ضرورت بازتعریف نقش هنر در ترویج امر به معروف

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایرنا هنر از دیدگاه دکتر روحانی نیز عرصه بروز خلاقیت است و نقش از آن در ترویج مفاهیم دینی از جمله امر به معروف و نهی از منکر بر کسی پوشیده نیست اما فعالان عرصه هنر، نبود حمایت از تولید آثار فاخر هنری را از اصلی ترین چالش تاثیرگذاری هنرمندان در ترویج آموزه های اسلامی می دانند.
یک کارگردان تئاتر نیز با اشاره به اینکه هنر والا منتقل کننده مفاهیم ارزش های انسانی است، بیان کرد: هنر متعالی از جایگاه بلند انسانیت و نیکوکاری سخن به میان می آورد و این مهم با ترویج امر به معروف و نهی از منکر ارتباط عمیق دارد.
سامان حسن زاده افزود: هنرمند با اثرش به صورت مستقیم یا غیرمستقیم می تواند در انتقال پیام های فرهنگی موثر واقع شود و بیان هنرمندانه را جایگزین ارشاد خشک و شعارگونه رایج در جامعه کند.
وی بیان کرد: در فیلم سینمایی ‘ دبیرستان ‘ موضوع ورود سیگار و مواد مخدر به فضای مدرسه و دبیرستان حدود ۲۵ سال پیش مطرح شده بود اما جامعه توجهی به آن نکرد.
وی افزود: مفاهیم نهفته در فیلم ها باید توسط منتقدان و محققان مورد بررسی قرار گیرد تا تولید آثار هنری به نتیجه ارزنده ای برسد و جامعه از نتایج مثبت آن بهره ببرد.
وی گفت: هنرمندان باید به گسترش فضای سالم نقد کمک کنند تا با به چالش کشیدن معضلات اجتماعی و انسانی /منکرها/ زمینه رفع خلاقانه این مشکلات فراهم شود.
وی با اشاره به فیلم ‘خانه دوست کجاست’، اثر عباس کیا رستمی گفت: خانمی پس از ۱۷ سال قهر با چشمان اشک آلود درصدد آشتی با خواهر خود برمی آید و بدین طریق راهکاری برای یک ناهنجاری اجتماعی به صورت هنرمندانه در جامعه ترویج می یابد.
سرپرست گروه هنری ‘ایلقار’ در ارومیه با اشاره به اینکه هنر لبه تیز چاقوست که با آن می توان به هر مسئله ای برشی عمیق زد، گفت: بزرگترین تحول ها از پای صحنه تئاتر و تماشای تئاترهای خیابانی یا صحنه ای در دنیا به وجود آمده است.
وحید حصاری با اشاره به اینکه تئاتر مادر تمام هنرهای بصری است، افزود: در حالی که یک موضوع پیچیده و گسترده ای چون امر به معروف و نهی از منکر با شیوه های خشک قابل ترویج نیست، با برخورداری از خلاقیت و نوآوری در عرصه هنر بازیگری می توان در عرض چند دقیقه بالاترین تاثیر را در این زمینه شاهد بود.
به گفته وی، در زمان حاضر به علت غربت هنر در بین آحاد مردم و نبود حمایت های صحیح از هنرهای نمایشی، آثار تولید شده بر اساس اعلام نیاز هر ارگان، اداره یا خواست مردم با پشتیبانی مالی ناچیز از سوی متولیان همراه است.
حصاری افزود: مسئولان مربوطه می توانند با حمایت های همه جانبه و در شان هنرمندان، آنان را به خلاقیت در تولید آثار فاخر هنری در زمینه های مفاهیم دینی سوق دهند.
وی توجه بیشتر به تولید نمایش های صحنه ای و خیابانی را ضروری دانست و افزود: تاثیرگذاری انتقال مفاهیم ارزشی در تئاتر بیشتر از فیلم است چون ارتباط زنده و پویایی بین هنرمند و مخاطب در این هنر بصری وجود دارد.
وی بیان کرد: اگر ساختار و چگونگی نمایش مفاهیم ارزشمند در قالب هنر تئاتر را بدانیم، بسیاری از مسائل فرهنگی و مذهبی در قالب هنرهای نمایشی و به ویژه هنر مذهبی تعزیه خوانی امکان پذیر می شود.
