چهار نکته پیرامون بازی چهارشنبه‌های سفید

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از "دزفول امروز"، مسئله کمپین چهارشنبه های سفید را می توان ادامه بازی مسیح علینژاد (آزادی های یواشکی) دانست. برای تبیین این اتفاق ابتدا باید قدم قبلی آنها را بررسی کرد و اینکه کمپین آزادی های یواشکی به کجا رسید؟ اساسا هدف از این اقدامات چیست؟ سطح اهمیت آنان در چه حدی است؟ و …

۱- هدف اصلی قطعا قبح شکنی از مسئله کشف حجاب است. همگان به خوبی می دانند که حتی اگر قانون برای کشف حجاب مجازاتی تعیین نکرده بود باز هم اقدام به آن در جامعه ایران با واهمه رو به رو است. این واهمه هم بیشتر ناشی از تصور «کم شمار بودن» مخالفان حجاب است که البته تصور درستی نیز هست.

این واقعیت را باید پذیرفت که حتی بسیاری از کسانی که در رعایت حجاب کاهلی می کنند به نادرست بودن کار خودشان اذعان دارند؛ مانند هر گناهکار دیگری. حداقل هنر فرهنگی و اجتماعی این است که این حس گناه، به عنوان پشتوانه اجتماعی حجاب در جامعه نگهداشته شود. مسئله ای که متاسفانه برخی سیاستمداران برای چهار رای بیشتر یا حتی صرفا ایجاد جنجال سیاسی، آتش به خرمن آن می زنند. (رجوع کنید به سخنان اخیر تاج زاده)

حال آیا حرکتی مانند «مخالفت با حجاب اجباری» می تواند حس «گناه» را در این جماعت کمرنگ کند؟ مسلما خیر.

دامنه مخالفان حجاب محدود است و همین ها نیز به همین سطح از ولنگاری بی دردسر در پستوهای خود راضی اند و انسجامی برای هزینه دادن و بالاتر بردن سطح لاابالی گری وجود ندارد. گمان نمی کنم این اتفاق حتی اگر واقعا پا بگیرد از چند خیابان در تهران یا فلان شهر بزرگ فراتر برود.

۲- در پاسخ به این سوال که «کمپین آزادی های یواشکی» به کجا رسید. باید گفت به هیچ جا! تعداد معدودی عکس بدون حجاب در اینترنت پخش شد که اکثر آنها نیز از پشت سر گرفته شده بود (لابد به دلیل واهمه از برخوردهای قضایی یا امنیتی).

البته در روش جدید و با یک عقب نشینی آشکار، از طرفداران خواسته شده که با شال سفید به تبلیغ آزادی بی حجابی بپردازند! یعنی اذعان به اینکه ترویج بی حجابی در ایران حداقل با حرکات دفعی ممکن نیست و لازم است به صورت نرم و آرام و در بازه های زمانی بلندمدت اتفاق بیفتد. خود این مسئله فرصت را برای پاسخ های مقتضی بیشتر می کند.

۳- آیا این کمپین ها از اساس اهمیتی دارند؟ و می توانند منشاء اثری باشند؟

پاسخ این است که به تنهایی خیر. اهمیت این اقدامات نه در وقوع شان بلکه در استمرارشان است. اینکه برخی در جامعه مشتاق ولنگاری هستند مسئله تازه ای نیست. مسئله اصلی جلوگیری از تبدیل این «اتفاق» به یک «جریان» است. نباید اجازه داد حس اعتماد به نفس و «ما بیشمار هستیم» در این افراد پا بگیرد. همچنین نباید سطح این تحرکات در لسان خودی به چیزی بیشتر از یک بازی کودکانه ارتقا یابد (به عبارت بهتر نباید این تصور بوجود بیاید که راه خوبی برای حرص دادن و عصبانی کردن حزب الهی جماعت پیدا شده است!).

من یادداشت چند سال پیش وحید یامین پور با این مضمون که «مسیح علینژاد نهایتا یک فاحشه است نه مرتد» را در این چهارچوب تایید می کردم. نکته ای که متاسفانه با ظاهربینی و متنسک بازی برخی دوستان رو به رو شد.

۴- راه چاره چیست؟

به نظر می رسد در کوتاه مدت، «انتقاد همسطح در فضای مجازی» می تواند به عنوان ترمز این وقایع عمل کند. یعنی فرض کنید همزمان با انتشار ده عکس یا فیلم، ده کلیپ نیز از سوی تیپ های مشابه با عنوان (مثلا) «میراث فاطمه» پخش شود یا در کامنتینگ انتشار عکس ها شدیدا انتقاد شود. (هنوز هیچ نشده نیز کاربران در یوتیوب و … به تقبیح این حرکت پرداخته اند!).

اما از اقدامات متقابلی که خود به ترویج این قضایا منجر می شود باید پرهیز کرد.

نکته آخر:

اگر آرامشی در متن فوق می بینید نباید آن را به «لا مشکل» بودن وضعیت تعبیر کرد. قطعا ما در موضوع حجاب و ترویج معادل هایش در جامعه ضعیف عمل کرده ایم و اقدامات -غالبا- فکر شده و روانشناسانه نیست. حرکت های کارشناسی نشده، ناقص، یک بعدی و بعضا ابتر نیز زیاد است. لازم است در این زمینه از مشارکت حلقه های اندیشه ورز مردمی استفاده شود. به عبارتی باید خود مردم را در ترویج حجاب شریک کرد.

پ.ن: خالی از لطف نیست بدانید که یکی از پیشنهادات این کمپین (اهدای گل سفید به خانم های محجبه) پیشتر از طرف مقابل اجرایی شده بود! (به صورت اهدای گل رز قرمز به عموم بانوان در معابر عمومی) لذا قرائن نشان می دهد که به جای تزریق دلهره و «وای دین مردم از دست رفت و …» باید هر کنش و واکنشی را به ارزیابی و تحلیل گرفت تا قدم های بعدی هوشمندانه تر برداشته شود. هرچند دغدغه مندی در این زمینه نیز مورد تقدیر است.

نگارنده: محمد کوره پز- دزفول امروز