از ضروریات آموزش‌ پیش از ازدواج تا جبران کج‌ کارکردی‌های نظام تعلیم‌وتربیت

امروزه اهمیت و لزوم هرگونه آموزش اجتماعی بیش از گذشته مورد اهمیت و توجه قرار گرفته است، به طوری که در کشورهای توسعه یافته آموزش را مهمترین اقدام در پیشگیری از معضلات اجتماعی می‌دانند. در این میان طلاق در کشور ما به عنوان یکی از پنج آسیب اجتماعی مهم تلقی می‌شود و عده‌ای عدم آموزش زوج های جوان در مقوله ازدواج را از عوامل اصلی طلاق تلقی می‌کنند، به همین منظور ارائه آموزش های پیش از ازدواج از نظر عده‌ای از کارشناسان به عنوان شاه بیت اقدامات کنترل و کاهش طلاق دانسته می‌شود و خبرگزاری ایسنا با برگزاری میزگرد تخصصی با عنوان “لزوم و اثربخشی آموزش‌های پیش از ازدواج در کنترل و کاهش طلاق” به بررسی بیشتر این امر پرداخته است. 

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایسنا، منصور عبدی رئیس سازمان روانشناسی استان مرکزی در این میزگرد با بیان اینکه هدف اصلی برنامه آموزش خانواده یا آموزش های پیش از ازدواج، نهادینه کردن دریافت اینگونه آموزش ها در نهاد خانواده و ایجاد باور نسبت به ضرورت و اهمیت اینگونه آموزش هاست، گفت: در کشورهای توسعه یافته از دوران ابتدایی نحوه تعامل با دیگران و ارتباطات اجتماعی به شکل گسترده به فرد آموزش داده می شود و فرد در مراحل رشد خود تحت تاثیر این آموزش ها به تدریج برای زندگی مشترک آماده می‌شود. 

این استاد دانشگاه با ابراز تاسف از نادیده گرفته شدن این امر مهم در ایران تاکنون گفت: در استان مرکزی به همت دفتر امور اجتماعی استانداری، بهزیستی و دفتر سازمان نظام روانشناسی استان بیش از یک سال و شش ماه است که آموزش‌های پیش از ازدواج برای اولین بار در کشور به صورت اجباری و با پوشش ۹۹ درصدی اجرا می شود و اجرای این طرح باعث شده که مردم استان به اهمیت این آموزش‌ها در زندگی مشترک پی ببرند. 

عبدی با اشاره به اینکه کانون زندگی پایدار در شهرستان‌های اراک،آشتیان و تفرش، کمیجان و خنداب در حال فعالیت است، گفت: در یک سال و شش ماه فعالیت این کانون به بیش از ۸ هزار ۴۰۰ زوج آموزش‌های پیش از ازدواج ارائه شده است. حسن آموزش‌های پیش از ازدواج در استان این بوده است که زوج‌های جوان پس از طی دو ساعت آموزش به حال خود رها نمی‌شوند و سعی کرده‌ایم با ایجاد سایت، کانال‌هایی در فضای مجازی، سامانه پیامکی و … ارتباط و آموزرش‌هایمان را با زوج‌ها قطع نکنیم. حداقل ماهی دو جلسه برای زوج‌هایی که در دوره آموزشی پیش از ازدواج شرکت کرده‌اند، در قالب فراخوان، آموزش‌های تکمیلی ارائه می‌شود.

۲۰ هزار تومان برای زندگی بهتر 

وی در پاسخ به این سوال که آیا هزینه ۲۰ هزار تومانی برای شرکت در آموزش‌های پیش از ازدواج در استان بالا نیست؟ و آیا این هزینه باعث گریز زوج های جوان از این مباحث آموزشی نمی‌شود؟ گفت: مردم بدون هیچ دغدغه ای ۵۶۰ هزار تومان پرداخت می‌کنند تا آموزش رانندگی ببینند و بتوانند گواهینامه دریافت کنند، وقتی دلیل این امر بررسی می‌شود، درمی یابیم که باور به ضرورت شرکت در کلاس های رانندگی در جامعه نهادینه شده است. 

رئیس سازمان نظام روانشناسی استان ادامه داد: در آغاز این راه گاه با عکس العمل ها و اعتراضات شدیدی از سوی زوج های جوان نسبت به این کلاس های روبرو شدیم، حتی برخی تهدید می‌کردند که مراسم ازدواج شان را در استان‌های دیگر انجام خواهند داد، ولی خوشبختانه این آموزش‌ها به حدی اثربخش بود که هم اکنون فرهنگ نیاز به آموزش‌های پیش از ازدواج در استان جا افتاده است، به طوری که علیرغم تکمیل ظرفیت کلاس‌های تکملیی که این کانون برای زوج‌ها برگزار می‌کند، هنوز متقاضی برای حضور در کلاس‌ها وجود دارد. 

مردم ایران دچار توهم دانایی‌اند/رضایتمندی ۹۸.۵ درصدی از آموزش های پیش از ازدواج 

عبدی با بیان اینکه مردم جامعه ما دچار توهم دانایی شده‌اند، گفت: مردم ما باید یاد بگیرند که در مقابل نظرات و دیدگاه های کارشناسان حوزه های مختلف مقاومت نکنند. برای هم سطح شدن کلاس‌های دوره آموزشی پیش از ازدواج در کانون، کلاس‌ها در دو سطح زیردیپلم و بالای دیپلم برگزار می‌شود و گفتمانی که برای افراد شرکت کننده در این دو سطح کلاس ارائه می‌شود، کاملا متفاوت است، علاوه بر آن آموزش ها و مربیان برای هر دو سطح متفاوت است. 

