محافظ و خط‌نگهدار انقلاب

سوم اردیبهشت سال ۱۳۹۰ در روزهایی که خانه‌نشینی رئیس‌جمهور وقت، اسباب دلشادی جریان معاند را فراهم و افعی‌های زخم‌خورده از انقلاب را گرم و امیدوار کرده بود، رهبر انقلاب اسلامی در سخنرانی آرامش‌بخش و امیدآفرین، جمله‌ای ماندگار بیان کردند: «رهبرى هم که بنده‌ حقیر هستم با همه‌ حقارت، خداى متعال کمک کرده، ما در مواضع صحیحِ خودمان محکم ایستاده‌ایم. تا من زنده هستم، تا من مسئولیت دارم، به حول و قوه‌ الهى نخواهم گذاشت این حرکت عظیم ملت به سوى آرمان‌ها ذره‌اى منحرف شود.» بشارت و عهد حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با مردم در واقع همان مسئولیت اصلی رهبری در نظام اسلامی است. در جمهوری اسلامی، رهبری مسئولیت اجرایی ندارد اما محافظ و خط‌نگهدار آرمان‌ها و اصول انقلاب است. توجه به این مقدمه و کار ویژه رهبری در نظام اسلامی در تفسیر و فهم شأن نزول سخنان روز پنجشنبه ایشان راهگشا است. رهبر انقلاب اسلامی در این سخنرانی از کنار بحث پرحاشیه «حجاب اجباری» بی‌اعتنا عبور نکردند و به‌طور مبسوط منطق نظام اسلامی را در این بحث تشریح کردند. اما چرا؟ چرا در حالی‌که نتیجه پروپاگاندای پرحجم و پرهزینه دشمن برای تبدیل‌کردن موضوع حجاب به چهارچوب مقابله علنی و خیابانی با نظام اسلامی در این خلاصه شده است که از میان قریب ۴۰ میلیون زن ایرانی، «چهار دختر فریب‌خورده» روسری از سر برداشتند، رهبر انقلاب با ورود خود، به موضوع ضریب دادند؟ چرا با وجود آنکه رهبر انقلاب چند سال قبل از حضور زنانی حتی با حجاب ناقص در مراسم استقبال از ایشان در سفر بجنورد تجلیل کرده بودند، اکنون مسئله حجاب را برجسته‌سازی می‌کنند؟ پاسخ این سؤال‌ها به‌طور شفاف در سخنان روز پنجشنبه ایشان موجود است. احساس نگرانی رهبر انقلاب اسلامی از تنوع حجاب در جامعه یا حتی از روسری برداشتن چند دختر فریب‌خورده نیست؛ این فقره اخیر آن‌قدر حقیر و از حیث همراه‌سازی اجتماعی آنچنان فقیر است که حتی زنان پرشماری که حجاب آنها از منظر شرعی استاندارد تلقی نمی‌شود اما دغدغه و غیرت بر روی ایران و هویت ایرانی و تنفر از دخالت خارجی دارند (همچون مرضیه برومند کارگردان موفق سینمای ایران) صریحا علیه آن موضع‌گیری کردند، بنابراین تا اینجای کار نه تنها جای نگرانی ندارد بلکه باید امیدوار بود که عنصر بیگانه و تحمیل تبلیغاتی آن به‌غایت در جامعه ایرانی منفور است و بدون نقاب و جلب سخنگویانی در داخل از تغییر در نظام ارزشی اجتماع عمیقا ناتوان است. اما آنچه رهبر و خط‌‌نگهدار انقلاب و هر فرد دلسوز ایران را نگران می‌کند، «عدم تشخیص» برخی خواص و دست‌دادن آنان با دشمن خارجی است. ۲۰ خرداد ۱۳۷۵ رهبر انقلاب اسلامی در یک سخنرانی تاریخی در جمع فرماندهان لشکر ۲۷ محمد رسول الله(ص) نظریه مهم خود را در خصوص نقش بی‌بدیل خواص در سعادت یا انحراف جوامع تبیین کردند. بر اساس این نظریه که با قرائن قطعی از تاریخ اسلام مستند شده بود، خواص منحرف، جامعه اسلامی را منحرف می‌کنند. در جای دیگر نیز در ادامه همان بحث گفتند: «ایجاد یک فکر، یک گفتمان، یک جریان فکری در جامعه، به دست خواص جوامع