برخی تاپول به حسابشان واریز نشود،تعزیه نمی خوانند/عشق امام حسین،حرخوانم کرد

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از چشم برخوار، نفس خود را خرج حرخوانی کرده و ۴۵ سال به عشق امام حسین علیه السلام، تعزیه خوانی کرده است. وقتی باب سخن را با او باز کردیم، حرف اول و آخرش، عشق بود، عشق به ائمه معصوم (ع) و در یک کلام، عشق به امام حسین (ع).

تعزیه برخوار با قدمت چند صد ساله نوکرانی را در خود پرورانده که برخی از آن ها مویی در این راه سفید کرده اند اما باز هم دم از عشق به امام حسین (ع) می زنند. غفار اشرفی تعزیه خوان معروف تکیه دوازده امام (ع) دولت آباد یکی از این پیرغلامان است و کمتر کسی است که او را نشناسد، کمتر کسی است که با آوردن نام او، تعزیه و حرخوانی برایش یادآوری نشود.

غفار اشرفی (حر) فرزند ملامحمد (امام) اشرفی در سال ۱۳۳۷ در یک خانواده مذهبی در محله حمام شهرداری دولت آباد دیده به جهان گشود.
پدربزرگ او، حاج عباس اشرفی از قدمای تعزیه دولت آباد در نقش مخالف خوان تعزیه بوده و پدرشان حاج محمد اشرفی معروف به امام از اساتید تعزیه و در نقش موافق خوان دولت آباد بوده است.
غفار اشرفی ۴۵ سال است که در تکیه دوازده امام دولت آباد به تعزیه خوانی می پردازد، او  که قبلا بنّا بوده است، هم اکنون به کشاورزی اشتغال دارد و دارای هفت فرزند؛ شش دختر و یک پسر است.

چه شد که به تعزیه خوانی رو آوردید؟
عشق باعث شد که من وارد تعزیه و تعزیه خوانی شوم.
شش سال بیشتر نداشتم که پدرم از دنیا رفت. از کودکی هر مکانی که تعزیه خوانی بود شرکت می کردم. از پدرم حاج ملامحمد امام چیز زیادی در ذهنم نیست اما مردم او را به عنوان یک فرد پاکدامن و مخلص درگاه امام حسین علیه السلام می شناسند و یاد می کنند. پدرم از همان کودکی من را به تعزیه خوانی تشویق می کرد. عمامه ای درست می کرد و بر سر من می گذاشت و تشویقم می کرد که بخوانم.
از ۱۵ سالگی شروع به تعزیه خوانی در نقش پسر حر برای حاج ملا علی حیدری کردم، در واقع لطف امام حسین علیه السلام شامل حال من شد تا که بعدها در نقش حضرات علی اکبر، عباس، مسلم و امام حسین نقش ایفا کرده و عرض ادب کردم.
یک تعزیه خوان چه ویژگی های اخلاقی و رفتاری باید داشته باشد؟
باید باسواد، تاریخ دان، پاکدامن، با اخلاق و دیندار بوده و منش اجتماعی در برخورد با مردم داشته باشد چون دستگاه امام حسین است و انسان های پاکدامن را می خواهد و اگر این گونه بودند مردم آن ها را دوست می دارند.
باسواد بودن و سواد تاریخی داشتن، یکی دیگر از ویژگی های یک تعزیه خوان است. باید با تاریخ وقایع کربلا آشنایی داشته باشد تا هر چیزی را نخواند، باید بداند چرا امام حسین (ع) به کربلا آمد، چه جنگ هایی در زمان پیامبر (ص) رخ داده است، چرا مسلم را به کوفه فرستاد، چرا با خانواده اش به کربلا آمد و هزاران سوال دیگر را باید بتواند پاسخ بدهد؛ چراکه زمانی بود که مردم سواد نداشتند و از وقایع کربلا چیزی نمی دانستند اما امروز مخاطبان تعزیه باسواد هستند و اگر شعری اشتباه خوانده شود تذکر می دهند.
تعزیه حر و حضرت مسلم کمتر تحریف شده است اینها همان تعزیه تاریخ کربلا است و تاریخ حزن امام حسین (ع) را نشان می دهد؛ بنا بر این یک تعزیه خوان باید تاریخ کربلا را خوب بشناسد تا نسخه تحریف شده و نسخه حقیقی را تشخیص بدهد.
شما حرخوان هستید، چه چیزی باعث شد که شما نقش حر را انتخاب کنید؟
عشق باعث شد حرخوان شوم.
ملاعلی حیدریان استادم بود که من برادر حر برای او می خواندم و همیشه آرزویم این بود لباس حر را بپوشم و مردم من را به خاطر حر دوست داشته باشند. سرانجام عشق؛ این کار را کرد و من برای حر می مُردم و اگر عشق نباشد، هیچ کاری رخ نمی دهد.
تا کنون از امام حسین علیه السلام و در تعزیه تولا کرامتی دیده اید؟
بله، استاد حاجی پهلوان یک کودک سه ساله داشت، هنگامی که سوار بر اسب در حال تعزیه خوانی بودم این کودک ناگهان وارد میدان تعزیه شد و زیر سم اسب قرار گرفت؛ به طوری که من در یک لحظه فریاد یا ابالفضل را بر لبان خود جاری کردم، فشار پای اسب لباس کودک را پاره کرد او را به بیمارستان منتقل کردند و عکس از بدن او گرفتند اما به طور شگفت انگیزی و در عین ناباوری، این کودک هیچ آسیبی ندیده بود.

