توانمندی سازی مددجویان ضرورتی که باید جدی گرفت

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایرنا، امروز پدیده خانوارهای ‘ زن سرپرست ‘ به دلایل مختلف در دنیا رو به فزونی است، اغلب این خانوارها دارای مشکلات عدیده ای هستند.
زنان سرپرست خانوار از جمله گروه های آسیب پذیر اجتماعی که بامشکلات و موانع زیادی در زندگی فردی،خانوادگی و اجتماعی خویش مواجه هستندکه در بی توجهی، می توانند آسیب های جبران ناپذیری را بر جامعه وارد کنند.
از آنجا که تعداد زنان سرپرست خانوار به جهت افزایش نرخ طلاق، افزایش نرخ جرایم اجتماعی، افزایش تعداد زندانیان، اعتیاد یا مهاجرت سرپرست خانوار روند صعودی دارد لازم است تدابیر اتخاذ شود که مشکلات آن ها موجب اخلال در نظم و ثبات اجتماعی و تکمیل زنجیره آسیب های اجتماعی نگردد.
بر اساس اطلاعات بدست آمده از طرح سرشماری نفوس مسکن سال ۱۳۹۰، جمعیت زنان خود سرپرست در کشور طی سال های ۱۳۷۵ الی ۱۳۹۰ نشان می دهد که جمعیت مذکور در پانزده سال گذشته روند صعودی داشته به طوری که در سال ۱۳۹۰ نسبت به سال ۱۳۷۵ سه برابر شده است.
نکته مهم این که نقاط ضعف رویکرد حمایتی موجود مدیریت منابع فعلی به اعتقاد کارشناسان فاقد کارآیی و اثر بخشی است در مقابل رویکرد موجود مبتنی بر توانمندسازی قرار دارد، بر این اساس هرگز نباید برنامه ریزی جهت ارایه خدمات به زنان سرپرست خانوار و یا هر گروه در معرض خطر دیگری مبتنی بر پوشش مادام العمر حمایتی آنان حفظ وضع موجود باشد بلکه رویکرد اساسی به مددجو باید فرصت های جدید برای تامین مخارج زندگی خود باشند و آنان را در جهت توانمند
سازی هدایت نمایند.
از مجموع پنج میلیون نفر جمعیت زیر پوشش کمیته امداد کشور، حدود سه میلیون نفر زیر پوشش مستقیم که مستمری ماهانه دریافت می‌کنند و ۲ میلیون نفر به صورت موردی حمایت می‌شوند که شامل یک میلیون و ۶۰۰ هزار خانوار تحت حمایت هستند.
بر اساس آمار موجود سه درصد جمعیت استان بیش از هفت هزار نفری ‌سمنان زیر پوشش کمیته‌ امداد هستند از این تعداد هشت هزار و ۶۰۰ خانوار در قالب ۱۳ هزار و ۶۴۰ نفر ماهانه از این نهاد مستمری دریافت می‌کنند.
طبق آمار حدود ۲۲ درصد جمعیت سمنان را روستاییان تشکیل داده و ۴۶ درصد خدمات کمیته امداد مربوط به قشر کم برخوردار و محروم روستایی است.
ببه گفته مسوولان امر با هدف توانمندسازی مددجویان، طرح استعدادیابی و بررسی مشاغل مورد نیاز روستاییان در ۴۱ روستای استان سمنان اجرا شده ‌است.
خبرگزاری ایرنا سمنان در همین ارتباط میزگرد با عنوان’ضرورت توانمندسازی مددجویان کمیته امداد’ را با حضور علیرضا‌ خدابنده معاون اشتغال اداره‌کل کمیته‌ امداد استان، منوچهر صداقتی استاد دانشگاه در حوزه مدیریت و کارآفرینی در استان، صدیقه ارغان و پری سرورانی دو کارآفرین مددجوی کمیته داد استان برگزار ‌کرد.