وی با اشاره به اینکه بعد از برگزاری هر دوره آموزشی، میزان رضایتمندی زوجین از کیفیت دوره پایش می‌شود، گفت: ۹۸.۵ درصد از زوجین رضایتمندی کامل خود را از این دوره ابراز کرده‌اند. کمترین انتظار ما از برگزاری آموزش‌های پیش از ازدواج در استان این است که زوج‌های جوان یاد بگیرند در موقع بروز مشکلات در زندگی مشترک به جای مطرح کردن آن با خانواده ها آن را با مشاور خانواده مطرح کنند، در واقع تلاش می کنیم که طرح واره‌های اشتباهی که زوجین از دوران کودکی با آن بزرگ شده اند کنار گذاشته شود. 

دخالت والدین سومین عامل جدایی ها/به کارشناسان اعتماد کنیم 

رئیس سازمان نظام روانشناسی استان ادامه داد: سومین عامل جدایی زوج‌ها در کشور، دخالت والدین است. وقتی مشکلات را با خانواده مطرح می‌کنیم، دو اتفاق می‌افتد، در اتفاق اول میزان مقبولیت فرد در بین خانواده همسر کاهش می یابد و در اتفاق دوم کلید دخالت در زندگی زناشویی به دست والدین سپرده می شود.

عبدی گفت: برای تهیه کلیه بروشورها، جزوات و کتاب‌های آموزشی که در کانون زندگی پایدار که در اختیار زوج‌های جوان قرار می‌گیرد، از ظرفیت ها و تخصص مشاوران حاضر در استان استفاده شده است و خوشبختانه در تولید محتوا و ارائه مباحث آموزشی متکی به خارج از استان نیستیم. 

وی با اشاره به اینکه آموزش‌های پیش از ازدواج در جوامع روستایی با جوامع شهری به دلیل فرهنگ غالبی که بر آن حاکم است، فرق دارد، گفت: در جوامع روستایی بهترین راهکاری که در حال حاضر دنبال می کنیم ارائه مشاوره‌های فردی جداگانه به والدین زوج‌هاست و در اکثر مواقع مشاوره‌ها برای افراد و خانواده های آنان رایگان انجام می‌شود. 

رئیس سازمان نظام روانشناسی استان اظهار کرد: چنانچه در کلاس‌های آموزشی مدرس ما متوجه شود مباحث آموزش داده شده مشکلات فرهنگی و اجتماعی یک زوج را برطرف نمی‌کند، مشاوره و آموزش‌های تخصصی جداگانه برای زوجین و والدین آنها برگزار خواهد شد. 

وی با بیان اینکه برای کلیه افرادی که در سنین زیر ۱۸ سال ازدواج می‌کنند، علاوه بر کلاس آموزش پیش از ازدواج، آموزش‌ها و مشاوره‌های تخصصی دیگری را به صورت رایگان ارائه می‌کنیم، افزود: در واقع در کانون زندگی پایدار تمام افراد زیر ۱۸ سال غربالگری می‌شوند و تمام این افراد دوباره آموزش می بینند.

فراگیری روابط فردی عامل کاهش خیانت/دوره رایگان برای موفقیت بیشتر در انتخاب همسر 

عبدی ادامه داد: کانون زندگی پایدار نمی‌تواند مانع ازدواج‌های زیر ۱۸ سال شود، تنها کاری که می‌توانیم انجام دهیم، تصحیح و تسهیل روند سازگاری در میان این افراد است. در واقع این افراد به گونه ای آموزش داده می شوند که قدرت سازگاری شان بالا رود. ما نمی‌توانیم به فرد روستایی که زیر ۱۳ سال سن دارد بگوییم ازدواج نکن، بلکه در آموزش‌ها روند تاب‌آوری آنان را بالا برده و روند زندگی مدرن را به آنها آموزش می دهیم تا در نهایت بتوانیم آنانرا از لحاظ بلوغ عاطفی و هوش هیجانی آماده کنیم. 

وی با بیان اینکه به جرات می‌توان گفت مردم کشور ما کمترین آگاهی را نسبت به ازدواج دارند و هر چه اطلاعات در این مقوله کسب کرده‌اند از طریق والدین بوده است گفت: خانواده های جدید از نحوه نوین کسب اطلاعات بی خبرند و بهترین راهکار برای افزایش آگاهی افراد نسبت به ازدواج این است که افراد را قبل از اینکه وارد پروسه انتخاب همسر شوند از طریق برگزاری دوره های آموزشی نسبت به این مقوله آگاه کرد که خوشبختانه این آگاهی ها در کانون زندگی پایدار اراک با اجرای دو دوره رایگان آموزش پیش از ازدواج برای کلیه افراد و کلیه سنین افزایش پیدا می کند تا بتوانیم آنان را در انتخاب همسر حرفه ای کنیم، این دو دوره اجباری نیست و افراد با تمایل خود در این دوره‌ها که در اراک برگزار می شود، شرکت می‌کنند. 

وی با تاکید بر اینکه اگر خانواده ها روابط فردی را به خوبی بیاموزند روابط فرازناشویی کاهش پیدا می کند، در واقع مردم ما اگر قبول کنند نیازمند آموزش هستند مشکلاتی همچون روابط فرازناشویی نیز کاهش خواهد یافت. 

عبدی با بیان اینکه صدا و سیما و سایر رسانه ها کمترین پوشش را در زمینه معرفی این طرح داشته اند، افزود: اگر در سطح کشور این باور ایجاد شود که در این زمینه به کار تخصصی در این زمینه نیاز است سازمان نظام روانشناسی نیز در روند اجرایی این طرح در سطح کشور جایگاه بهتری خواهد یافت.    

