تاثیرات فرهنگی- اجتماعی نرخ سکه بر زندگی مردم

روزنامه اعتماد با دو کارشناس حوزه اجتماعی درباره تاثیرات فرهنگی- اجتماعی افزایش قیمت سکه بر زندگی مردم گفتگو کرده است.

دکتر «ناصر قاسم‌زاد»، روانشناس از جمله کارشناسانی است که معتقد است که افزایش نرخ سکه و طلا و بالا رفتن قیمت‌ها، فقط روی آمار ازدواج تاثیردارد و باعث کاهش آن می‌شود و تاثیری در کاهش آمار طلاق ندارد: اگر هم آمار طلاق کاهش پیدا کرده باشد دلیلش گرانی سکه و طلا نیست، بلکه بطور طبیعی وقتی که ازدواج کاهش پیدا کند، طلاق هم کاهش پیدا خواهد کرد.

وی در تشریح استدلال خود می‌گوید: براساس قانون، مقدار مهریه قانونی ۱۱۰ سکه است. یعنی هر چقدر هم که مهریه بالا باشد در نهایت مرد در صورت طلاق فقط باید ۱۱۰ سکه بپردازد. ثانیا، معمولا هنگام طلاق، مردان از دادگاه درخواست عسر و حرج می‌کنند و برای اینکه توان پرداخت مهریه را ندارند، درخواست تقسیط مهریه یا حتی کاهش آن را می‌کنند… یعنی به هر حال دادگاه شرایط را به گونه‌ای تعیین می‌کند که وی بتواند از عهده پرداخت آن برآید.

قاسم زاد درعین حال معتقد است که گرانی‌های امروز، تاثیرات بسیار مخربی روی ارتباطات زناشویی و سست شدن کانون خانواده‌ها دارد: اصولا گرانی باعث می‌شود تا زندگی خانواده‌ها با اختلالی جدی مواجه شود و به همان نسبت روابط زناشویی و افسردگی و حتی بیماری‌های جسمی و روانی در بین خانواده‌ها افزایش پیدا کند.

این روانشناس با اشاره به وظایف دولت‌ها برای تامین سلامت اجتماعی جوامع می‌گوید: براساس قوانین بین‌المللی و سازمان بهداشت جهانی، دولت‌ها مکلف هستند به تامین مواردی چون: سلامت اجتماعی و امنیت اجتماعی و آزادی بیان و… در کشورهای خود. روی همین اصل است که در بسیاری از کشورهای جهان از جمله در اروپا و کانادا کلیه هزینه‌های درمانی رایگان است ولی در عوض در کشور ما تعدادی از داروها از لیست بیمه‌ها خارج می‌شوند.

از سویی امنیت شغلی در ایران بسیار سست است؛ ضمن آنکه به هیچ عنوان دخل و خرج اکثر خانواده‌های ایرانی با هم نمی‌خواند. در چنین شرایطی طبیعی است که خانواده‌های ایرانی زیر بار فشارهای اقتصادی خرد بشوند وحتی از پس آیین‌ها و رسم و رسوم‌های خانوادگی و ازدواج و… برنیایند.

وی با هشدار نسبت به ادامه وضعیت کنونی می‌گوید: اگر وضعیت به همین شکل ادامه پیدا کند و مسوولان فکری برای ثبات اقتصادی و بالا بردن توان خرید اقشار کم درآمد نکنند باید منتظر بروز بحران‌هایی جدی در سطح خانواده‌ها و حتی از هم پاشیدگی سیستم کنونی خانواده‌ها و در نهایت اضمحلال جامعه باشیم.

آیا گرانی با کاهش طلاق رابطه دارد؟

دکتر مصطفی تبریزی، روانشناس، هم با وجودی که معتقد است گرانی‌ها، باعث تزلزل شدید در کالبد خانواده‌ها شده و می‌شود ولی در عین حال براین باور است که برای بررسی ارتباط گرانی با کاهش طلاق باید بررسی‌های بیشتری انجام شود: اصولا زندگی و اجزای آن نیز مانند اجزای بدن کاملا به هم مرتبط هستند. یعنی اگر عضوی دچار اختلال شود بقیه اعضا نیز دچار اختلال خواهند شد.

وی می‌افزاید: در مورد گرانی‌ها نیز بدون تردید می‌توان گفت فاکتورهای اقتصادی ارتباط مستقیمی با رضایت زناشویی و زندگی مشترک و تقویت بنیاد خانواده‌ها دارد، ضمن آنکه هم از بعد روانی و هم از بعد جسمانی نیز اعضای خانواده را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

دکتر تبریزی ولی در عین حال تاکید می‌کند: البته من نمی‌توانم به طور قاطع، ارتباط بین گرانی سکه و سایر کالاها با کاهش آمار طلاق را تایید کنم چون این موضوعی است که احتیاج به پژوهش‌هایی دقیق و کارشناسی دارد. به بیانی ده‌ها فاکتور دیگر در طلاق موثر است که گرانی تنها یکی از آنهاست.

وی تصریح می‌کند: به هر حال اینکه گرانی‌ها باعث ایجاد اختلال در ارتباطات خانوادگی می‌شود شکی نیست و موضوعی اثبات شده است. حتی از بعد سلامت جسمانی خانواده نیز این مساله قابل بررسی است. وقتی که قیمت گوشت و برنج و بسیاری دیگر از اقلام خوراکی در عرض چند روز چندین برابر می‌شود، به همان نسبت یکسری از مردم دیگر توان خرید این مواد و تغذیه کامل خود را ندارند.

در چنین وضعیتی خانواده‌ها با فقر غذایی و به دنبال آن با انواع اختلالات روانی و روحی مواجه می‌شوند که باعث پایین آمدن سطح تحمل اعضای خانواده‌ها وبروز درگیری بین زن و شوهر و فرزندان می‌شود. این استاد بازنشسته دانشگاه علامه طباطبایی با ذکر اینکه تاثیر افزایش گرانی بر کاهش آمار ازدواج‌ها چنان بدیهی است که لازم به صحبت در مورد آن نیست، می‌گوید: معتقدم باید دولتمردان ما هرچه زودتر و قبل از اینکه دیر شود فکری برای گرانی‌ها و کاهش سطح زندگی شهروندان داشته باشند و هشدارهای دلسوزانه وعلمی کارشناسان را جدی بگیرند، چرا که ادامه این وضعیت، می‌تواند حتی به بحرانی اجتماعی برای کشور بدل شود.