ارتقای توانمندی‌های مددجویان و افزایش بالندگی، بهره‌گیری از توانمندی مددجویان در ایجاد مشاغل مختلف، توان ‌افزایی افراد، کاهش آسیب‌های اجتماعی نشات گرفته از بیکاری به خصوص در بین جوانان، افزایش امید به زندگی در خانواده‌ها، تقویت روحیه همدلی، تعاون و افزایش انسجام اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی مددجویان و بهره‌برداری بهینه از منابع محلی از جمله فواید توانمندسازی مددجویان است.
**لزوم تدوین برنامه جامع توانمندسازی
استاد دانشگاه در حوزه مدیریت و کارآفرینی استان سمنان در این میزگرد ایرنا، ضرورت ایجاد اشتغال در جامعه را از ۲ منظر اجتماعی و اقتصادی واکاوی کرد و گفت: استقلال مالی، افزایش پس انداز خانواده‌ها، توان ریسک پذیری و نوآوری، افزایش آگاهی اقتصادی و بهبود وضعیت اقتصادی خانواده‌ها از جمله تاثیرات و ضروریات اقتصادی در توانمندسازی مددجویان و نیازمندان جامعه است.
منوچهر صداقتی افزود: افزایش سطح مهارت و تعامل اجتماعی، تقویت انگیزه و توانمندی، ارتباطات نهادی و فرصت‌های یادگیری، افزایش دسترسی به اطلاعات و در نهایت همکاری و مشارکت گروهی پیامدهای مطلوب و ضرورت‌های اجتماعی خودکفایی مددجویان است.
وی بیان کرد: افزایش توانمندسازی و توان‌افزایی در مددجویان باید با آموزش مهارت‌های شغلی و حرفه ای جهت کاریابی و اشتغال، ارتقای اطلاعات و آگاهی‌ها و مهمترین نکته، آموزش مهارت‌های لازم در مواجهه با بحران‌های زندگی همراه باشد.
صداقتی آموزش مهارت‌های زندگی را نیاز همگانی جامعه برشمرد و تاکید‌کرد: این مقوله یکی از معضلات نظام آموزشی نه تنها در خصوص مددجویان بلکه مربوط به آحاد جامعه است.
وی ادامه‌ داد: راهکارها و راهبردها در خصوص کارآفرینی مددجویان در چهار رویکرد پیشگیری، حمایتی، قانونی و اقتصادی قابل تامل است.
وی اظهارداشت: در رویکرد پیشگیری تلاش در جهت کاهش مرگ و میر نرخ مردان و افزایش امید به زندگی در آن‌ها چرا که ۸۰ درصد زنان سرپرست خانوار زنان فاقد سرپرست هستند که همسر آن‌ها به دلایلی نظیر سوانح، تصادفات و بیماری‌ها فوت شدند.
وی کاهش نرخ جرایم در میان مردان سرپرست خانوار، گسترش پوشش بیمه بین روستاییان و عشایر و تلاش جهت اعاده حقوق مالی زوجه در زمان فوت یا طلاق از همسر را از دیگر راهکارها با رویکرد پیشگیری در جهت کاهش مددجویان به ویژه زنان سرپرست خانوار برشمرد.
صداقتی رویکرد حمایتی را به سالمندان جامعه تعمیم داد و اضافه‌کرد: سالمندان و افرادی که سطح سواد پایین تر دارند و در شرایط فراگیری علم و حرفه نمی‌باشند باید رویکردی حمایتی به این قشر داشت.
وی تصریح‌کرد: در رویکرد قانونی اختصاص هزینه عائله‌مندی به زنان سرپرست خانوار، اصلاح قانون مستمری بگیران تامین اجتماعی، رفع نابرابری دستمزدی بین زنان و مردان سرپرست خانوار در مشاغل یکسان، اولویت استخدام در خصوص فرزندان مددجویان و ساماندهی بیمه‌های مختلف نظیر تامین آتیه و عمر جهت تضمین زندگی در آینده است.
