انتقاد کارگردان "عماد" و "نگاتیو" به انحصارطلبی‌ها/ چرا مدافع حرم آنقدر در سیما و سینما مظلوم است؟

– اخبار فرهنگی –

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کارگردان و مستندسازی که وقتی نام عماد مغنیه می‌آید همه خواه ناخواه به تصاویر دیده نشده از آرشیو حزب‌الله لبنان می‌رسند. پروژه برون‌مرزی که ایمان گودرزی خودش با سرمایه شخصی‌اش راهی لبنان شد و این مستند را به سرانجام رساند. 

این مستند درباره زندگی شهید عماد مغنیه فرمانده صاحب‌نام لبنانی است. در این مستند تصاویر بکر و دست‌اولی از آرشیو حزب الله لبنان در اختیار گروه مستندساز قرار گرفته است. در این مستند ضمن پرداختن به شخصیت شهید عماد مغنیه، تاریخچه‌ای هم درباره لبنان و پیشرفت حزب الله لبنان از ابتدا تا امروز، به خوبی برای مخاطبان به تصویر کشیده شده است.

او نگاتیو را برای پاسخ به شبهات و ابهامات دفاع‌مقدس ساخت و برای تجلیل از اقتصاد مقاومتی، “از زمین خاکی” را به آنتن شبکه مستند رساند. مجموعه‌ای ۲۶ قسمتی در حوزه اقتصاد مقاومتی ساخته شده و شعار سال «جهش تولید» را مدنظر قرار داد.

نمایی از برنامه “نگاتیو”

مجموعه “نگاتیو” که به فصل سوم رسیده و تا فصل ششم ادامه خواهد داشت. این مجموعه علاوه بر دفاع‌مقدس، به انقلاب اسلامی و شهدای ترور نیز می‌پردازد. هر قسمت از این مستندها ۱۰ دقیقه است. محمدعلی صمدی به عنوان پژوهشگر تاریخ دفاع مقدس در برنامه حضور خواهد داشت و به سؤالات مطرح شده پاسخ خواهد داد. 

به همین بهانه و البته شنیدن دغدغه‌ها و گلایه‌های ایمان گودرزی مستندساز و کارگردان این مجموعه‌ها رفتیم و البته او حرف‌های گفتنی درباره شهدای مدافع حرم و اتفاقات سوریه و جبهه مقاومت داشت که در ادامه می‌خوانید:

گفت‌وگو را با ایمان گودرزی درباره “نگاتیو” و سوژه این برنامه مستندگونه تلویزیونی آغاز کردیم که او چنین پاسخ داد: در چهلمین سال بزرگداشت دفاع مقدس، در اتاق فکرمان تصمیم گرفتیم با استفاده از آرشیوهای خیلی خوبی که از حوزه دفاع‌مقدس و جنگ داریم متأسفانه این آرشیوها چه پخش شده و چه پخش نشده، خوب دیده نشده است. بازخوانی این تصاویر و آرشیو‌ها یاد یکسری از عزیزان و اتفاقات و شهدای بزرگ را می‌تواند زنده کند. 

پاسخ به شبهات و ابهامات

وی خاطرنشان کرد: در این فضا به برخی از آدم‌های جنگ می‌پردازیم که بین ما زندگی می‌کنند؛ در این برنامه اشاره به افرادی داریم همچون سردار قاآنی که بعد از شهادت سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس شدند. یا حاج علی فضلی، سردار محسن رضایی و آقای شمخانی که برخی از آن‌ها همان‌هایی‌اند که در مسیرند و برخی هم از مسیر خارج شده‌اند. ما این‌ها را دستمایه کار قرار دادیم و در کنار نمایش این آرشیوها، تاریخی را از آن روزها بیان می‌کنیم تا به یکسری از ابهامات و شبهات پاسخ داده شود. 

گودرزی درباره فصل‌های برنامه “نگاتیو” تأکید کرد: فصل اول را ۲۸ قسمت شروع کردیم وقتی آرشیوها را پیدا کردیم و دکور خوبی که شکل و شمایلِ نگاتیو را به خودش گرفت فضا را برای ساخت فصل‌های بعدی فراهم کرد. برنامه‌ای که کارشناس برنامه، تصاویر آرشیوی را داخل دستگاه می‌گذارد و بنابر موضوعات مطرح شده آن آرشیوها، تاریخ آنطور که بوده را مطرح می‌کند. 

نخواستیم فقط آرشیو نشان دهیم

این مستندساز و کارگردان با اشاره به جزئیات این برنامه، گفت: نخواستیم صرفاً در این برنامه آرشیوِ دیده نشده یا دیده شده نشان دهیم بلکه خواستیم با نمایش این آرشیوها، جزئیات بیشتری از اتفاقات را در اختیار مخاطب قرار دهیم. چطور شد این عملیات‌ها و اتفاقات به وقوع پیوستند و حتی در فصل سوم به فکر ساخت فصل‌های متعدد تا حداقل ۶ فصل هستیم. بازخوردها به ما می‌گوید حرف‌های جدید و اطلاعات دقیق انتقال پیدا کرده و باید همین مسیر را با قدرت و دقت بیشتری ادامه دهیم. 