دوران قبل از تولد، آغاز آموزش‌های پیش از ازدواج/چند ریشه‌ای شویم

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایسنا، کیانوش امینی معاون امور پیشگیری بهزیستی استان مرکزی نیز در این جلسه اظهار کرد: اعتقاد بنده به عنوان روانشناس این است که آموزش‌های پیش از ازدواج و مرتبط با نهاد خانواده قبل از تولد یک فرد آغاز می‌شود، اینکه والدین چه آموزش هایی را دریافت کرده اند و چه نکاتی را در فرزندپروری رعایت می کنند و شخصیت کودک چگونه شکل می گیرد. در واقع مجموعه آموزش های پیش از ازدواج همچون حائلی که برای جلوگیری از سقوط در کنار گیاه قرار می گیرد، فرد را چند ریشه ای می کنند تا در نهایت با برابر مشکلات و تعارضاتی که با آنها مواجه می شود بهتر مقابله کند. 

وی تاکید کرد: این آموزش‌ها باید بیشتر و در سنین مختلف با جنبه‌های متنوع برگزار شود تا بتواند از اثربخشی لازم برخوردار باشد. آموزش‌هایی که هم اکنون صورت می‌گیرد آموزش‌های کنترل کننده است و در واقع به این آموزش‌ها نمی‌توانیم نگاه پیشگیرانه داشته باشیم. 

معاون امور پیشگیری بهزیستی استان تصریح کرد: اگر خواهان پیشگیری از معضلی در جامعه هستیم، باید آموزش‌های مربوط به آن از دوران کودکی آغاز شود و در آموزش های فرزندپروری به آن پرداخته شود. سازمان بهزیستی سالیان سال است که در بحث آموزش‌های پیش از ازدواج وارد شده است که این آموزش‌ها در سطح دانشگاه ها، مساجد، پایگاه های سلامت، مراکز مشاوره تحت مجوز بهزیستی و … برگزار شده است. بهزیستی استان در سال ۹۲ به صورت پایلوت در شهرستان اراک به افرادی که قصد انجام آزمایش ازدواج داشتند در کنار آموزش‌های بهداشت جنسی آموزش پیش از ازدواج ارائه می‌ شد که همین امر باعث شد، تعدادی از زوج‌ها فردای روز عقد خود، درخواست طلاق بدهند و این امر نشان می‌داد که این آموزش ها باعث شده است که فرد متوجه اشتباه خود در انتخاب همسر خود شود و از تبعات ناگوار بعدی که قرار بود بعد از ازدواج برای او پیش آید جلوگیری به عمل آورد. 

امینی ادامه داد: بازخورد این آموزش‌ها باعث شد که فکری برای کاهش و کنترل طلاق در استان بشود. سال ۹۵ برنامه ریزی دقیقی در خصوص کنترل و کاهش طلاق در استان صورت گرفت، طی جلسات متعدد کارشناسی که دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری با اداره کل بهزیستی و سازمان نظام روانشناسی استان مرکزی برگزار کرد، مقرر شد که سازمان روانشناسی استان مرکزی متولی آموزش‌های پیش از ازدواج در شهرستان‌های اراک، آشتیان، تفرش، کمیجان و خنداب شود. 

معاون امور پیشگیری بهزیستی استان با اشاره به اینکه برگزاری آموزش‌های پیش از ازدواج در شهرستان‌های ساوه، زرندیه، خمین، دلیجان، فراهان و محلات به عهده بهزیستی استان است، گفت: این آموزش‌ها با همکاری دفاتر مشاوره تحت نظر سازمان روانشناسی در حال برگزاری است. 

گام اول پر از چالش/ واگذاری آموزش‌های پیش از ازدواج به بخش خصوصی 

امینی با بیان اینکه آموزش‌های پیش از ازدواج در استان با چالش های بسیاری همراه بود، گفت: در آغاز راه، شکایت‌های بسیاری از شهرستان‌های مختلف در این خصوص گزارش می‌شد، حتی بعضی زوج‌های جوان حاضر نبودند در این دوره‌ها حضور داشته باشند، ولی خوشبختانه این مشکلات به مرور زمان برطرف شد. 

معاون امور پیشگیری بهزیستی استان با بیان اینکه برای تغییر رفتار فرد دو روش وجود دارد، گفت: در روشی بر روی فکر فرد و در روش دیگر بر روی رفتار فرد کار می‌شود تا به مرور فکر فرد نسبت به یک مسئله تغییر پیدا کند، در واقع وقتی قصد داریم فعالیتی سریعتر به نتیجه برسد و زمان برایمان مهم است، باید از روش کار کردن بر روی رفتار فرد استفاده شود که در روانشناسی اجتماعی این روش برای تغییر رفتار عنوان شده و اجباری بودن آموزش‌های پیش از ازدواج در استان هم بر اساس این روش است. 

وی گفت: بهزیستی استان در هفت شهرستانی که مجری آموزش‌های پیش از ازدواج هستیم، این آموزش‌ها کاملا به بخش خصوصی که شامل مراکز مشاوره و مرکز جامع پیشگیری است، واگذار شده است، که در اثر تغییرات مدیریتی، تغییری در روند آموزش‌ها صورت نگیرد. در واقع آموزش‌های پیش از ازدواج را در استان وابسته به جایگاه پستی خاص نکرده‌ایم. 

امینی با اشاره به اینکه اعتراض برخی دفترداران شهرستان ساوه باعث عدم اجرای این آموزش‌ها در این شهرستان در برهه اندکی از زمان شده بود، گفت: خوشبختانه با نامه نگاری‌ ها و پیگیری‌های که دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری و اداره کل بهزیستی و فرماندار ساوه انجام دادند این مشکل برطرف شد و هم اکنون این آموزش‌ها در سطح این شهرستان در حال انجام است. 

