امر به معروف و نهی از منکر در بوته نقد “بحث روز”

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، همزمان با هفته اول ماه محرم که به نام هفته احیای امر به معروف و نهی از منکر نام گذاری گردیده است، برنامه بحث روز گروه سیاسی رادیو ایران با حضور دکتر محمد اسماعیل سعیدی؛ عضو کمیسیون فرهنگی مجلس؛ دکتر محمد صالح مفتاح معاون فرهنگ سازی، رسانه و آموزش ستاد امر به معروف و نهی از منکر در استودیوی و سردار سرتیپ دوم پاسدار ابراهیم کریمی جانشین معاون اجتماعی و ارشاد نیروی انتظامی به عنوان مهمان تلفنی به بررسی ابعاد گوناگون این فریضه خدایی در سطح جامعه پرداخت.

مفتاح رویکرد ستاد را به سه حوزه اصلی تقسیم کرد و ادامه داد: آنچه که به عنوان وظایف اصلی ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر در نظر گرفته شده سه محور کلی شامل آموزش- فرهنگ سازی و حمایت از آمران به معروف را بر عهده دارد. پس از شهادت شهید خلیلی که در راه اقامه این فریضه دینی به شهادت رسید، مجلس شورای اسلامی به منظور حمایت همه جانبه از آمران به معروف و در راستای اجرای قانون هشتم اساسی در قالب قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر به این ستاد به عنوان نهاد حاکمیتی فرادستگاهی وجهه قانونی داد تا این وظیفه را عهده دار شود. 

*مردم امر به معروف می کنند اما خیلی ها نسبت به این واژه دید بدی دارند.

معاون فرهنگ سازی، رسانه و آموزش ستاد امر به معروف و نهی از منکر در ادامه به کارهای انجام گرفته در دوره جدید مدیریتی این ستاد نیز اشاره کرد

وی در همین رابطه رابطه ادامه داد: بر اساس نظرسنجی هایی که در ستاد انجام دادیم مردم امر به معروف و نهی از منکر می کنند اما آنچه که از واژه "امر به معروف"در اندیشه بسیاری از آنان شکل گرفته تنها به پدیده های محدودی چون عفاف و حجاب خلاصه شده است.

مفتاح در توضیح این بخش از صحبت هایش افزود: به عنوان نمونه اگر کسی در صف رعایت حق تقدم را نکند بیشتر مردم به او تذکر می دهند اما این موضوع را نه نهی از منکر که تذکر می دانند .

وی به آمار جالبی هم از بررسی های این ستاد اشاره کرد و گفت: یکی از نتایج بررسی های ما حساسیت مردم بر روی واژه "امر به معروف" است. زمانی که در پایش های خود از نیمی از جامعه آماری مردم پرسیدیم در یک ناهنجاری رفتاری آیا تذکر می دهید در حدود ۹۰ درصد پاسخ آنان مثبت بود. این در حالی است که وقتی به جای واژه تذکر از عبارت امر به معروف استفاده کردیم؛ پاسخ مثبت حدود ۱۷ درصد کاهش نشان داد.

معاون فرهنگ سازی، رسانه و آموزش ستاد امر به معروف و نهی از منکر دلیل این موضوع را وجود نگرش های سطحی و اشتباه به پدیده امر به معروف و نهی از منکر دانست. 

**ظرف امر به معروف فراتر از حجاب است.

معاون فرهنگ سازی، رسانه و آموزش ستاد امر به معروف و نهی از منکر در بخش پایانی صحبت های خود سطوح مختلف این فریضه الهی را برشمرد و تصریح کرد: آنچه که در ذهن عامه از این فریضه الهی شکل گرفته محدود به موضوعاتی همچون عفاف و حجاب شده است در حالیکه ظرف امر به معروف و نهی از منکر ابعاد بسیار مهمتر و بیشتری را در بر می گیرد. چه اینکه زمانی که به فلسفه قیام امام حسین (ع) می نگریم در میابیم ایشان نیز در احیای این فریضه سطوح بالاتری از امر به معروف و نهی از منکر را به عنوان سرفصل های هدف حرکت خود بیان کرده اند. 

وی تصریح کرد: سطح حاکمیتی امر به معروف و نهی از منکر از سطوح

 اجتماعی آن به مراتب بالاتر است. این مهم را می توانیم به خوبی از روایاتی که به نقل از بزرگان دین عنوان شده در بیابیم. همانند حدیث شریفی که می فرماید مردم به حاکمان خود بیشتر شبیه اند تا پدرانشان یا مردم بر دین حاکمان خود هستند. از این رو اهمیت امر به معروف و نهی از منکر در سطوح حاکمیتی اهمیت بیشتری دارد. 

معاون فرهنگ سازی، رسانه و آموزش ستاد امر به معروف و نهی از منکر با اشاره به سیر تاریخی تشکیل این ستاد هم گفت: ستاد احیای امربه معروف و نهی از منکر از سال ۷۳ با حضور جمعی روحانیون فعال در حوزه های اجتماعی و سیاسی تشکیل شد که در ابتدا نام آن "ستاد امربه معروف و نهی از منکر" بود اما رهبر معظم انقلاب پس از دیدار با اعضای این ستاد فرمودند که نام این ستاد به عنوان ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر تغییر پیدا کند. زیرا موضوع امر به معروف و نهی از منکر همچون دیگر واجبات دینی مانند نماز مفروض است و همان گونه که ستاد اقامه نماز به جای مردم نماز را اقامه نمی کند از این رو واجب دینی همچون امر به معروف و نهی از منکر نیز به وسیله آحاد جامعه اجرا  گردد. 