است؛ به دست ‌اندیشمندان جامعه است؛ آنها هستند که می‌توانند فکر ملت‌ها را به یک سمتی هدایت کنند که مایه‌ نجات ملت‌ها شود؛ همچنانکه خدای نخواسته می‌توانند به سمتی ببرند که مایه‌ بدبختی و اسارت و تیره‌روزی ملت‌ها شود. ۹۱/۹/۲۱»حساسیت رهبر انقلاب اسلامی در قبال تکرار ادبیات دشمن از زبان خواص جامعه، متکی به همین نظریه و تجربه تاریخی است. تحلیل محتوای بیانات و مواضع رهبر انقلاب اسلامی نشان می‌دهد در هر برهه‌ای که دشمن خارجی در حال دست‌دادن به افراد و جریان‌هایی در داخل بوده است، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تمرکز بر نقش «بیگانه» و تبیین آن، اجازه عادی‌سازی برنامه دشمن را نداده‌اند. مهم‌ترین گلایه ایشان در سال ۸۸ از اصحاب و سران فتنه همین مسئله عدم مرزبندی با بیگانه بود. در مقاطع دیگر نیز هرگاه این مرز در حال شکسته یا کمرنگ شدن بوده است (مفهوم نفوذ)، رهبر انقلاب اسلامی در مقابل این درهم‌رفتگی نهیب زده‌اند. مثلا چند سال قبل که جریانی در داخل همسو با شبکه تبلیغاتی دشمن درصدد تخریب و منزوی‌کردن خاکریز نفوذناپذیر انقلاب یعنی جوانان مومن و انقلابی با برچسب‌های تندرو، ماجراجو و متحجر بود، رهبر انقلاب اسلامی صراحتا گفتند: «سفارشى که من می‌کنم این است که مراقب باشید جریان‌هاى مؤمن را با شعار اعتدال کنار نزنند؛ بعضى‌ها این کارها را دارند می‌کنند، من می‌بینم در صحنه‌ سیاسى کشور؛ با شعار اعتدال، با شعار پرهیز از افراط، سعى می‌کنند جریان مؤمن را که در خطرها آن جریان است که زودتر از همه سینه سپر می‌کند، آن جریان است که دولت‌ها را در مشکلات واقعى به معناى حقیقى کلمه حمایت می‌کند، کنار بزنند. ۹۳/۴/۱۷» بنابر‌این واکنش اخیر رهبر انقلاب اسلامی به موضوع حجاب اجباری رویکردی بدیع و بی‌سابقه نیست و از یک منطق و الگوی ثابت پیروی می‌کند. سخن آخر آنکه، رهبر انقلاب اسلامی در حفاظت از انقلاب و مقابله با فتنه‌های سیاسی، اجتماعی و اعتقادی، همواره مردمی و متکی به اراده، ایمان و ظرفیت مردم، اقدام کرده‌اند. الگوی عمل ایشان در همه مقاطع توکل به خدا و در میان‌گذاشتن صریح و صادقانه مطالب با مردم است. انقلاب متعلق به مردم است و این خود مردم هستند که باید از انقلابشان حفاظت کنند. رهبر انقلاب روشنگری می‌کنند و در اثر ایجاد رشد فکری، این مردم هستند که پای انقلابشان می‌ایستند و فداکاری می‌کنند. در همین سخنرانی روز پنجشنبه، رهبری در خصوص یک موضوع پرحاشیه، عمیقا هنرمندانه روشنگری و در چند لایه طرح بحث کردند؛ هم نقشه دشمن را تبیین کردند، و هم با تفکیک چند مفهوم همچون «گناه فردی- گناه اجتماعی»، «تکلیف حکومت اسلامی در مقابل گناه علنی» و «سیره امام بزرگوار» به مغالطات خناسانی که ذهن‌های جست‌وجوگر مردم و جوانان را مشغول کرده بود، به‌صورت استدلالی پاسخ دادند.الگوی رهبر انقلاب اسلامی در تبیین عقلی و نقلی یک موضوع اجتماعی و اعتقادی بدون ایراد توهین یا تولید نفرت، باید به‌عنوان یک الگوی کارآمد در برقراری ارتباط مؤثر و اقناعی با مخاطب، مورد توجه مبلغان دینی و همچنین جوان انقلابی فعال در جنگ رسانه‌ای و تبلیغاتی قرار بگیرد.