حرف‌های ابراهیم فیاض درباره‌ی حجاب و زنان

روزنامه همشهری، گفتگویی با آقای ابراهیم فیاض جامعه شناس انجام داده است. فیاض در این گفتگو درباره‌ی وضعیت زنان ایرانی، فشاری که متحمل می شوند، حجاب و رفتارهای پلیس و روندی که به فروپاشی اجتماعی منجر می شود صحبت کرده است.

آقای فیاض به روزنامه همشهری گفته است: یکی از مشکلاتی که در کشور وجود دارد همین بحث حجاب و عفاف است. اما این موضوع به پلیس چه ارتباطی دارد؟

آقایان به پلیس فشار می‌آورند؛ ذات پلیس با این چیزها سنخیت ندارد. پلیس را برای مبارزه با دزد و قاتل ساخته‌اند. سردار احمدی‌مقدم که فرمانده پلیس بود، مرا دعوت کرد و رفتم صحبت کردم. گفتم این کاری که شما می‌کنید سوسیالیستی است. تازه اول کار گشت ارشاد بود. او هم به من گفت: «تو دوم خردادی هستی!» حتی در شورای فرهنگ و شورای اجتماعی کشور داد کشیدم و گفتم کار فرهنگی با چوب و چماق نمی‌شود. وقتی پلیس را با بحث حجاب درگیر کردند، نخستین اتفاقی که افتاد این بود که دزدی‌ها به‌شدت اوج گرفت و زورگیری‌ها زیاد شد.

بعد از مدتی در شورای فرهنگ عمومی کشور، سردار احمدی‌مقدم اعتراف کرد که دکتر فیاض از روز اول به ما گفت خودمان را درگیر گشت ارشاد نکنیم و ما به او فحش دادیم، ولی من واقعا چه کاره‌ام که خودم را درگیر کنم؟ در کشور دزدی، قاچاق مواد و… وجود دارد اینها را ول کردیم و چسبیدیم به چیز دیگر. راست هم می‌گفت. اصلا چه‌کسی گفته که پلیس با مردم کل‌کل کند؟

ما باید قبول کنیم که در مسائل فردی دخالت کرده‌ایم و در مسائل اجتماعی مانده‌ایم. قبلا هم گفتم با اینکه امنیت به‌شدت بالاست، احساس امنیت کم شده است.

ما ایرانی‌ها در گذشته چادر هیچ‌وقت نداشته‌ایم؛ چاقوره داشته‌ایم…. چادر سیاه از ما نبوده، از ترکیه‌ای‌ها بوده که به دربار قاجار هدیه دادند و کم‌کم وارد ایران شد.

رئیس گروه اجازه نمی‌دهد مردم‌شناسی جنسی را درس بدهم. شاهدیم تعداد بیماران مبتلا به ایدز با شیبی تند در حال رشد است، طلاق در اوج است، ازدواج به‌شدت کم شده و اینها همه مسائل جنسی است. اگر از من بپرسید چه‌کار کنیم که مشکلات ازدواج و طلاق حل شود، می‌گویم «زنانگی جنسی» را به زنان برگردانید. ما در حوزه زنان خیلی خطا کردیم. ما چه گذاشته‌ایم بماند؟ خواسته‌ایم همه‌چیز را کنترل کنیم اما همه را با هم نابود کرده‌ایم.

اینها می‌گویند این مسائل را قدرت باید تعیین کند؛ آن هم قدرت پلیسی. زمانی هم که پای زور به میان می‌آید، ویرانگری اجتماعی شروع می‌شود و فروپاشی اجتماعی بیشتر رخ می‌دهد؛ مثلا در موضوع حجاب شاهد برخوردهای سلیقه‌ای بسیاری هستیم.

شما دقت کنید که الان وضعیت زنانگی که داریم، افتضاح است. متأسفانه بخشی از زنان جامعه ما افسرده و پرخاشگر شده‌اند…. رشد طلاق در تهران ۶۷ درصد است. تا چند وقت دیگر خودکشی زنان هم اوج می‌گیرد؛ چون تنهایی و فقر اوج می‌گیرد.

{چه باید کرد؟} اولین قدم این است که دانشگاه‌ها باید بحث جنسی و بحث لباس و حجاب را جدی شروع کنند. ما این‌همه فحش به غرب دادیم، آخرش چه شد؟‌ مثل غرب و بدتر از آن نشدیم؟ آمریکایی‌ها یک مَثَل خوبی دارند که می‌گوید هر کسی با کسی بیشتر دشمنی کند، آخرش مثل او می‌شود. به‌جای اینکه غرب‌شناسی کنیم با غرب دشمنی کردیم. همه اینها جهل است. جهل یا ترس و نفرت یا عشق رمانتیسم ایجاد می‌کند.

یک عده در ایران از غرب متنفر هستند؛ چون جاهل به غربند و عده‌ای هم عاشق غرب هستند که آنها هم جاهلند. یک عده‌ای مدام از فحشا در غرب می‌گویند. پس این همه علم و مقاله علمی و دانش را در غرب چه‌کسی تولید می‌کند؟ جوانان ما به غرب می‌روند همه‌شان فاحشه می‌شوند؟ ببینید مرحوم مریم میرزاخانی چقدر آبرو برای ما خرید.

جوان‌های ما در غرب خیلی‌هایشان خانواده تشکیل می‌دهند و زندگی موفقی دارند. این جهالتی که به‌وجود آورده‌ایم ما را به این مسائل رسانده است. تنها راهش هم بازگشت به علم است.