تعصبات نژادی و گرایش‌های نامعقول؛ یکی‌از بزرگ‌ترین موانع اتحاد مسلمانان

به گزارش مجمع رهروان امر به معروف ونهی از منکر استان اصفهان به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، ۱۲ تا ۱۷ ربیع‌الاول به نام هفته وحدت نام‌گذاری شده است، هفته وحدت آغاز پیوند بین مسلمانان و مظهر تجلی حضور یکپارچه مسلمین در عرصه‌های مختلف است کمااینکه یکى‌از عوامل پیشرفت ملت‌ها و رمز پیروزى آنان، پیوند و اتحاد بوده است، خداوند متعال در آیه ۱۳ سوره حجرات در رابطه با لزوم وحدت فرموده است: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ؛ اى مردم! ما شما را از مرد و زنى آفریدیم و شما را ملت ملت و قبیله قبیله گردانیدیم تا با یکدیگر شناسایى متقابل حاصل کنید در حقیقت ارجمندترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شماست بى‏تردید خداوند داناى آگاه است».
همچنین، در آیه۱۰۳ آل‌عمران در این رابطه امده است: «وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ وَاذْکُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنتُمْ عَلَىَ شَفَا حُفْرَهٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَکُم مِّنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ؛ و همگى به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید و نعمت‏ خدا را بر خود یاد کنید آنگاه که دشمنان [یکدیگر] بودید پس میان دل‌هاى شما الفت انداخت تا به لطف او برادران هم شدید و بر کنار پرتگاه آتش بودید که شما را از آن رهانید این‌گونه خداوند نشانه‏‌هاى خود را براى شما روشن مى‏‌کند باشد که شما راه یابید».
همچنین، در آیه یازدهم سوره حجرات  آمده است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یَسْخَرْ قَومٌ مِّن قَوْمٍ عَسَى أَن یَکُونُوا خَیْرًا مِّنْهُمْ وَلَا نِسَاء مِّن نِّسَاء عَسَى أَن یَکُنَّ خَیْرًا مِّنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنفُسَکُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِیمَانِ وَمَن لَّمْ یَتُبْ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ؛ اى کسانى‌که ایمان آورده‏‌اید نباید قومى قوم دیگر را ریشخند کند شاید آنها از این‌ها بهتر باشند و نباید زنانى زنان [دیگر] را [ریشخند کنند] شاید آنها از این‌ها بهتر باشند و از یکدیگر عیب مگیرید و به همدیگر لقب‌هاى زشت مدهید چه ناپسندیده است نام زشت پس از ایمان و هر که توبه نکرد آنان خود ستمکارند».
همچنین، خداوند متعال در آیه ۶۵ سوره انعام فرموده است: «قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَن یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذَابًا مِّن فَوْقِکُمْ أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعًا وَیُذِیقَ بَعْضَکُم بَأْسَ بَعْضٍ انظُرْ کَیْفَ نُصَرِّفُ الآیَاتِ لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُونَ؛ بگو او تواناست که از بالاى سرتان یا از زیر پاهایتان عذابى بر شما بفرستد یا شما را گروه گروه به هم اندازد [و دچار تفرقه سازد] و عذاب بعضى از شما را به بعضى [دیگر] بچشاند بنگر چگونه آیات [خود] را گوناگون بیان مى‏کنیم باشد که آنان بفهمند».
از جمله راهکارهای ایجاد وحدت می‌توان از مواردی مانند توجه به نقاط مشترک، چنگ زدن به ریسمان الهی، مراجعه به سنت پیامبراکرم(ص)، مراجعه به اهل‌بیت()ع)، امر به معروف و نهی از منکر، مراعات حقوق برادری، اصلاح ذات‌البین و برنامه‌های عبادی نام برد.
در حدیثی از نبی مکرم اسلام(ص) در رابطه با وحدت آمده است: «مسلمان برادر مسلمان است، هرگز به او ستم نمی‌کند، دست از یاریش برنمی‌دارد، و او را در برابر حوادث تنها نمی‌گذارد».
همچنین، در حدیث دیگری از پیامبر اکرم(ص) نقل شده که فرموده است: «دو برادر دینی همانند دو دستند که هر کدام دیگری را می‌شوید»، از دیدگاه پیامبر(ص)، تعصبات نژادی و گرایش‌های نامعقول و تند و افراطی نسبت به زبان و قوم و ملیت خویش، یکی از بزرگ‌ترین موانع اتحاد مسلمانان محسوب می‌شود.
همچنین، امام علی(ع) در حدیثی در رابطه با وحدت می‌فرماید: به شهادت تاریخ، امیرالمومنین(ع) بزرگ پرچمدار وحدت و انسجام میان مسلمانان و جامعه اسلامی بودند. ایشان، بارها در دوران حکومتشان رسماً اعلام کردند که «نقد حکومت و حتی مخالفت با آن پذیرفتی است، اما تا آن جا که اتحاد ملی شکسته نشود و کسی حق ندارد موجب ناامیدی جامعه شود».
