استاد دانشگاه شیراز :برخی راهکارها تضمینی برای بهره برداری بهینه از آب نیست

دکترمحمد جعفر ناظم السادات دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد:‌باید بحران آب را کاهش دهیم تا جرایم ناشی از استفاده غیر مجاز و بی رویه از آب کم شود، کم شدن این جرایم قطعا می تواند بارقضایی موجود در جامعه را هم بکاهد و روابط بهتری بین بهره برداران و مردم و کشاورزان و همه کسانی که دراین حوزه مسئولیت دارند ایجاد کند.
این استاد دانشگاه به بررسی نقش کنتورهای هوشمند و تشکیل پلیس آب اشاره کرد و با بیان اینکه این راهکارها خوب است اما نمی تواند به صورت بنیادین مشکلات حوزه آب را رفع کند گفت : کنتورهایی که مقادیر مشخصی آب دراختیار کشاورزان قرار می دهد اقدام مناسبی برای مهار چاه های مجاز است ، اما آیا تضمینی وجود دارد که زیاده خواهان دراین عرصه کنتور را دور نزنند و روش های دیگری برای راه اندازی کنتور با قطع برق نداشته باشند؟
رئیس مرکز پژوهش های جوی و اقیانوسی دانشگاه شیرازگفت: افزایش بهره وری آب، کشت جایگزین و افزایش بازده در انتقال آب بین مزارع همگی راهکارهایی است که به ارتقای بهره وری کمک می کند اما باید توجه داشت که در همه این موارد ممکن است افرادی قانون را دور بزنند و تضمینی برای بهره وری بیشتر نیست.
ناظم السادات گفت: قانون باید با صراحت و قاطعیت بیشتر با تخلفات در حوزه برداشت آب ورود کند ، تشکیل پلیس آب با تخصص مناسب و تشکیل دادگاه های تخصصی در زمینه برخورد با تخلفات آب هم قطعا موثر خواهد بود ولی رویکردی اصلی دراین عرصه نیست.
وی با بیان اینکه دولت نقشی اساسی در اجرای این راه حل ها دارد گفت : دولت باید کنتورهای حجمی را تامین و نظارت بر اجرا کند، دولت باید راست آزمایی کند که این کنتورها جای درستی نصب شده است ، در زمینه پلیس آب هم حاکمیت باید اعتبار مناسب در نظر گیرد تا پلیس آب وظیفه قانونی خود را انجام دهد ،همه این موارد معطوف به تامین هزینه است، هرچند قبلا هم سازمان های نظارتی دراین حوزه بوده است که بر نحوه عملکرد آنان نقدهای فراوان وارد است.
این استاد دانشگاه گفت: به نظر نمی رسد که اگر به همان روال کار را ادامه دهیم نتیجه مطلوب بگیریم در حالی که بسیاری از قوانین موجود مورد شکوه است به ویژه قانون مصوب سال ۸۹ نیازمند اصلاحات است که بتواند در این عرصه تاثیر گذار باشد.
وی بر لزوم کاستن از نقش دولت در بهره برداری از منابع آب و افزایش نقش شرکت های تعاونی و مردمی دراین عرصه تاکید کرد و گفت: تشکیل تعاونی های مردمی می تواند به بهره وری بیشتر استفاده از آب منجر شود دولت دراین عرصه باید نقش نظارتی خود را افزایش دهد.
رئیس مرکز پژوهش های جوی و اقیانوسی دانشگاه شیراز اضافه کرد:در سالهای نه چندان دور بر مبنای روابط بومی استفاده از آب شکل می گرفت، این روابط باید مجددا در برنامه ریزی های استفاده از آب احیا شود، استفاده از آب چشمه ها ، قنات ها، آبهای چاه ها و گورابها و دریاچه ها بین مردم مرسوم بوده است، در همه این موارد مردم روابط خاصی بر چگونگی استفاده از آب حاکم کردند ، روابط مردمی که از آب چشمه استفاده می کردند با روابط حاکم بر چگونگی استفاده از آب قنات متفاوت بوده است ما باید برای استفاده بهینه از اندک آبهای موجود این روابط را تقویت کنیم .
ناظم السادات همچنین گفت : دولت و حاکمیت اکنون پایش سطوح آب زیرزمینی و نظارت بر برداشت را انجام می دهد، وزارت کشاورزی هم محصولات تولیدی را کنترل می کند ، باید تعاونی های مردمی تشکیل شود که بتواند سهمیه آب را در مقابل عرضه مقادیر خاصی از محصول تحویل بگیرد و اگر تعاونی ها دراین عرصه ورود کنند و تشکیل تعاونی توسط مردم صورت گیرد دولت و حاکمیت می تواند نظارت بهتر و بیشتری دراستفاده بهینه از آب داشته باشد.
استاد دانشگاه شیراز گفت:بنابراین بهتر است دولت در زمینه بهره برداری از منابع آب کار را به مردم واگذار کند، حاکمیت و دولت دراین زمینه فقط باید نقش نظارتی داشته باشند قانون در این زمینه برای هر منطقه می تواند به صورت خاص تصویب شود، شرایط اجتماعی مناطق درجامعه ما مختلف است و در هر گوشه ای از کشور باید بر اساس روابطی که از قبل حاکم بوده است قوانین تصویب شود.
مصاحبه کننده : نیکنام خشنودی ** انتشاردهنده:‌ غلامرضا مالک زاده
۶۱۳۳ /۱۸۷۶