استاد حوزه مدیریت و کارآفرینی افزود: توجه به نرخ تورم در مستمری و کمک‌های اقتصادی به خانواده‌های مددجو، پیش‌بینی افزایش بودجه سازمان‌های متولی در امور زنان و کودکان بی‌سرپرست، آموزش مهارت‌های شغلی برای مددجویان، ایجاد تعاونی‌های تولید و خدمات ویژه زنان سرپرست خانوار، اعطای کمک‌های بلاعوض، بن ارزاق، طرح اکرام برای نیازمندان، اختصاص بازارچه‌های دائمی خوداشتغالی ویژه مددجویان، ایجاد مراکز مشاوره و امکان بهره‌مندی از خدمات مشاوره ‌ای رایگان برای این قشر، شناسایی، حمایت و تامین اقتصادی آسیب ‌دیدگان در جامعه از جمله موارد در رویکرد اقتصادی به این مقوله است.
وی در بخشی دیگر از صحبت‌های خود با اشاره به این که ۸۷ درصد از مددجویان کمیته‌امداد استان سمنان به علل مختلفی چون کهولت سن، فرزندان محسنین، اکرام و ایتام توانایی کارآفرینی ندارند، تصریح‌کرد: نسخه‌ مشترکی برای تمام مددجویان نمی توان در نظر گرفت، چرا که افراد بر حسب منطقه، ظرفیت ها و پتانسیل ها و نوع خانوار در شرایط متفاوتی قرار دارند.
وی یکی از مشکلات توانمندسازی در جامعه را وجود قوانین بخشی دستگاه ها دانست و گفت: دستگاه ها قوانین مربوط به خود را دارند و گاها موازی کاری و عدم هماهنگی نهادها موجب کندی پیشرفت طرح های اشتغالزایی در جامعه می شود.
صداقتی مشخص کردن وظایف هر یک از دستگاه های مرتبط در زمینه توانمندسازی و هماهنگی آن ها برای تسهیل در انجام امور کارآفرینی مددجویان را ضروری دانست و گفت: تدوین برنامه ای جامع از سوی دستگاه ها برای تسریع امور توانمندسازی مددجویان و کارآفرینان لازم است.
وی ادامه داد: مشکل بازاریابی و فروش از دیگر مشکلات کارآفرینان است که توجه و ورود دولت به این مهم موجب ابهام زدایی در مددجویان از آینده کاری می شود.
وی یادآور شد: کمبود دانش اقتصادی، مالی و مدیریتی به ویژه در زمان تاسیس باعث بروز مشکلات عدیده ای در مددجویان کارآفرین می شود و فرد را مجبور به انجام کارهای تخصصی خارج از صلاحیت حرفه ای وی کرده بنابراین ایجاد ساختار حمایتی و مناسب برای کارآفرینان که شامل خدمات مشاوره کسب و کار، تامین عملیات، آموزش و حمایت مالی می باشد، است.
استاد حوزه مدیریت و کارآفرینی نهادینه سازی ساختار حمایتی را در حیطه وظایف دولت و بخش خصوصی دانست و گفت: تدوین و سیاست گذاری در راستای ایجاد محیطی توانمند برای توسعه کسب و کار و تقویت ظرفیت فعالیت های مددجویان به منظور دستیابی به قدرت رقابتی لازم است.
وی با تاکید بر این که سازمان ها ملزم به اطلاع رسانی شوند، بیان داشت: فرهنگ سازی و اطلاع رسانی از موفقیت های کارآفرینان در زمینه اشتغالزایی نه تنها تشویق فرد در ایجاد انگیزه در مددجویان دیگر و ترغیب به انجام فعالیت های اقتصادی و اشتغالزایی برای رفاه زندگی در آحاد جامعه است.
صداقتی به ایجاد یک طرح پایش و بررسی فعالیت مددجویان در کارآفرینی و توانمندسازی اشاره و اضافه کرد: طرح پایش موجب عدم مستهلک شدن سرمایه های ملی و رشد اقتصادی جامعه می شود چرا که برخی از اشخاص وام اشتغالزایی را صرف هزینه های دیگر می کنند.
