صورت‌بندی روش تأویل و تأثیر آن بر علوم اجتماعی با تأکید بر اندیشه آیت‌الله جوادی آملی

چکیده

روش تأویل براساس حکمت متعالیه، ویژگی‌های خاصی دارد. این روش وقتی برای فهم پدیده‌های اجتماعی به‌کار می‌رود، توصیفی عمیق از آن ها عرضه می‌کند. هدف این نوشتار صورت‌بندی روش تأویل براساس حکمت متعالیه و با تأکید بر آراء آیت الله جوادی آملی است. در این مقاله پس از اشاره به مبانی و مراحل روش تأویل براساس حکمت متعالیه، به تبیین "تأویل وجودی" و "تأویل مفهومی" پرداخته و دو مرحلۀ "خرق حجاب" و "بازگشت به اصل" برای رسیدن به چهره باطنی پدیده‌ها بیان می‌شود. یافته‌های این پژوهش چنین است: «دانشمند علوم اجتماعی با به‌کارگیری این روش پس از خرق حجاب‌های فهم پدیدۀ اجتماعی، به اصل و چهرۀ باطنی آنها که همان نماد و نشانه بودن است می‌رسد»؛ «چهرۀ باطنی پدیده‌های اجتماعی، نشانه‌ها و نمادهایی هستند که اسما و صفات الهی را در صحنۀ اجتماعات انسانی و روابط حاکم بر آنها نشان می‌دهند»؛ نتیجه اینکه، فهم پدیده‌های اجتماعی، اعم از حقیقی و اعتباری، جز در پرتو فهم اسماء الهیِ حاکم بر آن‌ها امکان‌پذیر نیست.

کلیدواژه ها: تأویل وجودی؛ تأویل مفهومی؛ خرق حجاب؛ بازگشت به اصل؛ باطن؛ پدیده اجتماعی

نویسندگان:

رضا ملایی: دانشجوی دکترای فلسفه علوم اجنماعی دانشگاه باقرالعلوم ع

حمید پارسانیا: دانشیار دانشگاه تهران

فصلنامه حکمت اسرا – دوره ۷، شماره ۲۵، پاییز ۱۳۹۴.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.