دستاوردها و ناکامی ها انقلاب تونس چیست؟

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از ایرنا، روز۱۷ دسامبر سال ۲۰۱۰ (۲۶ آذر ۱۳۸۹) «محمد البوعزیزی» جوان دستفروش تونسی در اعتراض به نوع برخورد مسئولان و نیروهای پلیس با وی در خصوص کسب روزی، خود را مقابل استانداری «سیدی بوزید » به آتش کشید و جان باخت. پس از آن، مردم در اعتراض به نوع برخورد با این جوان و امثال وی و وضعیت بد اقتصادی خود ، تجمعاتی برگزار کردند که در نهایت با دخالت نیروهای پلیس به خشونت کشیده شد. کم کم دامنه این اعتراض ها و تظاهرات به شهرهای دیگر تونس کشیده شد و چهار هفته پس از خودسوزی البوعزیزی، تظاهرات بیشتر مناطق تونس را فرا گرفت و به حکومت ۲۳ ساله بن علی پایان داد. بن علی به همراه همسرش به عربستان گریخت.
اکنون هفت سال از کنار گذاشتن بن علی می گذرد و طی این مدت تحولات زیادی در تونس روی داده است، اما این سوال همچنان به صورت جدی مطرح است، که این انقلاب تا چه اندازه ای در تحقق خواسته های مردم موفق و در چه مواردی هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده است.

انقلاب تونس دستاوردها و نتایج مثبت وخوبی در زمینه آزادی و دموکراسی به دنبال داشته است از جمله:

** تقویت دمکراسی
پیش از انقلاب سال ۲۰۱۱میلادی در تونس، رسیدن به قدرت از طریق انتخابات آزاد و شفاف امکان پذیر نبود هرچند پیش از انقلاب این کشور شاهد برگزاری انتخاباتی بود اما به نوعی نتیجه این انتخابات از قبل مشخص بود و در نتیجه می توان گفت یکی از مهم ترین دستاوردهای این انقلاب، این بود که مردم اکنون می توانند نمایندگان خود را به صورت دمکراتیک و رقابت آزاد انتخاب کنند.

** روزنامه های آزاد
پیش از انقلاب تونس، روزنامه های دولتی و خصوصی تحت نظارت شدید دولت بود و رسانه ها کمتر می توانستند حقایق را بدون هماهنگی با مقام های دولتی بیان کنند اما پس از انقلاب، رسانه های این کشور آزادتر و متنوع تر شدند و از نظر آزادی این روزنامه ها نیز باید گفت بر اساس رتبه بندی سازمان خبرنگاران بدون مرز، تونس رتبه نخست را در میان کشورهای عربی کسب کرده است.

** حق برگزاری راهپیمایی و تظاهرات
حق برگزاری راهپیمایی یکی از دستاوردهای انقلاب سال ۲۰۱۱ تونس است که شهروندان تونسی پس از این انقلاب ، به دست آوردند زیرا در زمان بن علی، برگزاری تظاهرات جز در چارچوب و موارد محدود، ممنوع بود اما طی هفت سال گذشته، تونس شاهد برگزاری تجمعات و تظاهرات زیادی بود که پلیس عموما به جای سرکوب آن، اقدام به حفظ امنیت نمود و حتی در برخی موارد تظاهرات کنندکان اقدام به اعمال خشونت آمیز می زنند.
تجمعات و راهپیمایی اخیر در تونس در اعتراض به افزایش قیمت برخی کالاها در این کشور که از دوشنبه گذشته آغاز شده است نیز از جمله نمونه های بارز داشتن حق راهپیمایی و اعتراض به سیاست های دولت است.

** آزادی حجاب برای زنان
حجاب زنان در دوران بورقیبه و بن علی بر اساس ماده ۱۰۸قانون صادره در سال ۱۹۸۱، ممنوع بود اما پس از انقلاب تونس این قانون لغو شد و حجاب بخشی از آزادی های فردی برای زنان شد و به زنان حق داشتن حجاب بازگردانده شد.
این انقلاب با وجود دستاوردهای خوبی برای مردم تونس داشت، هنوز نتوانسته است بسیاری از مشکلات و دغدغه های فکری مردم را حل کند.
مردم تونس هنوز هم از برخی شرایط حاکم بر کشورشان ناراضی هستند و امید به حل مشکلات در این زمینه ها هستند:

