تجربه «خط مقدم» با «پروین» و «برادران کارامازوف»!

گروه فرهنگ و هنر مشرق – یکی از علل رونق کار نویسندگان و ناشران جبهه فرهنگی انقلاب، گسترش نسبی ویترین های عرضه کتاب در این جبهه بوده است. حالا همه کسانی که دنبال کتاب های سالم و محصولات فرهنگی مناسب، کاربردی و ارزان هستند، دستشان خالی نمی ماند و در هر گوشه شهر پاتوق های مناسبی برای دسترسی به آن ها وجود دارد.

خبرنگار مشرق در پروژه «کتابگردی در تهران» به سراغ کتابخوانان حرفه ای رفته و همراه آن ها، راهی کتابفروشی های معتبر و معروف جبهه فرهنگی انقلاب در سطح شهر تهران شده است. در این سفرنامه تصویری شما ضمن آشنایی با زیر و بم یک کتابفروشی، به کمک فرد کتابخوانی که ما را همراهی کرده است، با چند عنوان از بهترین کتاب های آن کتابفروشی هم آشنا می شوید.

قسمت اول این کتابگردی را نیز ببینیم و بخوانیم:

کتابگردیِ تصویری / ۱ / کتاب اسم انقلاب به میزبانی زهره توکلی؛ «اسم»ی که نکوست از بهارش پیداست

پیشنهاد می کنیم بعد از همراهی با ما در این کتابگردی، خودتان هم شال و کلاه کنید و از حال و هوایی که ما تجربه کردیم، بهره ببرید.

در دومین قسمت از این کتابگردی، راهی کتابفروشی سوره مهر (انقلاب) شدیم. همین دیروز بود که سرکار خانم فاطمه سلیمانی ازندریانی (نویسنده و فعال حوزه کتاب) ما را با فضای این کتابفروشی و برخی کتاب ها و محصولات فرهنگی آن آشنا کرد. این فروشگاه در تهران، گوشه شمال شرقی میدان انقلاب اسلامی، کنار سینما بهمن قرار دارد. این جا قبلا گالری نمایش آثار تجسمی بود اما چند سالی است که به جمع کتابفروشی های جبهه فرهنگی انقلاب پیوسته. ویترینی در کنار خیابان دارد و فروشگاه اصلی، چند پله پایین تر است. ان شا الله این کتابگردی ها ادامه دارد…

گزارش: میثم رشیدی مهرآبادی
عکس ها: فرهاد خیابانی
با تشکر از سعید عزیزی، راهنمای کتاب سور مهر

مترو بهترین راه برای دسترسی به کتابفروشی سوره مهر است. چند دهنه آنسوتر، یک خروجی جمع و جور برای مترو وجود دارد. خورشید ۱۰ صبح لحظه به لحظه جاندارتر می شود که می رسیم به همسایه سینما بهمن. یادش بخیر سالهای نوجوانی که به اشتیاق فیلم های جشنواره فجر به اینجا می آمدیم… ویترین پر و پیمانی گذاشته اند برِ خیابان برای جلب مشتریان. داخلش از هر نوع کتابی هست تا عروسک و ماگ و… هوا آنقدر گرم هست که معطل نکنیم و وارد دالان خیال انگیز سوره مهر بشویم. ۱۵ پله که پایین بیاییم، رسما وارد کتابفروشی شده ایم. اما سه پله دیگر هنوز باقی مانده. روی همین پله ها، قفسه کتاب های پرفروش ماه را گذاشته اند. همان اول کار، دست خانم سلیمانی به سمت نخل و نارنج می رود. می گوید کتاب خوبی است اما نام نویسنده اش (وحید یامین پور) هم در فروش بالایش بی تاثیر نبوده. کتابی که کم کم می خواهد چاپ چهلم را تجربه کند. به یاد حامد عسکری که حالا در سرزمین وحی است و استوری ها و گزارش های تصویری اش را هر روز می بینیم، دستم به سوی «پریدخت» می رود اما سلیمانی می گوید از این کتاب، خوشش نیامده! این