امام علی(ع) نه تنها در زمان حکومت، بلکه قبل از حکومت هم، این وحدت را حفظ نمودند، بعضی مراجعه می‌کردند تا به خیال خود حضرت را علیه حکومت تحریک کنند، اما ایشان می‌فرمودند: «در این که من انتقاد جدی نسبت به حکومت دارم، اما بدانید در بین امت پیامبر (ص) هیچ کس بیشتر از من به وحدت و الفت این امت دل نبسته است» آن حضرت همچنین فرمودند: «به خدا سوگند، آن‌ها که دست از یاری یکدیگر بردارند، قطعاً شکست خواهند خورد».
امام جعفرصادق(ع) می‌فرمایند: «مؤمن برادر مؤمن است، و همگی به‌منزله اعضاء یک پیکرند، که اگر عضوی از آن به درد آید، دیگر عضوها را نماند قرار، و ارواح همگی آن‌ها از روح واحدی گرفته شده» و در حدیث دیگری از همان امام(ع) می‌خوانیم «مؤمن برادر مؤمن است و به‌منزله چشم او را راهنمای او است. هرگز به او خیانت نمی‌کند، و ستم روا نمی دارد، با او غش و تقلب نمی‌کند، و هر وعده‌ای را به دهد تخلف نخواهد کرد».
بنابراین وحدت و همدلی، و اتحاد و برادری، عامل اقتدار از اسلام و مسلمین در برابر کفر و نفاق است و اختلاف و جدایی، نفاق و دورویی، آفت بزرگ عزت و استقلال مسلمانان است.
اگر پیشرفت می‌خواهیم، اگر امنیت می‌خواهیم اگر رفع مشکلات اقتصادی را خواهانیم باید به‌دنبال وحدت باشیم چراکه همه این‌ها با وحدت  به دست می‌آیند.
خداوند متعال با تکرار کلمه «نعمت» که همان اتحاد است، خواسته اهمیت انفاق، برادری، وحدت و اتحاد را به مسلمانان یادآور شود کمااینکه خداوند در کنار بلاهای آسمانی مثل صاعقه  از اختلاف به‌عنوان بلایی خانمان برانداز یاد می‌کند  آیا از این تعبیر نباید عبرت بگیریم.
خداوند متعال در آیه ۶۵ سوره مبارکه انعام با این مضمون« قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَن یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذَابًا مِّن فَوْقِکُمْ أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعًا وَیُذِیقَ بَعْضَکُم بَأْسَ بَعْضٍ انظُرْ کَیْفَ نُصَرِّفُ الآیَاتِ لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُونَ» فرموده است: « بگو او تواناست که از بالاى سرتان یا از زیر پاهایتان عذابى بر شما بفرستد یا شما را گروه‌گروه به هم اندازد [و دچار تفرقه سازد] و عذاب بعضى از شما را به بعضى [دیگر] بچشاند بنگر چگونه آیات [خود] را گوناگون بیان می‌‏کنیم باشد که آنان بفهمند».
گذشته از لزوم وحدت  در بین مسلمانان، خدای سبحان در قرآن‌کریم پیروان ادیان را به‌طور خاص به وحدت در کلمه «توحید» فراخوانده تا در پرتو آن با یکدیگر زندگی مسالمت‏آمیزی داشته باشند  کمااینکه در آیه ۶۴ سوره مبارکه آل‌عمران در این رابطه می‏فرماید:«قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ تَعالَوْا إِلى‏ کَلِمَهٍ سَواءٍ بَینَنا وَ بَینَکُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللَّهَ وَ لا نُشْرِکَ بِهِ شَیئاً وَ لا یتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُون».
در این خداوند فرموده است: « بگو اى اهل کتاب بیایید بر سر سخنى که میان ما و شما یکسان است بایستیم که جز خدا را نپرستیم و چیزى را شریک او نگردانیم و بعضى از ما بعضى دیگر را به‌جاى خدا به خدایى نگیرد پس اگر [از این پیشنهاد] اعراض کردند بگویید شاهد باشید که ما مسلمانیم [نه شما]».
پیامبر اکرم(ص) که همواره منادی وحدت و مخالف نژاد‌گرایی بودند و بر این مهم تاکید داشتند در روایتی برتری‌های نژادی را نفی فرموده و مردم را به خدای واحد، پدر واحد (حضرت آدم) و برتری ناشی از تقوا توجه داده و می‎فرمایند: « ای مردم، به‌درستی که پروردگار شما یکی است و پدر شما یکی است. همه از آدم هستید و آدم از خاک است. گرامی‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست، عرب را بر عجم فضیلت نیست مگر به تقوا‌».
امام علی(ع) نیز در نهج‌البلاغه در رابطه با اهمیت وحدت در نامه‌ای که به مالک‌اشتر می‌نویسند فرموده است: «الناس صنفان إما أخ لک فی الدین او نظیر لک فی الخلق؛ مردم دو دسته‌اند: یا برادر دینی تو هستند یا در آفرینش هم‌سان تو هستند».
معنای روشن این عبارت این است که حضرت مردم را دو دسته می‌داند یا وارد در دائره اسلام است چه سنی باشد یا شیعه یا مسلمان نیست. اگر مسلمان است و شهادتین را گفته که برادر دینی توست. اگر هم مسلمان نیست انسانی است که در آفرینش مانند توست.