ناآگاهی یا ضعف، چرا مشاوره قبل از ازدواج تاثیر گذار نیست

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایرنا، پس از انجام آزمایش های پزشکی (خون و اپیوم) به عنوان نیازهای قبل از ازدواج با هدف تایید سلامت زوج ها، مراکز بهداشت در شهرها اقدام به برگزاری کلاس های مشاوره و آموزش قبل از ازدواج برای این افراد می کنند تا به اصلاح آنها را با شیوه های درست زندگی کردن در حوزه های مختلف آشنا کنند.
شنیده می شود اغلب کسانی که در این کلاس ها حضور دارند زمان را کم و ناکافی دانسته و برخی نیز مباحث مطرح شده را پیش پا افتاده و کم اهمیت می دانند در حالیکه می شود متولیان امر طوری برنامه ریزی کنند که در این کلاس ها مباحث روز و مسایلی مطرح و اطلاع رسانی شود که نیاز جوانان پیش از آغاز زندگی مشترک است چون بسیاری از زندگی ها در همان سال های اولیه بخاطر ناآگاهی زوج ها و ضعف اطلاعاتی شان در خصوص مسایل مهم به بن بست می رسد و به جدایی ختم می شود.
به نظر می رسد ﻫﺪف کلی وزارت بهداشت از برگزاری این کلاس‌ها، ارائه آموزش های ﺗﻨظیم ﺧﺎﻧﻮاده و آموزش به منظور اﻧﺘﺨﺎب روش‌های متنوع ﺟﻠﻮگیری از ﺑﺎرداری اﺳﺖ در حالیکه آموختن روش‌های پیشگیری از بارداری به تنهایی ضامن ﺟﻠﻮگیری از ﻧﺎرﺿﺎیتی و شکست در زﻧﺪگی زﻧﺎﺷﻮیی نیست.
از صحبت های شرکت کنندگان در این کلاس ها پیداست، مشاوره ای که مراکز بهداشت پیش از ازدواج ارائه می شود برای آنها آنطور که باید و شاید مفید و مثمرثمر نیست.
یکی از دﻻیلی که برای ﭘﺎیین ﺑﻮدن تاثیر آﻣﻮزش در کلاسﻫﺎی ﻗﺒﻞ از ازدواج اعلام می‌شود، پراکنده‌گویی و ﻣﺤﺪود کردن آﻣﻮزش‌ دﻫﻨﺪه ﺑﻪ ﺧﻼﺻﻪﮔﻮیی و ﻋﺪم ﻓﺮﺻﺖ ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ و ﺑﺤﺚ پیرامون مباحث مطرح شده، است.
یکی از شرکت کنندگان در کلاس مشاوره قبل از ازدواج مرکز بهداشت سنندج با بیان اینکه زمان و نحوه ارائه مشاوره مناسب نیست، گفت: نیاز است بعد از مشاوره، زوج ها مورد تست قرار گیرند تا از درجه آگاهی و شناخت آنان اطمینال حاصل شود.
بهمن تخت مینا با اشاره به اینکه کلاس های مشاوره زوجین بطور جداگانه برگزار می شود، افزود: به نظر من کلاس ها باید مشترک باشد و زوج ها جدا از هم نباشند تا هر دو از مطالب و مباحث مشترک بهره مند شوند.
وی مباحث روانشناسی مطرح شده در این کلاس ها را نامطلوب و محدود دانست و یادآور شد: مدرسان بیشتر توجه به مسائل جسمی و سلامت جنسی زوجین دارند که این اگر چه به لحاظ روانشناسی مفید هست، اما کافی نیست.
به گفته وی، مشاوران باید مهارت زندگی و رشد اجتماعی زوجین نسبت به هم و جامعه را به صورت فراگیر آموزش دهند ضمن آنکه این مهم نیازمند افزایش زمان و برگزاری کلاس های بیشتری است.
یکی دیگر از شرکت کنندگان در این کلاس ها گفت: بزرگترین مشکل کلاس مشاوره، جدی نگرفتن آموزش ها از طرف شرکت کنندگان است به گونه ای که برخی، حتی مطالب و بحث های مطرح شده در کلاس را به سخره می گیرند.
فردین رشیدیان اظهار کرد: تا زمانیکه شرکت کنندگان و دختران و پسران در شرف ازدواج، کلاس مشاوره را جدی نگیرند و به آن توجه نکنند، نمی توان انتظار یادگیری داشت.
وی مدت کلاس مشاوره در مرکز بهداشت را کم دانست و یادآور شد: مطالب تدریس شده در کلاس هم کم فایده و اغلب در حد مسایل ابتدایی و پیش پا افتاده است.

