نوگرایی فرهنگی؛ بازخوانی فرهنگی دینی و اسلامی در قالب‌های جدید

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایکنا از آذربایجان‌شرقی، کارشناسان فرهنگی معتقدند یکی از عوامل و زمینه‌های گسترش مد و مدگرایی در جامعه جریانات سیاسی و اجتماعی هستند که با ایجاد جریانات در موضوعات مختلف باعث به وجود آمدن مدهای جدید در حوزه فرهنگ، پوشاک، مدل آرایش، سبک زندگی، گردش، تفریح و .. هستند.
این روزها مدگرایی فرهنگی یکی از دغدغه‌های اهل فرهنگ و پوشاک را تشکیل می‌دهد، افرادی که در حوزه فرهنگ لباس فعال هستند نمی‌دانند این همه تنوع در پوش یک جامعه چه منشاء فرهنگی، جامعه شناختی یا سیاسی دارد، بنابراین نمی توان نسخه واحدی برای برطرف کردن این نوع ناهنجاری‌هایی که هر روز به شکل و شیوه جدیدی در جامعه عرضه می شود در نظر گرفت.
در اینکه جوانان بیشتر از فرهنگ ملی تابع فرهنگ کشورهای غربی هستند هیچگونه شک و شبهه‌ای نیست و نمی‌توان آن را انکار کرد، حالا جای سوال این جاست آیا می‌توان بین فرهنگ غربی با مدل‌ها و فرهنگ ملی و بومی سازگاری ایجاد کرد؟
فاطمه ساعدی پژوهشگر فرهنگی در این زمینه به ایکنا می گوید: هر جامعه مولفه‌های فرهنگی خاص خودش دارد و نمی توان پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های فرهنگی یک جامعه را به سایر کشورها تعمیم داد. به عنوان مثال در کشورهای اروپایی که فرهنگ پوشش و حجاب وجود ندارد چگونه می توان این فرهنگ را به سایر کشورها تعمیم داد، همچنین در این کشورها مردان بدون هیچ مانعی با شلوار کوتاه و به اصطلاح «شلوارک» بیرون می آیند آیا می‌توان گفت تمام کشورها نمی توانند محدودیتی برای پوشش برای بانوان و آقایان داشته باشند.
وی افزود: مدگرایی پدیده‌ای تازه نیست بلکه از همان ابتدای شکل گیری شهرها این پدیده نیز وجود داشته است و از آن جایی که انسان نیاز به دیده شدن دارد بنابراین دوست دارد همیشه خود را به نوعی آراسته تر و بهتر نشان دهد که این موضوع در شهرها، فرهنگ‌ها و ملل مختلف تعبیر مختلفی دارد و از آن به مدگرایی تعبیر می‌شود.
ساعدی ادامه داد: گسترش رسانه ها و ابزارهای ارتباطی باعث شده است جوامع ارتباط و گستردگی بیشتری نسبت به هم داشته و فرهنگ‌های مختلف در هم تنیده شوند و از این جهت است که فرهنگ بسیاری از کشورها در هم آمیخته شده است اما برخی از اصول در کشورهای مسلمان اصل ثابت بوده و نمی‌توان آن را به تبع تغییرات فرهنگی در کشورهای اروپایی یکسان سازی کرد.
این پژوهشگر فرهنگی با اشاره به گسترش فرهنگی غربی در جامعه اظهار کرد: متاسفانه در جامعه زمزمه‌هایی مبنی بر نوگرایی فرهنگی در جامعه به گوش می رسد و برخی افراد خواهان حذف برخی محدودیت‌ها در حوزه فرهنگ، حجاب و نوع پوشش لباس هستند.