**فقر و مشکل حرکت کند به سمت توسعه
شاید زمانی که «محمد البوعزیزی» در اعتراض به رفتار یک نیروی پلیس خود را در شهر «سیدی بوزید» به آتش کشید، تصور نمی کرد این اقدام او جرقه ای برای برکناری نظام بن علی و انقلاب در این کشور باشد، او در پی دفع ظلم از خود و در تلاش برای تامین روزی اش بود اما این اقدام او همانند جرقه ای در انبار باروت بود و پس از آن انقلابی اجتماعی در اعتراض به بیکاری و عدم توسعه برخی مناطق و بی توجهی به آن، به ویژه در مناطق دور از ساحل این کشور در جنوب و غرب بود و پس از آن این انقلاب بعد سیاسی هم به خود گرفت.
این روزها نیز مشاهده می کنیم مردم به دلایل اقتصادی و در اعتراض به افزایش قیمت برخی کالاهای اساسی دست به اعتراض می زنند . این یعنی اینکه مشکل اقتصادی مردم همچنان حل نشده باقی مانده است.

**نرخ بالای بیکاری
یکی از مهم ترین چالش های پیش روی دولت تونس، افزایش بیکاری است زیرا بر اساس آمارهای موجود، میزان بیکاری در تونس در سال ۲۰۱۷میلادی ۱۵.۳درصد بوده است که این بیکاری در میان جوانان و همچنین ساکنان مناطق غربی و جنوبی تونس بیشتر است و یکی از مهم ترین چالش هایی است که ۹دولت پس از انقلاب در این کشور هنوز نتوانسته است چاره ای اساسی برای این مشکل بیندیشد.

**بحران اقتصادی
تونس پس از انقلاب سعی کرد از بحران اقتصادی که در آن به سر می برد، خارج شود اما با روی دادن اتفاقاتی جدید در این کشور ، اوضاع از قبل هم بدتر شد. پس از انقلاب، تروریست ها، به گردشگران در این کشور حمله کردند که موجب فرار گردشگران از تونس شد و این در حالی بود که صنعت گردشگری سودآوری زیادی برای تونس داشت و شمار زیادی ازمردم این کشور در این بخش مشغول فعالیت بودند.
مقام های تونسی با تلاش برای ایجاد امنیت، سعی کردند گردشگران را بار دیگر قانع کنند که تونس امن است و برای گذراندن تعطیلات به این کشور سفر کنند .هر چند مقام های دولتی تلاش زیادی در این زمینه انجا م داده و موفقیت هایی نیز حاصل شده است اما گردشگری در این کشور هنوز به سود دهی زمان حکومت بن علی بازنگشته است.
علاوه بر این، تحصن ها و تجمع ها و اعتراض های پیاپی نیز در برخی بخش های اقتصادی این کشور مانند تولید فسفات و نفت تاثیر منفی برجا گذاشته است.

**گسترش فساد
یکی از مشکلاتی که تونس همانند بسیاری دیگر از کشورها از آن رنج می برد، فساد است. باید توجه داشت که یکی از انگیزه ها و دلایل مردم برای قیام ضد نظام بن علی، گسترش فساد در این کشور بود.
یوسف الشاهد نخست وزیر جوان تونس چند ماه پیش دولت خود را دولت مبارزه با فساد دانست و تاکید کرد با فساد در ابعاد و سطوح مختلف آن مبارزه می کند اما قطعا این راهی دراز و دشوار است.
«شوقی الطبیب» رئیس هیات مبارزه با فساد تونس پیش از این گفته بود ۷۰درصد مشکلات تونس اگر با فساد مبارزه شود، حل می شود.

**مشکل امنیت
تونس تا پیش از انقلاب ضد نظام بن علی کشوری امن بود و کمتر عملیات تروریستی در این کشور اجرا شده بود اما پس از انقلاب، شماری از سیاستمداران و نیروهای امنیتی و نظامی و گردشگران خارجی مورد حمله تروریست ها قرار گرفتند.
از سوی دیگر شمار زیادی از تونسی ها به گروه های تروریستی در عراق و سوریه پیوستند که بسیاری از آن ها کشته شدند اما تونس باید خود را برای بازگشت باقیمانده ها که ممکن است باعث ایجاد ناامنی شوند، آماده کند.
به طور کلی می توان گفت که تونس با گذشت ۷سال از انقلابش دستاوردها و جهش های قابل توجهی در خصوص آزادی های فردی و جمعی و تحقق مردم سالاری داشته است اما در بخش اقتصادی همچنان با مشکلات زیادی مواجه است که حل آن ، نیازمند تلاش بیشتر مسئولان و مردم این کشور است.
خاورم **۲۰۴۱**۱۰۴۹
گزارش: سید شاهپور حسینی /انتشار دهنده : مریم کاظمی