معاون امورپیشگیری بهزیستی استان تصریح کرد: بهزیستی استان از دی ماه سال ۹۵ تاکنون، ۵ هزار و ۲۴۳ زوج را در این هفت شهرستان آموزش داده است. در سال ۹۶ جدای از برنامه آموزش‌های پیش از ازدواج، برای ۶ هزار و ۳۰۷ نفر آموزش‌های پیش از ازدواج در دانشگاه‌ها، محله‌ها و غیره صورت گرفته است که یک سوم اعتبار این آموزش از محل اعتبارات وزارت کشور بوده است. در سه ماهه اول سال جاری حدود ۹۰۰ نفر تاکنون در هفت شهرستان تحت آموزش‌های پیش از ازدواج قرار گرفته اند. 

وی ادامه داد: بهزیستی استان با اعتبارات وزارت کشور، ۳ کارگاه تربیت مربی آموزش‌های پش از ازدواج را در شهرستان‌های خمین، ساوه و شازند برگزار کرد ولی کارگاه برگزار شده در این سه شهرستان بصورت منطقه ای بوده است، بدین معنی که محل برگزاری در خمین بود ولی محور آموزش در شهرستان‌های دلیجان، محلات و شهرستان‌های همجوار خمین بوده است. در کارگاه‌های منطقه ای تربیت مربی آموزشی های پیش از ازدواج ۷۲ نفر از آموزش‌های لازم برخوردار شدند. قرار است در تابستان سال جاری از این افراد آزمون و مصاحبه های لازم صورت گرفته و از این تعداد مربیان سطح یک، دو الی سه فارغ التحصیل شوند. 

امینی با اشاره به اجرای طرح آموزش‌های پیش از ازدواج شورای عالی انقلاب فرهنگی در استان‌های تهران و البرز، گفت: این آموزش‌ها شامل دو ساعت آموزش مسائل بهداشتی با مسئولیت وزارت بهداشت، دو ساعت آموزش مسائل روانشناختی و ارتباط بین زوج‌ها با مسئولیت بهزیستی، آموزش مسائل حقوقی برعهده قوه قضائیه و مسئولیت آموزش مسائل حقوقی و اخلاق و احکام اسلامی در خانواده با سازمان تبلیغات اسلامی است. 

وی ادامه داد: مشکلی که در این اجرای این طرح وجود داشت، نبود فضای فیزیکی دستگاه‌ها متولی برای اجرای این طرح بود، و علاوه بر آن مدرسین قوه قضاییه و سازمان تبلیغات مثل مدرس های بهزیستی و مراکز بهداشت آموزش‌های لازم را در این امر ندیده‌اند. به همین منظور در استان به این نتیجه دست یافتیم که دوره‌ای که در استان نزدیک به بیش از یک سال و شش ماه با کمترین مشکل ممکن در حال اجراست را تغییر ندهیم. 

امینی گفت: اعتقاد بنده این است که بسیاری از اقدام و فعالیت ها باید با تعامل صورت گیرد. به جز مهارتی که در تیم سازمان نظام روانشناسی استان وجود داشت، به این نتیجه دست یافتیم در آموزش‌های پیش از ازدواج اقدامات بصورت فرابخشی اجرایی شود و جزو معدود استان‌هایی در کشور هستیم که اداره کل بهزیستی با سازمان نظام روانشناسی هیچ مشکلی با یکدیگر ندارد. 

 معاون امور پیشگیری بهزیستی استان گفت: مرکز بهداشت استان آموزش‌های بهداشت جنسی و اداره کل بهزیستی و سازمان نظام رواشناسی استان آموزش‌های پیش از ازدواج را آموزش می‌دهند و در بحث های حقوقی معاونت پیشگیری از وقوع جرم استان اقداماتی را برای آموزش حقوقی زوج‌ها در دست اقدام دارد. 
به دنبال حساس سازی افراد نسبت به مقوله ازدواج هستیم 

امینی ادامه داد: آن چیزی که باعث می‌شود فرد ساعاتی را با کمال میل و رضایت در اختیار امری قرار دهد، احساس نیاز به آن مقوله است و ما با برگزاری این آموزش‌ها تلاش می کنیم که حس نیاز به آموزش‌های پیش از ازدواج در افراد جامعه ایجاد شود. 

وی افزود: برای جلوگیری از خشونت های خانگی و همسر آزاری و افزایش اطلاعات افراد از قوانین حقوقی، مواردی در بخش حقوقی آموزش‌های پیش از ازدواج دیده شده است، هرچند در آموزش‌ها به افراد باید قدم به قدم پیش رفت. در رویکرد روانشناسی این موضوع مطرح است که فرد در وهله اول بمباران اطلاعاتی نشود، در آموزش‌های پیش از ازدواج هم همین مسئله صدق می‌کند، اگر در وهله اول آموزش‌ها فرد را با انبوه اطلاعات مواجه کنیم، چون نمی‌تواند این حجم از اطلاعات را در ذهن خود واکاوی کند، آموزش از اثربخشی لازم برخوردار نخواهد بود. 

یک ساعت و نیم آموزش پیش از ازدواج معجزه نمیکند 

امینی با اشاره به اینکه یک ساعت و نیم آموزش پیش از ازدواج نمی‌تواند برای فرد معجزه کند، گفت: بلکه هدف اصلی این آموزش‌ها حساس سازی نسبت به مقوله ازدواج و انتخاب صحیح همسر است. در آموزش‌های پیش از ازدواج بیشتر رویکردمان پیشگیرانه و ارتقایی است. 

 معاون امورپیشگیری بهزیستی استان با اشاره به اینکه آموزش‌های فرزندپروری در بخشی از برنامه آموزش‌های پیش از ازدواج دیده شده است، گفت: سازمان بهزیستی بحثی به عنوان یارانه آموزشی دارد و بالاخص این بحث سال گذشته پر رنگ تر شد. در این یارانه آموزشی نه تنها مدجویان تحت نظر بهزیستی بلکه افرادی که ثابت شود بی بضاعت هستند آموزش‌های پیش از ازدواج و مشاوره ها رایگان خواهد بود. 

