تعیین عوامل مؤثر بر اقتصاد زیرزمینی در ایران

چکیده

اقتصاد زیرزمینی پدیده‌ای است که در بیشتر کشورها وجود دارد و نمی­توان منکر وجود آن شد و در چهار ده ه­ی اخیر توجه محققان و سازمان های دولتی بسیاری را در کشورهای مختلف جهان به خود جلب کرده است که این توجه نشانگر اهمیت این مسئله است. داشتن اطلاعات از اندازه و ابعاد اقتصاد زیرزمینی اهمیت فراوانی از نظر فرار مالیاتی، اثر بخشی سیاست‌های پولی و مالی، رشد اقتصادی و توزیع درآمد دارد و شواهد، حاکی از افزایش سهم اقتصاد زیر زمینی در بیشتر کشورهای جهان است. در مفهوم گسترده منظور از اقتصاد زیرزمینی فعالیت­هایی است که در حساب­های ملی منظور نمی­شود. حذف برخی از فعالیت­های اقتصادی از حساب­های ملی که به‌عنوان معیار اندازه­گیری تولید کالاها و خدمات در یک کشور طی یک دوره‌ی حسابداری به کار می­رود، مسائل گوناگونی را به وجود می­آورد. هدف اصلی مقاله‌ی حاضر تخمین حجم اقتصاد زیرزمینی ایران در دوره‌ی زمانی ۱۳۵۵ تا ۱۳۹۴ با استفاده از روش تانزی و شناسایی عوامل اثرگذار بر آن با استفاده از روش یوهانسن- جوسلیوس و  (VECM)[1] می‌باشد. نتایج حاصل نشان می­دهد که اقتصاد زیرزمینی حجم بالایی از اقتصاد کشور را به خود اختصاص داده است و در دوره‌ی زمانی مورد مطالعه روند رو به رشدی را نشان می­دهد. علاوه بر این، دو عامل حجم دولت و درآمد حاصل از منابع، رابطه‌ی مثبت و معناداری با حجم اقتصاد زیرزمینی دارند.

2. Vector Error Correction Model

کلیدواژه‌ها: اقتصاد؛ اقتصاد زیرزمینی؛ روش تانزی؛ ایران؛ VECM

نویسندگان:

محمد شریف کریمی : استادیار دانشگاه رازی کرمانشاه

سهراب دل انگیزان: دانشیار دانشگاه رازی کرمانشاه

 راضیه حیدریان محمدآبادی: دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه رازی کرمانشاه

فصلنامه تحقیقات اقتصادی – دوره ۵۳، شماره ۲، تابستان ۱۳۹۷.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.