شاهچراغ(ع)، چلچراغ تمام شیعیان در طول تاریخ است/ امین ولایت در کلام رهبری

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از فارس، از زمانی که مذهب شیعه در ایران به رسمیت شناخته شد، شیراز را به چلچراغش می‌شناسند. چلچراغی بس درخشان که نور پر تلألو آن موجب قوام مکتب تشیع شد چرا که ولایت‌مداری این امامزاده جلیل‌القدر موجب وحدت شیعیان از زمان حضرت امام رضا(ع) تاکنون شده است.

حضرت احمدبن موسی‌بن الکاظم(ع) معروف به شاهچراغ(ع)، یکی از فرزندان با کرامت و با سخاوت هفتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت امام موسی کاظم(ع)ا ست که در زمان خویش به امین ولایت شهره یافت. او شخصی بود که به زیبایی هرچه تمام‌تر از امانت الهی ولایت برای حفظ و بقای اسلام حفاظت کرد.

چلچراغ شیراز یک سخای به تمام معنا بود

چلچراغ شیراز یک سخای به تمام معنا بود به طوری که در روایت‌ها آمده است که آن حضرت در طول عمر با برکت و نورانیش بیش از یک هزار بنده آزاد کرد و بدین طریق بود که در دل‌های مسلمانان بسیار نفوذ داشت. همچنین او کاتب قرآن بود و آیات وحی را با قلمش به زیبایی ترسیم می‌کرد.

در مناقب و فضیلت‌های این امامزاده جلیل‌القدر بارها خوانده و نوشته‌ایم. به خصوص آنجا که بر بعد ولایت‌مداری آن حضرت تأکید شده است و در حقیقت این چلچراغ شیراز بود که با ولایت‌مداری خود، راه تفرقه‌سازی را در میان شیعیان بست. او امامزاده‌ای بود که علی‌رغم اینکه مردم برای امامت و ولایت با او بیعت کرده بودند، امانت را به صاحبش بازگرداند و با برادر بزرگوارش بیعت بست و بدین طریق بود که محبت اهالی زمین و آسمان را برای خویش خریداری کرد.

امروز هم مشاهده می‌کنیم که حرم مطهر این امامزاده واجب‌التعظیم همه روزه میزبان خیل عظیم عاشقان و دلدادگانی است که با آگاهی نسبت به مناقب آن حضرت،‌ راهی حرم مطهرش می‌شوند تا زنگار دل را در سرچشمه نیکی‌ها بزدایند و دقایقی را با امیر دل‌هایشان خلوت کرده و زمزمه‌ها و نجواهای عاشقانه خود را سر دهند و از درد دل خویش بگویند و طلب حاجت از ساحت مقدس خاندان اهل بیت عصمت و طهارت کنند.

شاهچراغ، چلچراغی برای تمام شیعیان در طول تاریخ است

آیت‌الله اسدالله ایمانی، نماینده ولی فقیه در استان فارس در گفت‌وگو با ایکنا، آن حضرت را چراغ راه شیعیان نه تنها در دوران پیشین بلکه برای تمام زمان‌ها برشمرد و گفت: بعد از امام هشتم(ع) فرقه‌ای نوظهور در عصر امامت، ایجاد نشد و این راه را احمدبن موسی(ع) باز کرد؛ لذا شاه چراغ است نه شاهچراغ بلکه چلچراغی برای تمام شیعیان در طول تاریخ است.

وی یادآور شد که هرچند احمد بن‌موسی(ع) فرزند موسی‌بن جعفر(ع) است اما آن زمان که مسئله ولایت، امامت و رهبری است او آنچه دارد در طبق اخلاص می‌گذارد و تقدیم برادر می‌کند و بدون درنگ و لحظه‌ای تأمل، حکم ولی امر را پذیرا می‌شود و قبول می‌کند و اطاعت از او را به‌عنوان امام برای خود لازم و فرض می‌داند.

امام جمعه شیراز با بیان اینکه این امامزاده آن روز چراغ راه شیعیان بود و امروز نیز چراغ راه است، گفت: امین ولایت مسیر را به جامعه بشر نشان داد زیرا به عشق امام زمانش به راه افتاد و در کاروانی مسیر طولانی مدینه به سمت خراسان را آغاز کرده و سرانجام در این راه به شهادت می‌رسد.

