کاهش نرخ رشد جمعیت و بعد خانوار/ خانواده های اصفهانی کوچک تر شده اند

سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۹۵ به منظور تامین اطلاعات پایه ای مورد نیاز برای توسعه اجتماعی و اقتصادی در ماه های آبان و آذر سال گذشته برگزار شد.
بر اساس نتایج سرشماری نفوس و مسکن ۹۵ که توسط معاونت آمار و اطلاعات سازمان برنامه و بودجه استان اصفهان منتشر شده است، جمعیت استان اصفهان پنج میلیون و ۱۲۰ هزار و ۸۵۰ نفر است که در مقایسه با جمعیت چهار میلیون و ۸۷۹ هزار و ۳۱۲ نفری سال ۹۰ حدود ۲۴۱ هزار و ۵۳۸ نفر اضافه شده و سهمی حدود ۶.۴۱ درصد از جمعیت کشور را به خود اختصاص داده است.
از جمعیت استان اصفهان حدود ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار مرد (۵۱ درصد) و ۲ میلیون و ۵۲۰ هزار زن (۴۹ درصد) هستند.
همچنین از جمعیت پنج میلیون و ۱۲۰ هزاری نفری استان حدود ۴ میلیون و ۹۳۰ هزارنفر ایرانی، ۱۸۳ هزار نفر افغانی و سه هزار و ۲۱۱ نفر عراقی هستند.
تعداد بسیار محدودی نیز از پاکستان، ترکیه و سایر کشورها هستند.
از جمعیت افغانی ساکن در استان اصفهان ۹۵ هزار مرد و ۸۸ هزار زن هستند.

*** اصفهان، استانی شهر نشین
همچنین بر اساس نتایج سرشماری ۹۵، استان اصفهان دارای یک میلیون و ۶۰۸ خانوار است که از این تعداد یک میلیون و ۴۱۲ هزار خانوار شهری و ۱۹۶ هزار خانوار روستایی است.
شهرستان اصفهان با حدود ۷۰۸ هزار خانوار دارای بیشترین تعداد خانوار در میان ۲۴ شهرستان استان است که از بین این خانوارها، حدود ۶۶۷ هزارخانوار شهری و حدود ۴۱ هزار خانوار روستایی است.
در شهرستان اصفهان بیشترین جمعیت در گروه سنی ۳۰ تا ۳۴ سال با حدود ۲۵۶ هزار نفر جمعیت قرار دارند.
پس از اصفهان، شهرستان های کاشان، نجف آباد و خمینی شهر دارای بیشترین تعداد خانوار به ترتیب با ۱۱۳ هزار، ۹۹ هزار و ۹۸ هزار خانوار هستند.
بیشترین تعداد خانوارهای شهری در شهرستان اصفهان و کمترین خانوار شهری در شهرستان چادگان با چهار هزار و ۲۷۸ خانوار است.
بیشترین خانوار روستایی نیز در شهرستان اصفهان و پس از آن فلاورجان با ۲۶ هزار خانوار و کمترین خانوار روستایی در خمینی شهر با یکهزار و ۴۰۰ خانوار و پس از آن خورو بیابانک با یکهزار و ۸۲۶ خانوار است.
همچنین ۸۱ درصد جمعیت استان اصفهان در هشت شهرستان اصفهان، کاشان، خمینی شهر، نجف آباد، لنجان، فلاورجان، شاهین شهر و میمه و شهرضا با مجموع سهم ۳۰ درصد مساحت استان ساکن هستند که شهرستان اصفهان با ۱۵ درضد مساحت استان به تنهایی حدود ۴۴ درصد جمعیت استان را در خود جای داده است.
بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن، تراکم جمعیت استان در سرشماری های سال های ۸۵ و ۹۰ به ترتیب ۴۲.۶ و ۴۵.۶ نفر ساکن در هر کیلومتر مربع بوده که این عدد در سال ۹۵ به ۴۷.۸ نفر رسیده است.
بیشترین تراکم جمعیتی در استان مربوط به خمینی شهر با ۱۸۱۷، فلاورجان با ۷۷۱، لنجان ۲۲۴ نفر و کمترین تراکم در نایین با ۱.۷، خور و بیابانک با ۱.۸ و اردستان با ۳.۳ نفر ساکن در هر کیلومتر مربع است.