فرزند خودم امیر نیز از اسب بر زمین خورد به طوری که ۱۵ اسب روی او رفتند اما به مدد امام حسین (ع) هیچ آسیبی ندید، چون من او و همه خانواده ام را به امام حسین (ع) سپرده بودم و همه فرزندانم فدایی امام حسین هستند.
چه خواسته و آرزویی تا به حال از امام حسین (ع) داشته اید؟
بنده دارای شش فرزند دختر هستم و از امام حسین خواسته بودم که دامادهای شرافتمندی نصیب من کند که با لطف آقا، این آرزویم برآورده شد.
از ابتدا تا کنون چه اساتیدی در تعزیه دولت آباد نقش آفرینی کرده اند؟
کسانی بودند که در زمان ما می خواندند و هم اکنون در قید حیات نیستند.
حسین دری، حاج ملاعلی حیدریان، حاج ملاابراهیم قاسمی، حاج ملا محمدرضا کمالی، حسین حسینی، ملاغلامعلی کریمی (شمر)، سید ابراهیم امام، حاج امیرحسین (امام) اسماعیلی و ملا علی کمالی که نسخه خوان ما بودند که همه از دنیا رفته اند.
شما مخالف خوان هم بوده اید؟
نه من همیشه موافق خوان بودم چون همه من را به موافق خوانی تشویق می کردند.

نواقص و آسیب هایی که تعزیه را تهدید می کند چیست؟
برخی تعزیه خوان ها امام حسین را با پول عوض می کنند و اصالت تعزیه را از بین برده اند.
از قدیم الایام مردم مبلغی را نذر تعزیه می کردند و تعزیه خوان ها نذر را روی چشمانشان می گذاشتند اما امروز برخی تا پول به حسابشان واریز نشود، تعزیه نمی خوانند.
امام حسین (ع) را نمی شود با پول عوض کرد، هرچند که تعزیه خوان های تهرانی این کار را باب کرده اند، اما این عمل زشت و ناپسندی است که شان ائمه علیهم السلام را پایین می آورد و ضربه ای به دستگاه امام حسین (ع) است که اثر تعزیه را کم رنگ می کند و تعزیه به دل نمی نشیند یا در برخی شهرها و نقاط، سنت های تعزیه را با موسیقی های آن چنانی از بین برده اند در حالی که تعزیه باید سوز و حالت حزن و اندوه داشته باشد و ما باید این را بدانیم که تعزیه آئینی برای حفظ و زنده نگه داشتن خون امام حسین علیه السلام است.
همچنین نوع لباس و قیافه های آرایش شده افراد در تعزیه که هرگز این چنین نبوده است، امروزه دیده می شود در حالی که سادگی و بی آلایشی و اخلاص، رمز استمرار و بقای تعزیه در دوران مختلف بوده است اما امروزه برخی تعزیه را با تئاتر اشتباه گرفته اند و آن را با تئاتر ترکیب می کنند.