حضرت شاهچراغ(ع) در نگاه رهبری

امروزه مهم‌ترین زیارتگاه جنوب کشور حرم مطهر حضرت شاهچراغ(ع) است به طوری که مقام معظم رهبری،‌ امام خامنه‌ای در سفر تاریخی خود به استان فارس و شیراز، منویاتی را در این باره مطرح فرمودند از جمله اینکه «اینجا بعد از مشهد و قم در واقع سومین حرم اهل بیت علیهم السلام در سرتاسر ایران است.

شخصیت برجسته جناب احمدبن موسی(ع) در میان امامزادگان شناخته شده خاندان پیغمبر جزو برجستگان محسوب می‌شود.

حضرت احمدبن موسی‌الکاظم(ع) نگین درخشان بوستان نبوی است.

به نظر من یکی از چیزهای بسیار مهمی که در شیراز باید مورد توجه قرار بگیرد مرکزیت و محوریت این حرم مطهرحضرت احمد بن موسی(ع) است که کمتر شهری از شهرهای کشور ما یک چنین امتیاز و برجستگی دارد.

از جنبه دینی (که من باز هم روی این مسئله تأکید خواهم کرد) مرقد جناب احمدبن موسی(ع) و برادران بزرگوارش و دیگر امامزاده‌های خاندان پیغمبر، یک نشانه بسیار مهمی است. اینکه این پیغمبر زادگان محترم و معتبر، مردم فارس را مخاطب خود و منطقه و منزل آن‌ها را مأمن خود قرار بدهند، بسیار چیز پر معنا و مضمون‌داری است؛ به‌خصوص شخصیت برجسته جناب احمدبن موسی(ع) که در میان امامزادگان شناخته شده خاندان پیغمبر، جزو برجستگان محسوب می‌شود.

شیراز مأمن امامزادگان بزرگوار بود. در هیچ نقطه‌ای از کشور به قدر فارس، مرقد امامزاده وجود ندارد. معنای این حرف این است که از هر کجا امامزاده‌ها و فرزندان معصومین، یا از جور خلفا می‌گریختند و یا به کمک مردم حرکت می کردند متوجه شهر شیراز و یا شهرهای دیگر استان فارس می‌شدند.

معرفی کردن و نشان دادن دل‌های مشتاقان در سرتاسر کشور و بیرون از کشور متوجه این بارگاه عظیم کردن، کارهایی است که بایستی انجام بگیرد».

نگاهی به زندگی حضرت شاهچراغ(ع)

علامه مجلسی در کتاب «مراه العقول» در شرح حدیث پانزدهم می‌گوید: «ام احمد مادر بعضی اولاد آن حضرت می‌بود و او داناترین، پرهیزگارترین و گرامی‌ترین زنهایش در نزد آن حضرت بود که اسرار خود را به وی می‌سپرد و اماناتش را نزد او ودیعه می‌ نهاد و در میان فرزندان حضرت موسی‌ کاظم(ع) حضرت احمد به کرم، جلات، شجاعت از همه امتیاز داشت و شب‌ها تا صبح به عبادت مشغول بود و در عمر خود هزار بنده آزاد کرد».

در بحارالانوار آمده است: «مادر احمد مکنات به ام احمد و از زنان بسیار محترمه بوده و امام موسی کاظم(ع) نسبت به او بسیار مهربان بوده است. وقتی که آن حضرت از مدینه متوجه بغداد شد،‌ ودیعه امامت را به او سپرد و فرمود هرکس و در هر موقع و زمانی که نزد تو آمد این امانت را از تو مطالبه کرد باید بدنی که من شهید شدم و آن کس جانشین و امام بعد از من است و اطاعتش بر تو و سایر مردم واجب است و فرزندش امام رضا(ع) را برای اداره و حفظ خانه امر کرد.

وقتی که امام موسی کاظم(ع) در بغداد شهید شد، امام رضا(ع) نزد ام احمد آمد و آن امانت را از او مطالبه کرد، مادر احمد سئوال کرد، پدرت شهید شد؟ حضرت فرمود بله اکنون از دفنش فارغ شدم و آن امانتی که پدرم هنگام خروج از مدینه به سوی بغداد، به تو سپرده بود برایم بده که من جانشین و امام به حق بر تمام جن و انس هستم. آنگاه مادر احمد جیبش را شکافته و آن امانت را به امام تحویل داده و به آن حضرت در امامت بیعت کرد.