**قوانین نفس‌گیر در پرداخت وام اشتغال‌زایی
معاون اشتغال و خودکفایی اداره کل کمیته امداد سمنان با اشاره به این که اگر توانمندی مددجویان کمیته امداد در حوزه اشتغال صورت نگیرد، گفت: در کوتاه مدت با حجم زیادی از نیازمندانی مواجه خواهیم شد که توان هیچ کاری را ندارند.
وی با اشاره به اینکه بیکاری، اعتیاد، طلاق تنها چندنوع از مبادی تولید فقر در جامعه است، افزود: درمان فقر، منجر به کاهش آسیب‌های اجتماعی در جامعه می‌شود.
علیرضا ‌‌خدابنده با تاکید بر این‌که توانمندی مددجویان از طریق اشتغال استقلال مالی را برای افراد به همراه دارد، تصریح‌کرد: امروز نیاز اصلی جامعه ایجاد اشتعال پایدار برای رونق اقتصادی جوامع است.
وی با بیان‌ این که مقابله با فقر و حمایت از نیازمندان در جهان امروز یک ضرورت اجتماعی و اقتصادی به شمار می‌آید، حتی در نظام‌هایی که رقابت برای ثروت‌اندوزی اصالت دارد، مقابله با فقر مطلق، حداقل برای جلوگیری از گسترش ناهنجاری و آسیب‌های اجتماعی ضروری دانسته می‌شود.
خدابنده بیان‌ داشت: به منظور تحقق این امر کشورهای مختلف، روش‌های متفاوتی را در قالب اهداف مقابله با فقر به کار بسته‌اند که تعدادی از آنها اثربخشی خود را به اثبات رسانده و در ایران قابلیت اجرا دارند که از آن جمله، توانمندسازی از طریق کارآفرینی و توسعه اشتغال می‌باشد.
وی با اشاره به این که نمی توان از مبادی فقر جلوگیری کرد، ادامه‌ داد: ورود روزانه افراد به چرخه حمایتی کمیته امداد مستلزم خودکفاشدن این مددجویان است.
به گفته وی شکوفایی استعدادها، خودکفایی و تقویت رشد ایمانی و اعتقادی نیازمندان با ارایه خدمات معیشتی،اجتماعی و فرهنگی و فراهم‌آوری امکانات برای توانمندسازی مددجویان جز رسالت‌های این نهاد است.
وی ورود بخشی از جمعیت کشور به عرصه تلاش و کار را موجب تحول و توسعه اقتصادی کشور برشمرد و اظهارداشت: اجرای طرح‌های خودکفایی و اشتغال علاوه بر افزایش توان مالی مددجویان، آثار مطلوب فردی و اجتماعی چون ایجاد فرهنگ کار و تلاش، خودباوری در بین افراد خانواده‌های مددجویان، اعتبار و اعتماد ‌بنفس اجتماعی و ایجاد فرصت‌های برابر در صحنه‌های اجتماعی و اقتصادی است.
وی یکی از راهبردهای ایجاد اشتغال مددجویان را در چهار سرفصل آمایش فضای کسب و کار، استعداد سنجی مددجویان، مشاوره شغلی و فراگیری مهارت‌های لازم و ایجاداشتغال از طریق تسهیلات ذکر و اضافه‌کرد: مطالعات محیطی برای شناسایی فرصت‌های شغلی با بررسی و تحلیل آمارهای مربوط به جوامع محلی، استعداد ‌سنجی به منظور تحلیل سرمایه‌های انسانی در راستای آشنایی با علایق، توانایی‌ها و مهارت‌های فردی مددجویان، فراگیری مهارت‌های لازم در جهت هدایت فرد به سوی کار ماندگار و پایدار و در نهایت ارایه تسهیلات بانکی به مددجویان برای راه‌اندازی کسب و کار در جهت توانمندسازی این قشر، فرآیندهای خودکفایی افراد تحت حمایت کمیته‌امداد‌ است.