*** کاهش نرخ رشد جمعیت و بعد خانوار در استان اصفهان
متوسط نرخ رشد سالانه جمعیت در دوره ۹۰ تا ۹۵ در استان اصفهان به ۰.۹۷ درصد رسیده که در مقایسه با دوره های ۹۰ – ۸۵ و ۸۵ – ۷۵ به کمترین میزان خود در ۲۰ سال اخیر رسیده و فاصله زیادی با متوسط نرخ ۱.۲۴ درصدی کشور دارد.
نرخ رشد جمعیت ، مقدار افزایش جمعیت یک منطقه را در یک سال نسبت به هزار یا صد نفر از جمعیت نشان می‌دهد.
متوسط نرخ رشد سالانه جمعیت استان اصفهان در دوره ۹۰ – ۸۵ معادل ۱.۳۷ و در دوره ۸۵ – ۷۵ معادل ۱.۵۱ درصد بوده است.
همچنین بر اساس نتایج این سرشماری، نرخ رشد جمعیت شهری در دوره ۹۵ – ۹۰ معادل ۱.۱۵ و نرخ رشد جمعیت روستایی استان در این دوره منفی ۰.۳۱ (۰.۳۱-) درصد بوده است.
نرخ رشد جمعیت شهری استان در دوره سالی ۹۰ – ۸۵ معادل ۱.۷۱ و در دوره ۸۵ – ۷۵ معادل ۲.۰۴ درصد بوده است.
نرخ رشد جمعیت روستایی استان نیز در دوره سالی ۹۰ – ۸۵ معادل منفی ۰.۸۲ (۰.۸۲-) و در دوره ۸۵ – ۷۵ معادل منفی ۱.۱۴ (۱.۱۴-) درصد بوده است.
مقایسه این اعداد نشان می دهد که نرخ رشد جمعیت روستایی بر خلاف نرخ رشد جمعیت شهری، روند افزایشی داشته است.
همچنین بر اساس نتایج سرشماری، بالاترین نرخ رشد جمعیت استان اصفهان مربوط به شاهین شهر و میمه ۳.۶۱، سمیرم ۲.۶۴، کاشان ۲.۴۲، برخوار ۲.۳۶ و خورو بیابانک ۲.۱۲ درصد بوده است.
در عین حال شهرستان های دهاقان، چادگان، فریدن، فریدونشهر و بویین و میاندشت با نرخ رشد منفی مواجه بودند.
بعد خانوار نیز در استان اصفهان به ۳.۲ نفر در هر خانوار رسیده که در مقایسه با رقم ۳.۷ در سال ۸۵ و رقم ۳.۴ در سال ۹۰ سیر نزولی را طی کرده است.
شهرستان فریدونشهر با ۳.۳۴، چادگان ۳.۳ و سمیرم ۳.۲۹ بالاترین بعد خانوار و نایین و نطنز با ۲.۹۳ و ۲.۹۴ کمترین بعد خانوار را در استان اصفهان داشته اند.
از حدود یک میلیون و ۶۰۷ هزار خانوار (ساکن و غیر ساکن) در استان اصفهان بیشترین خانوارها به ترتیب سه نفره (۳۰ درصد)، چهار نفره (۲۸.۳ درصد) و دو نفره (۲۲ درصد) هستند.
از ۷۰۷ هزار و ۷۴۹ خانوار ساکن و غیر ساکن در شهرستان اصفهان نیز بیشترین خانوارها سه نفره (۳۰.۸ درصد) و پس از آن چهار نفره (۲۸.۵ درصد) هستند.
در بین ۲۴ شهرستان استان اصفهان فقط در پنج شهرستان تعداد خانوارهای چهار نفره از سه نفره بیشتر است که این شهرستان ها شامل فریدن، فریدونشهر، نجف آباد، تیران و کرون و چادگان است.
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اصفهان در گفت وگو با ایرنا، بالا بودن نرخ رشد جمعیت در برخی شهرستان ها مانند شاهین شهر و میمه، لنجان و شهرضا را بدلیل مهاجر پذیر بودن آنها خواند و تصریح کرد: مباحث اقتصادی مانند مسکن مهر نیز در این زمینه تاثیر داشته است.
محمد رضا لعلی افزود: بر اساس نتایج سرشماری ۹۵ بالاترین نرخ مهاجرت از استان ها و مناطق دیگر در پنج سال گذشته به استان اصفهان به ترتیب از خوزستان(۲۱.۷ درصد)، چهارمحال و بختیاری(۱۴.۸ درصد)، تهران(۱۳.۴ درصد)، خارج از کشور(۶.۱ درصد)، فارس (۵.۹ درصد)، لرستان (۵ درصد)، قم(۲.۹ درصد)، مرکزی (۲.۴ درصد) و خراسان رضوی (۲.۲ درصد) بوده است.

