بررسی نشانگان اجتماعی گذار و طلاق

چکیده

افزایش روزافزون طلاق در ایران از یک سو و آسیب زا بودن این پدیده ی اجتماعی از سوی دیگر، پژوهشگران را به کنکاش در مورد عوامل مؤثر در طلاق ترغیب کرده است؛ به گونه ای که برخی به مطالعه ی متغیرهای جمعیت شناختی نظیر سن، تحصیلات، باروری و غیره پرداخته و گروهی نیز عوامل جامع هشناختی نظیر تغییرات کمی و کیفی در ساختار خانواده، شهرنشینی، توسعه ی انسانی و غیره را مطرح کرده اند. مقاله ی حاضر ضمن ترکیب این دو رویکرد، با استفاده از روش تحلیل ثانویه به بررسی عوامل اجتماعی مؤثر در نرخ طلاق در سال ۱۳۹۰ در سطح استا ن های کشور می پردازد. بر اساس نتایج، شهرنشینی، باسوادی زنان، سهم زنان با تحصیلات عالی و اشتغال زنان (به صورت مستقیم) و هسته ای شدن خانوارها و کاهش باروری (به صورت معکوس) از جمله متغیرهای مؤثر در طلاق شناخته شده اند. نتایج تحلیل رگرسیونی حاکی از آن است که ۵۹ درصد تغییرات نرخ طلاق را متغیرهای پیش بینی کننده همچون نرخ شهرنشینی، بعد خانوار، نرخ باروری و نرخ باسوادی زنان تبیین می کند. این به آن معنی است که بسیاری از متغیرهای سطوح خرد و میانی در سطح کلان نیز امکان مفهوم سازی و تحلیل دارند.

کلیدواژه ها: طلاق؛ شهرنشینی؛ باروری؛ تحصیلات عالی زنان؛ اشتغال زنان

نویسندگان:

مهرداد نوابخش: استاد جامعه شناسی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

 نریمان یوسفی: دانشجوی دکتری جامعه شناسی، رئیس گروه آمارهای نیروی کار دفتر جمعیت، نیروی کار و سرشماری های مرکز آمار ایران

 علی پژهان: استادیار جمعیت شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، نویسنده مسئول

فصلنامه مطالعات راهبردی زنان – دوره ۱۷، شماره پیاپی ۶۷، بهار ۱۳۹۴.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.