سه رویکرد در مواجهه با انتصاب فرزند مسئوول ارشد دفتررهبری توسط شهردار اصلاح‌طلب

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- مهران کریمی- فرزند یکی از مسئولان ارشد دفتر رهبری توسط نجفی شهردار اصلاح‌طلب تهران به سمتی منصوب می‌شود. این انتصاب در فضای رسانه‌ای بازتاب یافته و موجی از نقد و انتقاد و البته تخریب درباره‌ی تصدی مسئولیت‌های گوناگون قبلی و فعلی این فرد و همچنین شایستگی یا عدم شایستگی‌شان برای حضور در این مسئولیت‌های دولتی به راه می‌افتد.

مشخصا ۳ جریان و رویکرد را در مواجهه با این مسئله می‌توان مورد شناسایی قرار داد:

ضدانقلاب:

مانند همیشه هر موضوعی را به اصل جمهوری اسلامی و ولایت فقیه نسبت داده و از این موضوع نهایت سوء‌استفاده را برای پیشبرد رویکرد تخریبی خود کرده و می‌کنند.

عدالت‌خواهانِ انحرافی:

این جریان که طیف متنوعی هم دارد در ادامه‌ی رویکرد انحرافی خوده به این ماجرا نگریسته و آن را به عنوان دلیلی برای اثبات ادعاهای خود مطرح کردند.

انقلابی‌ها:

سکوت یا دفاع کردند.

در اینجا به دنبال نقد رویکرد جریان‌های ۱ و ۲ نیستم اما درباره‌ی عملکرد جریان انقلابی در این موضوع حرف‌هایی هست. به نظر می‌رسد از زاویه‌ی مبانی فکری و اعتقادی نظام اسلامی هر دو رویکرد سکوت و دفاع، غلط و موجب خسارت است. توجه به چند نکته برای اصلاح رفتار جریان انقلابی در اینگونه مسائل ضروری به نظر می‌رسد:

۱- جایگاه بی‌بدیل اصلِ «امر به معروف و نهی از منکر»

رهبر انقلاب درباره‌ی این موضوع فرموده‌اند: «امر به معروف و نهی از منکر حوزه‌های گوناگونی دارد که باز مهمترینش حوزه مسؤولان است؛ یعنی شما باید ما را به معروف امر، و از منکر نهی کنید. مردم باید از مسؤولان، کارِ خوب را بخواهند؛ آن هم نه به صورت خواهش و تقاضا؛ بلکه باید از آنها بخواهند. این مهمترین حوزه است.» (۱۳۷۹/۰۹/۲۵) اگر سخن دیگر رهبری درباره‌ی امر به معروف و نهی از منکر را هم دقیق بخوانیم که فرمودند: «بزرگ‌ترین معروفها در درجه‌ی اوّل عبارت است از ایجاد نظام اسلامی و حفظ نظام اسلامی.» (۱۳۹۴/۰۱/۰۱) آنگاه می‌توانیم فهم صحیحی از مسئله پیدا کنیم.

قطعا نهی از منکر برای رفع نابسامانی‌ها و اشکالات، اقدامی ضروری و اساسی برای حفظ و تقویت نظام اسلامی است. حتی در فرض حکومت معصوم (علیه السلام) نیز احتمال بُروز اشکال و نابسامانی از سوی افراد وجود دارد. نقد اسلامی و ضابطه‌مندِ رویه‌های نادرست و رفتارهای غلط کمک به نظام اسلامی است. هیچگاه در بیانات و سیره‌ی امام خمینی (ره) و آیت‌الله خامنه‌ای سراغ نداریم نقد و نهی از منکر را «مذموم» و «ممنوع» دانسته باشند بلکه تقویت این روحیه را برای صیانت از هویت، جهت‌گیریِ اسلامی و سلامت و کارآمدی نظام اسلامی ضروری دانسته‌اند. اگر موضوعات اینچنینی را ذیل اصل امر به معروف و نهی از منکر و در جهتِ رفع اشکالات و تقویت نظام ببینیم آنگاه از سردرگمی، انفعال و توجیه‌تراشی نجات می‌یابیم.

۲- قطعا عملکرد درست در این زمینه نیازمند رعایتِ الزامات و قیود و شروطی است:

اولا باید نگاه کلان و جبهه‌ای داشت و ولو با چند واسطه در «پازل دشمن» بازی نکرد. به تعبیر مرحوم علی صفایی حائری: «باید مواظب بود که حق طعمه باطل نشود؛ که باید حق به گونه ای مطرح شود که باطل بهره نگیرد و باطل آن گونه کوبیده شود که حق بهره‌مند گردد.»

ثانیا نباید بین نهی از منکر و نقد منصفانه با افشاگری‌های غیرشرعی و تهمت و بازی با آبروی افراد و… خلط کرد.

ثالثا (و در اینجا در آسیب‌شناسی رویکرد نامناسب جریان انقلابی) نباید به بهانه‌ی تضعیفِ جریان حق و نگرانی از رعایت حدود شرعی و اخلاقی نقد و مطالبه‌گری را «تعطیل و بایکوت» نکرد.

۳- اساسا «سکوت» در چنین فضایی که رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی اینچنین گسترده و اثرگذار هستند تقریبا بی‌معنا است. بدتر اینکه سکوت در اینجا حداقل از زاویه‌ی افکار عمومی به معنای «رضایت» و «تأیید» محسوب می‌شود. علاوه بر اینکه برخی‌ انقلابی‌ها رویکرد دفاع از این موضوع را در پیش گرفته و در توجیه، کل نکات و نقدهای مطرح شده را ذیل افشاگری غیرشرعی دسته‌بندی کردند. این در حالی است که اصل این انتصاب (و همچنین سایر موارد مطرح شده) در فضای رسمی صورت پذیرفته و طبیعتا نقد آن نیز باید در فضای عمومی مطرح شود.

۴- از نگاهی دیگر نیز تعطیلی نقد و نهی از منکر و سکوت به ضرر اسلام و انقلاب است. اولا همه‌ی نابسامانی‌ها متوجه اصل نظام و رهبری خواهد شد و ثانیا اینکه جریانات ناصالح پرچم‌دار نقد و عدالت‌خواهی می‌شوند. اتفاقی که این روزها و در خلاء جریان منسجمِ معتقدِ انقلابی در این حوزه به روشنی نمایان شده است.