کم کاری در بحث امر به معروف داریم اما خلأ قانونی نداریم/ مردم از «نیروی انتظامی» حمایت کنند

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از ندای اصفهان ؛ در قسمت قبل (اینجا) با ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان اصفهان آشنا شدیم و از برنامه های آموزشی آن برای آمرین به معروف و همچنین از نحوه حمایت این ستاد از آمران به معروف سخن گفتیم. اکنون ادامه این مصاحبه با حجت الاسلام احمد عبداللهی نژاد و چگونگی ارتباط این ستاد با ارگان های مختلف را می خوانیم.

***

شما گفتید چند پرونده قضایی هم داشته اید؛ بیشتر در چه حوزه ای بوده؟ قوه قضاییه چه کارهایی می توانسته انجام بدهد و انجام داده و چه کارهایی می توانسته انجام بدهد و انجام نداده است؟

حجت الاسلام عبداللهی نژاد: اینطور مثال بزنم که مثلا اگر یک درگیری شخصی بین دو نفر پیش بیاید پرونده به طور عادی پیش  می رود اما درصورتی که تشخیص بدهند موضوع امر به معروف و نهی از منکر است، مدعی العموم می تواند وارد شود و جرم اگر مثلا بوجود آمده است دو جنبه دارد؛ یکی اینکه به یک شخص توهین شده است، یکی هم اینکه به آمر به معروف توهین شده است.

وقتی هر دوجنبه است مدعی العموم یا ستاد یا قوه قضاییه وارد می شوند.

آیا مورد واقعی هم داشته اید و به چه نحوی بوده است؟

– بله ما موارد متعددی داشتیم؛ موردی داشتیم که امر به معروف بوده و از روی دلسوزی هم تذکر داده است ولی می توانسته از صحنه درگیری خودداری کند؛ خُب این در حد معرفی و پیگیری انجام شده است ولی به هر حال این به دادسرا می رود و ما یا کس دیگر نمی توانیم بگوییم چه رأیی صادر می شود.

ولی آنجا که فرد رفته و از روی حساب و کتاب تذکر داده است اما مزاحمت برایش ایجاد کرده اند، خب این خیلی محکمتر جلو آمدیم و با دادستان صحبت کردیم. ولی یک مسئله ای هست که در این پرونده ها وقتی به مرحله ای می رسد که آمر به معروف دارد پیروز می شود، طرف مقابل خودش یا پدرش می آیند عذرخواهی می کنند که بچه ی من نفهمیده است و آنها هم رضایت می دهند ولی اصل آن است که جنبه عمومی جرم هنوز به قوت خود باقی است. در این زمینه من احساس می کنم که خیلی جنبه  عمومی را قوه قضیه در نظر نمی گیرد که اگر این جنبه را در نظر بگیرند چه بسا خیلی وضعیت متفاوت بشود.

جنبه عمومی وقتی در نظر گرفته نمی شود نتیجه آن است که نه تنها متشاکی بلکه گاهی وکیلی که همراهش می آید گاهی یک خانمی است که خودش بدحجاب است! حتی در آنجا می شود اقدام کرد و قانونی هست که اجازه ندهند دفاع بکند و این شخص بدحجاب از وکالت عزل می شود.

به هر حال این ها همان حرف قرآن است که در مورد کسی که متخلف است «لا تأخذ بهما رأفه فی دین الله» اما در مورد کسی که اشتباه کرده با نصیحت و ارشاد و یدعون الی الخیر… می توان کنار آمد خیلی هم خوب جواب می دهد.

ما برخی ارگان های نظارتی را داریم که می توانند نظارت کنند مثل سازمان بازرسی کل کشور یا دیوان محاسبات یا اماکن و… که در بحث مفاسد اقتصادی و اداری و عمومی هستند.

آنها در بحث شئونات اسلامی هم می توانند ورود داشته باشند و بازوان خوبی برای نظام اسلامی باشند. یکی از عللی که می بینیم در جامعه گاهی مفاسد به وفور دیده می شود شاید کم کاری این ارگان ها باشد. نظر شما چیست؟

– من واقعا ارزیابی ندارم که کم کاری هست یا نه ولی طبیعی است که وقتی نظارت پایین می آید تخلف ها زیاد می شود. اینکه حالا مشخصا کدام نهاد نظارتی کارش را انجام نداده است این را من تشخیص نمی دهم چون عملا قرار نبوده است که ما وارد بشویم. طبیعی است که نظارت از مدیر مجموعه که نسبت به کارمندانش نظارت کمرنگ دارد تا معاونی که نسبت به مدیرانش نظارتش کم است تا مدیرکل نسبت به معاونان و تا سازمان های نظارتی نسبت به دیگر ارگان ها… سلسله وار اگر نظارت کمرنگ باشد این اتفاق می افتد.