یاد بگیریم برای آموزش اجتماعی هزینه کنیم 

وی گفت: هر چند یکی از وظایف ذاتی بهزیستی حمایت از افراد بی بضاعت است، ولی بنده از آن دسته افرادی هستم که با رایگان برگزار شدن این دوره مخالف هستم، زیرا فردی که حتی توان پرداخت ۲۰ هزار تومان برای دریافت آموزش های پیش از ازدواج را ندارد چگونه می‌خواهد یک زندگی مشترک را اداره کند و چنین فردی در واقع یکی از شرایط ضروری آغاز زندگی مشترک را دارا نیست، از طرفی باید به خانواده‌ها یاد بدهیم که در سبد خانوار بحث های آموزشی و مشاوره ای را اضافه کنند. 

امینی با اشاره به اینکه خیلی از بسته های آموزشی که در سطح کلان کشور تدوین می‌شود، کلی و فاقد برش استانی است، گفت: امیدوارم با ارائه محتوای جدید آموزش‌های پیش از ازدواج توسط کارگروه ملی کنترل و کاهش طلاق به استان، بتوانیم این محتوا را استانی و کاربردی تر کنیم. 

معاون امور پیشگیری بهزیستی استان بیان کرد: وقتی آموزش پیش از ازدواج در استان اجرا شد، انتظار داشتیم صدا و سیما و رسانه ها به کمک ما آمده و این آموزش‌ها را در کنار ما برای مردم تبیین کنند، ولی متاسفانه در تبیین این امر تنها بوده ایم. 

وی  گفت: علاوه بر اثربخشی آموزش‌های پیش از ازدواج در کاهش طلاق، ما نمی‌توانیم منکر اثربخشی شبکه های غیررسمی شویم، تبلیغات چهره به چهره افراد از اثربخشی این آموزش‌ها باعث شده است که افراد قبل از طلاق به مراکز مشاوره مراجعه کنند و همین امر ناخودآگاه باعث کاهش طلاق در استان شده است. 

وی اظهار کرد: اگر این آموزش ها را به سمت دبیرستان ببریم یک گام جلوتر خواهیم رفت و آموزش ها به موقع ارائه می شود، ولی وقتی این اتفاق نمی افتد، تمامی مراحل آموزش ها یک گام به تعویق می افتند.   

واگذاری کنترل و کاهش طلاق به شورای عالی انقلاب فرهنگی 

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایسنا، مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری  در ادامه این میزگرد با اشاره به ماموریت‌های کلان دستگاه های اجرایی در راستای کاهش طلاق در کشور گفت: اولین ماموریت که شورای عالی انقلاب فرهنگی آنرا تببین کرده در بحث نقشه مهندسی فرهنگی است، که در راهبرد کلان سوم این نقشه، دستگاه‌های اجرایی مکلف هستند که در راستای تحکیم خانواده و پیشگیری از آسیب های آن، برنامه گسترده ای را دنبال کنند. 

فتح آبادی با اشاره به اینکه برنامه ششم توسعه کشور نسبت به پنج برنامه قبل، در حوزه اجتماعی و فرهنگی رویکرد بسیار مطلوبی دارد و این حوزه در این برنامه بسیار قوی دیده شده و فرصت خوبی این برنامه در عرصه اجتماعی بویژه خانواده تعریف کرده است. 

وی با بیان اینکه سیاست‌های کلی خانواده و جمعیت توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده است، گفت: دستگاه‌های اجرایی در عرصه خانواده ماموریت‌های سنگینی دارند. براساس قانون، شورای عالی انقلاب فرهنگی در عرصه خانواده مکلف شده برنامه ملی کنترل و کاهش طلاق را تدوین کند. 

فتح آبادی تصریح کرد: در جلسه چهارم شورای اجتماعی کشور که با حضور مقام معظم رهبری تشکیل شد، ۱۸ آسیب اجتماعی شناسایی و دسته بندی شد که ۱۸ وزارتخانه و نهاد مسئول کاهش و پیشگیری این آسیب‌ها شده اند. تعداد زیادی از وزارتخانه‌ها دستگاه معین و تعدادی هم دستگاه‌های همکار کاهش این آسیب ها هستند. 

مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی با اشاره به اینکه در تقسیم کار ملی کنترل و کاهش آسیب ها، بحث کنترل و کاهش طلاق در کشور به شورای عالی انقلاب فرهنگی واگذار شده است، گفت: این شورا، کارگروه ملی کاهش و کنترل طلاق را در مجموعه دبیرخانه خود ایجاد شده است که در این کارگروه ۱۲ وزارتخانه و نهاد مسئولند دارند و مسئولیت و وظایف آنها در اجرای برنامه ملی کاهش و کنترل طلاق مشخص و ابلاغ شده است. 

افزایش ساعت آموزش های پیش از ازدواج در استان مرکزی 

فتح آبادی بیان کرد: در برنامه ملی کاهش و کنترل طلاق ۱۰ استان تهران، خراسان رضوی، اصفهان، فارس، البرز، قم، گیلان، مازندران، کرمانشاه و مرکزی در اولویت برنامه های آموزشی قرار گرفته اند و بر اساس این برنامه ملی دو ماموریت کمی توقف نرخ رشد طلاق و کاهش سالانه طلاق به میزان ۵ درصد به دستگاه های مسئول واگذار شده است و در واقع تا پایان برنامه ششم توسعه نسبت به سال پایه که این برنامه ابلاغ شده است، آمار طلاق باید ۲۵ درصد کاهش یابد. 

