۳۰ راهکار قرآن برای کنترل نفس

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایکنا از قم، حجت‌الاسلام والمسلمین عباس پسندیده، عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث امروز ۱۹ آذرماه در اولین نشست علمی سلسله همایش‌های ملی الگوی زندگی عفیفانه با رویکرد اسلامی با موضوع «مسئله چیست؟ عفاف یا حجاب؟» در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: هرگونه فعالیت اجتماعی، فرهنگی و تبلیغی باید منطبق بر چارچوب نظری و تئوریک صورت بگیرد زیرا ما همیشه از حرکت‌های بدون پشتوانه علمی آسیب دیده‌ایم.

وی افزود: واقعیت وضعیت فعلی عفاف و حجاب در جامعه کمتراز آن چیزی است که گفته می‌شود اما روند حجاب و عفاف از ابتدای انقلاب تا کنون روند مناسبی نداشته است، بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی در مرحله نخست به این پرسش رسید که تمرکز ما باید بر مسئله حجاب باشد یا عفاف؟ در حقیقت باید دید مسئله ما چیست؟ ارتقاء عفاف یا ترویج و گسترش حجاب؟.

این عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث ادامه داد: زمانی که وارد حوزه رفتاری عفاف می‌شویم، یکی از عوامل ۱۰گانه (نوع لباس، آهنگ صدا و طرز صحبت، محتوای گفت‌وگو، نگاه و تماس چشمی، بوی بدن، حالت چهره، تماس بدنی، وضعیت بدن، حرکات بدن یا زبان و فاصله دونفر) که می‌تواند به عفاف کمک کند، حجاب و پوشش است.

وی تصریح کرد: اگر برای همه عوامل، ارزشی یکسان قائل شویم، فقط ۱۰درصد از فعالیت‌های فرهنگی را باید به پوشش و حجاب اختصاص بدهیم و ۹۰ درصد دیگر را به حوزه‌های رفتاری و دیگر حوزه‌ها باید اختصاص داد.

پسندیده عنوان کرد: عفاف یعنی خویشتن‌داری در شهوت با همه ابعاد آن و در همه امور، خویشتن‌داری اگر در حوزه غضب و خشم باشد، به حلم تعبیر می‌شود؛ عفاف یک نقطه آرمان و هدف طلایی است ، اگر عفاف و ترویج آن در جامعه به عنوان هدف در نظر گرفته شود، استراتژی و راهبرد نیاز دارد.

وی درخصوص راهبردهای اخلاقی عفاف اظهار کرد: خویشتن‌داری در عفاف دارای دو مولفه است؛ اول توانمندی در مهار خواسته‌های نفس که به این مسئله در ادبیات اسلامی تقوا گفته می‌شود، بنابراین اگر در شخصی این توانایی شکل نگرفته باشد، نمی‌توان از او توقع عفت داشت.

این استاد دانشگاه بیان کرد: امروزه بخش مهمی از کار فرهنگی که در برخی از کشورهای غربی به خصوص آمریکا در حال انجام است، بر همین مسئله تکیه دارد؛ از بیش از ۳۰ سال قبل قانون عفاف در کنگره آمریکا تصویب شد و حدود هزار سمن، عفاف و خویشتن‌داری جنسی را به کودکان و نوجوانان به ویژه دختران آموزش می‌دهند.

مهارت‌آموزی در کنترل نفس

وی گفت: این سوال ایجاد می‌شود که دختران و پسران ما چقدر در مدارس، منبرها و تبلیغات دینی توانمندی و مهار خواسته‌های نفس را آموزش دیده‌اند؟ آیا ما این آموزش‌ها را داشته‌ایم که از آنها انتظار داریم عفیف باشند؟.

۳۰ راهکار قرآن برای صبر

پسندیده ادامه داد: مولفه دوم خویشتن‌داری و تاب‌آوری است، مخالفت با لذت‌ها و کشش‌های درونی به ویژه در امور جنسی کار سختی است، ترک لذت امری دشوار است و نمی‌توانیم به راحتی به جوان بگوییم که نگاهش را کنترل کند و یا به خانمی بگوییم که زیبایی‌اش را عرضه نکند، چقدر کودکان را تربیت کرده‌ایم که قدرت تحمل بالایی در برابر سختی‌ها داشته باشند؟ در آموزش‌وپرورش و دانشگاه چقدر مسئله صبر را آموزش داده‌ایم؟ برای مسئله صبر حدود ۳۰ راه‌کار در قرآن کریم آمده است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث بیان کرد: یکی از مواردی که جوانان را به شدت به شکست می‌کشاند، فشاراجتماعی است؛ برای تحقق خویشتن‌داری در برابر فشار اجتماعی، مقاومت در برابر فشار اجتماعی را داریم، چقدر به جوانان و فرزندانمان مقاومت در برابر فشاراجتماعی (اعتماد به نفس) آموزش داده‌ایم؟ چرا نوجوان ما زمانی که وارد دبیرستان می‌شود، نوع پوشش وی عوض می‌شود؟ چون دوستانش به گونه‌ای دیگر هستند.

وی ادامه داد: در آموزه‌های دینی ما چند راه‌کار برای حل این مسئله بیان شده، اول صبر برتنهایی است به این معنی که انسان بتواند در جمع، تنهایی خود را تحمل کند، با جمعی که با او هماهنگ نیستند همراه باشد ولی مانند آنها نباشد.

پسندیده در پایان گفت: مورد بعدی حق محوری و بی اعتنایی به فشار بر دیگران است، ملاک خود را مشخص کنیم، تعداد افرادی که به دنبال مد خاصی هستند یا حق بودن راه؟ سرزنش‌ها هم نوع دیگر راه‌کار این مسئله است، تا زمانیکه از سرزنش و حرف دیگران نگران هستیم، نمی‌توانیم عفیف باشیم.

انتهای پیام