وی با بیان این که مشکلی در خصوص تامین اعتبارات در این نهاد وجود ندارد، گفت: در سال ۹۵ و ۹۶ اعتبارات این نهاد به ترتیب یکصد و ۲۴۰ میلیارد‌ریال بوده که این میزان در سال جاری به هشتصد میلیارد‌ ریال افزایش یافته است.
وی با اشاره به این که یکی از مشکلات مددجویان در مناطق روستایی و کم برخوردار تامین وثیقه برای دریافت تسهیلات اشتغال‌زایی است، ادامه‌داد: باتوجه به این که املاک روستایی دارای سند مالکیت معتبر نیستند و تحت نظر بخشداری و دهیاری‌ها می باشند، نیاز به تسهیل‌گری و تامین وثیقه دارند.
وی با تاکید بر این که تامین ضمانت بانکی از سوی مددجویان کمیته‌امداد عمده‌ترین معضل در بخش توانمندسازی اقشار محروم و نیازمند جامعه است، خاطرنشان‌کرد: ورود خیرین اشتغال‌زایی کمک شایانی را به این مهم کرده اما همکاری بانک‌ها در این مقوله امری ضروری است.
خدابنده با اشاره به این که در سال ۹۵، ۶۵۰ خانوار مددجوی تحت حمایت کمیته ‌امداد استان ‌سمنان از طریق ایجاد فرصت‌های شغلی خودکفا شدند، افزود: در سال ۹۶ این تعداد به ۷۳۰ خانوار رسید.
وی بیان‌کرد: کمیته ‌امداد استان ‌سمنان با ایجاد یک‌هزار و ۲۵۶ فرصت شغلی در سال ۹۶ تعهد این نهاد را در حوزه اشتغال به ۱۴۵ درصد در استان رساند.
وی به ایجاد بانک اطلاعاتی اشتغال کمیته‌ امداد استان‌ سمنان اشاره‌کرد و گفت: از سال ۸۷ تاکنون ۱۲ هزار نفر از مددجویان جویای کار استان سمنان از مزایای تسهیلات اشتغال‌زایی بهره‌مند شدند.
معاون اشتغال و خود‌کفایی اداره کل کمیته‌ امداد استان سمنان در ادامه با اشاره به این که از مجموع تسهیلات پرداخت شده تاکنون ۹ هزار خانوار خودکفا و از چرخه حمایتی این نهاد خارج شدند، افزود: هم اکنون سه‌هزار و ۳۰۰ طرح تحت نظارت این نهاد پایش می‌شود.
**عدم همکاری بانک‌ها در پرداخت تسهیلات
صدیقه ارغان مددجوی کارآفرین سمنانی در این میزگرد مدت آشنایی اش با کمیته امداد را هشت سال اعلام کرد و گفت: از ابتدا تصمیم به ایجاد اشتغال و درآمد بودم و در سال اول با دریافت یکصد میلیون ریال تسهیلات و پنج نیروی کار فعالیت خود را آغاز کردم و اکنون با ۳۰ نیروی کار مشغول به فعالیت هستم.
وی با اشاره به این که در عرصه کارآفرینی داشتن علاقه و ایجاد درآمد با تلاش و همت خود کارآفرین الزامی اما کافی نیست، افزود: مسیر برای افراد نیازمند دشوار بنابراین کمک و همراهی دیگران را در ادامه روند فعالیت می‌طلبد.
وی به لزوم حمایت مسوولان و نهادهای اجرایی در تمام مراحل به‌خصوص در ابتدای فعالیت کارآفرینان اشاره و اضافه کرد: دربرخی مواقع مشکلات به حدی فراوان است که توان و انرژی کارآفرین برای پیشرفت کسب وکار صرف نگرانی هایی می شود که با حمایت های مالی و معنوی مسوولان به طور مسلم کاهش می یابد.