وی ادامه داد: نمی‌توان به بهانه افزایش تعاملات با دنیا اصل وجود حجاب را منکر شد و به بهانه‌های واهی و اینکه دنیا ما را به رسمیت نمی شناسد هر روز رفته رفته برای انواع پوشش‌ها و ناهنجاری‌ها در جامعه مجوز صادر کرد و نوگرایی فرهنگی که برخی از افراد و کارشناسان آن را در محافل مطرح می کنند در جامعه امروزی پیاده کرد، باید گفت نوگرایی فرهنگی به معنای افزایش ناهنجاری‌ها در جامعه نیست. نوگرایی فرهنگی یعنی بازخوانی فرهنگی دینی و اسلامی در قالب های جدید اجتماعی و رسانه ای که همگان بتوانند با استفاده از ابزار رسانه در گسترش فرهنگ ملی و بومی تلاش کنند.
احمد علیمحمدی رفتار شناس اجتماعی نیز درباره پدیده مدگرایی در جامعه معتقد است: مدگرایی یک رفتار سطحی در تمام جوامع است به طوری که اگر از افرادی که تابع مدهای مختلف در جوامع هستند پرسیده شود که بر چه اساسی مدل خاصی از لباس را پوشیده ای قطعا می‌گویند به خاطر فراوانی آن در بازار، آنها می گویند چون این محصول در بازار زیاد به چشم می‌خورد، وقتی در بازار زیاد است پس طبیعی است که جوانان اعم از دختران و پسران سراغ این نوع لباس می روند.
وی افزود: تحلیل رفتارها و شخصیت نوجوانان در جامعه نشان می‌دهد آنها به نوعی تعلق گروهی، نوجویی، تنوع طلبی و گرایش به سایر جوانانی که هم تیپ او هستند را دنبال می‌کنند و نام این موضوع را امروزی شدن می‌نامند.
این مدرس دانشگاه، در پاسخ به این سوال که آیا در قالب نوگرایی فرهنگی می‌توان فرهنگ کشورهای اروپایی را با فرهنگ بومی و ملی تلفیق کرد معتقد است: معمولا تلفیق فرهنگ کشورهای اروپایی با فرهنگ کشورهای مسلمان امری پسندیده و مورد قبول نیست و چون موضوع فرهنگ بسیار گسترده است بومی کردن فرهنگ اروپایی در کشور غیر ممکن است هر چند که مشاهده می‌شود برخی از جوانان در نوع لباس پوشیدن، مدل آرایش مو، نحوه زندگی کردن به شکل تجملاتی و مصرف گرایی، نوع برخورد با خانواده و جامعه به سبک و سیاق کشورهای اروپایی رفتار می‌کنند ولی نمی‌توان گفت بروز این رفتارها به معنای تلفیق فرهنگ کشورهای اروپایی در جامعه اسلامی مااست.
وی از مدها به عنوان الگوهای فرهنگی نام برد و افزود: الگوهای فرهنگی شامل الگوهای تربیتی، سبک رفتار، پوشش، نحوه زندگی، محیط زندگی و … بوده و در تمام جوامع توسط بخشی از جامعه پذیرفته می‌شوند و افراد با آن همسو بوده و بعد از یک دوره کوتاه فراموش می‌شوند و همین افراد به دنبال مدهای جدید می روند.
علیمحمدی مدگرایی در جامعه را هم ردیف با غرب گرایی دانست و خاطرنشان کرد: مطالعه پیشینیه تاریخی جامعه ایران نشان می‌دهد مدگرایی و غرب گرایی در ایران در یک بستر فکری و در یک راستا رشد کرده‌اند و هم اکنون بیشترین مدهایی که در بین جوانان رایج است برگرفته از الگوهای غربی هستند.
باید گفت تولید کنندگان انواع مدها نیز درکشور در این امر دخیل هستند چرا که به اعتقاد جوانان یک الگو و مد واحدی در کشور در جهت معرفی به جوانان وجود ندارد و جوانان در این زمینه با دنیای متفاوت و متنوعی برخوردار هستند و درانتخاب دچارتضاد می شوند.

انتهای پیام