حجاب از منظر اجتماعی و خارجی

نیره توکلی| مردم‌شناسان و جامعه‌شناسان معتقدند که میان پیدایی حجاب و عوامل اجتماعی و تاریخی روابطی برقرار است. شاید بتوان این روابط را به صورت زیر خلاصه کرد:

نخست اینکه حجاب، از زمان شکل‌گیری نخستین دولت‌ها و نهاد‌های قانون‌گذاری و نظام‌های مالکیت به وجود آمده است.
دوم آنکه حجاب به هیچ‌وجه مختص جوامع اسلامی نیست و در تمامی ادیان، اعم از ادیان توحیدی و غیرتوحیدی و ادیان ابراهیمی و جز آن، به شکلی وجود داشته است. چنانچه در زمان داریوش سوم هخامنشی زنان درباری ایران چادر می‌پوشیده‌اند.
سوم آنکه حفظ حجاب با مراتب طبقاتی و آزادگی شخص ارتباط داشته است. به‌عبارت دیگر، بردگان و کنیزان و کارگران فرودست طبقات پایین اجتماعی در حفظ حجاب مسئولیت یا تحفظی نداشته‌اند. بیشترین حجاب و قرق مکان‌های عمومی برای آمدوشد یا استفاده زنان و تفکیک آنان از مردان در دربار‌ها و نیز در میان بالاترین مقامات و طبقات اجتماعی صورت می‌گرفته.
چهارم آنکه، شکل و حدود و وجوب حجاب، بیشتر موضوع عرف و فرهنگ و مراحل تاریخی و اجتماعی معین است و وابسته به محل زندگی و معیشت و در کتب دینی و ادیان و شرع و قوانین وحدت نظر درباره آن وجود ندارد. ازهمین‌رو، در جوامع گوناگون، با ادیان واحد و نیز افراد گوناگون با اعتقادات دینی واحد، از پوشش‌های مختلفی استفاده می‌شود. مثلا میان پوشش مسیحیان یا مسلمانان مختلف در سراسر جهان تفاوت پوشش بسیار زیاد است؛ از برقع و مقنعه گرفته تا مانتو شلوار یا چادر نماز وال و….
به‌این‌ترتیب، نوع حجاب و پوشش بیشتر موضوع عرفی و فرهنگی و اعتقادی است تا موضوع قوانین.
در عین سوءاستفاده دشمن از حرکات اعتراضی مربوط به حجاب و موضوعات مشابه در اوضاع امروز ایران، برخی هنوز هم تصور می‌کنند که دشمن خارجی وجود ندارد.   آن‌ها این موضوع را نادیده می‌گیرند که به روی کارآمدن ترامپ یکی از زشت‌ترین و وقیحانه‌ترین چهره‌های سرمایه‌داری جهان‌گشایانه را به نمایش گذاشته است. آن‌ها این موضوع را نادیده می‌گیرند که گروهی از واپس‌گراترین و آزادی‌ستیزترین و طرفداران تبعیض نژادی و قومی و مذهبی ریاست‌جمهوری ترامپ را غنیمت شمرده‌اند و جرئت پیدا کرده‌اند که وقیحانه به کشور‌های دیگر تجاوز کنند.   کشوری مثل عربستان به قطر دستور می‌دهد که فلان شبکه الجزیره را تعطیل کند، نخست‌وزیر لبنان را وادار به استعفا می‌کند، در امور داخلی کشور‌های دیگر آشکارا دخالت می‌کند، بار‌ها و بارها، آشکارا کشور یمن را بمباران و زن‌ها و کودکان و غیرنظامیان را قتل‌عام می‌کند و واهمه‌ای ندارد که مشخص شود به یمن حمله کرده است، زیرا قرار نیست یک تکه از موشکی را که به کشور دیگری پرتاب کرده در شورای امنیت سازمان ملل نشان بدهند و ثابت کنند یا نکنند که در جنگ دست داشته است.
