حجت‌الاسلام رسول برگی، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی آذربایجان شرقی با بیان اینکه جامعه مبتنی بر امام و امت، علت استواری و بالندگی انقلاب است، اضافه کرد: حضرت آقا بعد از شهادت سردار سلیمانی، مسئله‌ای تحت عنوان «مکتب سلیمانی» را مطرح کردند.

وی با تاکید بر اینکه مکتب سلیمانی باید برای مردم تبیین شود، اضافه کرد: معتقدم اولین ماخذ و منبعی که می‌تواند ما را با مکتب سلیمانی آشنا کند، همان وصیت‌نامه شهید سلیمانی است.

ولایت، موضوع محوری در مکتب شهید سلیمانی

وی با اشاره به اینکه موضوع اصلی در مکتب شهید سلیمانی، ولایت است، خاطرنشان کرد: این موضوع تا جایی در مکتب شهید سلیمانی اهمیت دارد که تاکید می‌کنند زمانی که به خاک سپرده شدند، روی سنگ مزارشان به جای الفاظ سردار، سپهبد و…، «سرباز ولایت» نوشته شود؛ این موضوع نیز به همان مسئله امام و امت بازمی‌گردد.

رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان تاکید کرد: سردار سلیمانی را قائل بودن به اصل “امام و امت”، سردار سلیمانی کرد و به همین جهت است که در وصیت‌نامه‌اش می‌نویسد: جمهوری اسلامی ایران امروز خیمه حسین بن علی(ع) است و ستون این خیمه نیز ولایت است؛ این سخنان اهمیت و جایگاه ولایت را در مکتب شهید سلیمانی روشن می‌سازد.

وی با اشاره به اینکه باید به مکتب شهید سلیمانی مراجعه کنیم، خاطرنشان کرد: چند موضوع در مکتب شهید سلیمانی اهمیت دارد که اگر تبیین شود، جبهه مقاومت اسلامی، انقلاب اسلامی و حتی دولت جوان حزب‌اللهی نیز مشخص خواهد شد.

وی با بیان اینکه امروز مهم‌ترین مسئله‌ای که حضرت آقا فرمودند، مسئله «گام دوم انقلاب» بوده که معتقدم این گام، شبه آسمانی و از الهامات الهی و همچنین مقدمه برای ظهور حضرت حجت(عج) است، اضافه کرد: مشهور است که انقلاب اسلامی ایران قرار بود در سال ۴۱ و ۴۲ پیروز شود که اهمال‌کاری برخی خواص باعث شد تا وقوع آن به سال ۵۷ بکشد؛ در روایتی از حضرت صادق(ع) نیز آمده که مسئله فرج، قرار بود زودتر روی دهد، اما لغزش خواص، آن را به تعویق انداخته و هنوز هم که هنوز است، مسئله فرج محقق نشده است.

حجت‌الاسلام برگی خاطرنشان کرد: معتقدم، دولت جوان حزب الهی که در منویات حضرت آقا مطرح شده است، مقدمه‌ای برای ظهور است؛ مگر نمی‌گوییم که اکثر یاران امام زمان(عج)، جوانان هستند؟ البته تعبیر از جوان کسی است که دارای یک سری ویژگی‌ها بوده، نه اینکه صرفا جوان باشد؛ در مکتب سلیمانی نیز «جوان» اصلی‌ترین موضوع بوده و حضرت آقا نیز از ایشان به عنوان نیروی جوان یاد می‌کند، چراکه در مکتب سردار سلیمانی، مجاهدت بی‌وقفه، اخلاص، ولایتمداری و… موج می‌زند.

وی با اشاره به اینکه شهدا همگی اولیاءالله هستند، اما سردار سلیمانی، در این رابطه حجت است، اضافه کرد: اولیاءالله کسی است که تمام اعمال و رفتارش با اخلاص و برای خدا باشد و محور اصلی سردار سلیمانی در جبهه مقاومت نیز همان اخلاص است که او را به سمت شهادت‌طلبی می‌کشید.
وی اضافه کرد: وقتی که اخلاص محور عمل قرار گیرد، آن وقت مسئول خود را با بادیگارد از مردم جدا نکرده و در کنار مردم قرار می‌گیرد و در کنار مردم بودن را افتخار خود می‌داند نه اینکه برای دیدار مردمی، هفت خوان رستم ایجاد کند.

رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان با اشاره به شایعه چند سال پیش در مورد به شهادت رسیدن سردار سلیمانی در جبهه مقاومت و مصاحبه یکی از رسانه‌ها با سردار در مورد این شایعه، گفت: در این رابطه، سردار سلیمانی در پاسخ به سوال خبرنگار و در واکنش به شایعات گسترده‌ای که درباره مجروح یا شهید شدن وی منتشر شده بود، گفت: «دشت‌ها و کوه‌ها را در جستجوی «شهادت» پیموده‌ام».

وی در ادامه به مدیریت راهبردی و تدبیر سردار سلیمانی در تقابل با داعش نیز اشاره کرد و افزود: امروز باید این اصول در راس امور قرار گیرد.

وی با بیان این‌که شجاعت بی‌بدیل، نظم و انضباط و فراجناحی بودن سردار نیز باید محور حرکت مسئولان و اقشار مختلف قرار گیرد، اضافه کرد: مسئول باید فراجناحی باشد؛ در شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی نیز محور امور این است که هرکس زیر چتر اندیشه‌های انقلاب اسلامی است، عزیز ما بوده و این نکته را سردار سلیمانی آموخته است.

“زمان شهادت سردار” بسیار بااهمیت است

سید مسعود نقیب نویسنده، پژوهشگر و مدیرکل اسبق اسناد ملی شمالغرب کشور نیز در محور دوم سخنانش به مکتب شهید سلیمانی اشاره و اظهار کرد: اخلاص و ویژگی‌های سردار سلیمانی موضوع بسیار با اهمیتی است که باید در محور امور قرار گرفته و بدان اتکا کنیم، اما معتقدم “زمان شهادت ایشان” نیز بسیار مهم است و نکته‌های بسیاری دارد.

وی با بیان اینکه سردار سلمانی در اوج دسیسه‌چینی‌های دشمنان و ایادی داخلی و خارجی آنان به شهادت رسید، گفت: شهادت سردار سلیمانی همه را به میدان کشاند از نیروهای انقلابی گرفته تا نیروهای خاکستری و حتی بدون اعتقاد در شهرها و کشورهای مختلف، همه در سوگ سردار دل‌ها نشستند.

وی اضافه کرد: شهادت حاج قاسم سلیمانی و تشییع و گرامیداشت میلیونی پیکر او در شهرهای مختلف و حتی در سایر کشورها، باعث شد همه با مکتب سلیمانی مانوس شده و مکتب انقلاب و امام با مکتب سلیمانی عجین شده و باعث شد تا بعد از ۴۰ سال و در گام دوم انقلاب، این مکتب اصیل در جهان تلالو کند.

نقیب در ادامه با بیان خاطره‌ای از حضور خود در شب شعری در کرکوک با حضور خانواده شهدای آن منطقه و تجلی رشادت‌های سردار سلیمانی در بین مردم آن منطقه، تعریف کرد: در آن شب انفجارهایی رخ داد و نیروهای داعش از چند نقطه حمله ور شده بودند و درصدد اشغال یک منطقه بودند که اگر آن منطقه اشغال می‌شد، کل اربیل، کرکوک و سلیمانیه نیز سقوط می‌کرد، اما از زبان مردم، نیروهای منطقه و معاون وزیر کشور شنیدیم که سردار سلیمانی به همراه ۲۵ نفر از نیروهایش با هلیکوپتر خود را رسانده و طومار داعشی‌ها را طی سه ساعت درهم پیچیده است؛ فردای آن روز شهدایی آوردند و همه از رشادت سردار سخن می‌گفتند. این‌ها همه از حرکت به موقع، شجاعت و اخلاص سردار رقم می‌خورد.

نهادینه شدن مکتب سردار سلیمانی بعد از شهادت

مسلم اورنگی، رئیس سازمان بسیج فرهنگیان آذربایجان شرقی در محور دوم به مکتب شهید سلیمانی نیز اشاره کرد و گفت: شاگرد بزرگ مکتب انقلاب اسلامی، سردار قاسم سلیمانی که خود تبدیل به مکتبی به نیابت و نمایندگی از مکتب انقلاب اسلامی شده‌ است، نه‌تن‌ها نظریات و طرح‌های سیاسی و نظامی او، بلکه روش‌ها و رفتارهای اعتقادی و فرهنگی او توانست تمایز و تفکیک ارزش‌ها و آموزه‌های برآمده از اسلام ناب و انقلاب مکتبی را به جهانیان معرفی کند.

