رمضان در جمهوری آذربایجان

به گزارش ایرنا، اداره مسلمانان قفقاز چند روز قبل از آغاز ماه مبارک رمضان با استناد به اعلام رصدخانه شماخی فرهنگستان علوم ملی جمهوری آذربایجان، ۲۷ ماه می (برابر ۶ خرداد ماه) جاری را اول ماه رمضان در سراسر این کشور اعلام کرد.
مردم متدین جمهوری آذربایجان به این ترتیب پس از فروپاشی شوروی سابق و اعلام استقلال ملی این کشور برای ۲۶ سال متوالی فرصت برگزاری رسمی و بطور آزاد آیین و مراسم های ماه مبارک رمضان مانند سایر آیین های دینی خود را به دست آوردند.
حکومت ۷۰ ساله شوروی سابق با تکیه بر ایدئولوژی مضر دین ستیزی در جامعه هرچند در راستای از بین بردن آیین و سنن دین مبین اسلام در جمهوری های مسلمان نشین در قلمروی خود از جمله جمهوری آذربایجان تلاش های زیادی کرد ولی هرگز موفق به از بین بردن ایمان مردم به خدای یکتا و پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) در این کشور نشد.
مسلمانان جمهوری آذربایجان هرچند در زمان شوروی سابق با مشکلاتی جهت اجرای آیین های مذهبی خود از جمله روزه داری در ماه رمضان روبرو بودند و این وضعیت تاثیر منفی به آشنایی نسل جوان با ارزش های دینی خود داشت و گاهی اوقات نیز موجب به فراموشی سپردن این ارزش ها شده بود، ولی با این همه افراد مسن به صورت مخفی اجرای این آیین ها را همچنان ادامه می دادند.
با فروپاشی شوروی شور و اشتیاق خاصی در جامعه جمهوری آذربایجان و بخصوص میان جوانان این کشور برای آشنایی نزدیک با آیین های دین اسلامی از جمله ماه مبارک رمضان مشاهده آغاز شد.
اعلام برخی اعیاد دینی از جمله عید فطر و عید قربان بعنوان اعیاد رسمی از سوی دولت جمهوری آذربایجان شرایط خوبی برای ترویج ارزش های دینی در جامعه این کشور فراهم کرد و بسیاری از شهروندان متدین این شرایط پیش آمده را یک رحمت الهی برای این کشور و مردم آن تلقی کردند.
با گسترش ارزش های دینی در این کشور تعداد مساجد و سایر اماکن دینی در سراسر جمهوری آذربایجان بیش از پیش افزایش یافت و همراه با دولت، شهروندان متدین این کشور نیز مبتکر ترمیم و بازسازی اغلب اماکن دینی باقی مانده از دوران گذشته هستند که در آنها آیین های دینی از جمله ماه مبارک رمضان بصورت گسترده برگزار می شود.
اهتمام مردم مسلمان جمهوری آذربایجان در بزرگداشت ماه رمضان، علاقه قلبی و فطری آنان به دین اسلام را نشان می‌دهد و در سال های اخیر قشر متدین این کشور و بخصوص جوانان برای شناساندن اسلام حقیقی و زدودن تحریفات و خرافات از دامان پاک و آسمانی دین اسلام گام‌های موثری برداشته‌اند.
احترام به ارزش های دینی از جمله عزاداری در ماه محرم و نیز روزه داری در ماه مبارک رمضان در قلوب مردم جمهوری که اغلب شهروندان آن شیعه هستند تا حدی است که در این کشور در ماههای محرم و رمضان مراسم های عروسی برگزار نمی شود و همه اماکن محل برگزاری مراسم عروسی در این ماهها تعطیل و یا در ماه رمضان فقط مراسم افطاری در آنها برگزار می شود.
در این ماه علاوه بر مساجد، مقبره برخی امامزادگان نسبت به ماه‌های دیگر، زایران بیشتری دارند و در برخی از آنها مراسم شب قدر با حضور پرشور مردم برگزار می شود.
همچنین برخی از زنان آذربایجانی که حجاب اسلامی ندارند و نیز مردان که نماز بجا نمی‌آورند، برای احترام به این ماه مبارک، روزه می گیرند و روزه داری در این کشور عروج نامیده می شود و این مساله و موارد شبیه آن به نوبه خود، حاکی از علاقه مردم آذربایجان به دین اسلام است که متأسفانه به دلایلی نتوانسته‌اند احکام اسلامی را به طور دقیق آموزش بینند.