وی درباره انتخاب نام “نگاتیو” برای این برنامه، افزود: نام این مستند را نگاتیو گذاشتیم چون فیلم‌های آن موقع روی ۸ یا ۱۶ میلیمتری ضبط می‌شد. بازخوانی آن‌ها مجدداً روی نگاتیو است؛ به همین دلیل نگاتیو گذاشتیم و گرافیک برنامه‌مان هم براساس نگاه نگاتیو است.

تلویزیون حمایت می‌کند

گودرزی در پاسخ به این سؤال که چقدر مستندسازان در تلویزیون مورد حمایت قرار می‌گیرند تا کارهای جدیدی ارائه دهند، تصریح کرد: دوستانی که کار کردند و سابقه خوبی برای تلویزیون دارند عمدتاً مشکلی برای کار جدید با رسانه ملّی و سازمان‌های فرهنگی و هنری نداشته و ندارند و مورد حمایت هم قرار می‌گیرند؛ البته بستگی به آن سوژه‌ها و نوع نگاه‌شان دارد و همچنین کلیشه‌ای نباشد و روایت درستی داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: اگر منظورتان حمایت مالی است در این حوزه متأسفانه مشکل بودجه و دیر پرداختن اقساط داشتیم اما خوشبختانه بوده و این حمایت‌ها کم و بیش اتفاق افتاده است. در مورد بچه‌هایی که تازه شروع کردند مورد حمایت‌های صددرصدی قرار نمی‌گیرند. مشکلی روی بحث تولید نداریم اگر طرح‌های خوبی باشد و تلویزیون و دستگاه‌های دیگر فرهنگی و هنری استقبال می‌کنند.

تیم‌بازی‌هایی که اجازه نمی‌دهند!

این مستندساز و کارگردان با اشاره به اینکه یکسری تیم‌بازی‌هایی متأسفانه نمی‌گذارند نگاه‌های جدید و اندیشه‌های بِکر و بدیع وارد ساخت برخی از کارها خصوصاً سوریه و اتفاقات جبهه مقاومت بیفتد، تأکید کرد: متأسفانه یکسری تیم بازی‌هایی در فضای فرهنگی می‌بینیم و فضا را بسته می‌گذارند و اجازه نمی‌دهند نگاه‌های جدید و بدیع وارد شوند.

گودرزی افزود: متأسفانه در موضوع سوریه و جبهه مقاومت فضای کاملاً بسته‌ای را شاهدیم که هر مستندسازی در آن قرار بگیرد. فریادزنانه می‌گویم در حوزه جبهه مقاومت فضای کاملاً بسته‌ای قرار دارد و حتی می‌توانم بگویم روسیه چقدر در جبهه مقاومت بوده و جریان رسانه‌ای‌‌اش خیلی قوی بوده و شبکه‌ها و مستندسازی روسیه صدها قدم از ما جلوتر بوده است.

وی خاطرنشان کرد: برای جا انداختن علل ورود کشورشان برای مقابله با ترویسم داعش و کمک به سوریه، نقد جدّی وارد است. بچه‌هایی که رفتند و با جیب خودشان هزینه کردند تا این اتفاقات را به شکلِ مستند نمایش دهند. متأسفانه کارهایی به صورت شخصی هم پیش رفتند این نگاه بسته اجازه نمی‌داد آنطور که باید و شاید دیده شود.  کار دست یکسری از افراد بود و راه نمی‌دهند؛ به عبارتی یا باید در داخل این گروه‌ها باشید یا کار نکنید!

کارگردان مستند “عماد” تأکید کرد: این انحصارطلبی‌ها لطمه زده است و نتوانستیم علل حمایت‌مان از کشور سوریه را به مردم انتقال دهیم و هنوز در بستر مخاطبین‌مان در کف جامعه سؤالات جدّی مطرح است و هنوز رسانه ما نتوانسته به این شبهات پاسخ دهد. هر موقع خواستیم در این زمینه کاری کنیم با فضای کاملاً بسته و مافیایی روبرو شدیم؛ نمی‌خواهم نامی از کسی ببرم اما واقعاً رفتار منحصرانه‌شان باعثِ شده تا مفاهیم و اتفاقات مدافعان حرم مظلوم باقی بماند.

مستند می‌تواند استراتژی بسازد

گودرزی گفت: بسیاری می‌گفتند داعش به لحاظ رسانه‌ای توانست اهدافش را به خوبی جلو ببرد و دوئلی به پا کرد اما ما نتوانستیم حق مطلب را در زمینه حاج قاسم سلیمانی هم ادا کنیم. گاهی اوقات با کاری مثل مستند و حتی برنامه‌های مستندگونه می‌توان راهبردها و استراتژی‌های بزرگی را پیش برد. همانطور که برخی از مستند مسابقه‌ها از برنامه‌سازی‌ها و سریال‌سازی‌ها جلوتر است.