وی افزود: سردار سلیمانی توانست جذابیت و اعتبار دینی و انسانی ارزش‌های مکتب انقلاب اسلامی را برای رهایی و سعادت تمامی انسان‌ها و حمایت از گروه‌های مسیحی، ایزدی و اهل سنت در برابر تروریسم کور و وحشی تکفیری به خوبی معلوم و اثبات کند.

وی خاطرنشان کرد: او توانست، امکان ثبات و پیشروی مکتب انقلاب اسلامی را با جذب، سازماندهی، آموزش و به‌کارگیری نیروهای جهادی از ملیت‌های مختلف در مقابله با نیروهای تکفیری فراهم کرده و آنتی تز جنگ نیابتی تمدن وحشی غرب را از درون آتش این جنگ ویرانگر به نفع مکتب انقلاب اسلامی تولید کند.

اورنگی خاطرنشان کرد: سردار سلیمانی، مقاومت و پایداری متکی بر ایمان دینی و روحیه انقلابی و کارایی آن در برابر هرگونه خشونت، نیرنگ و توحش را تقویت و توسعه داده و جایگاه مقاومت اسلامی را در روند تمدن‌سازی اسلامی ارتقا و تثبیت کرد.

وی گفت: گرچه دشمن کوردل با تصور تغییر این روند، دست به ترور سردار مبارزه با تروریسم تکفیری زد، اما این اقدام ددمنشانه به نهادینه ساختن مکتب شهید سلیمانی در تمامی حوزه تمدنی اسلامی و حتی فراتر از آن، تمامی مشتاقان عزت و رهایی از ستم و مظلومیت انجامید و این شهید، ارتش بدون مرز اسلام را اسطوره دفاع از مکتب انقلاب اسلامی و حریت و عزت جهان بشریت در برابر تمدن وحشی، استعمارگر و سلطه‌جوی غرب معرفی کرد.

شکست پروژه ۶۰ ساله داعش در کمتر از ۱۰ سال

میکائیل جمال‌پور، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور تبریز نیز در این محور با بیان اینکه علل و عوامل مختلفی در بالندگی و پویایی انقلاب موثر هستند اما به یقین، استقامت مردم و نیروهای انقلاب در این رابطه جزو علل و عوامل رده اول خواهد بود، افزود: نمونه محسوس و عینی در این زمینه، اقدامات سردار دلاورمان، سیدالشهدای جبهه مقاومت اسلامی “سردار سلیمانی” است که با تشکیل جبهه مقاومت اسلامی، نه تنها در داخل کشور، بلکه در منطقه و جهان اسلام پروژه ۶۰ ساله داعش را در کمتر از ۱۰ سال درهم شکست.

وی ادامه داد: اگر مقاومت اسلامی و استقامت اسلامی حاج قاسم و نیروهای مقاومت نبود، امروز کشورهای اسلامی دچار سرنوشت تلخ و ناگوار تجزیه شده بودند و امروز نقشه جهان اسلام در منطقه غرب آسیا به شکل کنونی نبود.

وی با بیان اینکه سردار سلیمانی موفق به تشکیل یک ارتش مردمی چند ملیتی شد، اظهار کرد: می‌توانیم با توسل به اندیشه مقاومت و استقامت، با جرات بگوییم که نتیجه و ثمره شیرین استقامت چیزی به جز پیروزی نیست.

«محور سوم؛ بررسی نقش آذربایجان و قیام ۲۹ بهمن تبریز در پیروزی انقلاب اسلامی ایران»

حجت‌الاسلام برگی، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان در محور سوم این میزگرد نیز با اشاره به نقش قیام ۲۹ بهمن تبریز در پیروزی انقلاب اسلامی ایران، با اشاره به منویات رهبر معظم انقلاب در مورد تبریز و آذربایجان، اظهار کرد: آذربایجان، سر و سِرّ ایران است و این جایگاه در قیام ۲۹ بهمن خود را نشان می‌دهد.