عروسک ها انگار آمده اند برای خوش آمد گویی. حس زیبای روستایی شنا نظرمان را جلب می کند. خانم سلیمانی می گوید برای انی عروسک ها دهان و بینی نمی گذارند چون برخی عروسک سازها اعتقاد دارند فقط خداست که می تواند موجودی کامل خلق کند و ما که مخلوقیم، بخشی از صورت انسانی را نیمه کاره رها می کنیم… سلیمانی کنار ویترین فروشگاه گفته بود: در تعجبم که چرا روی ماگ ها هیچ نشانی از کتاب نیست و حالا ناگهان این ماگ، نظرش را جلب می کند. آنقدر عاشق کتاب است که با اشتیاق می گوید: این را می خرم… گردشمان را از دیواره جنوبی آغاز می کنیم. قفسه های نمایشنامه و تئاتر و سینما را اینجا گذاشته اند. خانم اشرفی که ویراستار داستان های خانم سلیمانی است هم به ما پیوسته. از ایشان هم دعوت می کنم همراهی مان کند و کتاب هایی را به ما معرفی کند. در قفسه نمایشنامه ها، آثار انتشارات نیستان نظر خانم سلیمانی را جلب می کند چرا که بسیاری از کتاب های ایشان را نشر نیستان منتشر کرده. ۳۵۰۰۰ سال تاریخ زیورآلات اقوام ایرانی اولین کتابی است که خانم سلیمانی برمی دارد. می گوید اینگونه کتاب ها به من در نوشتن داستان های تاریخی ام بسیار کمک کرده. وقتی می خواهم شخصیت ها را توصیف کنم، دانستن نحوه پوشش، زیورآلات و ویژگی های ظاهری آن ها خیلی کمکم می کند. من هم به یاد مجید قیصری می افتم و دستم می رود به کتاب ۴۵ کهن الگوی شخصیت که نشر ساقی آن را منتشر کرده. کهن الگوهایی که هم به کار نویسندگان می آید و هم به کار سینماگران. مجموعه داستان «یک سرباز ساده ملکه» مجموعه­ای از داستان­های برگزیده جایزه اُ. هنری در سال ۲۰۰۹ است که با ترجمه شیما الهی منتشر شده است. در این مجموعه ۱۷ داستان برگزیده در این جایزه به همراه مقدمه لائرا فرمن سردبیر انتشار این مجموعه درج شده است. «کلانتری غیرانتفاعی» سومین تجربه مشترک فیلم نامه نویسی سید مهدی شجاعی و بهزاد بهزادپور است که در قالب یک فیلم نامه طنز فانتری از سوی انتشارات کتاب نیستان منتشر شده است. یادش به خیر روز رونمایی کتاب روزهای بی آینه. کتابی که گلستان جعفریان بر اساس خاطرات همسر شهید خلبان حسین لشگری نوشته و بسیار متاثرکننده است. از معدود کتاب هایی بود که خوانده بودم و به مراسم رونمایی اش می رفتم. حالا کتاب صوتی اش را برداشته ام تا به خانم سلیمانی معرفی اش کنم. این میز، مخصوص کتاب های صوتی است. انتشارات سوره مهر، ید طولایی در تولید کتاب صوتی دارد و طبیعی است که میز اختصاصی هم برای این تولیدات دارد. سلیمانی کتاب صوتی آن بیست و سه نفر را برمی دارد و بر قوت این کتاب تاکید می کند. من هم بی فاصله، کتاب رادیویی شوکران از انتشارات روایت فتح را برمی دارم. به خانم سلیمانی می گویم که کتاب رادیویی با کتاب صوتی فرق دارد. در این مدل، کتاب روایت می شود و وسطش هم ردی از روایت های مختلف و موسیقی و … هم وجود دارد که آن را شنیدنی تر می کند. داخل یک دالان، بخش موسیقی است. خانم سلیمانی می گوید به موسیقی علاقه ای ندارد و ما هم از خداخواسته به بهانه