** مدت زمان کلاس های مشاوره قبل از ازدواج به ۶ ساعت افزایش می یابد
معاون مرکز بهداشت شهرستان سنندج با بیان اینکه زوج ها بعد از انجام آزمایش خون به کلاس مشاوره معرفی می شوند، افزود: در حال حاضر مدت این کلاس های آموزشی ۲ ساعت است و در آن مباحث مربوط به آناتومی دستگاه تناسلی، فرآیندهای بارداری، مشکلات قاعدگی، مهارت های زندگی و مسائل جنسی ارائه می شود.
سامرند سعیدی از افزایش طول مدت این کلاس ها به ۶ ساعت در آینده نزدیک خبر داد و یادآور شد: این طرح در پنج استان کشور به صورت پایلوت آغاز شده و به احتمال زیاد نیمه دوم امسال در کردستان هم اجرایی شود.
به گفته وی، در صورت اجرای طرح، کلاس ها در سه قسمت ۲ ساعتی و در بخش های احکام، روانشناسی و آموزش مهارت های زندگی و جنسی برگزار می شود.
سعیدی اضافه کرد: در حال حاضر بسته (فیلم) آموزشی که شامل چند کتابچه در مباحث ناباروی، زندگی سالم و سقط و ناباروری است بین زوج های جوان شرکت کننده در کلاس های آموزشی توزیع می شود.
وی با بیان اینکه هدف ما مهارت اولیه در بحث مسائل جنسی و ارتباطات زناشویی است، افزود: از زمان اجرایی شدن طرح تحول سلامت، روانشناسان و کارشناسان تغذیه در مراکز و پایگاه های سلامت حضور دارند و جوانان می توانند از فرصت حضور آنها برای افزایش آگاهی خود در مورد ازدواج استفاده کنند.

** کلاس های مشاوره قبل از ازدواج کاربردی نیست
کارشناس ارشد مشاوره خانواده و ازدواج می گوید: از سال‌های گذشته انتقاداتی به کمیت و کیفیت آموزش‌های پیش از ازدواج از سوی متخصصان، مراجعه‌کنندگان و رسانه ها همواره مطرح بوده است.
عطاالله شاکریان افزود: هر چند که اظهار نظر دقیق در این خصوص به شواهد پژوهشی نیاز دارد اما با توجه به بازخوردهایی که از مردم دیده می شود به کارایی این آموزش‌ها دیدگاه مثبتی وجود ندارد و شواهد حاکیست کلاس های قبل از ازدواج در کشور ما بیشتر حالت نمادین دارد و خیلی کاربردی نیست.
به گفته وی، در سال های قبل، هدف از اجرای این برنامه افزایش آگاهی زوجین در خصوص بهداشت باروری و روش های پیشگیری از باروری از یک طرف و از طرف دیگر هماهنگی بین رشد جمعیت و ابزار و عوامل توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور بود.
شاکریان با بیان اینکه در سال های اخیر و با ابلاغ سیاست‌های جمعیتی جدید، رویه آموزشی در این کلاس‌ها تغییر کرد و موضوع های جدیدی افزوده و جایگزین شد، گفت: می باید مباحث مختلفی از موضوعات فقهی تا مبانی پزشکی و روانشناسی مطرح شود که طبق پروتکل، مدرس این کلاس ها باید پزشک باشد اما در بسیاری از موارد خانم های ماما مسئولیت تشکیل کلاس را بر عهده دارند که خود این مساله از نظر تخصصی دامنه موضوعات مورد بحث را محدود و نارسا می کند جدای از اینکه با توجه به زمان محدود کلاس، طرح همه مباحث و پاسخگویی به سوالات زوج ها میسر نیست.
کارشناس ارشد مشاوره خانواده و ازدواج تاکید کرد: هر چند که مشاوره قبل از ازدواج ابتدا در زمینه مسائل پزشکی، مسئله گروه‌های خونی و ژنتیکی آغاز می شود اما باید به مسائل شخصیتی، روانی و روابط نیز توجه شود.
شاکریان با بیان اینکه در مشاوره قبل از ازدواج عوامل متعددی مانند میزان جاذبه، شباهت فرهنگی، هماهنگی در منش و شخصیت و همانندی در هوش و تحصیلات باید مورد شناسایی قرار گیرند، افزود: هر اندازه این همانندی و هماهنگی بیشتر باشد، سلامت آن ازدواج بیشتر خواهد بود.
به گفته او، در کلاس های مشاوره قبل از ازدواج، به این جنبه ها توجه چندانی نمی شود و به نظر می رسد این آموزش ها از استاندارد و غنای لازم برخوردار نیست.

