نشاط و صبر، مؤلفه‌های اصلی آموزش مفاهیم دینی به کودک

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان‌جنوبی، شاید بسیاری از ما به این نکته توجه نکنیم که در عرصه تبلیغ دین یکی از گروه‌های بسیار مهم کودکان هستند. کسانی که پایه‌های فکری و عقیدتی آن ها هنوز پایه‌ریزی نشده و بنابر فرموده امام علی(ع) آماده پذیرش هر بذری است.

تبلیغ دین و مفاهیم ارزشی و انسانی برای کودک ظرافت‌ها و بایدها و نبایدهای خاصی دارد، از این رو ایکنا در حاشیه نمایشگاه قرآن نشستی برگزار کرد و این ظرافت ها و بایدها و نباید ها را مورد بررسی قرار داد.

حجت‌الاسلام سید علی حسینی کارشناس حوزه کودک و خانواده در این زمینه به خبرنگار ایکنا گفت: درباره هر نوع آموزشی از جمله آموزش مفاهیم دینی اگر همراه با تهدید و فشار باشد، نتیجه مطلوب به همراه نخواهد داشت.

نشاط عنصر اصلی آموزش به کودک است

وی اظهار کرد: ما همیشه تأکید می‌کنیم که اگر می‌خواهیم کودک را به مسجد ببریم حتما قبل و بعد از مسجد برنامه مطابق میل کودک مانند پارک رفتن و.. را داشته باشیم و اگر قرار است یک ساعت را به کودک اختصاص دهیم یک ربع آن آموزش و ۴۵ دقیقه تفریح و شادی باشد.

این کارشناس حوزه کودک و خانواده بیان کرد: طبیعی است مادری که ۲ ساعت کودک خود را به هیئت می‌برد و به خستگی فرزندش در این زمینه اهمیتی نمی‌دهد طبیعی است که کودکش در آینده تمایلی به محیط‌های مذهبی نخواهد داشت.

حسینی ادامه داد: آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید که چرا کودکان برای رفتن به عروسی علاقه بیشتری تا مسجد دارند؟ علت را باید در آنجایی یافت که در عروسی‌ها کودک اجازه دویدن دارد ولی در مسجد نه.

لجاجت در نوجوانی ثمره اجبار در کودکی است

وی افزود: کودکی که برای نماز اول وقت از والدینش توهین شنیده و تحقیر شده باشد، نباید انتظار داشته باشیم که در بزرگسالی نسبت به مسائل مذهبی لجاجت نداشته باشد باید به این نکته هم اشاره کرد راه علاج لجاجت‌ها رفاقت و دوستی والدین و فرزندان است.

این کارشناس حوزه کودک و نوجوان گفت: اگر فرزند نوجوان ما در زمینه پایبندی به مسائل دینی لجاجت دارد برای رفع این لجاجت شاید لازم باشد برای مدتی خود را به تغافل بزنیم تا کم کم فرزند ما مسیر دیگری غیر از لجاجت برگزیند.

حسینی اظهار کرد: تشویق کودک نیز می‌تواند بر تمایل او به موضوعات دینی کارسازباشد، البته تشویق انواع مختلفی چون تشویق زبانی، هدیه‌ای و مسائلی چون مهمانی یا پارک بردن دارد و نباید از تشویق هدیه‌ای به گونه‌ای افراطی استفاده کرد تا کودک به قول معروف شرطی شود.

قدرتمندترین تشویق‌ها، تشویق زبانی است

وی یادآور شد: به این نکته نیز باید توجه کرد که قدرتمندترین تشویق‌ها برای کودک، تشویق زبانی است که گاه مورد غفلت واقع می‌شود.

فاطمه حجی‌پور مدیر مدرسه علمیه نرجس (س) بیرجند نیز در این باره گفت: براساس نتایج روانشناسی در سنین کودکی بیش از هر چیز بازی، نقاشی و شعر تأثیرگذار است و حتی ریاضی را نیز گاه با استفاده از شعر آموزش داده می‌شود.

مدرسه علمیه نرجس(س) بیرجند اظهار کرد: اینکه کودکان ما گاه در برابر مسائل دینی لجاجت می‌کنند به دلایل متعددی برمی‌گردد که تأکید بر برخی از مسائل صوری و ظاهری و کم گذاشتن مهرورزی به کودک از این دسته هستند.

حجی‌پور ادامه داد: از طرف دیگر اگر حرف و عمل والدین مذهبی یکی نباشد، ظاهر به گونه‌ای بوده ولی در عمل دروغ و.. وجود داشته باشد بی‌شک بر بی تمایل بودن کودک به موضوعات مذهبی تأثیرگذار است.

نشاط و شادابی مادر محجبه تأثیرگذار در گرایش کودک به پوشش دینی

وی یادآور شد: در حوزه حجاب یکی از مسائلی که به شدت تأثیرگذار است، نشاط و شادابی مادر مذهبی است، چه اشکال دارد مادر در محیط خانه همراه با کودک‌اش اهل آرایش و لاک زدن و.. باشد اما در جلوی نامحرم حجاب را حفظ کند؟ آیا اینگونه کودک حجاب را بهتر نمی‌پذیرد.

حجت‌الاسلام علی خسروی فعال در حوزه تبلیغ دین به کودکان گفت: برای پاسخ به این سؤال که باید با کودک چگونه رفتار کرد باید به سیره رفتاری پیامبر(س) و اهل بیت(ع) نگاه کرد و به این سؤال پاسخ داد که آنها چگونه رفتار می‌کردند.

وی ادامه داد: ما در یک ماجرای تاریخی داریم که در هنگام نماز کودکانی می‌خواستند بر پشت پیامبر(ص) سوار شوند و در حقیقت با ایشان بازی کنند، پیامبر(ص) به یکی از اصحاب خود گفتند برای کودکان گردو بیاور و بعد که گردوها را به کودکان دادند، ایشان به مسجد رفت.

این فعال حوزه کودک و نوجوان افزود: طبیعی است که اگر پیامبر(ص) به کودکان می‌گفتند بگذارید به نماز بروم و بعد بازی می‌کنیم ممکن بود نماز در ذهن کودک به عنوان موضوعی شکل بگیرد که مانع بازی اوست پس چیز سرگرم کننده ای به آنها داد تا راضی شوند و بعد به نماز رفتند.

کودک را از کار نیک گریزان نکنیم

خسروی اظهار کرد: یکی از ابزار مهم برای جذب کودک به مفاهیم دینی شعر است چرا که با شعر هم کودک را جذب کرده‌ایم و هم مفهوم مد نظر را به کودک منتقل کرده‌ایم.

وی یادآور شد: اگر تنها کاری نکنیم که کودک از کار خوب‌گریزان نشود نقش مهمی در گرایش او به نیکی‌ها انجام داده‌ایم.

گزارش از حکیمه بهمن زاده