آیا در نسخه های تعزیه تحریف وجود دارد؟
نسخه های برخوار آنهایی که از ملا علی کمالی است خیلی عالی است و تا کنون کسی نتوانسته غلط و ایرادی از آن بگیرد.
استاد ملا علی کمالی قاری قرآن و استاد تعزیه بودند، تعزیه شمر داشتند و هم اکنون نیز پس از سالها، نسخه های ملاعلی کمالی خوانده می شود.
به نظر شما رغبت جوانان به حضور در مجالس تعزیه خوانی بیشتر است یا میانسالان و کهنسالان؟ به طور کلی چه کسانی در تعزیه شرکت می کنند؟
کسانی که به تعزیه می آیند سه گروه هستند: اول؛ کسانی هستند که برای دیدن اسب ها می آیند، دوم؛ کسانی که برای پر کردن اوقات فراغت خود می آیند، اما گروه سوم که بیشتر افراد جزء این گروه هستند، برای امام حسین (ع) می آیند، همانگونه که مردم از شهرهای شیراز، اهواز، تهران یا کشورهای آلمان، چین، شیلی، کره شمالی و… از طریق پخش زنده اینترنتی مجالس تعزیه خوانی را مشاهده می کنند.
برای کدام نوحه و تعزیه بیشتر گریه کرده اید؟

برای تعزیه حضرت علی اکبر (ع) خیلی سوختم و در حال تعزیه گریه کردن، آن را خواندم و اعتقاد من این است که اگر انسان پاک طینت نباشد نمی تواند در تعزیه حضرت اباعبدالله گریه کند، تعزیه عصر عاشورا هم یکی از مهم ترین و باشکوه ترین تعزیه های شهرستان برخوار است که در تکیه دوازده امام (تولا) برگزار می شود.

افراد زیادی از من خواستند که در دهه محرم در جایی غیر از تکیه دوازده امام دولت آباد بخوانم، حتی پیشنهاد پول هم به من دادند اما من به آن ها گفتم من این تعزیه را با دنیا هم عوض نمی کنم و خاک آن را سرمه چشمانم می کنم.

هدف از برگزاری آئین تعزیه خوانی چیست؟

زنده نگه داشتن و حفظ خون امام حسین علیه السلام است، تاریخ صحرای کربلاست، تعزیه متفاوت از مداحی است و به نمایش وقایع و حوادث کربلا می پردازد.

اما اعتقاد من این است که تعزیه باید زودتر از نماز تمام شود و سه سال است که تعزیه تکیه دولت آباد برای نماز تعطیل می شود و کسانی هم که تعزیه می خوانند با وضو می آیند.

در مجالس تعزیه علاوه بر خواندن شعر و اجرای نقش به بینندگان پندهای اخلاقی و اجتماعی هم می دهید؟

در تعزیه به غیر از شعرهای تعزیه، پندی هم به مردم داده می شود مثلا در رابطه با نماز می گوییم تعزیه مستحب است و نماز واجب، یا تذکراتی که برای حجاب به خواهران می دهیم، همچنین در بین تعزیه نصیحت هایی به مردم می کنیم مانند اینکه مردان باید مانند امام حسین باشند و زنان مانند حضرت زهرا (س).

در پایان اگر توقع و انتظاری از مسئولان دارید بفرمایید؟

با توجه به استقبال گسترده مردم، محل تعزیه دوازده امام دولت آباد کوچک است و نیاز به فضای بزرگ تر و گسترش دارد که این موضوع را در گذشته نیز پیگیری کرده ایم و فرماندار شهرستان قول هایی برای گسترش مکان تعزیه به ما داده اند.