باور تبریز نسبت به اسلام و تشیع، باور متقن و والایی است

وی با بیان اینکه محمدرضاشاه پهلوی هرگز انتظار چنین قیامی را از تبریز نداشت و شنیده شده که می‌گفت: «داماد آذربایجان هستم»؛ در حالی که محوریت تبریز، محوریت اسلام و شیعه بود، اضافه کرد: روزی که شاه اسماعیل صفوی در تبریز تاج گذاری کرده و تبریز را به عنوان اولین پایتخت تشیع معرفی کرد، از آن روز باید دنیا می‌دانست که باور تبریز نسبت به اسلام و تشیع، باور متقن و والایی است.

وی در این خصوص مطرح کرد: در آن زمان تلاش بسیاری کردند تا قیام مردم تبریز را کمونیستی جلوه داده و یا به توده‌ای‌ها منتسب کنند، اما تمام کارشناسان و همه مردم می‌دانستند که قیام تبریز خالصا اسلامی و شیعی بود، چراکه خاستگاه قیام مسجد قزللی بود و ۱۱ مجتهد و عالم(آیت‌الله انگجی، آیت‌الله غروی، آیت‌الله قاضی طباطبایی و…) مردم را به این مراسم دعوت کرده بودند.

حجت‌الاسلام برگی با اشاره به اینکه شهید آیت‌الله قاضی طباطبایی یکی از چهره‌های مظلوم و گمنام است، افزود: گمنامی به بی نام و نشان بودن نیست، بلکه ابعاد مبارزات سیاسی ایشان هنوز هم آنچنان که شایسته است تبیین نشده، البته اخیرا کتاب «تبریز در انقلاب اسلامی به روایت عکس و سند» به اهتمام استاد سید محمد مسعود نقیب چاپ شده که کتاب ارزشمندی است و به فعالیت‌های علامه شهید طباطبایی به طور خاص پرداخت شده و جا دارد اساتید، دانشجویان و … این کتاب را مطالعه کنند.

نگاه ویژه به تبریز و آذربایجان

رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان نامه امام راحل خطاب به مردم تبریز بعد از قیام ۲۹ بهمن را از زیباترین پیام‌ها دانست و گفت: حضرت امام راحل به تبریز عنایت خاص داشتند و این عنایت خاص در کلام رهبر معظم انقلاب نیز بارها متجلی شده است؛ امروز مردم تبریز و آذربایجان مسئولیت بزرگی در قبال انقلاب دارند، چراکه همه اقشار آن معتمد هستند، البته تمام مردم ایران معتمد هستند اما نگاه به تبریز بسیار ویژه است.

وی با اشاره به جایگاه خاص مردم تبریز در عرصه‌های مختلف انقلاب اسلامی ایران، اضافه کرد: دیدار رهبر معظم انقلاب در سالروز قیام قم و سالروز قیام ۲۹ بهمن تبریز از جمله دیدارهایی است که هیچگاه قطع نمی‌شود و امسال هم برقرار خواهد بود، ولو به شکل مجازی.

وی با بیان اینکه دیدگاه رهبر معظم انقلاب نسبت به تبریز چیز دیگری است و تبریز در دفاع مقدس، جریان فتح سوسنگرد، آزادسازی خرمشهر و در عرصه‌های مختلف خود را نشان داده است، گفت: تبریز، مهد عاشوراییان بوده و دو بار در تاریخ انقلاب قیام کرده و هر دو بار نیز خط شکن و پیشتاز شده است که اولین قیام، قیام ۲۹ بهمن تبریز و دومین قیام نیز حماسه ۸ دی ۸۸ است.

حجت‌الاسلام برگی با بیان اینکه در ۲۹ بهمن سال ۵۶، مردم تبریز به پاخاسته و این قیام‌ به طور سلسله مراتبی به سایر شهرها رسید و نهضت چهلم‌ها را به راه انداخت و درنتیجه پیروزی انقلاب را رقم زد؛ در فتنه ۸۸ نیز مردم تبریز در دفاع از حریم انقلاب و ولایت در هشتم دی سال ۸۸ به پاخاسته و بعد از این حرکت، شهرهای مختلف کشور در ۹ دی به دفاع از انقلاب و ولایت به پاخاستند.

وی با اشاره به دو شهید تبریز در جریان سال‌های ۴۱ و ۴۲، اظهار کرد: مردم تبریز همیشه معلم انقلاب شده‌اند و در کنار سایر استان‌ها، الفبای انقلاب از تبریز نشات گرفته است. در دفاع مقدس نیز اولین‌ها از تبریز برخاسته و به خط مقدم جبهه رفتند.