وی بیان کرد: گروه هنری ایلقار با انجام خلاقیت و حذف شخصیت زن پوش از حضور بانوان هنرمند بهره برده و با استفاده از این ظرفیت در ترویج فرهنگ عاشورایی و جهاد آثار ارزشمندی تولید کرده است.
یک خوشنویس نیز با اشاره به فرمایش مقام معظم رهبری مبنی بر ماندگاری اندیشه در گرو تجلی آن در قالب هنر، افزود: هنر به عنوان قدیمی ترین و موثر ترین شیوه برای انتقال پیام، نقش بسزایی در ترویج اندیشه ها در جامعه دارد و با کمک آن می توان با زبان نرم و تاثیرگذار آموزه های دینی را در جامعه نهادینه کرد.
طیبه محمدیاری افزود: هنر یک زبان بین المللی برای تاثیرگذاری در همه فرهنگ هاست و این قابلیت می تواند دل ها را به خدا نزدیک تر کند.
وی قطعه هنری مذهبی ‘ربنای استاد شجریان’ را مثالی عینی از فرهنگ سازی در زمینه آموزه های دینی دانست و گفت: جامعه امروز نیازمند تاثیرپذیری از قالب های نوین در بیان مفاهیم اخلاقی و مذهبی است.
وی افزود: تاثیر رمان، نقاشی و انیمیشن هایی که صحنه هایی از عاقبت کار گناهکاران را به تصویر می کشد نیز می تواند به مراتب تاثیر گذارتر و آموزنده تر از سخنرانی های خشک تربیتی باشد.
وی با بیان اینکه آثار تجسمی این روزها به سمت بازاری شدن پیش رفته است، بیان کرد: امروزه هنرمندان در بیشتر موارد دغدغه ی فروش آثارشان را دارند تا اینکه در پی ترویج امر به معروف و نهی از منکر باشند و این امر لزوم حمایت از هنرمندان را بیش از پیش نشان می دهد.
وی افزود: سلیقه ی جامعه به سمت هنر مدرن و مفهومی متمایل است و اکثر مشتری های آثار تجسمی به دنبال طرح و رنگی هستند که با دکوراسیون منزل یا محل کار هماهنگ باشد.
وی اضافه کرد: در مقابل این بازارگرمی ها و ازدیاد آثاری که کمی رنگ و بوی غربی شدن را به خود گرفته است، نمی توان از هنرمندان ارزشی غافل شد؛ کسانی که دغدغه ذهنی شان دین است و در صدد اجرای کارهای هنری از این دست هستند.
وی با بیان اینکه آثار فاخری در زمینه های دینی پدید آمده و استقبال خوبی نیز از آنها شده است، افزود: مجموعه آثار نقاشی ‘ حسن روح الامین’ با موضوع عاشورا از رویدادهای تاثیرگذار در حوزه مذهبی مخاطبان زیادی را به خود جذب کرد.
به گفته این هنرمند، جشنواره هایی چون ‘ رضوی’ و ‘ قرآن و عترت ‘ با موضوعات دینی در شاخه های مختلف هنری چون خوشنویسی و نقاشی خط برگزار شده و به همه گیر شدن ارزش های دینی منجر می شود.
پژوهشگر و نویسنده انقلاب اسلامی نیز معتقد است که غایت هنر دینی و معنوی فضایل انسانی است و اگر هنرمندی بتواند این فضایل را بازگو و ترسیم کند، در مسیر امر به معروف قدم گذاشته است.
مهدی نعلبندی بر این باور است که هنر چیزی جز امر به معروف نیست چون غایت هنر تعالی انسان است و به مبارزه با پلشتی ها و ستم می پردازد پس هنر چیزی جز نهی از منکر نمی تواند باشد.
وی افزود: اگر هنرمند در مسیر تعالی گام برداشته باشد و رویکرد وی فاصله گرفتن از رذائل باشد، آثار وی که از درونش صادر می شود نیز در این مسیر خواهد بود.
به گفته نعلبندی، در مواردی حرکت های بینابینی در راستای ترویج آموزه های دینی در سینما داشته ایم؛ در جهاتی در راستای امر به معروف قدم گذاشتیم و در مواردی از کنار این وظیفه مهم عبور کرده ایم.
سرپرست حوزه هنری آذربایجان غربی نیز با اشاره به اینکه به آثار هنری متعالی کمتر بها داده شده است، گفت: هنر به عنوان واسطه انتقال مفاهیم می تواند آموزه های دینی را در قالب امر به معروف و نهی از منکر در فرهنگ عمومی مردم به صورت دلنشین ترویج دهد.
