“اضطراب” رتبه نخست تهدید‌کننده سلامت روان

سند ائتلاف ملی نظام مراقبت اجتماعی از دانش‌آموزان (نماد)  به منظور توجه سازمان یافته به سرنوشت کودکان و نوجوانان کشور از طریق مشارکت در طراحی و استقرار نظام جامع مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان در مدرسه اجرا می‌شود. این سند به دنبال مهار زمینه‌های آسیب‌های اجتماعی در سه فضای مدرسه، خانواده و محله با تاکید بر مدرسه به عنوان جدی‌ترین فضای اجتماعی کودکان و نوجوانان است.
 
نادر منصور کیایی مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به اینکه وضعیت عوامل مخاطره آمیز خانوادگی و وضعیت خطر پذیری دانش‌آموزان را رصد می‌کنیم، گفت:‌در دسته بندی عوامل مخاطره آمیز سلامت روان دانش‌آموزان، اضطراب رتبه یک را دارد و فقر، طلاق،‌نابه سامانی خانواده، اعتیاد، خشونت و بدسرپرستی به عنوان عوامل مخاطره‌آمیز خانوادگی شناخته می‌شوند.

وی افزود: باید بدانیم خانواده چه آموزش‌هایی را باید فرابگیرد؟ بخشی از این مسئله به موضوع کیفیت زندگی ارتباط دارد، آیا خانواده‌ها از زندگی خود راضی هستند و وضعیت سرمایه اجتماعی و سلامت روان خانواه‌ها به چه صورت است؟ موضوع دیگر سبک زندگی خانواده‌ها و تغییرات آن است، سبک زندگی، اولویت‌های ارزشی، کالاهای فرهنگی مصرفی و حتی سواد رسانه‌ای خانواده‌ها مهم است.

مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش‌وپرورش گفت: در تحلیل خوشبینانه از نظر سبک زندگی و سرمایه اجتماعی و به طور کلی از نظر تعیین کننده‌های فرهنگی، روانی و اجتماعی در خانواده‌ ها تغییراتی داریم همچنین خانواده‌هایی هستند که در معرض خطرند یعنی پدر از درآمد کافی برخوردار نیست یا تنش شغلی دارند و از مشکلات فقر، اعتیاد و خشونت رنج می‌برند و این خانواده‌‌ها در معرض خطرند و برای کودکان و نوجوان مخاطره آمیز هستند.

کیایی ادامه داد:‌ در متون دانشگاهی به مسئله آموزش فرزندپروری توجه شده است هر سال در مدارس کشور کارگاه‌هایی را در زمینه آموزش مهارت فرزندپروری برگزار می‌کنیم و در سال تحصیلی جاری آموزش یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از والدین دانش‌آموزان را با موضوع شناسایی رفتارهای پرخطر و مهارت فرزندپروری در دستور کار داشتیم و برنامه دیگری که دو ماه است شروع شده آموزش والدین نوآموزان دوره پیش دبستانی است.

وی تصریح کرد:‌ با ستاد مبارزه با مواد مخدر هر سال تفاهم‌نامه داریم که درباره اثربخشی آن باید عوامل متعدد را در نظر گرفت بنابراین باید با احتیاط قضاوت کرد و این تفاهم‌نامه روند رو به رشدی را از نظر تحت پوشش قراردان خانواده‌ها برای پیشگیری از اعتیاد دانش‌آموزان دنبال می‌کند.

مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش‌وپرورش افزود: تفاهم‌نامه‌ای را نیز با سازمان بهزیستی منعقد کردیم که براساس آن درباره مشارکت اجتماعی دانش آموزان در فعالیت‌های پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی همکاری می‌کنیم و شاید از نظر اثربخشی نیاز داشته باشیم سایر عوامل زمینه‌ای را بهبود ببخشیم تا در اینجا اثر بگیریم اما از نظر برنامه‌ای با جمعیت تحت پوشش و اهداف کمی و کیفی مورد نظر این روند رضایت بخش است.

کیایی مطرح کرد: تمام تلاش‌ها و برنامه‌های ما برای این است که نتیجه مثبت بگیریم و علت اینکه نتیجه کم می‌گیریم به دلیل آن است که عوامل زمینه ای و مخاطره ساز همچنان سرجایش است و ما فقط دانش خانواده‌ها را بالا می‌بریم اما عوامل مخاطره آمیز مانند خشونت، آسیب‌ها و اعتیاد سرجایش است و آموزش‌وپرورش به تنهایی توانایی ندارد سبک زندگی و سرمایه اجتماعی را بهبود ببخشد بلکه فقط می‌توانیم اطلاعات خانواده ها را بالا ببریم.