دشمن و همدستانش قرار است نام همه کار‌هایی را که با به خاک‌وخون‌کشاندن افغانستان، عراق، سوریه، یمن و سودای تجزیه کشور‌ها در سر می‌پرورانند بگذارند عملیات باثبات‌کننده. در این عملیات باثبات‌کننده، مهم نیست که آمریکا سال‌ها در افغانستان پایگاه داشته باشد، واپس‌گراترین فرقه‌های مذهبی، مانند طالبان و داعش را مسلح کند و تا ابد این کشور را در حمام خون بنشاند.   مهم نیست که خبرگزاری‌ها هریک از حمله‌های طالبان و داعش را مرگ‌بارترین حمله بنامند و هر هفته و هر ماه و هر چند روز یک بار اتفاقی مرگ‌بارتر رخ دهد. همه این‌ها به کنار، حالا که سنگ مفت گنجشک هم مفت، بمب مادر را هم در همین کشور آزمایش کند.   عملیات باثبات‌کننده یعنی هرچه اسرائیل از خاک فلسطین، سوریه و لبنان را ضمیمه کرده، مفت چنگش، هرچه در خاک کشور‌های دیگر شهرک‌سازی کرده، نوش جانش، اورشلیم را هم به‌عنوان پایتخت تقدیمش کنند. این دشمن است؛ دشمنی که با قلدری و زورگویی تکه‌پاره می‌کند، اشغال می‌کند، پایگاه می‌سازد و کشور‌های دیگر را مستراح می‌نامد. این دشمن از آن سوی جهان به منطقه ما می‌آید و منطقه را حوزه منافع خود می‌نامد.   این دشمن هرچه را سد راه کسب منافع دارودسته مافیایی فروش اسلحه‌اش باشد، از محیط زیست جهانی و قرارداد‌های بین‌المللی مربوط به آن از پیش‌رو برمی‌دارد. مردم پورتوریکو را در کشور خودش بار دوش و انگل می‌نامد و داعیه دفاع از مردم ایران دارد. مهم نیست که در کشور خودش هر چند وقت یک بار یک نفر ١٠، ٢٠ نفر را به گلوله ببندد و بکشد، مهم این است که کسی از محدودیت حمل سلاح حرف نزند تا تجارت اسلحه و مجوز حمل سلاح ادامه پیدا کند، تا مبادا سر سوزنی از منافع مافیای اسلحه از بین برود.
بله، دشمن حی‌وحاضر است و آن‌ها که حضور دشمن فرصت‌طلب را باور ندارند، بنا بر قوانینی نانوشته و نامشخص زن‌ها را از مدیریت کشور حذف می‌کنند و شایسته وزارت نمی‌دانند و با دخترکی درگیر می‌شوند که در کوچه‌پس‌کوچه یا گوشه خیابانی روسری‌اش را به سر چوب کرده است و مجازاتی را برای او در نظر می‌گیرند که تناسبی با جرم وی ندارد.   اگر اصلا جرمی مرتکب شده باشد. درنتیجه، راه را هموار می‌کنند تا کسانی که تا به حال در کشورشان برای هیچ بنی‌بشری حق انتخاب و حقوقی قائل نبوده‌اند و زن‌ها را در روبنده و برقع پوشانده بوده‌اند و از حق رانندگی محروم کرده بودند، بشوند دلسوز و مدافع حقوق زنان کشور ایران.
آن‌ها که وجود دشمن را قبول ندارند، دم از اقتصاد می‌زنند، اما با ممنوع‌کردن کنسرت‌های موسیقی برای هنرمندان و جلوگیری از حضور نوازندگان زن، اقتصاد هنر را تعطیل می‌کنند؛ برای آموزش محدودیت و تضییقات ایجاد و صنعت و اقتصاد آموزش زبان را فلج می‌کنند.
آن‌ها که فرصت‌طلبی دشمن را قبول ندارند و متوجه نمی‌شوند که اکنون تمام رانده‌شدگان سلطنت‌طلب و آدم‌کشان خودفروش دایه مهربان‌تر از مادر شده‌اند، عضو زرتشتی شورای شهر را ردصلاحیت می‌کنند و راه را هموار می‌کنند تا بازار عوام‌فریبی رونق پیدا کند و ترامپ مدافع حقوق مردم ایران بشود.
دشمن را باور کنیم تا او دایه مهربان‌تر از مادر نشود و ما برای خودمان تبدیل نشویم به دشمن‌تر از دشمن.