این مستندساز و کارگردان خاطرنشان کرد: ۱۰ سال است از موضوع داعش در منطقه می‌گذرد واقعا چه تصویری از مدافع حرم نشان دادیم. الان چه تصویری تاکنون از جبهه مقاومت دیدیم.  من که در این حوزه فعالیت می‌کنم و شبانه روز با فیلم و تصاویر آرشیوی مواجهم، مستندهایی که ساخته شده با رزمندگان تیپ فاطمیون و حزب‌الله، نتوانسته آن غربت و مظلومیت و مفاهیم را نشان دهد. هر موقع به سراغ ساخت این نوع آثار می‌روند به مستندساز گفته می‌شود خیلی امنیتی است و دوربین نمی‌تواند فضاسازی و قهرمان‌سازی که باید اتفاق بیفتد را رقم بزند.  

قفلی به نام بحث امنیتی

وی با اشاره به کارهایی که در زمینه سوریه و مدافعان حرم ساخته شده، توضیح داد: کارهایی که در این زمینه ساخته شده‌اند صرفاً اگر در حوزه مقابله با داعش باشند بعد از شهادت است. الان شهید شده و فیلمی درباره این شهید ساختیم خیلی کلیشه‌ای، معمولی و تصاویری نشان می‌دهیم که بیشتر جنبه آرشیوی دارند. تا می‌خواهند ورود کنند می‌گویند بحث امنیتی است و قفلی به نام بحث امنیتی را روی این اتفاقات می‌گذارند. ما واقعا نوک پیکان جبهه مقاومتیم و هزینه‌های بسیاری داده‌ایم اما به لحاظ رسانه‌ای نتوانستیم اتفاق قابل قبولی را به نمایش بگذاریم.

انحصارطلبی‌ها و ماجرای ساخت فیلم عماد

گودرزی درباره انحصارطلبی‌ها در این حوزه، خاطرنشان کرد: فیلمی به نام عماد درباره عماد مغنیه ساختم که با آقای صمدی با هم به لبنان رفتیم و با هزینه شخصی این کار را ساختیم و چند جایزه هم از جشنواره‌ها گرفت اما این مافیایی که از آن صحبت کردم به جای تشویق، جلوی کار را گرفتند. گفتند این کار امنیتی است! در صورتیکه نماینده دفتر رسانه‌ای حزب‌الله همراه ما بودند و کار را تأیید کردند. هنوز هم پولِ ساخت این اثر تأمین نشده و نتوانستیم هزینه‌هایش را برگردانیم. واقعاً این انحصارطلبی‌ها ضربه جدّی وارد کرده است. 

وی در پاسخ به این سؤال که تلویزیون باید در این عرصه‌ها چطور گام بردارد که بتواند با بازوی قدرتمندی چون مستندسازان، کارهای خوب، مستند و واقع گرایانه به مخاطب ارائه دهد، گفت: همه ژانرها در سینمای مستند و داستانی همه مخاطبین خودشان را داارند. اگر مستندمسابقه توانسته از فضای داستانی و نمایشی جلوتر حرکت کند به دلیل ضعفی است که در سیما شاهدیم. به صراحت می‌توان گفت ما در سینمای مستند خیلی تجارب خوبی در این سال‌ها بدست آوردیم که الان شاهد مستندهای استخوان‌داری هستیم، هم به لحاظ فرم، روایت و هم محتوا، داستانی و سینمای مستند یک سر و گردن بلکه بیشتر از سینمای ما جلو زده است.

کار داستانی هنوز سردمدار جذب مخاطب

کارگردان “نگاتیو” خاطرنشان کرد: به دلایل زیادی شبکه مستند توانسته خیلی مخاطبین خوبی بدست آورد و البته در حوزه مستند دیگر شبکه‌ها هم بینندگان خوبی پیدا کرده‌اند؛ مثل مستند روایی، مستند گزارشی و مستد مسابقه، به بلوغ خوبی رسیده‌اند. به نظرمن جای کار دارد که قله‌های بزرگی را فتح کنیم اما واقعیت این است حوزه داستانی همیشه سرمدار جذب مخاطب در رسانه ملّی به شمار می‌رود.  همان‌طور که دیده‌ایم تا سریال خوبی ساخته می‌شود مردم تلویزیون می‌بینند.

وی افزود: اگر کار خوب و درست ساخته شود حوزه داستانی هنوز پیشرو است و منهای هر اتفاقی مخاطب خودش را دارد. مستندهایی که مخاطب خوبی را جذب کردند چه در جذب گردشگری و معرفی ایران و چه حوزه امنیتی و فرهنگی و اجتماعی و مجموعه برنامه‌های گفت‌وگومحور در این ۶ ساله اتفاقات خوبی افتاده است. هر برنامه‌ای درست و پژوهش‌‌محور ساخته شود؛ ذائقه مخاطب درست انتخاب شود در تلویزیون مخاطب خودش را خواهد داشت. 

من بهمن هاشمی هستم…!/ رقابت شبکه‌های تلویزیونی را نمی‌فهمم/ پشیمانند که از ایران رفتند!+ فیلم“دودکش۲” در میان گزینه‌های رمضانی/ سریال شهید شهریاری سهمِ شبکه یک می‌شود؟