خلاصه در این ماه، بیشتر دینداران روزه‌دار آذربایجانی، با توجه به این‌که شیعه دوازده امامی هستند به انجام فرایض دینی می‌پردازند و به دستورالعمل‌های شرعی توجه دارند و در تلاشند آنچه را که شارع مقدس گفته و احکام و آموزه‌های دینی بر جای مانده از سیره اهل بیت(ع) مؤید آنست، عمل کنند.
شب‌های قدر از مهمترین مناسبت‌های ماه مبارک رمضان به شمار می رود و قشر متدین از جامعه جمهوری آذربایجان در شب‌های قدر با اشتیاق زیادی در مساجد و تکایا به احیا و راز و نیاز با معبود خویش می‌پردازند.
همچنین حسینیه ایرانیان باکو در این شب‌ها، مملو از دینداران آذربایجانی است که برای بهره‌گیری از سخنرانی و مراسم عزاداری در این محل جمع می‌شوند و خیلی اوقات به دلیل محدودیت جا در محوطه بیرونی حسینیه از مراسم احیا استفاده می کنند.
نماز خواندن و عبادت در ماه رمضان، در سطح مساجد آذربایجان توأم با شور و حال خاصی است. حضور زنان، مردان و کودکان در مساجد در شب‌های رمضان، بعد از افطار در شهرها و روستاها، جذبه و حال و هوای دیگری دارد و این شور و حال در شب‌های قدر اوج می گیرد.
در این ماه در بیشتر مساجد جمهوری آذربایجان، سفره احسان بر پا می شود و به طور کل، مساجد در این ماه از ازدحام بیشتری نسبت به ماه‌های دیگر برخوردار هستند.
تلاوت قرآن مجید با حضور قاریان و حافظان مشهور، سخنرانی، آیین عرفانی دعا و نیایش به درگاه خداوند متعال در سطح مساجد و حسینیه‌ها و امامزاده‌ها از برنامه‌های شب‌های قدر و شب ضربت خوردن و شهادت حضرت علی(ع) است.
در روز عید فطر نیز مردم جمهوری آذربایجان به طور دسته جمعی به زیارت اهل قبور می‌روند و حلوا یا خرما در بین مردم تقسیم می‌کنند.
در ماه رمضان اکثر خانواده‌ها در جمهوری آذربایجان تلاش دارند در طول این ماه برای افراد فامیل و نزدیکان افطاری بدهند و دعوت از نزدیکان برای افطاری در یکی از شب‌های آن بیشتر رایج است. افطاری دادن در بین مردم آذربایجان دارای آن چنان اهمیتی است که هر یک سعی می‌کنند در این امر بر دیگری سبقت و پیشی گیرند.
غذاهای که بر سر سفره افطاری دیده می شود، اغلب از غذاهای خاص برای هر منطقه جمهوری آذربایجان می باشد و انواع سوپ ها، برنج با گوشت مرغ و گوسفند ، دلمه برگ مو آذربایجانی و نیز شیرینی جات مختلف از جمله غذاهای افطاری به شمار می رود.
شرکت در نماز عید فطر که با خیل گسترده روزه‌داران در مساجد و حسینیه های شهرهای مختلف آذربایجان انجام می‌شود پایان ماه رمضان و آغاز ماه شوال را خبر می‌دهد و بعد از برگزاری نماز عید در مساجد، مردم به دید و بازدید می‌روند و یک ماه روزه داری و تقرب به درگاه خداوند متعال را به همدیگر تبریک می‌گویند.
با توجه به این که پس از استقلال ملی جمهوری آذربایجان عید سعید فطر از اعیاد رسمی این کشور به شمار می رود، رییس جمهوری آذربایجان همه ساله طی پیامی فرا رسیدن این عید خجسته را به مردم این کشور تبریک می گوید.
هیات دولت جمهوری آذربایجان در مصوبه تعطیلات اعیاد رسمی در سال جاری نیز به مناسبت عید سعید فطر دو روز تعطیل رسمی در سراسر این کشور اعلام کرده است.
خاورم ** ۳۳۷*۱۲۷۵
انتشار دهنده: مجید جعفری