این که ترویج موسیقی نکرده باشم، راهمان را کج می کنیم به سمت قفسه های پرتعداد دفاع مقدس و مقاومت. سلیمانی، فائضه غفارحدادی را از دوستان تازه و صمیمی اش می داند و همان اول کار، دستش می رود به سمت کتاب «خط مقدم» که غفارحدادی از وقایع چند سال از تلاشه ای شهید حاج حسن طهرانی مقدم نوشته و انتشارات شهید کاظمی آن را منتشر کرده است. کتابی خواندنی که جلدهای بعدی اش در راه است… صدف روی کتاب، نظر خانم ها سلیمانی و اشرفی را جلب می کند. می گویم از کارهای نشر فاتحان است. برای آن سالهای رونق این نشر و یاد کتاب «سرباز سالهای ابری» می افتم که آن هم در کتابسازی اش، بی نظیر بود… همان اطراف، کتاب ادواردو هم نظر خانم سلیمانی را جلب می کند. یادش می آید که تعریف مستند این شهید را در دوران تحصیل شنیده بود اما نتوانسته بود آن را ببیند. تا این که چند سال بعد، با کتابی نوشته بهزاد دانشگر با این شخصیت خاص آشنا می شود. می گوید اگر به برنامه کتاب باز دعوت بشود، دو سردیس برمی دارد که حتما یکی اش برای پروین اعتصامی است… در تعجبم که چرا هنوز محمدرضا رضائیان او را به این برنامه دعوت نکرده است. خانم اشرفی از بین کتاب ها «دا» را برمی دارد و آن را از ماندگارترین کتاب ها در حوزه دفاع مقدس می داند… راستی چند نفر از کسانی که این کتاب را دارند، آن را خوانده اند؟ از فرصت استفاده می کنم و می گویم که به تازگی فاطمه دوستکامی خاطرات صباح وطن خواه را با نام «صباح» به همت سوره مهر منتشر کرده است. تصویری از خانم وطن خواه را می آورم تا خانم اشرفی یادش بیاید درباره کدام همرزم خانم حسینی صحبت می کنیم. کمی آن طرف تر، میزی را برای کتاب های مدافعان حرم گذاشته اند. انواع و اقسام کتاب ها از انواع و اقسام ناشران. خانم سلیمانی هم دستش می رود به کتاب سربلند و می گوید که خیلی نظرش را جلب کرده. کتابی که محمدعلی جعفری درباره شهید محسن حججی نوشته و انتشارات شهید کاظمی آن را منتشر کرده است. از دیگر کارهای انتشارات شهید کاظمی، کتاب «از افغانستان تا لندنستان» را برمی دارد و می گوید عطف چاپ قبلی کتاب به نحوی بود که چهره راوی کتاب، در کتابخانه ام ترس آور بود و در چاپ جدید این مشکل حل شده!… این کتاب را وحید خضاب ترجمه کرده. لابلای قفسه های انقلاب و مقاومت، دستم ناخودآگاه می رود به سمت «الف لام خمینی». شاهکار هدایت الله بهبودی درباره زندگی امام خمینی (ره) کتاب های مذهبی هم روی همین قفسه های ضلع شرقی است. سلیمانی می گوید کتاب «پدر، عشق و پسر» را حدود ۵۰ بار خوانده و این کتاب آغازی بوده بر ورود او به دنیای نویسندگی. حالا به انتهای ضلع شرقی کتابفروشی رسیده ایم. جایی که ورودی کافه کتاب هم همانجاست… یک دالان باریک در این قسمت از کتابفروشی را گذاشته اند برای کتاب های چاپ قدیم که قیمتشان هم مناسب است. فرهنگ عمید یکی از آن کتاب هایی است که با قیمت چاپ های قدیم، می شود به راحتی آن را خرید و کتابخانه خانه یا محل کار را غنی کرد. خانم فائضه غفارحدادی به غیر از خط مقدم، یک کتاب