وی در خاتمه تاکید کرد: تبریز باید در کنار تبعیت از ولایت، این اصالت معلم انقلاب بود را حفظ کند و در بیانیه گام دوم نیز حضرت آقا فرمودند که انتظارشان “پیشتازی مردم تبریز” است.

وقایع مهم ۱۰۰ سال اخیر و نقش موثر تبریز

سید مسعود نقیب نویسنده، پژوهشگر و مدیرکل اسبق اسناد ملی شمالغرب کشور نیز در محور سوم این میزگرد، اظهار کرد: تبریز و آذربایجان در طول تاریخ، فراز و نشیب‌های بسیاری داشته و شجاعت، حضور در صحنه، اقدام به موقع و بصیر مردم تبریز همواره در طول تاریخ زبانزد بوده است.

وی با بیان اینکه از مقابله با تجاوزات اجنبی‌ها گرفته تا تاریخ ۱۰۰ سال اخیر، تبریز نقش مهمی در جریانات مختلف داشته و همواره پیشتاز بوده است، اضافه کرد: در تاریخ ۱۰۰ سال اخیر، سه واقعه بسیار مهم در تبریز رخ می‌دهد که اولین مورد آن فتوای میرزای شیرازی در مورد تنباکو و حرکت علمای تبریز به ویژه میرزا جواد آقای مجتهد است که حرکت بسیار موثری بود.

وی اضافه کرد: بعد از آن نیز، در جریان مشروطه، تبریز آنچنان حرکت کرد که در این رابطه پیشگام شد و در نهایت مشروطه به مرحله‌ای رسید که مظفرالدین شاه مجبور به امضای فرمان مشروطیت شد.

نقیب، قیام ۲۹ مردم تبریز را سومین حرکت برجسته مردم تبریز طی ۱۰۰ سال اخیر دانست و گفت: حدود ۱۰۰ سال بعد از مشروطه، در ۲۹ بهمن ۵۶، مردم تبریز علیه رژیم ستمشاهی قیام کرده و در این رابطه نیز خط شکن شدند و این حرکت به سایر شهرها نیز رسید و یک سال بعد، طومار طاغوت در هم پیچیده شد.

وی با بیان اینکه تبریز اگر تشخیص دهد، دیگر به عقب بازنمی‌گردد و پای اعتقاد و آرمان خود تا پای جان می‌ایستد، گفت: تبریزی‌ها می‌دانستند که شاه یکی از تربیت یافتگان آمریکا بوده و در تمامی عرصه‌ها، آمریکا و مشاوران آمریکایی به شاه خط می‌دهند.

وی اضافه کرد: مردم، استبداد و دیکتاتوری شاه را درک می‌کردند و می‌دیدند که از علما گرفته تا دانشجویان، بازاری‌ها و حتی دانش‌آموزها همه زندانی شده و هرکه لب باز می‌کرد، زندانی می‌شد.

این پژوهشگر تاکید کرد: مردم تبریز می‌دیدند که تمام پست‌های کلیدی ایران از وزارت‌خانه‌ها گرفته تا درجه‌های پایین، در دست بهایی‌ها بود که داریوش فروهر و امیرعباس هویدا از جمله آن است؛ حتی پزشک مخصوص شاه و وزیر آموزش و پرورش همگی بهایی بودند و این موضوع یکی از دلایل قیام ملت ایران بود.

وی خاطرنشان کرد: مردم می‌دیدند که ایرانی‌ها در آن زمان هیچ قدرتی برای تصمیم گیری نداشتند و انگلیس و به ویژه آمریکایی‌ها در عرصه تصمیم‌گیری حضور داشته و حتی در مقابل ایرانی‌ها نیز مصونیت داشتند که موضوع مصونیت اتباع بیگانه در ایران بسیار روح مردم ایران را جریحه‌دار می‌کرد.

وی ادامه داد: مردم ایران در کنار این موارد، بی‌توجهی رژیم شاهنشاهی به ارزش‌های اسلامی، مبانی دینی، اصول و عقاید و قرآن را نیز می‌دیدند، هرچند در ظاهر قضیه گاه حرکاتی نمایشی همانند به مسجد رفتن و… انجام می‌دادند، اما مردم می‌دانستند که همه این‌ها بهانه‌ای برای دین زدایی و اسلام زدایی است.