فتح آبادی گفت: از اول مهرماه سال جاری محتوا و کتاب‌های جدید آموزش‌ پیش از ازدواج در ۱۰ استان یاد شده ارائه می شود و محتوای آموزش‌های پیش از ازدواج در استان مرکزی با محتوای جدید آموزشی شورای عالی انقلاب فرهنگی تطبیق داده خواهد شد و قرار است این آموزش‌ها در استان از دو ساعت به شش ساعت آموزشی تغییر پیدا کند.   

تولیت وزارت بهداشت، مهمترین نقطه ضعف برنامه ملی کنترل و کاهش طلاق 

وی با بیان اینکه هر طرح جدیدی در شروع با چالش هایی روبروست، افزود: بزرگترین ضعف برنامه ملی کنترل و کاهش طلاق متولی شدن وزارت بهداشت درمان در بحث مشاوره‌های آموزشی است، چراکه وزارت بهداشت فاقد ساختار لازم در این خصوص است، نمی‌تواند این بخش را به درستی راهبری کند و بهتر بود تولی گری این بخش به وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی یا سازمان بهزیستی واگذار می‌شد، چراکه ساختار لازم در در این دو وزارتخانه وجود دارد، در صورتی که نگاه حاکم بر دانشگاه علوم پزشکی وزارت بهداشت بیشتر درمان و آموزش محوری است و تا وزارت بهداشت بخواهد برای این امر نیرو استخدام و جذب کند و با برنامه ها منطبق بشود بسیار زمان بر است. 

فتح آبادی با بیان اینکه در امر کاهش طلاق آموزش‌های پیش از ازدواج شاه بیت کار است، گفت: در این راستا در استان مرکزی بر اساس مطالعات و بررسی‌های گسترده کانون زندگی پایدار ایجاد شد و جهت فراهم آمدن الزامات فعالیت این کانون یکسری همکاری های های بین بخشی باید ایجاد می شد که در تعامل با سردفترها، ثبت احوال، ثبت اسناد و … توافق شد که کلیه دفترخانه‌ها در استان از سال ۹۵ به بعد بدون داشتن گواهینامه آموزشی صادره شده از این کانون، ازدواج افراد را ثبت نکنند و در مجموع از سال ۹۵ تاکنون حدود ۱۰ هزار زوج در استان آموزش‌های پیش از ازدواج را دریافت کرده‌اند. 

فتح آبادی گفت: مباحث ارائه شده در آموزش‌های پیش از ازدواج، در عرصه‌های خانواده، مهارت های زناشویی، مهارت های خانواده و غیره است. ۸۰ درصد آموزش‌های پیش از ازدواج ۴ شهرستان با محوریت کانون در شهرستان اراک انجام می‌شود و مابقی در سایر شهرستان‌ها با مسئولیت اداره کل بهزیستی استان در حال انجام است. 

کاهش ۴.۵ درصدی طلاق های پنج سال اول زندگی 

مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تصریح کرد: طی آمارهایی که از ثبت احوال استان مرکزی گرفته شده است، این آموزش‌ها خروجی مطلوبی در کنترل و کاهش طلاق در استان داشته و با توجه به اینکه روند طلاق در کشور، روند افزایشی است، ولی در استان مرکزی با کاهش یک درصدی نرخ طلاق پس از این آموزش‌ها مواجه هستیم. 

فتح آبادی با اشاره به اینکه تاثیر آموزش‌های پیش از ازدواج بیشتر در طلاق های پنج سال اول زندگی بوده است، گفت: بخش اعظم طلاق‌ها در پنج سال اول زندگی بوده است که در استان پس از انجام این آموزش‌ها شاهد کاهش ۴.۵ درصدی طلاق های پنج سال اول زندگی مشترک هستیم، از طرفی طلاق در یک سال اول زندگی که در استان ۱۳ درصد بوده است و این آموزش‌ها توانسته طلاق‌ها را در یک سال اول زندگی در استان ۸.۵ درصد کاهش دهد. 

ایجاد کانون زندگی پایدار به عنوان الگوی ملی در استان مرکزی 

مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری با بیان اینکه ایجاد کانون زندگی پایدار و انجام آموزش‌های پیش از ازدواج به عنوان الگوی ملی در استان مرکزی انجام شد. شورای عالی انقلاب فرهنگی تا کنون طرح آموزش‌های پیش از ازدواج را در استان های تهران و البرز پیاده کرده و قرار است از مهرماه سال جاری این طرح در دو استان دیگر اجرایی شود.خوشبختانه استان مرکزی دو سال زودتر در این خصوص اقدام کرده و مدلی که استان در آموزش‌های پیش از ازدواج اجرایی کرده خیلی کارآمدتر از برنامه ملی کنترل و کاهش طلاق است و قرار است با همین روند ادامه یابد. 

فتح آبادی با بیان اینکه غیر دولتی بودن، یکی از ویژگی های مهم این کانون است، گفت: خصوصی بودن این کانون باعث می‌شود که تغییر روندی در سیاست‌ها  و برنامه های اجرایی این کانون توسط دستگاه دولتی صورت نگیرد. ساختار و اساسنامه این کانون سلیقه ای نبوده و کاملا مترقی بوده و دارای ۹ نفر هیات امنای قوی است و برنامه ها و اثربخشی کانون رصد و پایش می‌شود. 

وی ادامه داد: اعتبار این کانون از هزینه‌هایی که افراد شرکت کننده در این دوره آموزشی پرداخت می کنند تامین می‌شود. این کانون در دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک مستقر شده است و در این یک سال و شش ماه تاکنون کار آن متوقف نشده و خوشبختانه از لحاظ اعتبار و تامین هزینه‌های جاری تاکنون هیچ مشکلی نداشته است. 