*** افزایش یک درصدی جمعیت شهری
بر اساس نتایج سرشماری ۹۵ از جمعیت ساکن در استان اصفهان ۸۸ درصد در شهرها و ۱۲ درصد در روستاها ساکن هستند که در مقایسه با سال ۹۰ حدود یک درصد از جمعیت روستایی کم و به جمعیت شهری اضافه شده است.
شهرستان های خمینی شهر با ۹۹ درصد و اصفهان و شاهین شهر و میمه با ۹۴ درصد بیشترین سهم شهرنشینی و شهرستان های تیران و کرون با ۴۲، چادگان ۴۴ و فریدن با ۴۹ درصد کمترین سهم شهرنشینی را در استان اصفهان دارند.
در واقع تغییرات جمعیتی در شهرها و روستاهای استان ناچیز بوده و به جز ۲ شهرستان سمیرم و خور و بیابانک که از کاهش جمعیت شهری در مقایسه با سال ۹۰ برخوردار بودند، جمعیت ساکن شهری در بیشتر شهرستان ها افزایش یافته یا فاقد تغییر بوده است.

*** ۱۰۳ مرد در برابر هر ۱۰۰ زن
نسبت جنسی جمعیت استان اصفهان که بیانگر تعداد مرد به زن است ۱۰۳ می باشد به این معنا که در برابر هر ۱۰۰ زن ۱۰۳ مرد در استان زندگی می کنند.
بالاترین شاخص نسبت جنسی در فلاورجان، برخوار، خمینی شهر و فریدن ۱۰۶ و پایین ترین نسبت در خوانسار با ۹۹ است.