** مشاوره قبل از ازدواج یک فرایند کمک کننده برای تشکیل زندگی مشترک موفق است
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج نیز بر نقش انکار ناپذیر مشاوره های مفید و با کیفیت در کاهش طلاق چه پیش از ازدواج و چه پس از آن تاکید کرد.
شاکریان گفت: واقعیت این است که بسیاری از جوانان بدون اینکه مهارت لازم برای تشکیل خانواده را داشته باشند، ازدواج می‌کنند که بعدها در زندگی مشترک اولین بحران‌ها، آنها را از پا در می آورد و کارشان به طلاق می‌کشد.
وی تاکید کرد: این در حالی است که اگر افراد قبل و بعد از ازدواج به مشاور مراجعه کنند، مسائل آنان تا حدود زیادی قابل حل است.
به گفته وی، مشاوره قبل از ازدواج یک فرایند کمک‌ کننده است که در آن مشاور، سعی خود را خواهد کرد تا با ایجاد توانایی در فرد متقاضی، او را به گرفتن بهترین تصمیم قادر سازد.
کارشناس ارشد مشاور خانواده و ازدواج یادآور شد: مشاوره قبل از ازدواج در اولویت اول به روشن‌ ساختن ملاک‌هایی می‌پردازد که برای داشتن یک انتخاب مناسب در ازدواج ضروری هستند.
شاکریان توجه ‌نکردن به تعیین ملاک‌ها، ارزش ‌گذاری و اولویت ‌بندی مناسب را موجب ناکامی‌های بعدی در زندگی مشترک دانست و اضافه کرد: با انجام مشاورە ازدواج، تجربیاتی مانند تناسب گزینی در تمامی ابعاد جسمانی، اقتصادی، اجتماعی، روانی، خانوادگی و جنسی، آموزش مهارت های زندگی، آموزش مهارت های حل تعارض و شناسایی کانون های تعارض در زندگی آیندە، عاید زوج ها خواهد شد.

** بهزیستی و قوه قضاییه در امر آموزش های قبل از ازدواج مشارکت کنند
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج به آمار ازدواج و طلاق در کشور اشاره ای داشت و گفت: بر اساس آمار رسمی، در سال ۹۶ تعداد ازدواج‌های ثبت‌ شده حدود هشت درصد کاهش داشته اما تعداد طلاق‌ها به حدود ۱۷۵ هزار مورد رسیده که بیشترین آمار ثبت شده در تاریخ ایران است.
شاکریان با بیان اینکه طبق دستورالعمل ها یکی از ﻣﻬﻢ ﺗﺮین وﻇایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ﺑﺮﮔﺰاری کلاسﻫﺎی ﻗﺒﻞ از ازدواج اﺳﺖ، افزود: ضرورت دارد که نهاد های دیگری مانند سازمان بهزیستی و قوه قضاییه در این امر مشارکت داشته باشند و این آموزش ها با جدیت بیشتر و هدفمندتر برگزار شود.

** تغییر در آموزش های پیش از ازدواج ضروری است
کارشناس ارشد مشاوره خانواده و ازدواج اظهار کرد: با توجه به تفاوت های فردی زوج ها از لحاظ فرهنگی، تحصیلات و سن، آموزش کنونی در چنین سطحی کمک چندانی به آنان نخواهد کرد.
شاکریان بر ضرورت تغییر در آموزش‌های پیش از ازدواج در مراکز بهداشت تاکید کرد و گفت: در چند سال اخیر آمار طلاق شتاب زیادی به خود گرفته و این موضوع به یک آسیب اجتماعی جدی تبدیل شده است، پس نیاز است مسئولان و کارشناسان احساس خطر کرده و به مشاوره پیش از ازدواج اهمیتی دوچندان دهند.
وی با اشاره به اینکه آموزش شیوه صحیح زندگی به جوانان، با یک تا دو جلسه امکان‌پذیر نیست، یادآور شد: برای آگاهی جوانان از معنا و مفهوم صحیح زندگی مشترک، باید به صورت گسترده در جامعه فرهنگ‌سازی صورت گیرد به گونه‌ای که تغییر رفتار در جوانان نهادینه شود.
به گفته شاکریان، اگرچه زمان کافی در اختیار پرسنل مراکز بهداشت برای آموزش به زوج ها وجود ندارد و حجم مطالب اجازه توضیحات بیشتر را نمی دهد؛ اما حضور زوج ها در این کلاس ها به شرط مفید بودن آموزش ها، می تواند گام موثری برای شروع یک زندگی موفق باشد.
به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایرنا، در سال ۹۶ چهار هزار و ۱۴۵ زوج در آستانه ازدواج در استان کردستان در ۲۵۳ کلاس آقایان و ۲۵۳ کلاس مختص خانم ها شرکت کرده و بمدت ۲ ساعت آموزش های لازم با موضوع آناتومی دستگاه تناسلی، فرآیندهای بارداری، مشکلات قاعدگی، مهارت های زندگی و مسائل جنسی آشنا شدند.
نیاز است وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضمن اجباری کردن شرکت زوج ها در کلاس مشاوره قبل از ازدواج، نسبت به افزایش ساعات این کلاس ها و ارتقای کیفیت و تنوع مباحث مطرح شده در آن توجه ویژه ای داشته باشد چون برگزاری چنین کلاس هایی در افزایش آگاهی زوج ها برای تشکیل زندگی مشترک موفق، بسیار موثر است.
۷۳۵۵/۹۱۰۲