خواندن نماز آیات در خراسان رضوی بر فرد مکلف واجب شد

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ حجت الاسلام مجید نصیری کارشناس ارشد فقه در گفتگو با خبرنگار گوهرشادنیوز، خواندن نماز آیات را در زمان خوشید گرفتگی، ماه گرفتگی و زلزله واجب دانست و اظهار داشت: به محض رخ دادن هر کدام از این رویداد ها خواندن نماز آیات بر کسی که به سن تکلیف رسیده، واجب است در مورد خسوف و کسوف هر چند مقدار گرفتگی کم باشد و کسی هم از آن نترسد خواندن نماز آیات واجب است.

این کارشناس دینی خواندن نماز آیات در هنگام زلزله را نیز بنا بر احتیاط واجب لازم دانست و گفت: در این مورد هم حتی اگر کسی نترسد، خواندن نماز آیات بر او واجب است.

وی با بیان اینکه خواندن نماز آیات در مورد زلرله قضا نمی شود، اضافه کرد: به محض وقوع زلزله خواندن نماز آیات بر فرد مکلف واجب می شود البته لازم به ذکر است نماز آیات در مورد زلزله قضا نمی شود و هر زمانی که مکلف بخواهد این نماز را بجا آورد اداست.

نصیری خواندن نماز آیات هنگام رعد و برق، بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها را در صورت ترس اکثر مردم واجب دانست و اظهار داشت: به علاوه در حوادث زمینی مانند فرو رفتن زمین، افتادن کوه که موجب ترس اکثر مردم شود نیز بنا بر احتیاط مستحب خواندن نماز آیات واجب است.

این کارشناس دینی در خصوص حکم خواندن نماز آیات برای کسی که زمان وقوع زلزله ممنوعیت شرعی دارد، گفت: برای خانمی که هنگام وقوع پدیده هایی که خواندن نماز آیات برای آنها واجب است دارای عذر شرعی است، (حیض است) واجب نیست.

نحوه خواندن نماز آیات:
«صورت اول: بعد از نیت و تکبیره الاحرام، حمد و سوره خوانده شود و به رکوع برود، سپس سر از رکوع برداشته و دوباره حمد و سوره را بخواند و به رکوع رود و باز سر از رکوع بردارد و حمد و سوره بخواند و به رکوع رود و سپس سر از رکوع بردارد و همین طور ادامه دهد تا یک رکعت پنج رکوعى که قبل از هر رکوعى حمد و سوره خوانده است انجام دهد، سپس به سجده رفته و دو سجده نماید و بعد براى رکعت دوم قیام کند و مانند رکعت اول انجام دهد و دو سجده را بجا آورد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد.
صورت دوم: بعد از نیت و تکبیرهالاحرام، حمد و یک آیه (البته احتساب بسم‌الله به عنوان یک آیه خلاف احتیاط است) از سوره‏اى را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد و آیه دیگرى از آن سوره را بخواند و به رکوع رود، و بعد سر از رکوع برداشته و آیه دیگرى از همان سوره را قرائت نماید و همین طور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سوره‏اى که پیش از هر رکوع، یک آیه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود. سپس رکوع پنجم را بجا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، براى رکعت دوم قیام نماید و حمد و آیه‏اى از یک سوره را بخواند و به رکوع برود و همین طور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد و چنانچه بخواهد براى هر رکوعى به یک آیه از سوره‏اى اکتفا کند، نباید سوره حمد را بیش از یک مرتبه در اول آن رکعت بخواند.
صورت سوم: یکى از رکعت‌ها را به یکى از دو صورت و رکعت دیگر را به نحو دیگر بجا آورد.
صورت چهارم: سوره‏اى را که آیه‏اى از آن را در قیام پیش از رکوع اول خوانده، در قیام پیش از رکوع دوم یا سوم یا چهارم تکمیل نماید، که در این صورت واجب است بعد از سر برداشتن از رکوع، سوره حمد را در قیام بعدى اعاده نموده و یک سوره یا آیه‏اى از آن را اگر پیش از رکوع سوم یا چهارم است، قرائت کند، و در این صورت واجب است که آن سوره را تا قبل از رکوع پنجم به آخر برساند.»[1]

استفتائات مقام معظم رهبری درباره نماز آیات

«سؤال ۷۱۱: نماز آیات چیست و علت شرعى وجوب آن کدام است؟
جواب: نماز آیات دو رکعت است که هر رکعت آن پنج رکوع و دو سجده دارد و اسباب شرعى وجوب آن عبارت است از: کسوف خورشید و خسوف ماه، اگر چه مقدار کمى از آنها گرفته شود؛ زلزله و هر حادثه غیرعادى که باعث ترس بیشتر مردم شود مانند بادهاى سیاه یا سرخ و یا زرد که غیرعادى باشند؛ تاریکى شدید، فرو رفتن زمین و ریختن کوه، صیحه آسمانى و آتشى که گاهى در آسمان ظاهر مى‏شود. در غیر از کسوف و خسوف و زلزله، باید آن حادثه موجب ترس و وحشت بیشتر مردم شود، و حادثه‏اى که ترس آور نباشد و یا موجب ترس و وحشت افراد نادرى گردد، اعتبار ندارد.»[2]

نظر آیت الله سیستانی در مورد وجوب نماز آیات:

مسأله ۱۴۷۰ ـ« نماز آیات که دستور آن بعداً گفته خواهد شد به واسطه سه مورد واجب می‌شود:
اوّل: کسوف (خورشید گرفتگی).
دوّم: خسوف (ماه گرفتگی).
و در این دو مورد هر چند مقدار گرفتگی کم باشد و کسی هم از آن نترسد نماز آیات واجب است.
سوّم: زلزله ـ بنا بر احتیاط واجب ـ اگرچه کسی هم نترسد.
و اما در رعد و برق، و بادهای سیاه و سرخ، و مانند اینها از آیات آسمانی در صورتی که بیشتر مردم بترسند، و همچنین در حوادث زمینی مانند فرو رفتن زمین، و افتادن کوه که موجب ترس اکثر مردم شود ـ بنا بر احتیاط مستحب ـ نماز آیات ترک نشود.»[3]