نقیب خاطرنشان کرد: مردم ایران و مردم تبریز این‌ موارد را می‌دانستند و درک می‌کردند که به پاخاستند و قیام‌هایی مثل ۲۹ بهمن تبریز و… رقم خورد.

قیام ۲۹ بهمن تبریز مقدمه‌ای برای آغاز چهلم‌ها در کشور

مسلم اورنگی، رئیس سازمان بسیج فرهنگیان آذربایجان شرقی با بیان اینکه تاریخ معاصر آذربایجان، در کمتر از یک قرن، دو نقش عمده در تحولات ایران ایفا کرده است، افزود: قیام مردم تبریز در دوره استبداد صغیر و شکست محمدعلی شاه و قیام ۲۹ بهمن ۵۶ علیه محمدرضا شاه که هر دو تاثیر شگرفی در روند تاریخ معاصر ایران به جا گذاشته است.

وی افزود: در بررسی مسیر حوادث منجر به پیروزی انقلاب اسلامی، قیام ۲۹ بهمن تبریز اولین حلقۀ زنجیره‌ای بود که قیام ۱۹ دی قم را به قیام‌های پی در پی ایران زمین متصل کرد، لذا به همین مناسب، جمعه ۲۸ بهمن ماه ۱۳۵۶ اعلامیه‌ای با عنوان دعوت مردم به برگزاری مراسم چهلم شهدای قم در مسجد قزللی و در سطح شهر پخش شد، این اعلامیه به امضای ۱۱ تن از علما و روحانیون از جمله آیت‌الله قاضی طباطبایی، آیت‌الله غروی، آیت‌الله قزلجه‌ای، آیت‌الله انگجی و… رسیده بود.

وی با تاکید بر اینکه قیام ۲۹ بهمن سال ۱۳۵۶، تبریز، یکی از نقاط عطف انقلاب محسوب می‌شود و در کتب گوناگونی که پیرامون ریشه‌های انقلاب اسلامی نوشته شده، قیام تبریز به عنوان یکی از ریشه‌های اساسی انقلاب اسلامی ایران ذکر شده است، اظهار کرد: قیام تبریز باعث تسری سنت «چهلم‌ها» در کشور شد و قیام مردمی را از شهری به شهر دیگر سرایت داد و به ترتیب یزدی‌ها، شیرازی‌ها، جهرمی‌ها، کازرونی‌ها و نهایتا همه ایران به پا خاستند.

اورنگی خاطرنشان کرد: این قیام یک ماهیت اسلامی و مذهبی داشت، چرا که خاستگاه آن مسجد بود و دیدگاهش را از مراجع و علما وام گرفته بود و رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سفر به تبریز نیز در سخنرانی خود در بازار تبریز فرمودند: «این تبریز، همان تبریزی است که نخستین ضربه را بر پیکر شاه بعد از مردم قم وارد کرد و هنوز هم سرآمد مبارزان و مجاهدان است».

میکائیل جمال‌پور، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور تبریز نیز با اشاره به قیام ۲۹ بهمن مردم تبریز و نقش موثر تبریز در برهه‌های خاص و حساس کشور، اضافه کرد: براساس قواعد موجود در علم سیاست و بر اساس آیات قرآنی که همه ما بدان اعتقاد راسخ داریم، استقامت نقش اساسی هم در پیروزی و هم در بقا بر عهده دارد و به همین جهت است که قرآن کریم به صراحت می‌فرماید: إِنَّ الَّذینَ قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقاموا تَتَنَزَّلُ عَلَیهِمُ المَلائِکَهُ…؛ به یقین کسانی که گفتند: «پروردگار ما خداوند یگانه است!» سپس استقامت کردند، فرشتگان بر آنان نازل می‌شوند…».

وی با بیان اینکه در مسیر خدا بودن مهم است، اما استقامت در این مسیر مهم‌تر است، اضافه کرد: در حدیثی از پیامبر گرامی اسلام(صص) آمده است: «شیبتنی سوره‏ هود لمکان فاستقم کما امرت و من تاب معک»؛ سوره هود مرا پیر کرد برای یک آیه،‏ استقامت کن همان طوری که مأمور به استقامت هستی خودت و آنهایی که با تو‏ هستند. از این رو موضوع استقامت بسیار اهمیت دارد.

انتهای پیام