احد هوشمند با اشاره به فرمایش مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه آنچه به زبان هنر بیان می شود، ماندگاری آن بیشتر است، افزود: رسالت هنری هنرمندان اقتضا می کند که با زبان هنر به صورت فیلم، عکس، تئاتر و نوشتار ادبی / داستان، شعر/ بتواند در زمینه های امر به معروف و نهی از منکر قدم بردارد.
وی با اشاره به اینکه آموزه های قرآنی به شکل داستان توسط قرآن درس بزرگی به مخاطب می دهد، بیان کرد: شخصیت قهرمانان داستان های قرآنی همواره در یاد ما می ماند به طوری که ما به سرانجام کارهای آنان فکر می کنیم و قرآن همواره به عنوان درس عبرت برای ما از آن یادآوری می کند.
وی با بیان اینکه در داستان نویسی های کنونی نیز قهرمانان می توانند نقش آفرینی های خوبی در انتقال مفاهیم شوند، ادامه داد: اگر بتوانیم این قهرمانان را که با فرهنگ ایرانی اسلامی پیوند یافته اند در قالب داستان از همان ابتدای کودکی در میان فرزندانمان نهادینه سازیم و این شخصیت های داستانی باشند که به طور مستقیم و غیر مستقیم پیامهای امر به معروف و نهی از منکر را برای خوانندگان انتقال دهند قطعا تاثیر گذاری خوبی را شاهد خواهیم بود.
هوشمند یکی از بهترین شیوه های ارتباط و انتقال پیام را از طریق تصویر عنوان کرد و گفت: استفاده از فیلم های ۱۰۰ ثانیه که بتواند در کمترین زمان ممکن بیشترین پیام را منتقل می کند از شیوه های تاثیرگذار در این امر است.
وی با اشاره به اینکه در حوزه هنری استان از سال ۸۷ تا پایان سال ۹۳ بیش از ۱۰۰ فیلم کوتاه در موضوعات مختلف ساخته شد، افزود: فقط ۲ فیلم ۱۰۰ ثانیه ای در سال ۹۵ توسط این نهاد تولید شد که امید است در سال جاری روند رو به رشدی را شاهد باشیم.
به گفته سرپرست حوزه هنری آذربایجان غربی اخیرا با توجه به بالا رفتن هزینه ها فیلم سازان کمتر به این امر مبادرت می کنند و هنرمندان فیلم ساز خوب استانی متاسفانه با توجه به هزینه های بالای ساخت فیلم به شدت کم کار شدند و یا به شهرهای بزرگ مهاجرت کرده اند.
هوشمند با اشاره به اینکه پیام هایی که به زبان تصویر و فیلم نشان داده می شود گیرایی بیشتر و اثر دهی بالاتری را دارد، افزود: مفهومی که با یک عکس، طراحی، فیلم و پویانمایی کوتاه زیبا قابل ارائه هست شاید در نوشتار نباشد.
وی بیان کرد: باید از ظرفیت تصویرگری، طنز و فیلمسازی نیز در راستای ترویج مفاهیم فرهنگی و دینی استفاده کرد.
سرپرست حوزه هنری آذربایجان غربی با اشاره به اینکه هنرمند نیز دغدغه های ذاتی خودش از جمله مشکل معیشت را داراست و گاهی برای گذران زندگی به سفارش پذیری اقدام می کند، اظهار کرد: این وظیفه دستگاه های متولی فرهنگ است که به سراغ هنرمند رفته و دغدغه های جانبی هنر را که آسیب به ذات هنر وارد می کند کاهش دهند تا هنرمند بتواند رسالت اصلی خودش را در بیان مسائل انجام دهد.
هوشمند افزود: هنرمند اگر ببیند آنچه را که خلق می کند در بیرون از فضای کاری و هنری خودش خریدار دارد و اثر و هنر او دیده می شود قطعا انرژی او به کار کردن بالا می رود.
به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایرنا وقتی حمایت از آثار هنری محدود بوده و از طرفی تامین هزینه ها از سوی هنرمندان در بسیاری از موارد غیر ممکن است، ورود این قشر تاثیرگذار به مقوله امر به معروف و نهی از منکر به تولید تک آثار هنری محدود می شود.
۷۱۲۹/۳۰۷۲
** گزارشگر: توحید محمودپور ** انتشار دهنده: علیرضا فولادی