کانون زندگی پایدار هسته عمومی آموزش‌های خانواده در کشور خواهد شد 

مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری با اشاره به اینکه در فاز اول ایجاد کانون به دنبال آموزش جمعیت مورد هدف در استان هستیم، گفت: در فاز دوم قرار است مربیان آموزشی، مربیان مدارس و مربیان مراکز خدمات روانشناسی دوره آموزشی لازم در این خصوص را در این کانون بگذرانند. در فازهای بعدی نیز قرار است کلیه اقشار جامعه تحت این آموزش‌ها قرار بگیرند در واقع تا پنج سال آینده قرار است، کانون زندگی پایدار تبدیل به هسته عمومی آموزش‌های خانواده در استان و کشور شود. 

فتح آبادی بیان کرد: از مهرماه سال جاری سرفصل‌های جدیدی بر اساس سرفصل‌های طرح ملی کنترل و کاهش طلاق شورای عالی انقلاب فرهنگی به مباحث آموزشی کانون زندگی پایدار و مراکز آموزش‌های پیش ازدواج در شهرستان‌های استان اضافه خواهد شد. استان مرکزی در سال های آینده ضریب پوشش آموزش‌ها را افزایش خواهد داد و در واقع تلاش می کنیم بالای ۹۰ درصد مردم استان دارای پرونده آموزش و مشاوره باشند. 

وی ادامه داد: این آموزش‌ها جدول کاری فراوان دارند و بخشی از آنها توسط روانشناسان مطرح کشور در فرهنگسرای شهر ارائه می شود. در سال گذشته بیش از ۳۰ دوره آموزشی در استان برگزار شد و تلاش می کنیم برنامه های آموزشی و مشاوره ها به کف جامعه برسد و آحاد افراد جامعه تحت پوشش آموزش عمومی قرار گیرند. 

کمربند ایمنی ازدواج را ببندیم/سهم غیرقابل انکار چالش های اقتصادی بر طلاق 

مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری در پاسخ به این سوال که آیا استقبال زوج‌های جوان از آموزش‌های پیش از ازدواج در استان، بخاطر اجباری بودن آموزش‌ها نیست؟ گفت: هر کار اجتماعی در کنار ایجابی بوده باید سلبی هم باشد، تجربه الزام استفاده از کمربند ایمنی و نتیجه مثبتی که از آن کسب شد، تاییدی بر این مدعاست. 

فتح آبادی با بیان اینکه نغییرات اجتماعی با سرعت و شتاب بیشتری نسبت به گذشته روبروست، گفت: در این روند پر سرعت تغییرات اجتماعی نهاد خانواده بیشترین تاثیر را از این تغییرات دریافت می‌کند. هم اکنون نظام خانواده در دنیا در حال دگرگونی است و کشور ما هم از این امر مستثنی نیست، نسبت به دو دهه قبل شکل خانواده در حال عوض شدن است، ضمن اینکه خانواده با آسیب‌های نوپدید روبروست. مسائل اجتماعی همچون بازی دومینوست، همه عوامل بر روی هم تاثیر می گذارد، حتی بحث های سیاسی، امنیتی و غیره هم روی نهاد خانواده تاثیر می گذارد، در واقع مسائل اجتماعی تک بعدی نیست بلکه چند وجهی، عمومی و گسترده است. 

وی بیان کرد: آموزش‌های پیش از ازدواج در استان تاثیر خود را در کنترل و کاهش طلاق می‌گذارد ولی به شرط اینکه عوامل دیگر در جایگاه خودشان به نوعی تعدیل بشوند، منظور از تعدیل عوامل دیگر این است که عوامل دیگری که در افزایش طلاق نقش دارند همچون مسائل اقتصادی در جامعه رفع شود. هم اکنون نمی‌توان از سهم عوامل اقتصادی در افزایش طلاق صرفنظر کرد، هر چقدر آموزش‌های پیش از ازدواج به زوج‌ها داده شود ولی وضعیت معیشت این افراد به زیر خطر فقر برسد، همین امر باعث خنثی سازی آموزش‌های کنترل و کاهش طلاق می‌شود. 

آموزش‌های پیش از ازدواج ترمز طلاق را گرفت/کاهش نیم درصدی مطلق طلاق در استان 

مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری گفت: آماری که در کاهش نرخ طلاق در استان بیان می‌شود، آمار تولیدی این دفتر نیست،بلکه این آمار بر اساس آمارهای ثبت احوال استان است. مطلق طلاق در استان نیم درصد کاهش داشته است این آمار مطلق است نه آمار نسبت ازدواج به طلاق است. در سال‌های گذشته روند طلاق در استان افسار گسیخته در حال افزایش بود، سالیانه استان شاهد افزایش ۵ درصدی طلاق بود که خوشبختانه هم اکنون این افزایش توقف پیدا کرده و روند نزولی آن آغاز شده است. 

فتح آبادی با بیان اینکه آموزش‌های پیش از ازدواج باید در لایه های ذهنی مردم تاثیر بگذارد، گفت: زمان می‌برد تا این آموزش‌ها در جامعه نهادینه شود. به طور قطع نمی توانیم عنوان کنیم که تنها آموزش‌های پیش از ازدواج باعث کاهش طلاق در استان شده است، بلکه برداشت ما این است که این آموزش‌ها نقش موثر خود را در کاهش طلاق در استان دارد، البته سطح بینش و سواد عمومی جامعه نسبت به گذشته بالا رفته است. هم اکنون در جامعه ما بیش از ۱۵ درصد مردم دارای تحصیلات تکمیلی هستند، مسلما با افزایش سطح تسهیلات آسیب های اجتماعی کاهش پیدا می‌کند، هم اکنون حجم بالایی از زندانیان ما افراد کم سواد یا بی سواد هستند یا درصد بالایی از کشته های حوادث ترافیکی کشور از سواد کم برخوردار هستند یا غالب افرادی که طلاق می گیرند، کم سواد هستند. 

