شناسنامه زنان مطلقه، سفید می‌شود؟

روزنامه قانون؛ در گزارشی به بررسی طرح حذف واژه طلاق از شناسنامه زنان مطلقه وحقوق زنان جامعه پرداخته است.

برچسبی به نام طلاق

زنان مطلقه سال‌هاست با مشکلات عدیده اجتماعی، اقتصادی و… مواجه هستند و برچسب مطلقه بودن در بسیاری از موارد برای آن‌ها دردسرهایی را ایجاد کرده‌است. برچسبی که به نوعی باعث تضییع برخی از حقوق آن‌ها شده و بسیار اتفاق افتاده که وجود مهرطلاق در شناسنامه این زنان، خرید یا اجاره ملک، یافتن شغل و…را برای آن‌ها دشوار کرده است. زنانی که به دلیل مشکلات اقتصادی نیاز به حمایت جدی دارند و جامعه باید تلاش کند تا آن‌ها بتوانند از این بحران جدی روحی، روانی و اجتماعی عبورکنند و به زندگی دوباره بازگردند. اما نگاه مردسالار جامعه نه تنها این مسیر پر پیچ و خم را برای آن‌ها هموار نکرده بلکه در بسیاری از موارد با ایجاد دست‌انداز‌هایی، مسیری صعب‌العبور را پیش‌روی‌شان قرار داده است.

پس در این زمینه ابتدا لازم است نگاه جامعه به زنان مطلقه تغییر یابد و آن‌ها باید جزیی از بدنه اجتماعی محسوب شوند، نه اینکه با ایجاد مشکلاتی آن‌ها را به انزوا کشانده و به همین دلیل نیز آن‌ها به اعمالی خارج از عرف و شرع روی بیاورند. به عبارت دیگر هرچند طلاق، حلال ناپسندی در پیشگاه خداوند است اما باتوجه به افزایش این پدیده، نباید دیدگاه جامعه به زنان مطلقه که بسیاری از آن‌ها نیز به ناچار تن به طلاق داده‌اند،منفی باشد. پس اولین و مهم‌ترین گام برای کاهش تبعات طلاق در جامعه تغییر دیدگاه جامعه به زنان بیوه است تا آن‌ها بتوانند در سایه اعتماد جامعه روزگار بگذرانند؛ البته این مهم نیازمند فرهنگ‌سازی است، نه تصویب قانون.

شناسنامه کاغذی کم‌کم منسوخ می‌شود

ژرژیک آبرامیان، عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس درباره چگونگی حذف کلمه طلاق در شناسنامه زنان مطلقه به آفتاب یزد گفته‌است:«در اداره ثبت احوال، سامانه‌ای شروع به کار کرده که همه اطلاعات فردی یک ایرانی متولد شده در ایران از بدو تولد تا آخر زندگی ثبت می‌شود. به‌مرور هم این شناسنامه‌ کاغذی منسوخ می‌شود؛ یعنی نیازی به وجود کتابچه‌ای برای ثبت برخی اطلاعات فردی نیست».

آبرامیان در پاسخ به این سوال که اگر شناسنامه‌ای در کار نخواهد بود،‌ پس چه نیازی به چنین طرحی است که بخواهد حذف شود، تاکید کرده است: «بالاخره تا رسیدن مرحله حذف شناسنامه مشکلاتی مانند کلمه طلاق وجود دارد. در نهایت هم این موضوع به کمیسیون حقوقی و قضایی آمد و اعضا نظر مثبتی نسبت به آن داشتند. هرچند با تصویب این طرح کلمه طلاق هنگام جاری شدن صیغه طلاق در شناسنامه قید نمی‌شود اما یک سامانه کلی وجود دارد که تمام احوالات افراد در آن ثبت می‌شود. یعنی در صورت نیاز به استعلام، از آن سامانه قابل استخراج است. البته این مساله موارد شرعی و فقهی هم دارد و ثبت یا ثبت نشدن کلمه بستگی به شرایطی دارد».

پنهان‌کاری در ازدواج خطرناک است

فریده غیرت، حقوق‌دان با بیان اینکه امروز در حوزه زنان موارد گوناگون مهمی‌وجود دارد که لازم است در اولویت قانونگذاری قرار گیرد به «قانون» می‌گوید: زنان در کشور ما نیازهای قانونی بسیاری دارند که به بوته فراموشی سپرده شده یا حتی در مواردی نیز زنان تبعیض‌های زیادی که در قوانین وجود دارد را تحمل می‌کنند که به اعتقاد بنده بهتر است که آن‌ها مورد توجه قرار گیرند تا زنان جامعه که امروز پابه‌پای مردان در عرصه اجتماعی فعالیت می‌کنند، دغدغه‌کمتری داشته باشند.

این حقوق‌دان در رابطه با طرح حذف واژه طلاق از شناسنامه زنان مطلقه با بیان اینکه طرح این مسائل هیچ‌گونه اثر مثبتی به همراه نخواهد داشت، خاطرنشان کرد: البته در گذشته و قبل از تدوین این طرح نیز، اگر خانمی برای حذف طلاق اقدام می‌کرد، ممکن بود آن را از شناسنامه‌اش حذف کنند و تدوین این طرح اقدام موثر و مفیدی برای جامعه زنان و بانوان کشور نخواهد بود. اینکه کلمه طلاق در شناسنامه وجود داشته باشد یا خیر به اعتقاد بنده آن‌قدر مهم نیست که به صورت قانون در مجلس به تصویب برسد. مضاف بر آن اینکه ازدواج از مواردی است که پنهان‌کاری در آن بسیار خطرناک است. زمانی که خانمی قرار است ازدواج مجدد داشته باشد در حالی که رویای زندگی خوب و خوشبخت شدن را در سر می‌پروراند، چرا باید طلاق و زندگی ناموفق قبلی وی در شناسنامه‌اش حذف شود، مگر قرار است ازدواج و طلاق قبلی خود را از همسر آینده‌اش پنهان کند؟

غیرت ادامه داد: ازدواج رابطه‌ای خاص میان دو شریک زندگی است که به نزدیک‌ترین فرم با هم ارتباط برقرار می‌کنند و اگر قرار باشد این مساله مهم یعنی ازدواج قبلی خانم در نگاه اول پنهان بماند، به هیچ وجه درست نیست زیرا حق مرد است که بداند با چه خانمی ازدواج می‌کند، آیا درگذشته نیز ازدواج کرده است یا خیر؟ پس به همین دلیل همان‌طور که دربالا نیز گفتم، تدوین و تصویب چنین طرح‌هایی به هیچ عنوان نمی‌تواند دارای آثار مفید و مثبتی باشد زیرا به هرحال با یک استعلام ساده مرد می‌تواند از گذشته فرد موردنظر خود آگاهی یابد.