**از عملکرد ستاد احیای امر به معروف راضی نیستیم.

دکتر سعیدی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به عنوان مهمان دیگر برنامه بحث روز گروه سیاسی رادیو ایران  از عملکرد ستاد امر به معروف و نهی از منکر انتقاد کرده و گفت: البته این نقد من نه به کلیت وجودی این ستاد که عملکرد برخی از اعضای آن بر می گردد.

وی تصریح کرد: بسیاری از اعضای این ستاد همچون دیگر ستادهای فعال در کشور از مدیران عالی کشوری هستند که مشغله فراوانی دارند از این رو حتی فرصت حضور در این ستاد را پیدا نکرده تا چه رسد به آنکه در راستای ماموریت های ذاتی آن بتوانند نقش آفرینی کنند. 

* فرهنگ سازی مقدمه ای مغفول در امر به معروف 

 عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی فرهنگ سازی نهادینه کردن هنجارها و ارزش های اجتماعی را پیش زمینه فعالیت ها در حوزه امر به معروف و نهی از منکر دانست و با انتقاد از عملکرد نهادهای مسئول همچون آموزش و پرورش در این زمینه عنوان کرد: این در حالیست که در کشور ما به جای آنکه از مهد کودک تا سطوح بالاتر ارزش های هنجاری به عنوان یک فرهنگ عمومی نهادینه شود، فقط از حلقه های پایانی این امر همچون نیروی انتظامی انتظار اجرای آن وجود دارد.

وی در همین رابطه مثالی زد و ادامه داد: به عنوان نمونه در کشور ژاپن شهرداری توکیو حدود هزار و پانصد نیروی کار دارد در حالی که شهری مانند تهران  چیزی حدود ۶۰ هزار نیرو در شهرداری به کار گرفته شده که بیشتر آنان وظیفه پاک سازی معابر عمومی را عهده دار هستند.

دکتر سعیدی تصریح کرد: در آن کشور رعایت نظافت معابر عمومی به عنوان یک اصل نهادینه شده در بین آحاد جامعه مفروض است.حتی تفکیک گذاشتن زباله خشک و تر در بین روزهای هفته به عنوان هنجار در میان ژاپنی ها تا آنجا نهادینه شده که زمانی فردی خواست در روز غیر مرتبط زباله تر خود را دم در بگذارد اما با واکنش جدی مردم رو به رو شد.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی از نحوه ارائه گزارش ستاد امر به معروف و نهی از منکر انتقاد کرد و گفت: براساس قانون بایستی در نیمه نخست سال این گزارش به مجلس ارائه گردد در حالی که این رخداد در روزهای بررسی بودجه (سه ماهه پایانی سال) انجام می گیرد.من  در همین مورد به دوستان تذکر دادم وگفتم این حرکت شائبه آن را ایجاد می کند که تنها دوستان ستاد امر به معروف و نهی از منکر برای دریافت بودجه به سراغ مجلس می آیند.

وی در عین حال بر خود مجلس هم نقد وارد کرده و تصریح کرد: من در گفتگویی که با ریاست کمیسیون فرهنگی داشتم هم عنوان

 کردم که بایستی کمیسیون فرهنگی مجلس به موقع از ستاد امر به معروف و نهی از منکر دعوت کرده تا به موقع در مجلس حاضر شوند.

* مفتاح: جلسه را به زودی تشکیل خواهیم داد

پس از صحبت های انتقادی سعیدی به عملکرد اعضای ستاد احیای امر به معروف، مفتاح؛ معاون فرهنگی ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر خبر از تشکیل جلسه ستاد مطبوع خود در روز شنبه داد و گفت: طبق قانون باید ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر گزارش خود در هفته احیا امر به معروف به مجلس ارائه کنند. در همین راستا جلسه ای روز شنبه با حضور اعضای ستاد؛ نمایندگان مجلس و اصحاب رسانه خواهیم داشت که در آن ریاست محترم قوه قضائیه در آن به ارائه گزارش خواهد پرداخت.

* ناجا حلقه آخر اجرای امر به معروف و نهی از منکر است

سردار سرتیپ دوم پاسدار ابراهیم کریمی؛ جانشین معاون اجتماعی نیروی انتظامی هم در برنامه بحث روز وظیفه نیروی انتظامی را به عنوان یکی از اعضای ستاد امر به معروف و نهی از منکر اجرای قانون دانست و در عین حال یادآور شد: با آن که ناجا تنها در مرحله آخر حلقه اجرای این فریضه الهی قرار دارد و ما موظفیم تا قانون را در سطح جامعه اجرا کنیم، با این حال بر خود وظیفه دانستیم تا با اقدامات فرهنگی و طراحی برنامه های دیگر در راستای اجرای هرچه بهتر این فریضه انجام وظیفه کنیم.

سرتیپ کریمی در پایان با گلایه از عملکرد سایر دستگاه های متولی در موضوع امر به معروف و نهی از منکر تصریح کرد: ایراد اصلی دیگر اعضای این ستاد آن است که از آنان تنها نامی به عنوان اعضای ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر وجود دارد.این در حالی است که اگر بخواهیم به شکلی شایسته شرایط را برای اجرای این فریضه وحمایت از آمران به معروف مهیا کنیم باید تمامی دستگاه های مرتبط علاوه بر حضور موثر در جلسات ستاد، در ادای وظیفه خود در راستای اجرای امر به معروف و نهی از منکر به شکلی جدی تر وارد شویم تا تنها ناجا به عنوان حلقه آخر اجرای این فریضه جور کوتاهی دیگر نهادها را نکشد.