اشاره به ولایت‌مداری شاهچراغ(ع)

وقتی خبر وفات امام موسی کاظم(ع) در مدینه شایع شد، اهل مدینه به درب خانه ام احمد اجتماع کرده و همراه احمد به سوی مسجد حرکت کردند، چه آنکه احمد دارای جلالت و بزرگواری بود و زیاد عبادت می‌کرد، شریعت اسلام را نشر می‌داد و کرامات از او ظاهر می‌شد، مردم را گمان بر این بود که او بعد از پدرش امام و جانشین خواهد بود لذا به او بیعت کردند.

وقتی که احمد از آن‌ها بیعت گرفت در بالای منبر رفت و خطبه در نهایت فصاحت و بلاغت ایراد کرد و بعد گفت ایها‌الناس همان‌طور که شما همه در بیعت من هستید، من در بیعت برادرم علی‌بن موسی‌الرضا(ع) هستم، بدانید که او است جانشین و امام بعد از پدرم و او ولی خداست و از جانب خدا و رسولش اطاعت او بر من و شما در هر چیزی که ما را امر کند، واجب است.

پس همه حاضرین نسبت به سخنان احمد گردن نهاده از مسجد خارج شدند در حالی که احمد جلو جمعیت حرکت می‌کرد درب خانه امام رضا(ع) حاضر شدند و با آن حضرت تجدید بیعت کردند و امام رضا(ع) در حق احمد دعا کرد.

احمد در خدمت برادرش امام رضا(ع) بود تا زمانی که مأمون، امام را به سوی خراسان برد. احمد در شیراز مدفون و معروف است به سیدالسادات و در نزد اهل شیراز به شاهچراغ معروف است.

نحوه شهادت آن حضرت

وی در عهد مأمون با جماعتی قصد شیراز کرد و هدفش رسیدن به برادرش امام رضا(ع) بود. چون قتلغ خان حاکم مأمون در شیراز از آمدن احمد مطلع شد، با سپای متوجه او شد و در خارج از شیراز در مکان خان زنیان در هشت فرسخی شیراز مقابل هم قرار گرفته و جنگی بین دو سپاه درگرفت.

مردی از یاران قتلغ خان فریاد زد که اگر اراده رسیدن به امام رضا(ع) را دارید او از دنیا رفته است، وقتی که همراهان احمد ابن سخن را شنیدند از اطراف او متفرق شدند جز بعض عشیره و برادرانش کسی با او باقی نماند.

آنگاه احمد به سوی شیراز متوجه شد و مخالفین در تعقیبش پرداختند و در مکانی که فعلاً مرقدش است او را شهید کردند. البته برخی در ترجمه احمد نوشته‌اند وقتی که احمد داخش شیراز شد در یک گوشه‌ای مخفی شده و به عبادت پروردگارش مشغول شد تا وقتی که وفات یافت و بر مرقدش کسی اطلاعی نداشت تا زمان امیر مقرب‌الدین مسعود بن بدرالدین که از وزار نزدیک اتابک ابی‌بن سعد بن زنگی بود.

او در محلی که فعلاً قبر امامزاده احمدبن موسی(ع) است، تصمیم بر ساختن عمارت گرفت و در آن محل قبری ظاهر شده که میان قبر جسدی صحیح‌تر و تازه و در انگشتش انگشتری داشت که نقش نگینش «العزه الله احمدبن موسی» بود.

صورت حال را برای اتابک معروض داشتند. ابوبکر قبه‌ای روی قبر آن بزرگوار ساخت. بعدها ملکه تاش خاتون گنبدی بر فراز مرقدش بنا کرد و در کنار آن بقعه مطهره مدرسه عالی بنا کرد و مرقد خود را در همسایگی آن ساخت که تاریخ آن به هفتصد و پنجاه هجری قریب بوده و از آن مدرسه اکنون خبری نیست».

یادآور می‌شود، طبق روایت‌های اسلامی ۱۷ رجب مصادف با سالروز شهادت این امامزاده جلیل‌القدر است که اکنون قریب ۱۰۰ سال است که مردم شیراز در چنین روزی به سوگواری در رثای شهادت آن حضرت می‌پردازند.