وی در ادامه با اشاره به این که داشتن هدف و چشم‌انداز برای آینده‌ای روشن اجازه نمی‌داد ناامیدی در من رخنه کند، تصریح کرد: ارایه مشاوره‌های تخصصی در مراحل فعالیت کارآفرین برای رهایی از معضلات ضروری است و اگر مشاوره‌ها و حمایت‌ها نباشند عده‌ی بی‌شماری از هم‌قطاران من از ادامه فعالیت باز می‌مانند.
این کارآفرین مددجوی سمنان مهمترین مشکل درمقوله اشتغال‌زایی مددجویان را دریافت تسهیلات بانکی ذکر و خاطرنشان کرد: متأسفانه بانک‌ها همکاری لازم را با مددجویان ندارند و درخصوص ضامن سختگیری‌ زیاد می‌کنند.
وی با بیان این‌که وام بدون دردسر، کمک شایانی به کارآفرینان در راستای شکوفایی اقتصادی جامعه است، ادامه داد: عدم شرایط مالی مناسب برای تهیه ضمانت در دریافت تسهیلات بانک‌ها توسط مددجویان منجر به تأخیر در روند اشتغال ‌زایی این قشر محروم است.
وی به عدم همکاری برخی دستگاه‌ها در گسترش فعالیت توانمندسازی خود اشاره و تصریح کرد: به دلیل نداشتن نقدینگی از خرید فضای مناسب برای گسترش فعالیت معذورم و تقاضای همکاری برای تسهیل و تسریع شرایط کار را دارم.
ارغان مددجویان را تشویق به اشتغال‌زایی و خروج از پوشش کمیته امداد کرد و گفت: درآمد مناسبی طی این سال‌ها با تلاش و پشتکار به دست آورده‌ام و برنامه‌ی من برای آینده گسترش فعالیت و افزایش استخدام نیروی کار است.
**ضرورت بازاریابی برای فروش محصولات تولیدی مددجویان
پری سرورانی مددجوی کارآفرین دیگری از سمنان که فعالیتش را با یک چرخ‌خیاطی اهدایی توسط خیرین شروع کرد و در سال ۸۷، سی میلیون ریال تسهیلات اشتغال‌ زایی از کمیته امداد دریافت و فعالیتش را در منزل مسکونی دنبال کرد.
این بانوی مددجوی کارآفرین در میزگرد ایرنا، گفت: با گذشت ۲ سال از ادامه فعالیت خانگی، با دریافت وام ۱۵۰ میلیون ریالی کمیته امداد تجهیزات و امکانات لازم برای شروع فعالیت در کارگاهی را فراهم کرده و با ۲ نیروی کار به توانمندی و اشتغالزایی دست یافتم.
وی با اشاره به سنجش بازار از سوی مسوولان متولی برای فروش محصولات مددجویان، افزود : فروش محصولات تولیدی در استان کمی سخت بوده و این مهم ضرورت بازاریابی از جانب دستگاه‌ها و سازمان‌های متولی این امر را در راستای کمک به مددجویان کارآفرین می‌طلبد.
وی به حمایت افراد جامعه در خرید محصولات تولیدی مددجویان اشاره و اضافه کرد: حمایت افراد جامعه نوعی پشتوانه و دلگرمی برای مددجویان است که قدرت این قشر را در رویارویی با مشکلات دوچندان می‌کند.
وی خودباوری را لازمه‌ی شروع هر فعالیتی دانست و گفت: مددجویان از اندیشه و فکر خود استفاده و با کمک جزئی که از کمیته امداد دریافت می‌کنند در مناطق شهری و روستایی استان، کسب‌ و کار خود را با امید و توکل به خدا آغاز کنند.
سرورانی خاطرنشان کرد: در مسیر با مشکلات زیادی روبرو شده اما نباید روحیه کاری و جهادی خود را از دست دهند بلکه مصمم به فعالیت‌های خود ادامه داده و بدانند در آینده نتیجه فعالیت‌های خود را خواهند دید.
۶درصد از جمعیت ۸۰ میلیونی کشور زیر پوشش کمیته امداد هستند.
۶۰۲۶/س-خ