دیگر هم دارد به نام «دهکده خاک بر سر» که این روزها فروش خوبی دارد و مورد استقبال جوانان قرار گرفته. سفرنامه ای با لحن طنازانه از سفر نویسنده به لوزان سوئیس. حالا رسیده ایم به شمال شرقی کتابفروشی که چند قفسه را به کتاب های کودک و نوجوان اختصاص داده اند. سلیمانی می گوید همیشه برای خواهرزاده اش کتاب کودک می گیرد و از مشتریان پر و پا قرص این بخش از کتابفروشی هاست. روی میز هم اسباب بازی های مناسب و ایرانی گذاشته اند برای تکمیل سبد نیازهای مراجعه کنندگان… «طوطی نامه» شانزدهمین کتاب از مجموعه قصه های شیرین ایرانی است که نشر نامک که بخش کودک و نوجوان انتشارات سوره مهر است، آن را منتشر کرده است. کتاب آموزش وضو و نماز برای پسران و دختران اثر رضا کرمی زاده از انتشارات نودا، کتاب هایی است که نظر خانم سلیمانی را جلب می کند. حالا دیگر هر لحظه بر تعداد مراجعین کتابفروشی افزوده می شود. «ابزارهای کلیدی مالی برای مدیران» کتاب جالبی است که انتشارات آریانا قلم منتشر کرده و کار طراحی و کتاب سازی اش با مجید زارع بوده. از آن کتاب هایی که قیمت بالایشان و البته شیکی ظاهرشان مانع از خرید آن می شود اما تورق آن ها که خرجی ندارد! خانم سلیمانی خواندن کتاب های شهید استاد مطهری خصوصا کتاب مسئله حجاب را توصیه می کند. راهنمای کتاب می گوید مسئله حجاب تمام شده… من هم اضافه می کنم، البته کتاب مسئله حجاب، و الا خود مسئله که هنوز پابرجاست… دو کتاب ارزشمند یاسین حجازی هم خودشان را رو می کنند. خانم سلیمانی قاف را پیشنهاد می کند و من هم «کتاب آه» را. بازنویسی هایی هنرمندانه دربازه زندگی پیامبر مکرم اسلام و حضرت امام حسین علیه السلام صحبت از مجموعه کتاب های عاشورایی هم می شود و نام کتاب های سلوک عاشورایی که حاوی بیانات حضرت آیت الله مجتبی طهرانی است، به میان می آید… حدود یک ساعت گذشته و ما تازه رسیده ایم به قفسه رمان و داستان در ضلع شمالی کتابفروشی. باز هم کتاب های نشر نیستان می چسبد به دستان خانم سلیمانی و این بار اثری از محمدرضا بایرامی. خانم سلیمانی می گوید بیشتر از ۵۰ صفحه از کتاب «ابنبات هل دار» را نتوانسته بخواند و با آن ارتباط نگرفته و من اضافه می کنم البته افرادی را سراغ دارم که به این مجموعه از کتاب های مهرداد صدقی علاقمندند. کتاب احسان رضایی بهانه ای می شود برای یادکردی از انتشارتا قاف که کتاب های خوبی در حوزه طنز منتشر می کرد و حالا مدتی است که به حالت نیمه تعطیل درآمده. به امید بازگشتش به روزهای طلایی… سلیمانی از بین آثار امیرخانی، بارها نام جانستان کابلستان را می برد و می گوید که به آن خیلی علاقمند است. و عکاسمان ما را با دختر شینا شکار می کند. کتابی خواندنی از مهناز ضرابی زاده که روایتی از زندگی قدم خیر محمدی کنعان همسر سردار شهید حاج ستار ابراهیمی است. و مجموعه سفرنامه های منصور ضابطیان از آن بالا چشمک می زنند… سلیمانی چای نعنا را بیشتر از بقیه پسندیده و یادی می کند از پذیرایی با چای نعنا در مراسم رونمایی این کتاب.. خانم اشرفی همچنان همراه ماست. ویراستاری که دقت هایش، لذت خواندن کتاب ها را مضاعف می کند. شما از کتاب هایی که روی میز چیده شده، کدام را انتخاب می کنید؟ من هم از فرصت استفاده می کنم . کتاب زخم داوود را معرفی می کنم. نویسنده کتاب، سوزان ابوالهوا، یک عرب فلسطینی ساکن امریکاست. داستان از زاویه‌ای متفاوت به فلسطین و ساکنان آن (چه یهودی و چه عرب) نگاه می‌کند. کتابی که به تازگی به در انتشارات آرما به چاپ پنجم رسیده. خانم اشرفی یک کتاب را به دستم می دهد. تمامی داستانهای کوتاه «فلانری اوکانر»، نویسنده‌ آمریکایی با ترجمه آذرعالی پور که از سوی نشر آموت منتشر شده از پیشنهادهای اوست. و ما از ضلع شمالی به ضلع غربی می رسیم. جایی میان ادبیات داستانی و شعر. یاد مهدی قزلی و بنیادش می افتم… قمارباز یکی از آثار درخور و ممتاز داستایوفسکی است که در سن ۴۵ سالگی وی، تنها در مدت ۲۶ روز نگاشته شده‌است. از ویژگی‌های منحصر به فرد «آخرین شاهدان» می‌توان به این نکته اشاره کرد که آلکسیویچ، در اثر حاضر نه حاصل اندیشه‌های شخص خود که تجربیات کودکانی را گرد آورده است که “شاهد” جنگ دوم جهانی بوده‌اند و در حال حاضر یا دار فانی را وداع گفته‌اند، و یا در کهنسالی به سر می‌برند. «برادران کارامازوف» مشهورترین اثر داستایوسکی است که نخستین بار به صورت پاورقی در سال‌های ۸۰–۱۸۷۹ در نشریه پیام‌آور روسی منتشر شد. گویا این رمان قرار بوده قسمت اول از یک مجموعه سه‌گانه باشد اما نویسنده چهار ماه بعد از پایان انتشار کتاب، درگذشت! سلیمانی در ضلع غربی «همان همیان» را به دست من می دهد و خودش هم «پیامبر و دیوانه» از جبران خلیل جبران را برمی دارد. من کتاب انتخابی خانم سلیمانی را می پسندم و با خودم می برم تا کنار صندوق، حسابش کنم. کتاب «مناجات» از عباس حسین نژاد با محوریت و بازآفرینی نیایش ها از منظری متفاوت و متناسب با ذهنیت و مناسبات جامعه امروز توسط انتشارات سوره مهرمنتشر شده. یکی یک جلد برمی داریم و لذت می بریم. خانم سلیمانی همچنان اصرار دارد علاقه اش به پروین اعتصامی را نشان دهد… و اینجا میزی مفصل قرار دارد از کتابهای تقریظی مقام معظم رهبری. سلیمانی می گوید: دوست دارم کتاب هایم از سوی رهبر انقلاب خوانده شود و نظر ایشان را بدانم. خصوصا کتابی که برای امام جواد علیه السلام نوشته ام… حالا باز هم میان کتاب ها، محو زیبایی این محصولات می شویم. و حسرتی از دهه شصت که هیچکدام از این لوازم و التحریرها وجود خارجی نداشت… و فروشگاه پر است از نشانه های زندگی… و ما که گذشت این دو ساعت را حس نکردیم… و حالا می رویم تا با یک لیوان چای، خستگی جسمی مان را در کنیم… گودی کافه که بر دنجی آن افزوده، ما را به خود می خواند. و حالا باز هم کتاب هایی که در این کتابگردی دیده ایم را برای هم مرور می کنیم. و باورمان نمی شود که فرصت امروز هم تمام شده… و کتابفروشی سوره مهر را تا دیدار بعد و به زودی، ترک می کنیم در حالی که مسئول فروشگاه دو جلد کتاب به ما هدیه می دهد و شادی مان را مضاعف می کند…