*** ۶۱.۵ درصد خانوارهای اصفهانی مالک خانه هستند
بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۹۵ در استان اصفهان یک میلیون و ۵۶۰ هزار و ۴۳۰ واحد مسکونی شناسایی شده که بیشترین فراوانی آنها در متراژ بین ۱۰۱ تا ۱۵۰ متر مربع شامل ۵۲۱ هزار و ۱۲۰ واحد مسکونی ( ۳۳ درصد) است.
تعداد کل واحدهای مسکونی شناسایی شده در کشور ۲۲ میلیون و ۸۳۰ هزار واحد است که بیشترین فراوانی آنها در متراژ ۸۱ تا ۱۰۰ متر مربع (۲۵ درصد) است.
از یک میلیون و ۵۹۱ هزار و ۷۶۹ خانوار ساکن در استان اصفهان، ۹۷۹ هزار و ۳۱۹ خانوار (۶۱.۵ درصد) مالک و ۴۶۴ هزار و ۲۹ خانوار(۲۹.۱ درصد) مستاجر هستند.
همچنین در نتایج سرشماری در بخش مسکن، ۱۴۶ هزار و ۵۹۶ خانوار (۹.۳ درصد) در سایر موارد ( نه مالک و نه مستاجر) و یکهزار و ۸۲۵ خانوار (۰.۴) اظهار نشده، عنوان شده اند.
در شهرستان اصفهان با ۷۰۲ هزار و ۸۰۴ خانوار، ۳۸۳ هزار و ۱۲۳ خانوار (۵۴.۵ درصد) مالک و ۲۴۶ هزار و ۱۴۳ خانوار (۳۵ درصد) مستاجر و ۱۰.۵ درصد خانوارها در سایر موارد هستند.
در کلانشهر اصفهان نیز از ۶۱۵ هزار و ۱۳ خانوار، ۳۲۵ هزار و ۶۷ خانوار (حدود ۵۳ درصد) مالک و ۲۲۴ هزار و ۱۵۱ خانوار (حدود ۳۷ درصد) مستاجر هستند.

*** افزایش آپارتمان نشینی در استان اصفهان
همچنین بر اساس نتایج این سرشماری، از میان یک میلیون و ۵۶۰هزار و ۴۳۰ خانوار در استان اصفهان، ۹۷۰ هزار و ۶۷۹ خانوار (۶۲ درصد) در واحدهای مسکونی غیر آپارتمانی و ۵۸۹ هزار و ۷۵۱ خانوار ( ۳۸ درصد) در واحدهای مسکونی آپارتمانی زندگی می کنند.
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اصفهان، درباره نتایج سرشماری در بخش مسکن اظهار کرد: مقایسه نتایج سرشماری سال های ۹۰ و ۹۵ نشان می دهد که تعداد خانوارهای آپارتمان نشین حدود پنج درصد افزایش یافته است که این امر با توجه به تغییر سبک زندگی در جوامع شهری، امری طبیعی است.
محمدرضا لعلی همچنین افزود: مقایسه نتایج سرشماری سال های ۹۵ و ۹۰ نشان می دهد که تعداد مالکان نزدیک به یک درصد کاهش و تعداد مستاجران نزدیک به ۳.۹ درصد افزایش یافته است.
وی ادامه داد: تعداد خانوارهایی که نه مالک هستند و نه مستاجر (سایر موارد) نیز حدود ۲.۷ درصد کاهش یافته است.

*** وضعیت فعالیت اقتصادی جمعیت استان اصفهان
از جمعیت چهار میلیونی و ۳۵۰ هزار و ۱۷۷ نفری بالای ۱۰ سال در استان اصفهان، یک میلیون و ۶۹۲ هزار و ۵۲۲ نفر (۳۹ درصد) جزو جمعیت فعال محسوب شده اند که بر اساس نتایج سرشماری سال ۹۵ حدود یک میلیون و ۴۸۰ هزار و ۳۸۸ نفر از آنها شاغل و ۲۱۵ هزار و ۱۳۴ نفر از آنها بیکار بوده اند.
همچنین از جمعیت ۱۰ سال به بالای استان اصفهان ۲ میلیون و ۶۳۸ هزار و ۸۷۰ نفر، غیر فعال محسوب شده اند که از میان آنها ۷۹۱ هزار و ۸۱۱ نفر محصل، یک میلیون و ۳۸۵ هزار و ۱۸۹ نفر خانه دار و ۳۳۳ هزار و ۴۵۱ نفر دارای درآمد بدون کار هستند.
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اصفهان با بیان اینکه این آمار مربوط به سال ۹۵ است و نرخ بیکاری در سالجاری تغییر کرده است، گفت: نرخ بیکاری در مجموع سال ۹۵ در استان ۱۴.۶ درصد بود که در فصل تابستان امسال به ۱۴ درصد رسید.

