زیست مؤمنانه حق عمومی امت اسلامی است

حجت‌الاسلام رحیم قربانی، پژوهشگر مسائل دینی در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، در رابطه با اهمیت رعایت حجاب و عفاف در جامعه اظهار کرد: حجاب، هم از نظر تاریخی و هم از نظر فرهنگی و اجتماعی قابل بحث و بررسی است و کتاب‌های بسیاری در این رابطه نوشته شده که کتاب «فلسفه حجاب» از شهید مطهری و همچنین کتاب «زن در آئینه جمال و جلال» از آیت‌الله جوادی آملی از جمله کتاب‌های مبنایی در این حوزه بوده و ضروت و اهمیت تاریخی حجاب نیز در بسیاری از کتب دیگر آمده است.

ارکان فلسفه حجاب

وی با بیان این‌که حتی انسان‌های غیردین‌دار نیز به یک سری اصول اخلاقی پایبند هستند، گفت: یکی از ارکان فلسفه حجاب انسان، رکن اخلاقی آن است و یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های بین انسان و حیوان نیز در مسئله پوشش است، چرا که از نظر اخلاقی اگر انسان متناسب با چارچوب اجتماع خود (خانه، محل کارو…) پوشش مناسبی نداشته باشد، آثار سوء بسیاری بر جای خواهد گذاشت.

این پژوهشگر مسائل دینی با تأکید بر این‌که حتی فضاهای مختلف خانه نیز لباس‌ و پوشش مخصوص خود را دارد، افزود: چنانچه آشپرخانه، اتاق خواب، پذیرایی و… لباس مخصوص خود را دارند، فضاهای مختلف اجتماع نیز لباس مخصوص خود را داشته و دارای نکات ظریف اخلاقی و اجتماعی است که هرگز نباید از آن غافل شویم.

وی در این رابطه افزود: متأسفانه گاه از این موضوع غفلت می‌شود و برخی افراد، لباس مخصوص فضای خصوصی را در محیط اجتماعی استفاده می‌کنند، در حالی که این نوع پوشش جایگاهی در فرهنگ اجتماعی ایران ندارد.

وی با بیان این‌که در فرهنگ اجتماعی ایران، هیچگاه مردی با شلوارک و زیرپیراهن در انظار عمومی ظاهر نمی‌شود، افزود: در فرهنگ اصیل ایرانی، این نوع پوشش مخصوص فضای خصوصی افراد بوده و همچنین بانوان نیز با پوشش خصوصی در فضای عمومی حاضر نمی‌شوند.

اهمیت رعایت حجاب از منظر حقوقی

حجت‌الاسلام قربانی با تأکید بر جنبه‌های حقوقی حجاب در جامعه نیز گفت: علاوه بر ابعاد فرهنگی، اجتماعی و دینی، حجاب یک مسئله حقوقی است و بُعد حقوقی یکی از پایه‌های اصلی حجاب بوده که ستون فکری انسان هم بدان وابسته است، بر این اساس، حجاب هم حق زن، هم حق شوهر، حق اخلاقی جامعه و خانواده و همچنین حق نهاد اجتماع (حق فرهنگ عمومی) است.

وی در تشریح این‌که حجاب به عنوان «حق زن» مطرح است، گفت: حجاب، حریمی برای زن است که می‌تواند در قالب آن، حریم وجودی خود را از نگاه‌ها، آسیب‌ها و طمع‌های خام هوسرانان جامعه حفظ کند. هیچ بانویی نمی‌تواند ادعا کند که حجاب امری شخصی است و من از حق خود می‌گذرم و حجاب را رعایت نمی‌کنم؛ چرا که حجاب نیز مثل تنفس کردن یک حق طبیعی بوده و وجود انسانی و الهی یک زن با آن سازگاری دارد؛ بنابرین، حجاب، حق قابل گذشت نیست؛ چرا که رعایت نکردن آن به ضرر ماهیت وجودی زن خواهد بود.

وی در تشریح این‌که حجاب به عنوان «حق پدر و شوهر» مطرح است، افزود: یک بانو از نظر ناموس خانوادگی و اجتماعی، پیش از ازدواج به پدر خود تعلق داشته و پس از آن نیز به شوهرش متعلق می‌شود؛ با توجه به این‌که تمامی هزینه‌های زندگی یک زن بر عهده مرد بوده و همچنین مهریه‌ای در حق زن پرداخت می‌کند، از این رو زن در حکم متعلقه و ناموس مرد بوده و حجاب زن نیز به عنوان حقی برای شوهر مطرح می‌شود.

این پژوهشگر مسائل دینی در این رابطه اضافه کرد: متأسفانه بی مبالاتی آقایان باعث بدحجابی و بی حجابی بانوان می‌شود، چرا که اگر مرد به حق خود در مورد حجاب همسر و دخترش پایبند باشد و از حق خود عدول نکند، بی حجابی در جامعه دامن زده نمی شود.