بسیاری آموزش های تکمیلی نتیجه کج کارکردی نظام تعلیم و تربیت است 

وی با اشاره به اینکه فضای آموزش خانواده ها باید جدید و به روز شود، گفت: هم اکنون ۲۵ مهارت در زندگی لازم است، حتی گذشت، گفتمان، هیجان و غیره نیاز به مهارت دارد که نیاز است این آموزش‌ها از در دوران پیش دبستانی به کودکان آموزش داده شده و نهادینه شود و در کنار آن مدارس، دانشگاه و غیره نقش خود را ایفا کنند. هم اکنون بحث‌ها و آموزش‌های تکمیلی که در کنار دستگاه‌های اجرایی برای افراد برگزار می‌شود، در وهله اول وظیفه نظام تعلیم و تربیت کشور است که باید از دوران تحصیل فرد در مدرسه به فرد آموزش داده شود، ولی بخاطر اینکه نظام تعلیم و تریبت کارکرد خودش را به درستی ایفا نکرده است، مجبور هستیم این آموزش‌ها ما به افراد بدهیم. 

فتح آبادی ادامه داد: حجم بالایی از دارالقران ها و آموزشگاه‌های زبان انگلیشی در کشور در حال فعالیتند، اگر آموزش و پرورش کارکرد خود را به درستی ایفا می‌کرد دیگر مجبور نبودیم اوقات فراعت فرزندانمان را در ایام تابستان به آموزش این امر اختصاص دهیم. وقتی نهادهایی که متولیان نظام تعلیم و تربیت هستند، کج کارکردی در ماموریتشان دارند، دستگاه‌ها و کانال های دیگری برای رفع این کارکردها شکل می‌گیرد. اگر نظام آموزش و پرورش ما درست عمل می‌کرد و آموزش‌های پیش از ازدواج را در دوران دبیرستان به دانش آموزان و خانواده ها ارائه می‌شد، چه لزومی داشت کانونی به نام کانون زندگی پایدار در اراک شکل بگیرد. 

 نقش انکارناپذیر تغییرات اجتماعی دهکده جهانی بر ایران

مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری با اشاره به کتاب “مسائل اجتماعی کشور آمریکا” که توسط وزارت ارشاد چاپ شده است، گفت: بر اساس آمارهایی که در این کتاب ارائه شده است، نظام خانواده در آمریکا از دست رفته است، ۴۵ درصد فرزندانی که از سال ۲۰۱۰ به بعد در این کشور متولد شده‌اند، نامشروع بودند. GAY ها و lesbian ها ساختار جدیدی از خانواده را در این کشور تعریف کرده‌اند، به هر حال تاثیرات این تغییرات به کشور ما هم خواهد رسید. 

وی اظهار کرد: در واقع تغییرات اجتماعی دهکده جهانی بر کشور ما هم تاثیر خواهد گذاشت، ممکن است کشور ما در آینده با شکل های جدیدی از خانواده روبرو شود، برای اینکه چالش در این خصوص بحرانی نشود، نیاز است که اوضاع مدیریت شود و سیاست‌ها ی اجتماعی مان را به مسیری که مد نظرمان است، هدایت کنیم. 

پالس‌های تغییرات اجتماعی در کشور مشاهده می شود/عمر فرزندان طلاق ۱۰ سال کمتر از دیگر کودکان 

وی گفت: بر اساس آمار رسمی کشور در سال ۹۵ تاخیر سن ازدواج در کشور برایمردان ۲۷ سال است ولی در تهران این تاخیر ازدواج به ۳۲ سال رسیده است، تک فرزندی، تاخیر در فرزندآوری، فاصله زیاد فرزند اول با فرزند دوم و غیره، پالس های تغییرات اجتماعی در کشور هستند. آسیب طلاق فقط زوج‌ها را تاثیر قرار نمی‌دهد بلکه تاثیرات بسزایی در فرزندان طلاق دارد، طی طرح پایلوتی که دفتر امور اجتماعی استانداری در سال ۹۳ در رابطه با بررسی میزان طلاق در استان داشت، ۶۱ درصد طلاق های استان دارای فرزندان طلاق بودند که هم اکنون این تعداد فرزندان به دلیل اینکه با کاهش فرزندآوری در خانواده ها روبرو هستیم، کاهش یافته و به ۳۰ درصد رسیده است. 

وی با اشاره به آسیب‌هایی که فرزندان طلاق با آن روبرو هستند، گفت: طی پژوهش هایی که صورت گرفته است، ۱۰ سال عمر فرزندان طلاق پایین تر است بعلاوه اینکه به انواع اختلالات روحی و روانی دچار می‌شوند و بیشتر از افراد عادی در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار می ‌گیرند. از طرفی یکی از آسیب های طلاق بهم خوردن شبکه اجتماعی است که فرد پیش از طلاق در ارتباط با خانواده همسر ایجاد کرده بود و حال این شبکه ها بهم می ریزند و همین امر آسیب هایی چون افسردگی و استرس را برای طرفین ایجاد می کند. 

فتح آبادی گفت: خوشبختانه در استان مرکزی در حوزه مباحث اجتماعی دستگاه‌های اجرایی به جای انحصاری فعالیت کردن، فرابخشی عمل می‌کنند و همین امر باعث شده که در حوزه اجتماعی بالاخص کاهش طلاق توفیقاتی داشته باشیم. فعالیت همه دستگاه‌ها در حوزه اجتماعی بر روی یک محور بوده است و همین امر باعث شد که ما توانستیم برنامه عمل و نمایه اجتماعی و فرهنگی را با مشارکت ۹۰ دستگاه اجرایی استان تدوین کنیم.    

انتهای پیام