شما وظیفه ندارید در این بحث نظارت کنید؟

– ما وظیفه ی تجسس نداریم که ببینیم کجا کم کاری شده است اما وظیفه آسیب شناسی را داریم؛ حالا نه اینکه اولویت ما نباشد ولی نیاز به یک کار تحقیقی جامع و علمی دارد که امکانش برای ما نبوده است.

ولی ضرورت دارد که روی این موضوع کار بیشتری شود.

– بله طبیعتا اگر قرار شد برنامه ریزی اتفاق بیفتد که به نظرم اصلا خود ستاد مرکزی در تهران باید خودش و استان ها را مکلف کند برای این کار که خوب طبیعتا لوازمی هم دارد و لوازم را باید ایجاد کنند که شما بر اساس مولفه ها آسیب شناسی کنید. البته یک سری چیزها بالطبع از گزارش ها مشخص است ولی اینکه اطلاعات و آمار دقیق بگیریم نه، این کار نشده است.

یکی از این ارگان ها نیروی انتظامی است که وظایف متعددی در این حوزه دارد و امکانات در اختیارشان است. گاهی خودشان می گویند ما خوب وظایفمان را انجام می دهیم و حتی بیشتر هم انجام می دهیم ولی مردم می گویند ما نیروی انتظامی را نمی بینیم که در حوزه امر به معروف فعالیت داشته باشد.

آیا فعالیت نیروی انتظامی را کافی می دانید و ارتباطشان با ستاد خوب بوده است؟

– کار نیروی انتظامی گسترده است اما ما الآن پلیس تخصصی داریم؛ مثلا ستاد مبارزه با مواد مخدر با پلیس امنیت اخلاقی یا اداره ی اماکن یا پلیس راهور، اینها متفاوت هستند ولی همه زیرمجموعه ی نیروی انتظامی هستند.

انتظاری که ما از نیروی انتظامی داریم این است که تمام مسایل و آسیب ها را فقط به عهده معاونت اجتماعی و پلیس ستاد امنیت نگذارد بلکه تمام بدنه ی نیروی انتظامی باید به میدان بیاید.

مثلا راهوری که برای تخلف عبور از چراغ راهنمایی یا نبستن کمربند ایمنی جریمه می کند، دیگر این کد را داخل فعالیتش ندارند که حالا کشف حجاب را جریمه بکنند.

البته نیروی انتظامی بیشترین همکاری را از نظر شرح وظایف دارد و نسبت به سایر بخش ها دغدغه مندتر است، این درش حرفی نیست، ولی مردم هم باید همکاری کنند که وقتی نیروی انتظامی به یک معضلی در یک محله ای ورود پیدا می کند مردم باید از نیروی انتظامی دفاع کنند اما وقتی نیروی انتظامی می بیند شیشه ی ماشینش را می شکنند و در معرض خطر قرار می گیرند، بالاخره افسر و سربازی که هست یک مقدار تجدیدنظر می کند. بنابراین مردم باید از نیروی انتظامی حمایت بکنند در غیر این صورت نیروی انتظامی هم قدرت محدودی دارد.

چطور مردم از نیروی انتظامی حمایت بکنند؟

– مطالبات به صورت گسترده از طرف مردم نیست. ۱۱۰ آسان ترین راه است که مردم وقتی یک معضلی را دیدند اگر ۱۰ نفر دیدند هر ۱۰ نفر زنگ بزنند. خود نیروی انتظامی در آماری دارد که در یک موضوعی ۱۰۰۰ نفر زنگ زده اند! این بهتر به چرخه می افتد و حالا اگر جایی هم نیروی انتظامی ورود پیدا کرد مردم دفاع کنند و پشت سرش بایستند.

لباس های نامناسب دارد عرضه می شود و به راحتی فروخته می شود و مانکن هایش هم هست! چرا چنین چیزی را مشاهده می کنیم؟

– کسی از مسئولین نیست که بگوید این مورد را نداریم منتها یک هندوانه ای است که با یک دست نمی شود بلند کرد! نهادهای مختلفی باید ورود پیدا کنند.

تولیدکننده، وارد کننده، فروشنده، آن که می پوشد، تمام باید در چرخه ی برنامه ریزی قرار بگیرند. اتحادیه ی پوشاک، اتاق اصناف، بازرسی اتاق اصناف، اداره ی اماکن، پلیس امنیت اخلاقی، دستگاه قضا و دادستان یک جایی باید دستور بدهند که فلان چیزی نباید تولید شود و حالا کسی پوشیده است و به خیابان آمده وقتی می گوییم خانم چرا این را پوشیده ای؟ خب جواب می دهد در بازار چیز دیگری نبوده است، قیمتش هم مناسب بوده، جنسش هم خوب بوده است و شیک هم بوده است! او که نباید توبیخ بشود.

آن کسی که می فروشد و آن کسی که تولید می کند آنجا باید راهش بسته باشد و از آن طرف تولید مناسب و شیک با سلیقه ی خوب و جنس مناسب و سلیقه ی ایرانی جایگزین شود.