وی با بیان این‌که «حق اخلاقی جامعه و خانواده» نیز سومین حقی است که در مورد حجاب مطرح می‌شود، افزود: جامعه فی نفسه حق حیات معنوی دارد و هیچ انسانی، خانم یا آقا حق ندارند با بدحجابی یا بی حجابی خود، امنیت اخلاقی جامعه را به خطر بیندازند؛ زیرا حق طبیعی همه اقشار جامعه است که در جامعه‌ای با امنیت اخلاقی زندگی  کنند.

حجت‌الاسلام قربانی گفت: اگر فردی با بی‌حجابی و بدحجابی باعث آسیب رساندن به فکر و زمینه‌سازی برای به فساد افتادن سایر افراد جامعه شده و نگاه‌های مردم را آلوده کرده و در نهایت منجر به خطرافتادن بنیان خانواده‌ها شود، در حقیقت حق طبیعی جامعه را سلب می‌کند که امری قابل قبول نیست؛ هیچ کس نمی‌تواند ادعا کند که پوشش وی مسئله شخصی بوده و به کسی ربطی ندارد؛ چرا که پوشش افراد، حق جامعه است و ضایع کردن آن، حق جامعه را پایمال کرده و سرنوشت جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

استاد حوزه و دانشگاه در تشریح این‌که حجاب «حق نهاد اجتماعی» و فراتر از حق آحاد جامعه است، افزود: کلّیت جامعه بر اساس انسانیت شکل گرفته و درست زیستن حق طبیعی همه افراد جامعه است، از این رو اگر بدحجابی و بی‌حجابی باعث مختل شدن امنیت و آرامش نهاد جامعه شود و ناهنجاری ایجاد کند، قابل قبول نخواهد بود. زیرا زیست مؤمنانه حق عمومی نهاد اجتماعی امت اسلامی است.

تعیین محدوده حجاب برای آقایان و بانوان

وی در پاسخ به این‌که رعایت حجاب فقط برای بانوان واجب است یا خیر، افزود: حجاب هر موجودی نسبت به ماهیت وجودی خود تعریف می‌شود و در دین اسلام برای آقایان و بانوان محدوده حجاب تعیین شده که هر دو باید رعایت کنند؛ در رساله‌های مراجع تقلید محدوده پوشش آقایان مشخص شده و در این رابطه آمده است: اگر پوشش یک مرد در اماکن عمومی مناسب نبوده و امنیت اخلاقی جامعه را به خطر اندازد، از نظر شرعی ممنوع بوده و از لحاظ قانونی نیز قابل پیگیری است.

وی ادامه داد: برای بانوان به جز صورت و دست‌ها پوشاندن سایر نقاط بدن واجب است؛ هرچند برای مردان، پوشش کل بدن واجب نشده، اما هیچگاه مردان نمی‌توانند ادعا کنند که حجاب فقط برای زنان آمده؛ چرا که در اسلام محدوده حجاب برای آقایان نیز مشخص شده است.

این پژوهشگر مسائل دینی با تأکید بر این‌که بانوان با حجاب، برای خود، خانواده و همسرشان آرامش معنوی ایجاد می‌کنند، بیان کرد: توجه به پوشش چه برای آقایان و چه برای بانوان باعث حفظ ساختار و بنیان خانواده‌ها می‌شود و از نظر آسیب‌شناسی مهم و قابل توجه است.

ضرورت پرداخت جدی به آثار سوء «زنای فکری» در جامعه

وی با تشریح علل زنای فکری در جامعه و نتایج سوء آن، تأکید کرد: متأسفانه از علل و نتایج زنای فکری غافل شده‌ایم در حالی که جامعه‌شناسان و مسئولان فکری جامعه باید به طور جدی در این رابطه ورود پیدا کنند و ابعاد روحی و روانی نگاه به نامحرم را به مردم تشریح کنند.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این‌که زنای فکری یعنی انسان در ذهن خود با فرد ناهمجنس دیگری افکار نامشروع داشته باشد، تأکید کرد: علت اینکه از نگاه به نامحرم نهی شده‌ایم این است که توهمات ذهنی و شهوت‌رانی انسان با نگاه کردن از سوی نفس اماره و وسوسه‌های شیطانی تقویت می‌شود و با زنای فکری است که شیطان در نفوس انسان شریک شده و منجر به متولد شدن اولاد ناسالم می‌شود و جامعه انسانی را به مخاطره می‌اندازد.

حجت‌الاسلام قربانی با بیان این‌که رعایت نکردن حجاب زمینه‌ساز زنای فکری در جامعه است، افزود: اگر بدحجابی و بی‌حجابی زمینه زنای فکری را در جامعه ایجاد می‌کند، باید از بستر جامعه جمع شود و این تفکر نادرستی است که زن یا مرد فکر کند مسئله لباس پوشیدن یک مسئله شخصی است و دیگران باید نگاه خود را کنترل کنند؛ چرا که در اسلام هم به رعایت نمودن پوشش تأکید شده است و هم به کنترل نگاه.

‌انتهای پیام