*** افزایش ازدواج مردان و زنان اصفهانی
بررسی نتایج سرشماری ۹۵ در استان اصفهان نشان می دهد که تعداد مردان و زنان ازدواج کرده افزایش یافته است.
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اصفهان گفت: در سال ۹۰ مردانی که حداقل یک بار ازدواج کرده اند حدود ۶۳.۸ درصد بودند که در سال ۹۵ این میزان به ۶۶.۹ درصد افزایش یافت.
لعلی افزود: به عبارت دیگر در سرشماری ۱۳۹۰ حدود ۳۶.۲ مردان بزرگتر از ۱۰ سال، ازدواج نکرده بودند که این میزان در سرشماری پارسال به ۳۳ درصد کاهش یافت.
وی اظهار کرد: در سال ۱۳۹۰ حدود ۲۶.۹ زنان اصفهانی هرگز ازدواج نکرده بودند که این میزان در ۱۳۹۵ به ۲۳.۸ درصد کاهش یافته است.
نسبت مردان و زنان هرگز ازدواج نکرده بزرگتر از ۱۰ سال کشور به ترتیب ۳۴.۴۳ و ۲۶.۱ است که این نسبت در مردان و زنان اصفهانی کمتر از میانگین کشوری است.
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اصفهان همچنین گفت: تعداد مردانی که حداقل یک بار ازدواج کرده اند و اکنون دارای همسر هستند از ۹۷.۶ درصد در سال ۹۰ به ۹۶.۹ درصد در سال ۹۵ کاهش یافته است.
وی افزود: مردانی که حداقل یک بار ازدواج کرده اند اما به دلیل طلاق دارای همسر نیستند نیز از ۰.۹۴ درصد در سال ۹۰ به ۱.۸ درصد در سال ۹۵ افزایش یافته و ۲ برابر شده است.
وی تصریح کرد: از طرفی تعداد زنانی نیز که حداقل یک بار ازدواج کرده اند و بدلیل طلاق دارای همسر نیستند نیز از ۱.۸ درصد در سال ۹۰ به ۲.۶ درصد در سال ۹۵ رسیده و ۲ برابر شده است.
در مجموع از جمعیت ۲ میلیون و ۲۰۳ هزار و ۸۷۵ نفری مردان بالای ۱۰ سال دراستان اصفهان، ۶۴.۸۵ درصد دارای همسر، ۳۳ درصد هرگز ازدواج نکرده، ۱.۱۸ درصد بدون همسر بر اثر طلاق و ۰.۸۹ درصد بدون همسر بر اثر فوت هستند.
از جمعیت ۲ میلیون و ۱۴۶ هزار و ۳۰۲ نفری زنان بالای ۱۰ سال استان نیز ۶۶.۵۴ درصد دارای همسر، ۲۳.۸۵ درصد هرگز ازدواج نکرده، ۷.۵۷ درصد بدون همسر بر اثر فوت و ۱.۹۹ درصد بدون همسر بر اثر طلاق هستند.

*** نرخ باسوادی ۸۹.۹ درصد در استان اصفهان
معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اصفهان، نرخ باسوادی در جمعیت بالای ۶ سال در این استان بر اساس نتایج سرشماری سال ۹۵ را ۸۹.۹ درصد اعلام و تصریح کرد: نرخ باسوادی در میان مردان ۹۲.۷ درصد و در میان زنان ۸۷.۱ درصد است.
لعلی بالاترین نرخ باسوادی در استان اصفهان را به ترتیب در شهرستان های شاهین شهر و میمه (۹۳.۱ درصد)، اصفهان (۹۱.۲۹ درصد) و نجف آباد (۹۰.۶ درصد) اعلام و اضافه کرد: پایین ترین نرخ باسوادی در شهرستان های بویین و میاندشت (۷۸.۱ درصد)، چادگان (۷۹ درصد) و فریدونشهر (۷۹.۹ درصد) است.
گ/۳۰۱۱ / ۶۰۲۲ گزارش از آسیه معینی – انتشاردهنده : عمادی