یک جاهایی خیلی خوب می توانند ورود پیدا کنند مثلا شهرداری که دغدغه خوراک مردم را دارد و ۱۰ تا فروشگاه کوثر می زند دغدغه ی پوشاک مردم را هم داشته باشد و یک فروشگاه بزرگ لباس ایرانی اسلامی بزند. امکانش هم فراهم است.

در بین نیروهای مردمی که ما داریم طراح و خیاط و برش کار داریم و شخصی می گوید من حاضرم امکاناتم را بیاورم و راهش بیندازیم. اینها همه هست فقط یک حلقه ی اتصالی لازم است که اینها را جمع کند.

از بحث حجاب و عفاف بیرون بیاییم. ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور دبیرش حجت الاسلام سید احمد زرگر و رئیسش هم آیت الله احمد جنتی است.

چقدر ارتباط بین استان و ستاد کشور وجود دارد؟ حمایت های مادی و معنوی لازم از ستادهای استان ها صورت می گیرد؟

– قانونی تصویب شد که اسمش قانون حمایت از آمرین به معروف و ناهین عن المنکر بود ولی در حقیقت قانون تشکیل ستاد هم بود. بعضی از موادش همراه با دستورالعمل همراه است. اما اگر قرار باشد قانونی تصویب شود ولی برایش بودجه نباشد چه انتظاری است؟

حالا شما بفرمایید رئیسش آیت الله جنتی است، وقتی بودجه ای در کنارش نیست و نه تنها بودجه نیست بلکه گاه دغدغه هم نیست و جاهایی در اخبار می شنویم یا می بینیم که حتی مثلا فلان قوه ممانعت کرده است از اجرای این قانون، چه انتظاری است؟ بیشتر از این دیگر حمایت قوه ی قضاییه و مقننه و مجریه را می خواهد.

به نظر شما مسئولان کشوری وقت گذاری لازم را دارند و آیا لازم است افراد فارغ البال تری گذاشته شوند که بتوانند پیگیر موضوع باشند؟

– طبیعی است در کل کشور همینطور است؛ آنجایی که فرد فارغ البال است و یک مسئولیت دارد موفق تر است و آنجایی که چند مسئولیت دارند موفقیت کمتر است. یک آدم یک آدم است، دو تا نیست و پنج تا هم نیست و ۲۴ ساعت هم ۴۸ ساعت نیست! بالاخره هر کاری هم که تعریف کردند اگر طرف بخواهد وقت بگذارد (کمترین کار هم که باشد) وقتی در مقیاس کشوری باشد دیگر یک آدم تمام وقت می خواهد.

مهمترین برنامه های ستاد کشور در دو سال گذشته برای ستاد استان ها و شهرستان ها چه بوده است؟

– برنامه های مفصلی داشته است در زمینه تشکل های مردمی و بحث طلایه داران و یادآوران و یاوران معروف. در بخش های مختلف کارهای فرهنگی تبلیغی زیادی بوده که برخی نیاز به دستورالعمل دارد برخی هم نیاز به حمایت خود تهران دارد. مثلا برای تولید انیمیشن بودجه می خواهیم؛ می گویند صدا و سیما باید بسازد، چون عضو ستاد امر به معروف است خوب باید بسازد. اما این قاعدتا باید ابلاغ شود.

 آیت الله سید یوسف طباطبایی نژاد به عنوان رییس فعالیتشان به چه نحوی بوده است؟ آیا ارتباط دائم با اعضای ستاد دارند یا با توجه به مشاغلی که دارند…؟

– درباره به آیت الله طباطبایی نژاد، من در حد اطلاعی که از خود تهران گرفته ام در مقایسه با سایر استان ها من امام جمعه و نماینده ولی فقیهی را نمی شناسم که به اندازه ایشان دغدغه ی امر به معروف را داشته باشند و وقت بگذارند و در این مسئله فراتر از آن حدی که طبق قانون تعریف شده وقت می گذارند.

انصافا اگر ایشان را نداشتیم یقین بدانید این ستاد به این شکلی که الان هست نبود. البته لطف خداست اما همت و مدیریت و ریاست عالی که ایشان دارند و سیاست های کلانی که پایه گذاری می کنند که دقیقا مستندات دینی دارد، اینها برای ما ارزشمند است.

چه خلأهای قانونی و دست اندازهای قانونی در رابطه با امر به معروف و نهی از منکر مشاهده می کنید؟

– خلأ قانونی نداریم؛ گاهی مجری قانون مشکل دارد. یک جاهایی فرض بفرمایید که تفاسیر متفاوت از قانون می شود کرد. گاهی هم اطاله دادرسی و فراوانی موضوع را انسان می بیند که در نهایت نتیجه می گیرد که نه این موضوع را اصلا رها کند!

روح الله عباسیان جزی